Kinh Hòa Bình: Nguồn gốc và suy tư
04.02.2009
LỜI KINH ÄÆ N SÆ hay cÅ©ng gá»i là KINH HÃ’A BÃŒNH
Nhiá»u ngÆ°á»i trong chúng ta có lẽ đã thuá»™c lòng hay Ãt ra hát được cách dá»… dà ng Lá»i Kinh được dịch sang tiếng Việt vá»›i tá»±a Ä‘á» là “Kinh Hòa Bình†và được nhạc sÄ© Linh mục Kim Long phổ nhạc. Ở đây tôi muốn nói má»™t và i Ä‘iểm vá» Lá»i Kinh rất phổ thông nà y, cÅ©ng có tên là LỜI KINH ÄÆ N SÆ hay KINH HÃ’A BÃŒNH.
I. BẢN VĂN
Chúng
tôi ghi lại đây bản văn Kinh Hòa Bình bằng tiếng à và được coi nhÆ° lÃ
bản văn gốc dùng để phân tÃch và há»c há»i. Bản văn tiếng Việt được dùng
để đối chiếu.
Bản văn tiếng à được tìm hiểu từ các nguồn ghi lại cho chúng ta như sau:
Bản văn năm 1916 [1]
Signore, fate di me
uno strumento della vostra pace:
Phần I.
Dove è l’odio, che io ponga l’amore,
Dove è l’offesa, che io ponga il perdono,
Dove è la discordia, che io ponga l’uonione,
Dove è l’errore, che io ponga la verità ,
Dove è il dubbio, che io ponga la Fede,
Dove è la disperazione, che ponga la speranza,
Dove è la tristezza, che io ponga la gioa,
Dove sono le tenebre, che io ponga la luce.
Phần II.
Phần III.
Imparo che è nel donare che si riceve;
nel dimenticare se stessi che si si è perdonati,
nel morire che si risuscita all’eterna vita!â€
Bản văn năm 2005 [2]
Signore, fa’ di me
uno strumento della tua pace:
Phần I.
Dove è odio, fa’ ch’io porti l’amore,
Dove è offesa, ch’io porti il perdono
Dove è discordia, ch’io porti l’UNI0Ne
Dove è dubbio, ch’io porti la fede
Dove è errore, ch’io porti la veritÃ
Dove è disperazione, che io porti la speranza
Dove è tristezza, ch’io porti la gioa
Dov’è tenebra, ch’io porti la luce.
Phần II.
Maestro, fa che io non cherchi tanto
Di esser consolato, quanto di consolare;
Di essere compreso, quanto di comprendere;
Di essere amato, quanto di amare.
Phần III.
Poichè, così è
Dando, che si riceve;
Perdonando, che sì è perdonati;
Morendo, che si risuscita a Vita eterna.
Bản dịch tiếng Việt dịch theo bản tiếng à năm 2005:
1. Lạy Chúa,
2. xin hãy là m con nên khà cụ bình an của Chúa:
3. Ở đâu có ghét ghen, xin là m cho con được mang đến đó tình yêu thương,
4. Ở đâu có xúc phạm, xin là m cho con mang đến sự thứ tha,
5. Ở đâu có bất hòa, xin là m cho con mang đến sự hiệp nhất,
6. Ở đâu có nghi nan, xin là m cho con đem đến đức tin.
7. Ở đâu có sai lầm, xin là m cho con Ä‘em đến sá»± tháºt,
8. Ở đâu có thất vá»ng, xin là m cho con Ä‘em đến hy vá»ng,
9. Ở đâu có buồn sầu, xin là m cho con Ä‘em đến niá»m vui.
10. Ở đâu có bóng tối, xin là m cho con đượcc mang đến đó ánh sáng.
11. Lạy Thầy, xin là m cho con
12. không lo tìm kiếm để được an ủi, mà lại lo an ủi;
13. Không lo được hiểu biết, mà lại lo để hiểu biết;
14. Không lo tìm được yêu mến, mà lại lo yêu thương.
15. Bởi vì, có như thế,
16. thì khi cho Ä‘i, là ngÆ°á»i ta lãnh nháºn,
17. khi thứ tha, thì được tha thứ;
18. khi chết Ä‘i, thì sẽ sống lại tá»›i tá»± sống Ä‘á»i Ä‘á»iâ€
Chúng tôi cÅ©ng ghi ở đây bản dịch Lá»i Kinh, nhÆ° trong bà i ca Kinh Hòa Bình do nhạc sÄ© Linh mục Kim Long phổ nhạc[3]. Lá»i Kinh Ä‘á»c lên nhÆ° sau:
[“Lạy Chúa từ nhân! Xin cho con biết mến yêu và phụng sá»± Chúa trong má»i ngÆ°á»i.]
Lạy
Chúa xin hãy dùng con nhÆ° khà cụ bình an của Chúa. Äể con Ä‘em yêu
thương và o nơi oán thù, đem thứ tha và o nơi lăng nhục, đem an hòa và o
nÆ¡i tranh chấp, Ä‘em chân lý và o chốn lá»—i lầm. Äể con Ä‘em tin kÃnh và o
nÆ¡i nghi nan, chiếu trông cáºy và o nÆ¡i thất vá»ng. Äể con dá»i ánh sáng
và o nÆ¡i tối tăm, Ä‘em niá»m vui đến chốn u sầu. Lạy Chúa xin hãy dạy con:
Tìm an ủi ngÆ°á»i hÆ¡n được ngÆ°á»i ủi an. Tìm hiểu biết ngÆ°á»i hÆ¡n được
ngÆ°á»i hiểu biết. Tìm yêu mến ngÆ°á»i hÆ¡n được ngÆ°á»i mến yêu. Vì chÃnh khi
hiến thân là khi được nháºn lãnh. ChÃnh lúc quên mình là lúc gặp lại bản
thân. Vì chÃnh khi thứ tha là khi được tha thứ. ChÃnh lúc chếtt Ä‘i lÃ
khi vui sống muôn Ä‘á»i.
[Ôi Thần Linh thánh ái, Xin mở rá»™ng lòng con. Xin thÆ°Æ¡ng ban xuống những ai lòng đầy thiện chÃ Æ n an bình.†][4]
Chúng ta phải nói rằng bản văn nguyên thủy đăng trong Báo L’Osservatore Romano năm 1916 và Bản văn tiếng à năm 2005 được ghi trên đây, không có câu mở đầu: [Lạy Chúa từ nhân! Xin cho con biết mến yêu và phụng sá»± Chúa trong má»i ngÆ°á»i.] và câu kết : [Ôi Thần Linh thánh ái Xin mở rá»™ng lòng con. Xin thÆ°Æ¡ng ban xuống những ai lòng đầy thiện chÃ Æ n an bình],
như chúng ta thấy trong bản văn mà Linh mục nhạc sĩ Kim Long đã phổ
nhạc. Bản văn năm 1916 không có phần thứ II như thấy xuất hiện trong
Bản Kinh năm 2005: Maestro, fa che io non cherchi tanto Di esser
consolato, quanto di consolare; Di essere compreso, quanto di
comprendere; Di essere amato, quanto di amare (Lạy Thà y, xin là m cho
con không lo tìm kiếm để được an ủi, mà lại lo an ủi; không lo được
hiểu biết, mà lại lo để hiểu biết; không lo tìm được yêu mến, mà lại lo
yêu thương).
II. TÃNH CÃCH PHá»” THÔNG CỦA KINH HÃ’A BÃŒNH
Lá»i
Kinh nà y Ä‘Æ¡n sÆ¡ và được gán cho Thánh Phanxicô Assisi (1182-1226) lÃ
tác giả. Cho tá»›i nay vấn Ä‘á» chÆ°a được là m sáng tá». Trong sách Preghiere di San Francesco e Santa Chiara, Cha Bruno Giannini, OFM., Suor Chiara Augusta Lainati, OSC., Suor Chiara Carla Cabras, OSC., trong táºp sÆ°u tầm xuất
bản năm 2005, đã đặt Kinh ÄÆ¡n SÆ¡ và o trong phần các Kinh rút ra từ các
tác phẩm của Thánh Phanxicô, sau phần các Kinh của chÃnh Thánh Phanxicô
sáng tác.[5] Rồi trong chÃnh bản Kinh các tác giả có lá»i chỉ dẫn nhÆ° sau: “Bản Kinh thá»i danh nà y được gán cho Thánh Phanxicô thà nh Assisi
là tác giả. Dầu sao tất cả những gì mà Kinh nà y diá»…n tả, ngÆ°á»i ta có
thể thấy được thể hiện trong Ä‘á»i sống của Thánh nhân và trong niá»m mong
muốn được trở nên khà cụ bình an và vui tÆ°Æ¡i của Thánh nhânâ€. [6] NhÆ°
váºy vấn Ä‘á» nguồn gốc coi Thánh Phanxicô Assisi lá tác giả chÆ°a được xác
định rõ rà ng và còn cần được tìm hiểu thêm. Theo tác giả Salvatore
Pricoco và Manlio Simonetti, trong cuốn sÆ°u táºp của hai ông “La Preghiera dei Cristiani, Fondazione
Lorenzo Vallaâ€Arnoldo Mondadori Editore, 2000, tr. 483, thì thánh nhân
có sáng tác má»™t và i kinh, nhÆ°ng thá»i danh nhất là Laudes creaturarum (Bà i Ca Vạn Váºt) nhÆ°ng không có KINH ÄÆ N SÆ . Bà i Ca Vạn Váºt nà y được thánh nhân sáng tác sau má»™t đêm đầy Ä‘au Ä‘au Ä‘á»›n.
Nói vá» tÃnh cách phổ thông của Lá»i Kinh ÄÆ¡n SÆ¡ hay Kinh Hòa Bình, ngÆ°á»i ta nháºn thấy rằng Kinh nà y được phổ biến rá»™ng rãi má»™t cách tháºt khác thÆ°á»ng.[7]
Tác giả Egidio Picucci, bà i báo trong Báo L’Osservatore Romano,
ngà y 20-1-2009, đã được trÃch dẫn, đã ghi nháºn Ä‘iá»u nà y. Lá»i kinh được
Ä‘á»c lên trong những dịp khá đặc biệt, nhÆ° năm 1975, tại Nairobi, trong
má»™t cuá»™c Há»p Äại Kết giữa các Giáo Há»™i Kitô Giáo và Công Giáo.
Năm
1986, trong cuộc gặp gỡ các tôn giáo tại Assisi, được tổ chức theo ý
của Äức Thánh Cha Gioan Phaolô II, và có sá»± hiện diện của Ngà i, Kinh
nà y là má»™t trong những Kinh được chá»n Ä‘á»c lên. Rồi năm 1989 tại Basilea
(Thụy SÄ©) Kinh nà y cÅ©ng được Ä‘á»c lên trong má»™t cuá»™c há»p đại kết.
Kinh Hòa Bình
nà y có sức gây ngạc nhiên không nhỠđối với Chân phước Têrêsa Calcutta.
Mẹ đã giải thÃch vắn tắt Kinh nà y và đã xin má»i ngÆ°á»i Ä‘á»c lên trong dịp
Chân phÆ°á»›c nháºn Giải thưởng Nobel Hòa Bình tại Oslo
và o năm 1979. Mẹ cÅ©ng cho biết trong Dòng Các Thừa Sai Bác Ãi của Mẹ,
Kinh nà y được Ä‘á»c má»—i ngà y sau khi rÆ°á»›c lá»…. Äức Tổng Giám Mục Helder
Pessoa Câmara của Tổng Giáo pháºn Olinda và Recife (Brazil) đã Ä‘em Kinh nà y và o trong “Tá» Ä‘i Ä‘Æ°á»ng cho các cá»™ng Ä‘oà n Abraham†.
Vá»›i
các nhân váºt dân sá»± và chÃnh trị khác, Kinh Hòa Bình cÅ©ng gợi hứng
nhiá»u cho các vị, nhÆ° Bà Thủ TÆ°á»›ng Margaret Thatcher (Anh Quốc) đã Ä‘em
má»™t phần Kinh nà y và o trong bà i diá»…n văn Ä‘á»c khi được bổ nhiệm là m Thủ
Tướng, ngà y 4-5-1979.
Äức
Tổng Giám Mục Anh Giáo Desmond Tutu, (Nam Phi, giải thưởng Nobel HoÃ
Bình 1984), đã nói rằng Kinh Hòa Bình có một tầm mức đặc biệt trong
toà n thể Ä‘á»i sống của mình. Và o năm 1995, Tổng Thống Hoa Kỳ Bill
Clinton đã đem một khúc của Kinh Hòa Bình và o trong bà i diễn văn chà o
mừng Äức Thánh Cha Gioan Phaolô II tại phi trÆ°á»ng New York. Ông còn nói
má»™t cách hiên ngang không ngần ngại rằng “nhiá»u ngÆ°á»i
dân Hoa Kỳ, Công Giáo hay không Công Giáo, đã bỠKinh nà y trong túi áo,
trong bị xách tay hay trong sổ tay của mìnhâ€.
III. NGUá»’N Gá»C KINH HÃ’A BÃŒNH
Nháºt báo của Tòa Thánh Vatican L’Osservatore Romano, ngà y 20 tháng 1 năm 1916, và o ngay trang đầu, có cho đăng má»™t Bản Kinh, mang tên là “Bản Kinh ÄÆ¡n SÆ¡â€, vá»›i má»™t tá»±a Ä‘á» nhỠ“Le preghiere del “Souvenir Normand†per la paceâ€Các lá»i Kinh của Báo “Souvenir Normand†cầu cho hòa bình).
NhÆ° váºy Bản Kinh Hòa Bình nà y đã được phổ biến và o những ngà y trÆ°á»›c thế
chiến thứ I, thá»i Äức Giáo Hoà ng Bênêđictô XV. Năm 1915, trÆ°á»›c hiểm há»a
cuá»™c thế chiến vừa bùng nổ, chÃnh Äức Giáo Hoà ng Bênêđictô XV cÅ©ng đã
sáng tác má»™t kinh cầu cho hòa bình thế giá»›i, được dịch ra tiếng Pháp, Anh, Äức, Tây Ban Nha, Bồ Äà o Nha, tiếng Nga và Ba Lan. Bản Kinh nà y
là những lá»i cầu xin Æ¡n hòa bình, nhất là vá»›i Thánh Tâm Chúa Giêsu, vì
Äức Thánh Cha Bênêđictô XV rất sùng má»™ Thánh Tâm Chúa Giêsu. Äức Thánh
Cha cÅ©ng má»i các tÃn hữu tại Âu Châu hãy cùng Ä‘á»c vá»›i Ngà i và o ngà y
7-1-1915, trong khi Ngà i Ä‘á»c Kinh nà y cùng vá»›i các vị Hồng Y và các
chức sắc trong Giáo Triá»u Rôma, trÆ°á»›c bà n thá» chÃnh tại Äá»n thá» Thánh Phêrô. (
VÃ o
thá»i nà y, nhiá»u Ä‘oà n thể công giáo cÅ©ng đã hoạt Ä‘á»™ng để chấm dứt chiến
tranh và cầu xin cho hòa bình trở lại trên phần đất Âu Châu. Trong
các Ä‘oà n thể nà y, ngÆ°á»i ta phải nói tá»›i sáng kiến của Công tÆ°á»›c
Stanislas de la Rochethulon, chủ tịch hiệp há»™i ngÆ°á»i Anh và Pháp mang
tên Souvenir Normand, có mục Ä‘Ãch hoạt Ä‘á»™ng cho hòa bình và công lý.
Hiệp Há»™i Souvenir Normand đã thu tháºp má»™t số bản kinh cầu cho
hòa bình và đã đệ trình lên Äức Thánh Cha Bênêđictô XV hai bản kinh cầu
cho hòa bình và má»™t bà i thánh ca dâng lên Äức Mẹ vùng
Normandie (Pháp). Bản kinh thứ nhất là lá»i cầu khẩn dâng lên Äức Mẹ của
những ngÆ°á»i Normand và các thánh quan thà y của vùng nà y. Lá»i kinh thứ
hai là má»™t lá»i kinh rất đẹp và ý nghÄ©a để Ä‘á»c trong Thánh Lá»…. Và o năm 1912 các bản kinh nà y được xuất bản trong Báo La Croix d’Orne và Báo La Clochette. Bản Kinh sau là bản Kinh ÄÆ¡n SÆ¡ và được Ä‘em và o nÆ°á»›c Ã. ChÃnh Äức Thánh Cha Bênêđictô XV và Äức Hồng Y Quốc Vụ Khanh Tòa Thánh Pietro Gasparri cÅ©ng thÃch bản Kinh ÄÆ¡n SÆ¡ nà y. Theo lệnh truyá»n của Äức Giáo Hoà ng Bênêđictô XV Kinh ÄÆ¡n SÆ¡ nà y được in trong Báo L’Osservatore Romano, số ngà y 20-1-1916, có kèm theo mấy lá»i giải thÃch, nhÆ° chúng ta ghi lại và nói trên đây.
Và o ngà y 20-1-1917 Báo La Croix đã cho in lại tất cả Bản Kinh ÄÆ¡n SÆ¡ nà y và các tà i liệu khác liên hệ nhÆ° đã đăng trong báo L’Osservatore Romano ngà y 20-1-1916.
Chúng ta có thể xác định rằng, Bản Kinh Hòa Bình đã
được phổ biến tháºt rá»™ng rãi trong toà n thế giá»›i ngay từ đầu khi má»›i
được phổ biến và cả ngà y nay nữa, như chúng ta nói trên đây. Trong một
thÆ° Äức Hồng Y Pietro Gasparri gá»i Công tÆ°á»›c Stanislas de La
Rochethulon, được đăng trong báo La Croix, đã viết nhÆ° sau: “Äức Thánh Cha rất hà i lòng vì Bản Kinh tháºt cảm Ä‘á»™ng nà y và Ngà i mong rằng lá»i kinh nà y vang vá»ng tá»›i má»i tâm hồn và là má»™t biểu lá»™ tâm tình phổ quát của má»i ngÆ°á»iâ€.
IV. MỘT VÀI SUY TƯ VỀ LỜI KINH HÒA BÌNH
Bây giá» chúng ta thá» tìm hiểu thêm má»™t số Ä‘iểm từ chÃnh lá»i Kinh Hòa Bình nà y.
1) VỠbản văn
TrÆ°á»›c tiên, Kinh ÄÆ¡n SÆ¡ nà y còn mang tên là Kinh Hòa Bình, và bây giá» thÆ°á»ng được gá»i nhÆ° váºy trong các tà i liệu, các sách hát. Lá»i kinh mang tên LỜI KINH HÃ’A BÃŒNH, có lẽ vì câu đầu của nó có từ ngữ “hòa bình†trong câu “Xin hãy là m cho con nên khà cụ hòa bình của Chúaâ€. Vì thế từ đây vá» sau, trong bà i nà y, tôi sẽ dùng cả hai tên “Kinh ÄÆ¡n Sơ†hoặc “Kinh Hòa Bìnhâ€, và có tác dụng ngang nhau.
Chúng
ta phân biệt hai loại bản văn có phần nà o liên hệ với nhau: loại thứ
nhất là Bản văn gốc của Kinh Hòa Bình. Bản văn gốc là chÃnh bản văn được truyá»n tụng lại từ thá»i kỳ đầu; loại thứ hai là các bà i ca phát khởi từ Lá»i Kinh ÄÆ¡n SÆ¡, là bản văn được dịch hay soạn thảo gợi hứng từ Bản văn Kinh Hòa Bình,
có thêm những câu hay những chữ khác, để đáp ứng với nhu cầu sáng tác
âm nhạc, hoặc là m cho rõ nghĩa thêm, hoặc do nhu cầu mục vụ.
Chúng ta phải nói lại rằng bản văn nguyên thủy đăng trong Báo L’Osservatore Romano năm 1916 không có câu mở đầu: [Lạy Chúa từ nhân! Xin cho con biết mến yêu và phụng sá»± Chúa trong má»i ngÆ°á»i.] và câu kết : [Ôi Thần Linh thánh ái Xin mở rá»™ng lòng con. Xin thÆ°Æ¡ng ban xuống những ai lòng đầy thiện chÃ Æ n an bình.],Maestro, fa che io non
cherchi tanto Di esser consolato, quanto di consolare; Di essere
compreso, quanto di comprendere; Di essere amato, quanto di amare (Lạy
Thà y, xin là m cho con. không lo tìm kiếm để được an ủi, mà lại lo an
ủi; Không lo được hiểu biết, mà lại lo để hiểu biết; Không lo tìm được
yêu mến, mà lại lo yêu thương).
như chúng ta thấy trong bản văn mà Linh mục nhạc sĩ Kim Long đã phổ
nhạc. Äà ng khác bản văn năm 1916 không có phần thứ II nhÆ° trong bản văn
in trong tuyển táºp năm 2005, tức là phần
Lá»i Kinh Hòa Bình nà y đã được sáng tác trÆ°á»›c năm 1916 và được phổ biến tại Pháp, và khi thế chiến thứ I bùng nổ, thì Kinh ÄÆ¡n SÆ¡
nà y được chá»n nhÆ° là má»™t trong hai Kinh trình lên Äức Thánh Cha để các
tÃn hữu Âu Châu Ä‘á»c mà cầu nguyện cho chiến tranh chấm dứt. NgÆ°á»i ta
nói là Kinh ÄÆ¡n SÆ¡ nà y được Ä‘á»c trong Thánh Lá»…, nhÆ°ng không
rõ Ä‘á»c và o lúc nà o. Theo Sách Lá»… Rôma trÆ°á»›c Công đồng chung Vaticanô
II, thì không thấy có dấu vết của Kinh ÄÆ¡n SÆ¡ nà y. Có lẽ thói lệ Ä‘á»c Kinh ÄÆ¡n SÆ¡ nà y chỉ tồn tại ở má»™t số vùng bên Pháp và có tÃnh cách địa phÆ°Æ¡ng rất hạn hẹp.
Vá» sau nà y má»™t số tác giả khác đã tìm hiểu thêm vá» nguồn gốc của Bản văn Kinh ÄÆ¡n SÆ¡ nà y và đã cho chúng ta có được bản văn chÃnh xác của bản Kinh nà y.[8]
2. Vá» bố cục của Kinh ÄÆ¡n SÆ¡
Theo bản văn tiếng à trong tuyển táºp năm 2005 trên đây, bản văn được chia ra là m ba phần, ngoà i câu mở đầu:
Phần mở đầu: là lá»i cầu xin dâng lên Thiên Chúa: “Lạy Chúa xin hãy là m con nên khà cụ bình an của Chúa†(trong bản có phổ nhạc của nhạc sÄ© Kim Long, còn thêm má»™t câu nhÆ° sau: “Lạy Chúa xin hãy dùng con nhÆ° khà cụ bình an của Chúaâ€). [9]
Phần thứ I: quảng diễn thứ I cách cụ thể ơn hòa bình hoặc khà cụ hòa bình: “Ở
đâu có ghét ghen, xin là m cho con được mang đến đó tình yêu thương... Ở
đâu có bóng tối, xin là m cho con đượcc mang đến đó ánh sáng†(Kim Long: Äể
con đem yêu thương và o nơi oán thù, đem thứ tha và o nơi lăng nhục, đem
an hòa và o nÆ¡i tranh chấp, Ä‘em chân lý và o chốn lá»—i lầm. Äể con Ä‘em tin
kÃnh và o nÆ¡i nghi nan, chiếu trông cáºy và o nÆ¡i thất vá»ng. Äể con dá»i
ánh sáng và o nÆ¡i tối tăm, Äem niá»m vui đến chốn u sầu).
Ở đây chúng ta thấy có sá»± đảo lá»™n thứ tá»± giữa câu áp cuối của phần nà y trong bản văn của nhạc sÄ© Kim Long: câu “Äem niá»m vui đến chốn u sầu†đặt sau câu: “Äể con dá»i ánh sáng và o nÆ¡i tối tămâ€. Không rõ vì lý do gì!
Phần thứ II: Quảng diá»…n thứ II của lá»i cầu xin Æ¡n hòa bình: “Lạy
Thà y, xin là m cho con không lo tìm kiếm để được an ủi, mà lại lo tìm an
ủi; không lo được hiểu biết, mà lại lo để hiểu biết; không lo tìm được
yêu mến, mà lại lo yêu thÆ°Æ¡ng†(Kim Long: “Lạy Chúa xin hãy dạy con: Tìm an ủi ngÆ°á»i hÆ¡n được ngÆ°á»i ủi an. Tìm hiểu biết ngÆ°á»i hÆ¡n được ngÆ°á»i hiểu biết. Tìm yêu mến ngÆ°á»i hÆ¡n được ngÆ°á»i mến yêuâ€).
Phần thứ III: giải thÃch ý nghÄ©a của lá»i xin Æ¡n hòa bình: “Bởi
vì, có nhÆ° thế, thì khi cho Ä‘i, là ngÆ°á»i ta lãnh nháºn, khi thứ tha, thì
được tha thứ; khi chếtt Ä‘i, thì sẽ sống lại tá»›i tá»± sống Ä‘á»i Ä‘á»i†(Kim Long: “Vì
chÃnh khi hiến thân là khi được nháºn lãnh. ChÃnh lúc quên mình là lúc
gặp lại bản thân. Vì chÃnh khi thứ tha là khi được tha thứ. ChÃnh lúc
chết Ä‘i là khi vui sống muôn Ä‘á»iâ€). Chúng ta có thể cho phần nà y nhÆ° là phần kết của lá»i Kinh.
Khi nhìn và o bố cục nà y, chúng ta thấy không có sự cân đối giữa các phần, vì phần thứ I dà i hơn hai phần thứ II và thứ III.
Rồi trong phần thứ I có má»™t tÆ°á»›c hiệu của Chúa; “Lạy Chúaâ€; và trong phần thứ II có tÆ°á»›c hiệu gá»i Chúa: “Lạy Thà yâ€. Còn phần thứ III thì không có mà bắt đầu bằng má»™t liên từ : “Vì nhÆ° thếâ€.
Do đó qua bố cục nà y, chúng ta nháºn ra Lá»i Kinh là má»™t loạt những tâm
tình tự phát của một tâm hồn đã lâu ngà y suy tư vỠơn hòa bình, trong
chÃnh bản thân mình, trong môi trÆ°á»ng sống, trong hà nh Ä‘á»™ng phải là m vÃ
trong phần thưởng sau cùng là “Sá»± sống Ä‘á»i Ä‘á»i†trong ngà y sống lại.
Tất cả những Ä‘iá»u nà y chúng ta sẽ nháºn ra cách rõ rà ng hÆ¡n trong phần
còn lại sau đây.
3. VỠcách hà nh văn
Vá» cách hà nh văn chúng ta cÅ©ng nháºn thấy không cân xứng: vì ở phần đầu Lá»i Kinh luôn bắt đầu vá»›i từ “Ở đâuâ€, trong phần thứ II, thì dùng kiểu nói: “Không lo...â€. Sang phân thứ ba, thì lại dùng ngay chÃnh Ä‘á»™ng từ ở thể phân từ thay cho má»™t câu trá»n vẹn.
NhÆ°ng tác giả Lá»i Kinh có má»™t biệt tà i hà nh văn đối ngược[10] nhau giữa các từ vá»›i nhau:
“ghét ghen†– “tình yêu thÆ°Æ¡ngâ€(câu 3); “xúc phạm†– “sá»± thứ tha†(c. 4);
“bất hòa†– “sự hiệp nhất†(c. 5); “nghi nan†– “đức tin†(c. 6);
“sai lầm†– “sá»± tháºt†(c. 7); “thất vá»ng†– “hy vá»ng†(c. 8);
“buồn sầu†– “niá»m vui†(c. 9); “bóng tối†– “ánh sáng†(c. 10);
“cho Ä‘i†– “lãnh nháºn†(c. 19); “chết Ä‘i†– “sống lại tá»›i tá»± sống Ä‘á»i Ä‘á»i†(c. 21).
Äối ngược nhau giữa cách thể hiện cùng má»™t hà nh Ä‘á»™ng: từ hình thức chủ Ä‘á»™ng sang hình thức thụ Ä‘á»™ng, hoặc ngược lại:
“được an ủi†– “lo an ủi†(c. 12); “được hiểu biết†– “để hiểu biết†(c. 13); “được yêu mến†– “lo yêu thương†(c. 14); “thứ tha†– “được tha thứ†(c. 20).
Lối
văn đối ngược nà y, không chỉ được dùng một lần, nhưng tới 14 lần khác
nhau, là m cho ý tưởng được nhấn mạnh và cho thấy rõ tâm hồn của tác giả
thá»±c sá»± đã sẵn sà ng trong tÆ° thế là m Ä‘iá»u thiện, đối ngược vá»›i những
hà nh Ä‘á»™ng là m Ä‘iá»u ác. Tất cả được thá»±c hiện trong khung cảnh má»™t cá
nhân, nhÆ°ng còn cả trong khung cảnh xã há»™i, cá»™ng Ä‘oà n. NgÆ°á»i ta có thể
đoán được rằng, tác giả đang sống trong một xã hội, một cộng đoà n thực
sá»± Ä‘ang chất chứa nhiá»u háºn thù, ghen ghét... vÃ
trÆ°á»›c tất cả những Ä‘iá»u nà y, tác giả tá» ra bất lá»±c, và chỉ sáng tác má»™t
Lá»i Kinh để cho nhiá»u ngÆ°á»i Ä‘á»c và khi cầu nguyện Chúa sẽ nháºm lá»i vÃ
má»—i tâm hồn sẽ được cải hóa. NhÆ° váºy hoà n cảnh sẽ thay đổi dần dần. Do
đó và o thá»i gian khi bùng nổ thế chiến thứ hai, Äức Giáo Hoà ng
Bênêđictô XV cÅ©ng dã cho đăng Lá»i Kinh nà y trong báo L’Osservatore Romano, và muốn Kinh nà y được Ä‘á»c lên trong các Giáo Há»™i tại Âu Châu.
4. à nghÄ©a của Kinh ÄÆ¡n SÆ¡
Äây
là má»™t lá»i kinh tháºt Ä‘Æ¡n sÆ¡ đúng nhÆ° tên gá»i của nó ngay từ đầu. NhÆ°ng
chÃnh cái Ä‘Æ¡n sÆ¡ nà y đã là m cho thấy diá»…n tả các tâm tình sâu thẳm của
con ngÆ°á»i và vì thế nó đã đánh Ä‘á»™ng nhiá»u tâm hồn Ä‘Æ¡n sÆ¡ và của cả
những ngÆ°á»i là m chÃnh trị nhÆ° chúng ta ghi lại trên đây. Do đó việc tìm
hiểu nội dung siêu nhiên lại là một vấn đỠkhó khăn. Ở đây tôi thỠđưa
ra má»™t số Ä‘iểm giúp phần nà o việc cảm nghiệm cái sâu xa của Kinh ÄÆ¡n SÆ¡ nà y.
. Lá»i cầu khẩn và xÆ°ng tụng Thiên Chúa
Bản văn Kinh Hòa Bình đã dùng hai từ ngữ để tuyên xÆ°ng vá»›i Thiên Chúa, đó là từ “Chúa†(Signore) và từ “Thà y†(Maestro). Hai từ nà y không kèm theo má»™t thuá»™c từ nà o khác nhÆ° “toà n năngâ€, “hằng hữuâ€, “thÆ°Æ¡ng xótâ€...,
và điá»u nà y cho thấy Lá»i Kinh nà y không giống các lá»i kinh dùng trong
phụng vụ, thÆ°á»ng có kèm theo má»™t thuá»™c từ Ä‘i kèm. Äà ng khác, Lá»i Kinh
bắt đầu ngay vá»›i Ä‘á»™ng từ ở ngôi thứ hai “xin là m cho con...â€, mà không có má»™t thuáºt ngữ nhÆ° “chúng con cầu xin Chúaâ€, hoặc “xin ban cho conâ€... nhÆ° thÆ°á»ng có trong các lá»i cầu nguyện của phụng vụ. NhÆ° váºy Lá»i Kinh Hòa
Bình được coi nhÆ° má»™t lá»i kinh, má»™t sáng tác của cá nhân dâng lên Thiên
Chúa để cầu cho chÃnh mình hoặc cho xã há»™i mà tác giả Ä‘ang sống.
Hai từ “Chúa†và “Thà yâ€
nói lên thái Ä‘á»™ tùng phục hoà n toà n vá»›i Thiên Chúa, Äấng mà tác giả tin
kÃnh và tôn thá». Từ thái Ä‘á»™ tùy thuá»™c ná»n tảng nà y, tác giả dâng lên
những lá»i khẩn nguyện.
· Xin hãy là m con nên khà cụ bình an của Chúa
Ở đây chúng ta lÆ°u ý tá»›i thuáºt ngữ “Khà cụ bình anâ€. Thuáºt
ngữ nà y Ä‘em chúng ta và o trong lịch sá» Nghi thức cá» hà nh Thánh lá»…. Thá»i
xÆ°a, từ thế ká»· thứ 13 trở Ä‘i, khi ban bình an lúc trÆ°á»›c rÆ°á»›c lá»…, ngÆ°á»i
ta dùng một đồ dùng bình an hay khà cụ bình an, để trao ban bình an cho
nhau (Instrumentum pacis). Khà cụ bình an nà y là một tấm thẻ
nhá» hình bầu dục hay dà i. Má»™t mặt có khắc hình Chúa, Äức Mẹ, các thánh.
Mặt sau thÆ°á»ng có má»™t tay để cầm hay má»™t giá để Ä‘á»±ng tấm thẻ nà y. Khi
ban bình an, ngÆ°á»i ta trao thẻ nà y cho nhau để trao ban bình an và nói
lên lá»i chúc là nh bình an cho nhau. Lần đầu tiên thẻ nà y được dùng bên
Anh và o năm 1246. Sách Lá»… Rôma do Äức Giáo Hoà ng Piô V ban hà nh năm
1570 và Sách Nghi thức các Giám mục năm 1600, cũng thấy có ghi việc
dùng thẻ Khà cụ bình an nà y. Tuy nhiên việc dùng khà cụ bình an nà y
không có tÃnh cách bắt buá»™c. Dần dần việc sá» dụng khà cụ bình an nà y
biến đi trong Nghi thức Thánh Lễ.[11]
Theo
hình ảnh nà y, má»—i ngÆ°á»i trở nên khà cụ bình an, trở nên biểu tượng của
bình an của Chúa đối vá»›i ngÆ°á»i khác. Há» cÅ©ng phải có trà n đầy sá»± bình
an để chia thông ban cho ngÆ°á»i khác. Rồi sá»± bình an đó phải được trà n
đầy sung mãn và còn tiếp tục ảnh hưởng tá»›i ngÆ°á»i khác. NhÆ°ng sá»± bình an
nà y phải là sá»± bình an của Chúa Kitô, vì Ngà i chÃnh là sá»± bình an là m
giao hòa hai bên thù địch vá»›i nhau và giao hòa con ngÆ°á»i vá»›i Thiên Chúa; Ngà i phá đổ má»i bức tÆ°á»ng ngăn cách các dân tá»™c, các nhóm ngÆ°á»i, các cá nhân vá»›i nhau (x. Ep 2, 13-16). TrÆ°á»›c
kia, để có khả năng giao hòa, Chúa Kitô đã phải đổ máu mình ra, Chúa
Kitô đã phải chết trên tháºp giá vì chúng ta, vì chÃnh Thiên Chúa đã
muốn dùng tháºp giá của Chúa Kitô mà phá tan má»i thù
địch. Do đó ngÆ°á»i tÃn hữu, để có thể trở nên khà cụ bình an của Chúa
Kitô, cÅ©ng phải đón nháºn tháºp giá, cÅ©ng phải đổ máu Ä‘Ã o ra vì anh em
mình, khi há» phải tha thứ, phải vứt bá» má»i oán thù vá»›i ngÆ°á»i khác,
trong gia đình, trong đoà n thể, giữa các cá nhân. Kinh nghiệm hằng ngà y
dạy chúng ta chân lý nà y. Khà cụ nà y phải thá»±c sá»± nằm trong tay Chúa vÃ
hoà n toà n để Thiên Chúa sá» dụng, nhÆ° dụng cụ của ngÆ°á»i thợ gốm nằm
trong tay Thiên Chúa (x. Gr 18, 1-11). Khà cụ không thể hà nh động theo ý của mình và là m trái ý của Thiên Chúa.
Äây không phải là điá»u dá»… thá»±c hiện. Nên tÃn hữu phải cầu nguyện xin Thiên Chúa biến chúng ta thà nh khà cụ bình an của Chúa.
· Ở
đâu có ghét ghen, xin là m cho con được mang đặt nơi đó tình yêu
thương... Ở đâu có bóng tối, xin là m cho con đượcc mang đến đó ánh
sáng.
Lá»i Kinh đã dùng những từ ngữ đối nghịch nhau, những kiểu nói đối chá»i nhau, nhÆ° chúng ta đã phân tÃch trên đây.
Trong Sáck Kinh chúng ta có má»™t Kinh cÅ©ng được sáng tác theo lối đối ngẫu nà y: đó là Kinh Cải tá»™i bảy mối.[12] Kinh Ä‘á»c nhÆ° sau:
Cải tội bảy mối có bảy đức:
Thứ nhất: khiêm nhÆ°á»ng chá»› kiêu ngạo.
Thứ hai: rộng rãi chớ hà tiện.
Thứ ba: giữ gìn sạch sẽ chớ mê dâm dục.
Thứ bốn: hay nhịn chá»› há»n giáºn.
Thứ năm: kiêng bớt chớ mê ăn uống.
Thứ sáu: yêu ngÆ°á»i chá»› ghen ghét.
Thứ bảy: siêng năng việc Äức Chúa Trá»i chá»› là m biếng.
Lá»i Kinh Cải tá»™i bảy mối đã dùng cách đối nghịch giữa các tÃnh xấu và các nhân đức: tÃnh xấu trái ngược vá»›i nhân đức, và trái ngược vá»›i Tin Mừng; đồng thá»i Lá»i Kinh cÅ©ng giá»›i thiệu những nhân đức phải thá»±c hà nh để chừa bá» các tÃnh xấu. NhÆ° lá»i mở đầu nói rõ: Cải tá»™i bảy mối có bảy đức.
Chúng
ta có một thà dụ khác vỠhình thức đối nghịch các hà nh động như trong
lá»i kinh táºn hiến phục vụ của Thánh Inhaxiô Loyola (1491-1556). Lá»i
Kinh Ä‘á»c lên nhÆ° sau:
Lạy Chúa Giêsu, xin dạy con:
Biết phụng sự Chúa cho xứng đáng
Biết cho Ä‘i mà không tÃnh toán
Biết là m việc mà không lo tìm an nhà n
Biết chiến đấu mà không sợ vết thương
Biết tiêu hao mình đi
mà không lo tìm một phần thưởng nà o khác
ngoà i việc biết rằng con đã thi hà nh ý Chúa. Amen.
Trong
thÆ° gá»i tÃn hữu Galata, thánh Phaolô cÅ©ng đã so sánh đối nghịch giữa
các hoa quả của xác thịt và hoa quả của Thánh Thần. Hoa quả của xác
thịt là : “Các việc của xác thịt thì rõ rà ng, đó là gian dâm, ô uế,
phóng đãng, thá» tà thần, quá»· thuáºt, thù oán, đố kỵ, hiá»m khÃch, giáºn
ghét, cãi cá», bất thuáºn, bè phái, ghen tị, giết
ngÆ°á»i, say sÆ°a, mê ăn uống và các nết xấu tÆ°Æ¡ng tá»±... Còn hoa quả của
Chúa Thánh Thần là bác ái, vui mừng, bình an, nhẫn nại, nhân từ, hiá»n
là nh, khoan dung, trung trực, khiêm tốn, tiết độ†(Gl 5, 19-23).
Phaolô kể ra 16 công việc của xác thịt và 10 hoa quả của Chúa Thánh
Thần. Tất cả đối ngược nhau. Phaolô khuyên tÃn hữu Galata phải tránh
những công việc của xác thịt; và phải hoạt động theo những hoa trái của
Chúa Thánh Thần. Nhưng Phaolô không đặt cạnh nhau từng cặp công việc
của xác thịt với công việc của Chúa Thánh Thần.
Trở lại vá»›i Lá»i Kinh ÄÆ¡n SÆ¡, chúng ta thá» tìm hiểu ý nghÄ©a của các thái Ä‘á»™ phải tránh và các lối sống phải có nÆ¡i ngÆ°á»i tÃn hữu.
“ghét ghen†– “tình yêu thÆ°Æ¡ngâ€(câu 3); “xúc phạm†– “sá»± thứ tha†(c. 4); “bất hòa†– “sá»± hiệp nhất†(c. 5); “nghi nan†– “đức tin†(c. 6); “sai lầm†– “sá»± tháºt†(c. 7); “thất vá»ng†– “hy vá»ng†(c. 8); “buồn sầu†– “niá»m vui†(c. 9); “bóng tối†– “ ánh sáng†(c. 10); “cho Ä‘i†- “lãnh nháºn†(c. 19); “chết Ä‘i†– “sống lại tá»›i tá»± sống Ä‘á»i Ä‘á»i†(c. 21); “được an ủi†– “lo an ủi†(c. 12); “được hiểu biết†– “để hiểu biết†(c. 13); “được yêu mến†– “ lo yêu thÆ°Æ¡ng†(c. 14); “thứ tha†– “được tha thứ†(c. 20).
Trong
Ä‘á»i sống thiêng liêng chúng ta có những Ä‘iá»u phải táºp tà nh, phải loại
bá» nhÆ° là căn bản để có thể tiến tá»›i. Rồi tiến lên, ngÆ°á»i tÃn hữu còn
cần đi xa hơn nữa, đó là sống đúng theo tinh thần Phúc Âm Chúa Giêsu
dạy, để rồi chuẩn bị Ä‘i và o con Ä‘Æ°á»ng kết hiệp vá»›i Thiên Chúa trong má»™t
sá»± kết hiệp vá»›i Thiên Chúa cách trá»n vẹn và sâu xa.
Kinh Cải tá»™i bảy mối được coi nhÆ° là con Ä‘Æ°á»ng thanh luyện căn bản.
Và chúng ta có thể coi những Ä‘iá»u tác giả Kinh ÄÆ¡n SÆ¡ hay Kinh Hoà Bình, Ä‘Æ°a
ra nhÆ° là những lối sống Ä‘i và o tinh thần Phúc Âm trá»n vẹn. Äể thấy rõ
Ä‘iá»u nà y, để thấy được cách dá»… dà ng Ä‘iá»u nà y, chúng ta Ä‘á»c lại Bà i
giảng trên núi nói vá» những phúc tháºt của Chúa Giêsu (x. Mt 5-6).
Chúa Giêsu
nói vá» việc sống khó nghèo, vá» lá»i than khóc, vá» việc an ủi, sống hiá»n
là nh, bị đói khát, vá» công chÃnh, việc được no đầy, lòng xót thÆ°Æ¡ng,
lòng trong sạch, bình an, bị bách hại, bị sỉ nhục, bị vu khống đủ Ä‘iá»u
xấu. Hãy trở nên ánh sáng cho má»i ngÆ°á»i; Ä‘Æ°a cả má kia cho kẻ vả má
nà y; xin áo thÆ°á»ng, thì cho cả áo choà ng; xin Ä‘i má»™t dặm, thì sẵn sà ng
đi thêm hai dặm; yêu thân nhân, và yêu cả thù địch; cầu nguyện cho cả
ngÆ°á»i bách hại ngÆ°Æ¡i; chà o cả ngÆ°á»i không chà o ngÆ°Æ¡i; cho cả ngÆ°á»i
không có gì để cho lại bạn.
Còn tác giả Kinh ÄÆ¡n SÆ¡ hay Kinh Hoà Bình
đã gợi ý từ lá»i Chúa để cầu nguyện và xin Æ¡n sống những gì Chúa dạy
trong Bà i Giảng trên núi trong chÃnh bản thân mình và trong tÆ°Æ¡ng quan
vá»›i ngÆ°á»i khác; nhÆ° sống bình an, tránh ghen ghét, biết yêu thÆ°Æ¡ng,
không xúc phạm, luôn tha thứ, tránh bất hòa, gây tình hiệp nhất, loại
bá» nghi nan, sống đức tin, tránh lá»—i lầm, tìm chân lý, không thất vá»ng,
nhÆ°ng trà n đầy hy vá»ng, buồn sầu, niá»m vui, tối tăm, ánh sáng, biết an
ủi, ủi an ngÆ°á»i khác, biết hiểu biết thông cảm, luôn cho Ä‘i mà không
tìm lãnh nháºn, biết tha thứ, và cái đối chá»i sâu xa nhất là chết Ä‘i
trong thân xác con ngÆ°á»i, để sống lại trong Ä‘á»i sống vÄ©nh cá»u.
Äá»c bản liệt kê đối chiếu giữa Bà i giảng của Chúa Giêsu trên núi, vá»›i Lá»i Kinh ÄÆ¡n SÆ¡, chúng ta nháºn thấy má»™t sá»± hà i hòa lá»›n lao, và Kinh ÄÆ¡n SÆ¡ hay Kinh Hoà Bình nhÆ°
là má»™t lá»i quảng diá»…n những gì Chúa Giêsu nói và dạy chúng ta trong Bà i
giảng trên núi. Chúa Giêsu nói vá»›i chúng ta trong sá»± tá»± do con ngÆ°á»i: “nếuâ€, “khi chúng con là mâ€... Chúa Ä‘á» nghị vá»›i con ngÆ°á»i, để hỠđược hạnh phúc: Phúc cho những ai... ; còn Kinh ÄÆ¡n SÆ¡ hay Kinh Hoà Bình
cầu xin trong tấm lòng khát khao thực hiện và ý thức sự yếu đuối của
mình để có khả năng thực hà nh những giáo huấn của Chúa. Ngà y nay những
ai Ä‘á»c hay hát đến từ “nếuâ€, hoặc câu “khi chúng con là mâ€... cÅ©ng cần Ä‘i và o trong tinh thần của Các Mối Phúc Tháºt và của lá»i cầu: Xin hãy là m con nên dụng cụ bình an của Chúa.
Äá»c nhÆ° thế má»—i ngà y con ngÆ°á»i được thanh luyện hÆ¡n và được ánh sáng
chiếu soi và o trong chốn thẳm sâu của há». Há» sẽ xác tÃn hÆ¡n vá» những
tâm tình phải có để sống đúng Tin Mừng của Chúa Kitô. HỠsẽ không còn
oán thù, nhưng sẽ yêu thương...
Trong Kinh Thánh Phanxicô Assisi Ä‘á»c trÆ°á»›c tượng Thánh Giá tại nhà thá» San Damiano ở Assisi,[13] chúng ta có má»™t số từ giống nhÆ° trong Lá»i Kinh ÄÆ¡n SÆ¡ hay Kinh Hòa Bình: “Lạy Äấng tối cao, Thiên Chúa vinh hiển, xin chiếu soi và o bóng tối của lòng con. Xin cho con đức tin ngay thẳng, đức cáºy vững và ng và đức ái toà n vẹn, sá»± khôn ngoan và khả năng để hiểu biết và để phụng sá»± thánh ý Chúa. Amen†(gạch dÆ°á»›i là của tôi).
· Lạy
Thầy, xin là m cho con, không lo tìm kiếm, để được an ủi, mà lại lo an
ủi. Không lo được hiểu biết, mà lại lo để hiểu biết; không lo tìm được
yêu mến, mà lại lo yêu thương.
Chúng ta sang phần thứ II của Lá»i Kinh ÄÆ¡n SÆ¡ hay Kinh Hòa Bình. Chúng ta nhá»› phần thứ II nà y không có trong bản văn năm 1916. Bản văn Phần thứ II nói tá»›i niá»m an ủi, sá»± hiểu biết cảm thông, việc yêu mến. Ba hà nh Ä‘á»™ng nà y là những yếu tố tÃch cá»±c và tất cả chúng ta Ä‘á»u mong muốn thể hiện cho chÃnh mình
và muốn ngÆ°á»i khác thể hiện cho mình nữa. Vì trong con ngÆ°á»i chúng ta,
bản sinh chúng ta muốn thể hiện bản ngã của mình, “cái tôi†nơi ta,
cách trá»n vẹn và còn muốn hÆ¡n cả ngÆ°á»i khác. Chúng ta cÅ©ng muốn có được tháºt nhiá»u
của cải váºt chất và đức tÃnh tá»± nhiên, khả năng tinh thần, để là m giầu
cuá»™c sống của chúng ta. Tá»± nhiên chúng ta không nghÄ© tá»›i ngÆ°á»i khác vÃ
cÅ©ng không muốn nhÆ°á»ng cho ngÆ°á»i khác những gì chúng ta có theo bản
tÃnh tá»± nhiên hay do sở hữu và công việc là m của chúng ta. Tất cả những Ä‘iá»u
nà y tá»± nó không xấu, nhÆ°ng nếu không ý thức Ä‘iá»u hòa, chúng sẽ là cản
trở lá»›n cho sá»± thăng tiến vá» cuá»™c sống siêu nhiên. Vì thế tác giả Lá»i Kinh ÄÆ¡n SÆ¡ hay Kinh Hòa Bình
đã xin Chúa cho được sống ngược lại với bản năng và ước muốn tự nhiên:
Muốn an ủi ngÆ°á»i khác thay vì để ngÆ°á»i khác an ủi mình; muốn cảm thông
hiểu biết ngÆ°á»i khác thay vì đòi há»i ngÆ°á»i khác cảm thông và hiểu biêt
chÃnh mình; muốn yêu mến ngÆ°á»i khác, thay vì để ngÆ°á»i khác yêu thÆ°Æ¡ng
mình và là m tất cả cho mình vì tình yêu thÆ°Æ¡ng nà y. Quả tháºt đó là má»™t
Æ°á»›c muốn lá»›n lao, khó thá»±c hiện. Vì thế nó trở nên má»™t lá»i cầu khẩn
thiết tha dâng lên Thiên Chúa. Ngà i là Thà y của tất cả và có sức là m
được tất cả cho chúng ta. Các thánh cảm nghiệm được Ä‘iá»u nà y. Các ngà i
đã sống và thá»±c hà nh Ä‘iá»u nà y trong Ä‘á»i sống của mình. Các ngà i quả
thá»±c không còn sống cho chÃnh mình nữa, nhÆ°ng sống cho Thiên Chúa vÃ
cho ngÆ°á»i khác hoà n toà n. Các ngà i là m hết má»i Ä‘iá»u cho ngÆ°á»i khác, còn
phần mình thì không kể gì tới. Thánh Inhaxiô thì xin Chúa cho mình
“được Æ¡n cho Ä‘i mà không tÃnh toánâ€.
· Bởi
vì, có nhÆ° thế, thì khi cho Ä‘i, là ngÆ°á»i ta lãnh nháºn, khi thứ tha, thì
được tha thứ; khi chết Ä‘i, thì sẽ sống lại tá»›i tá»± sống Ä‘á»i Ä‘á»iâ€
Äây là phần thứ III và cuối cùng của Lá»i Kinh ÄÆ¡n SÆ¡ hay Kinh Hòa Bình. Bản văn đặt từ “sá»± sống muôn Ä‘á»i†ở cuối Lá»i Kinh nà y, nhÆ° thÆ°á»ng thấy trong các kinh khác.[14]
Phần nà y có thể được coi là phần nói vỠnhững phần thưởng dà nh cho
những ai sống các đòi há»i trên đây. NhÆ°ng Ä‘iá»u nà y cÅ©ng được diá»…n ra
trong lối văn cầu xin và dÆ°á»›i hình thức giải thÃch lý do cho việc sống
những đòi há»i siêu nhiên trên đây. Bản văn nói tá»›i 3 Ä‘á»™ng từ “cho Ä‘iâ€, “thứ tha†và “sống†cÅ©ng nhÆ° “sống lạiâ€, và má»™t danh từ kết cho tất cả Lá»i Kinh, đó là “sá»± sống muôn Ä‘á»iâ€.
Ở đây Lá»i Kinh cÅ©ng có những kiểu nói đối ngược lại, nhÆ°ng lại là tÃch
cá»±c Ä‘em lại háºu quả Ä‘Ãch thá»±c trong chÃnh các hà nh Ä‘á»™ng đã thá»±c hiện.
Chúng ta có thể xác quyết rằng, bản văn đã gợi hứng từ Phúc âm khi Chúa
Giêsu nói: “Ai muốn giữ mạng sống mình thì sẽ mất sống. Ai hy sinh mạng sống mình vì Thầy sẽ được sống†(Mt 10, 39). NhÆ°ng khác má»™t Ä‘iá»u là trong bản văn Phúc âm, có nói tá»›i lý do của việc hy sinh sá»± sống: “vì Thà yâ€. Còn trong Lá»i Kinh ÄÆ¡n SÆ¡ hay Kinh Hòa Bình, vá»›i cả ba trÆ°á»ng hợp “cho Ä‘iâ€, “tha thứ†và “chết Ä‘iâ€, thì chỉ nói trống mà thôi. NhÆ° váºy chúng ta phải hiểu trÆ°á»›c tiên là theo hÆ°á»›ng của Phúc âm, nghÄ©a là khi tÃn hữu “cho Ä‘iâ€, “tha thứâ€, “chết Ä‘iâ€,
há» là m tất cả vì Chúa Kitô. NhÆ°ng ngÆ°á»i ta cÅ©ng có thể hiểu thêm rằng,
tất cả các hà nh Ä‘á»™ng nà y tá»± nó có tác Ä‘á»™ng nÆ¡i ngÆ°á»i khác và có tác
Ä‘á»™ng nÆ¡i chÃnh ngÆ°á»i chủ Ä‘á»™ng. Vá» phạm vi tâm lý, đó là má»™t hà nh Ä‘á»™ng
giải phóng, có sức thăng tiến con ngÆ°á»i và là m cho há» nên sung mãn hÆ¡n.
Khi “cho Ä‘iâ€, con ngÆ°á»i cảm
thấy má»™t mối liên hệ vá»›i ngÆ°á»i khác, và rà ng buá»™c há» vá»›i ngÆ°á»i khác;
là m cho hỠcó được ý thức vỠnguồn tà i năng phong phú nơi mình vỠphạm
vi thể lý cÅ©ng nhÆ° tinh thần. Äó chÃnh là điá»u há» nháºn lãnh được từ
hà nh Ä‘á»™ng cho Ä‘i. Rồi khi hỠ“tha thứâ€, thì hà nh Ä‘á»™ng nà y tác
dụng và o con ngÆ°á»i há» cÅ©ng Ä‘ang cần được tha thứ vì nhữnbg thiếu sót vÃ
yếu kém của mình. HỠý thức vỠcái không phải là mình qua các hà nh động
lá»—i phạm, để nháºn ra má»™t nhu cầu được tha thứ. NhÆ° thế há» chia sẻ cái
cảm nghiệm thiếu sót và nhu cầu cần được tha thứ để hoà n thiện cả hai
bên. Còn khi “chết Ä‘iâ€, đây lÃ
má»™t luáºt của sá»± sống, vì nếu hạt giống gieo xuống mà không hÆ° nát Ä‘i
thì sẽ không má»c lên cây và sinh hoa trái. ChÃnh Chúa Giêsu đã nói nhÆ°
thế trong cuá»™c nói chuyện vá»›i những ngÆ°á»i Hy Lạp đến dá»± lá»… tại
Giêrusalem (x. Ga 12, 24).
Sá»± sống muôn Ä‘á»i
là phần thưởng cho những ai biết tha thứ, biết cho đi và biết chết đi,
nhưng không chỉ có thế mà thôi, mà còn cho tất cả những ai đã thực hà nh
các việc vừa nói trên đây, ở phần I và phần II của Lá»i Kinh. Tuy nhiên
sá»± sống mnuôn Ä‘á»i nà y chỉ có thể do Thiên Chúa ban cho con ngÆ°á»ii. Chắc
chắn các việc con ngÆ°á»i là m, cho dù có quảng đại đến đâu, có hăng say
đến đâu, có kết quả thế nà o đi nữa, thì không thể tương xứng với sự
sống muôn Ä‘á»i và Äấng ban sá»± sống nà y cho ta, nhÆ°ng lại khó thá»±c hiện
vì sá»± sống nà y là điá»u nằm trong phạm vi của Thiên Chúa, và lại lÃ
chÃnh Thiên Chúa. Váºy từ ngữ “sá»± sống muôn Ä‘á»i†là má»™t nguyện Æ°á»›c tháºt
sâu xa của tác giả Lá»i Kinh ÄÆ¡n SÆ¡ hay Kinh Hòa Bình, và cÅ©ng là má»™t lá»i tuyên xÆ°ng hoà n toà n tin cẩn và o Thiên Chúa.
Kết luáºn
Vá»›i mấy lá»i chú giải trên đây, chúng ta nháºn ra được giá trị, ý nghÄ©a và ná»™i dung của Lá»i Kinh ÄÆ¡n SÆ¡ hay Kinh Hòa Bình, mà chúng ta đã quá quen
thuá»™c. Lá»i Kinh nà y là kết quả của má»™t con ngÆ°á»i đã sống sâu xa Phúc âm
của Chúa Kitô, nhất những mối phúc tháºt của Chúa rao giảng. Lá»i Kinh
nà y xuất phát từ má»™t tâm hồn Ä‘ang muốn Ä‘i sâu và o con Ä‘Æ°á»ng Ä‘i theo
Chúa Kitô và hiệp thông vá»›i Ngà i. Äồng thá»i tác giả cÅ©ng thao thức cầu
xin cho mình cho má»i ngÆ°á»i sống thá»±c tinh thần hòa bình của Phúc âm.
Lá»i Kinh nà y là má»™t áng văn chÆ°Æ¡ng được sáng tác cách tuyệt vá»i do má»™t
tay bút đã sống trong nguồn văn chÆ°Æ¡ng thi phú, đã quen vá»›i các lá»i cầu
nguyện của các giáo phụ và các tác giả tu đức thá»i danh. Tác giả để lại
cho chúng ta má»™t áng văn chÆ°Æ¡ng tháºt dá»… Ä‘á»c, dá»… thuá»™c và dá»… thấm và o
tâm khảm chúng ta, vì những gì được trình bà y trong Lá»i Kinh ÄÆ¡n SÆ¡ hay Kinh Hòa Bình cÅ©ng rất gần gÅ©i vá»›i tâm tình của chúng ta, vá»›i những Æ°á»›c muốn siêu nhiên của chúng ta. Ước gì Lá»i Kinh ÄÆ¡n SÆ¡ hay Kinh Hòa Bình
được Ä‘á»c và suy tÆ° sâu xa hÆ¡n, để rồi có sức biến đổi con ngÆ°á»i thá»i
nay Ä‘ang bị xâu xé vì chiến tranh, háºn thù, oán há»n, Ãch ká»·. Vá»›i Æ¡n
Chúa Lá»i Kinh dần dần biến đổi má»—i ngÆ°á»i chúng ta thà nh Khà cụ bình an của Chúa Kitô và hoà n toà n để Chúa Thánh Thần dùng khà cụ nà y trong công việc xây dá»±ng Giáo Há»™i và hòa bình.
-----------------------------------------------------
[1] L’Osservatore Romano, ngà y 20-1-2009, có cho in lại trang đầu của Nháºt báo của Tòa Thánh Vatican L’Osservatore Romano, ngà y 20 tháng 1 năm 1916, trong đó có in lại bản văn Kinh ÄÆ¡n SÆ¡ đăng trong báo “Souvenir Normandâ€.
[2] Preghiere di San Francesco e Santa Chiara, do
các tác giả sÆ°u táºp sau đây: P. Bruno Giannini, OFM., Suor Chiara
Augusta Lainati, OSC., và Suor Chiara Carla Cabras, OSC., Shalom 2005,
Editrici Francescane 2005, tr.128.
[3]
Ngoà i Bản Kinh Hòa Bình, chúng ta cũng có những bà i thánh ca được sáng
tác gợi ý từ bản văn nguyên thủy, nhưng đôi khi có thêm một và i chữ,
và i câu, hay có khi thêm cả má»™t Ä‘oạn văn nữa, x. Preghiere di San Francesco e Santa Chiara, do các tác giả sÆ°u táºp sau đây: P. Bruno Giannini, OFM., Suor Chiara Augusta Lainati, OSC và Suor Chiara Carla Cabras, OSC., Editrici Francescane 2005, tr. 470-471.
[4] X. Phụng ca III, do Các Linh mục và Tu SÄ© Việt Nam tại Cá»™ng Hòa Liên Bang Äức xuất bản năm 1998, tr. 920.922.
[5] Xem Indice, trang 5-6 và 105.
[6] Preghiere di San Francesco e Santa Chiara, do các tác giả sÆ°u táºp sau đây: P. Bruno Giannini, OFM., Suor Cjhiara Augusta Lainati, OSC và Suor Chiara Carla Cabras, OSC., Editrici Francescane 2005, tr. 128.
[7] Egidio Picucci, Le origini del testo auttirbuito a San Francesco d’Assisi, “L’Osservatore Romanoâ€, e la vera storia della Preghiera semplice, trong L’Osservatore Romani, 19-20 gennaio 2009, p. 6.
[8] Xem Preghiere di San Francesco e Santa Chiara, do các tác giả sÆ°u táºp sau đây: P. Bruno Giannini, OFM., Suor Chiara Augusta Lainati, OSC và Suor Chiara Carla Cabras, OSC., Editrici Francescane 2005, tr. 128.
[9] Lá»i kinh trong ngoặc là bản dịch trong bà i hát của Nhạc sÄ© Kim Long dùng.
[10] Vá» lối hà nh văn đối ngược nhau, chúng ta có thà dụ Ä‘iển hình trong Kinh kÃnh chà o các Nhân Äức, của Thánh Phanxicô Assisi: xem Preghiere di San Francesco e Santa Chiara, tr. 61-62: nhÆ° đối ngược giữa sá»±
khôn ngoan như nữ hoà ng và sự đơn sơ toà n vẹn; sự khó nghèo – sự khiêm
nhÆ°á»ng; sá»± bác ái – sá»± vâng lá»i; má»™t nhân đức – bao gồm tất cả các nhân
đức khác, thiếu một nhân đức – thì thiếu hết các nhân đức khác, sự khôn
ngoan – thắng lÆ°á»›t các mÆ°u chÆ°á»›c của Satan; sá»± Ä‘Æ¡n sÆ¡ nguyên tuyá»n –
là m lộn xộn sự khôn ngoan của cả thế giới...
[11] X, Joseph A. Jungmann, S.J., The Mass of the Roman Rite (Missarum Solemnia), A Christian Classic Reprint, New York 1980, tr. 483; xem thêm Enciclopedia Cattolica, vol. XX, Città del Vaticano, 1952, cột 499-500.
[12] Phụng Ca III, như trên, tr. 356-357.
[13] Äây có lẽ là lá»i kinh cổ xÆ°a nhất mà Thánh Phanxicô Assisi đã sáng tác. Xem Preghiere di San Francesco e Santa Chiara, do các tác giả sÆ°u táºp sau đây: P. Bruno Giannini, OFM., Suor Chiara Augusta Lainati, OSC và Suor Chiara Carla Cabras, OSC., Editrici Francescane 2005, tr. 47.
[14] Sau phần nà y, các bà i thánh ca gợi hứng từ đây có thêm má»™t câu nữa, nhÆ° : “Ôi Thần Linh thánh ái Xin mở rá»™ng lòng con. Xin thÆ°Æ¡ng ban xuống những ai lòng đầy thiện chÃ Æ n an bình.â€
Rôma, ngà y 26-1-2009 Mùng Má»™t Tết, Xuân Ká»· Sá»u Lm. Phanxicô Borgia Trần Văn Khả
(Nguồn: v3.hdgmvietnam.org) |