Ăn chay trẻ trung!
21.03.2009
|
|
Tôi có hai lần gặp trÆ°á»ng hợp được miá»…n ăn chay kiêng thịt. Lần thứ nhất là lần chạy loạn và o ngà y Thứ Sáu Tuần Thánh năm 1975. Năm ấy tôi chÆ°a đến tuổi ăn chay, nhÆ°ng những ngÆ°á»i lá»›n chung quanh tôi Ä‘á»u được Äấng bản quyá»n địa phÆ°Æ¡ng cho phép miá»…n ăn chay vì ở trong trÆ°á»ng hợp bấn loạn nguy cấp.
Lần thứ hai là khi bị bắt Ä‘i là m “thanh niên xung phongâ€, quanh năm ăn cÆ¡m vá»›i rất Ãt đồ ăn. Nói là cÆ¡m cho “khà thế công trÆ°á»ng†nhÆ°ng tháºt ra là khoai mì khô nấu vá»›i và i hạt gạo, nói là đồ ăn cho oai chứ đó là nuá»›c lã nấu vá»›i muối có cho và o và i cá»ng rau muống đã héo trÆ°á»›c khi bắc lên bếp. Äến ngà y thứ Sáu Tuần Thánh năm ấy, Ä‘Æ¡n vị tuyên bố cho công nhân ăn thịt, tiêu chuẩn má»—i ngÆ°á»i má»™t miếng rưỡi mỡ heo (khoảng bằng má»™t trong những cái nắp chai bia mà lãnh đạo Ä‘Æ¡n vị Ä‘ang uống vá»›i nhung nhúc thịt thà lúc đó). Hai anh trưởng trà ng của chúng tôi là anh DÅ©ng và anh Long sau khi há»i ý kiến các cha, tuyên bố cho anh em được ăn thịt vì đã ăn chay quanh năm rồi, vả lại má»™t miếng rưỡi mỡ ấy theo cái nhìn ngây ngô của tôi thì chắc chÆ°a đủ phá chay (!). Hai anh bây giá» là cha Nguyá»…n trà DÅ©ng ở Äà nẵng và cha Nguyá»…n hữu Long giáo sÆ° Äại Chủng Viện Xuân BÃch Huế. Chắc chắn các ngà i còn nhá»› những tháng ngà y chay tịnh ấy. Và riêng tôi, khi nhìn Ä‘Ã n em ở đất nÆ°á»›c nà y hôm nay tÆ°Æ¡ng đối khá hÆ¡n, có thể ăn nhiá»u hÆ¡n má»™t miếng rưỡi mỡ má»—i ngà y, tôi chợt nghÄ© đến việc ăn chay của các bạn trẻ.
Má»™t cha xứ kể lại cứ má»—i lần chuẩn bị Lá»… Tro hay Thứ Sáu Tuần Thánh, có nhiá»u bạn trẻ và o há»i cha: “ThÆ°a cha, ăn chay có được uống cà phê không, có được ăn mỡ nÆ°á»›c không, có được ăn há»™t vịt lá»™n không, có được uống bia không?â€. Tôi ngà y đó cÅ©ng hay nghÄ©: sau 12 giá» khuya có được ăn không? Ä‚n chay mà đói quá có thể ăn thêm không? Bây giá» nhá»› những câu há»i ấy, tôi thầm nghÄ© có thể Chúa Giêsu sẽ buồn bã há»i lại: “Con có yêu mến Thầy không? Con không thể thức vá»›i Thầy được má»™t giá» sao?â€. Váºy ăn chay là gì và có cần phải tÃnh toán vá»›i Chúa đến từng miếng ăn, từng phút ăn chay không?
Tôi xin không dùng Luáºt Há»™i Thánh cÅ©ng nhÆ° những nguyên tắc luân lý để lý giải, bởi vì tháºt ra ngÆ°á»i Công giáo má»—i năm chỉ ăn chay có hai lần, so vá»›i các tôn giáo khác là quá Ãt, thà nh ra luáºt buá»™c cÅ©ng chẳng là điá»u gì quá đáng. NhÆ°ng ý nghÄ©a chay tịnh xét vá» mặt tình cảm đối vá»›i Con NgÆ°á»i Giêsu Ä‘au khổ thì tháºt là lá»›n lao. Ở khÃa cạnh nà y, chay tịnh là lắng lòng mình lại, xa tất cả những gì gần gÅ©i nhất của mình, là miếng ăn miếng uống, để sà và o lòng Giêsu mà há»i NgÆ°á»i: “Chúa còn khát không, xin cho con chia sẻ. Chúa còn cô Ä‘Æ¡n không, con xin hầu chuyện vá»›i Chúa. Chúa còn ngã xuống dÆ°á»›i là n roi quất bạo tà n không, xin cho con cùng ngã xuống vá»›i Chúaâ€.
Các bạn trẻ có thể gặp nhiá»u khó khăn khi ăn chay. Má»—i ngà y các bạn quá quen vá»›i những món fast food, những ly nÆ°á»›c ngá»t được quảng cáo ngoa ngữ là là m tan cái nóng trong ngÆ°á»i. Các bạn quen vá»›i việc và o lá»›p vừa nghe giảng vừa thưởng thức bữa sáng hay bữa ăn thêm cho đủ sức ngồi nghe những bà i giảng chẳng lấy gì là bổ Ãch hay hấp dẫn. Cho nên chay tịnh vá»›i bạn là hy sinh lá»›n lao. Không hẳn hy sinh là vì không ăn, mà hy sinh là vì bạn phải bá» má»™t thói quen, dù chỉ bá» trong má»™t ngà y.
NhÆ°ng nếu suy nghÄ© má»™t chút thôi, bạn sẽ thấy có nhiá»u ngà y khác bạn phải ăn chay ấy chứ. Äi xe buýt bị móc túi, thế là ăn chay “tá»± nguyện†cả ngà y. Bị Ä‘au răng cấm Æ°? Ä‚n chay ba ngà y đấy nhé. Hồi tôi còn sinh viên, có má»™t chuyện rất hà i hÆ°á»›c xảy ra cho cô bạn ngồi gần tôi trong lá»›p, chuyện mà tôi cho là cả thế giá»›i chắc chỉ xảy ra có má»™t lần. Cô bạn tôi hôm ấy mua má»™t ổ bánh mì tháºt thÆ¡m ngon, định nhâm nhi trong buổi há»c, nhÆ°ng vì giảng viên môn há»c khó quá, nên cô nà ng để trong há»™c bà n, định giá» ra chÆ¡i sẽ lim dim thưởng thức. Thế rồi dÆ°á»ng nhÆ° hôm ấy cô nà ng có số ăn chay hay sao mà vừa nghe chuông ra chÆ¡i, cô nà ng thò tay xuống há»™c bà n, và chụp vá»™i được, không phải ổ bánh mì, mà là mấy ngà n đồng và mảnh giấy nhá» ghi má»™t câu đầy tÃnh cÆ°á»›p bóc: “Bạn ạ, thông cảm nhé, tui đói quá, mua lại của bạn. Bạn cầm mấy ngà n nà y ra mua ngay ổ khácâ€. Bạn thấy chÆ°a, đâu phải lúc nà o muốn ăn cÅ©ng có thể ăn ngay? NhÆ°ng chay tịnh tá»± nguyện má»›i có ý nghÄ©a tháºt sá»±.
Váºy xin há»i lại câu vừa há»i: ăn chay là gì? Äức Giêsu và o sa mạc ăn chay bốn mÆ°Æ¡i ngà y và NgÆ°á»i cảm thấy đói. Lúc đó NgÆ°á»i là m gì? NgÆ°á»i kết hợp vá»›i Cha của NgÆ°á»i và dùng Lá»i Kinh Thánh để chống lại những cám dá»— của quỉ vÆ°Æ¡ng và của trần thế. NhÆ° váºy, là môn đệ Äức Giêsu, chúng ta ăn chay là giảm bá»›t những đồ ăn thông thÆ°á»ng để lòng mình lặng lẽ suy ngắm Lá»i Chúa, Lá»i của tình yêu. Luáºt Giáo Há»™i dạy ăn chay là ăn má»™t bữa no bình thÆ°á»ng và má»™t bữa còn đói, nghÄ©a là hãm bá»›t sá»± thèm ăn thèm uống. Khi hãm dẹp được những đòi há»i bình thÆ°á»ng ấy, chúng ta hoà mình và o nhịp sống của Äức Giêsu trong Mùa Chay Thánh. Lấy má»™t và dụ cho dá»… hiểu hÆ¡n, khi bạn trẻ có ngÆ°á»i yêu và sắp đến giá» hẹn, bạn bá»›t ăn má»™t chút cho hÆ¡i thở thÆ¡m tho, cho giá»ng nói nhẹ nhà ng. Bạn mê thịt “nai đồng quê†lắm, thêm chút riá»ng, chút mắm tôm, ôi tuyệt vá»i. Món nhắm đã dá»n sẵn, bạn muốn xÆ¡i quá Ä‘i mất, nhÆ°ng và i phút nữa là có thể ngồi gần nà ng mà thì thầm thá» thẻ vá»›i nhau, thôi Ä‘Ã nh hy sinh cho tình yêu váºy! Bạn là cô gái khoái món bún riêu vô cùng, bún dá»n lên rồi kìa, nhÆ°ng lại là nó, chÃnh nó má»›i là m cho món bún riêu hấp dẫn, mà cÅ©ng chÃnh nó là m hại hÆ¡i thở thÆ¡m tho của bạn. Nó lại là mắm tôm ấy. Ä‚n chay Ä‘i nhé bạn. Và dụ nhá» xÃu ấy cho chúng ta, những ngÆ°á»i trẻ thấy rằng ăn chay là hy sinh cho yêu thÆ°Æ¡ng, mà tháºt ra ăn chay cho tình yêu là ăn chay đẹp và hấp dẫn lắm chứ phải không bạn.
Hãy tưởng tượng ngÆ°á»i tình Giêsu đẹp lá»™ng lẫy hiện ra trong ngà y bạn ăn chay. NgÆ°á»i muốn lắng nghe bạn tâm sá»±, bạn có nỡ bá» NgÆ°á»i mà đi tìm món ngon váºt lạ không? Hãy khoan nói đến giáo luáºt, cÅ©ng hãy khoan nói đến lá»i cha giải tá»™i, bạn Æ¡i hãy nhìn Giêsu vá»›i tÆ° cách NgÆ°á»i là ngÆ°á»i yêu của bạn. Ä‚n chay không chỉ là bá»›t món ăn, mà còn là bá»›t má»™t chút giá» ngủ, bá» má»™t thói xấu, nhịn má»™t lá»i cay cú, bá»›t má»™t ánh nhìn hằn há»c. Ä‚n chay còn là ném Ä‘i những thói quen tá»™i lá»—i, quăng bá» những trang sách thÆ°á»›c phim Ä‘en tối và tiêu diệt thói ngạo mạn coi trá»i bằng vung. Bạn nhá»› không, khi Äức Giêsu Ä‘au Ä‘á»›n nguyện cầu ở trong VÆ°á»n Dầu, những môn đệ NgÆ°á»i thÆ°Æ¡ng yêu lại ngủ. Há» chẳng “ăn chay giấc ngủ†vá»›i NgÆ°á»i. Khi Giêsu bị đóng Ä‘inh trên Tháºp giá, ai là ngÆ°á»i lặng lẽ giữ chay trá»n vẹn cho tình yêu ngoà i Mẹ Maria và những môn đệ thân yêu nhất?
Thánh Kinh viết: “Phúc cho ai biết tá»± kiá»m chế mình từ khi còn trẻ†(Ai ca 3, 27). Bất cứ sá»± phóng túng nà o cÅ©ng dá»… dẫn đến hiểm nguy. Sá»± tá»± chế chÃnh là cái thắng cho chiếc xe cuá»™c Ä‘á»i. Tuổi trẻ thÃch lao xuống dốc hÆ¡n là leo lên núi cao. Không có thắng, tất cả sẽ đổ nhà o. Mùa Chay chÃnh là lúc ngÆ°á»i trẻ nhìn lại mình và lối mình Ä‘ang bÆ°á»›c để từng giây từng phút ngoi lên. NhÆ° váºy, chay tịnh là lối sống đẹp của ngÆ°á»i trẻ tuổi, bởi vì hy sinh là đặc tÃnh của tuổi trẻ và của tình yêu. Ä‚n chay là hy sinh cho tình yêu, Ä‘Æ¡n giản quá và đẹp quá phải không bạn?
Không chỉ trong ngà y Lá»… Tro và ngà y Thứ Sáu thánh, mà má»i ngà y trong năm, các bạn trẻ Ä‘á»u có thể ăn chay, nhiá»u Ãt tuỳ bạn, nhÆ°ng má»—i lần nhịn bá»›t miếng ăn hay bá» Ä‘i má»™t thói xấu, là bạn gần gÅ©i vá»›i gÆ°Æ¡ng mặt thống khổ của Äấng Cứu Äá»™ hÆ¡n. Bạn hãy nhìn lên Äức Maria và thánh Giuse, các ngà i là những mẫu gÆ°Æ¡ng chay tịnh tuyệt hảo, và nhỠđó các ngà i gần gÅ©i vá»›i Con mình biết bao. Bây giá», bạn và tôi, chúng ta hãy cháºm rãi Ä‘á»c lại và suy ngắm lá»i nà y: “Các con không thể thức vá»›i Thầy được má»™t giá» sao?â€. Rồi chúng ta hãy cùng thÆ°a vá»›i Chúa vá» những ngà y chay tịnh còn lại.
Gioan Lê Quang Vinh
|