Văn minh Kitô giáo
16.12.2008
Khi loà i ngÆ°á»i cà ng văn minh, cà ng có kiến thức thì ngÆ°á»i ta má»›i nháºn ra giá trị của con ngÆ°á»i, và văn minh của nhân loại chỉ má»›i khởi sá»± cách đây khoảng 300 năm, vá»›i chiếc xe đầu tiên chạy bằng hÆ¡i nÆ°á»›c, được sáng chế và o cuối thế ká»· 17. Từ văn minh cÆ¡ khà dẫn đến những tiến bá»™ khác trong đủ má»i nghà nh nghá» nhÆ° chúng ta thấy ngà y nay. Tuy nhiên, giá trị của con ngÆ°á»i má»›i chỉ được công nháºn cách đây 57 năm, và o tháng 12-1948, vá»›i bản Tuyên Ngôn Quốc Tế Nhân Quyá»n.
Tổng quát, bản tuyên ngôn đó công nháºn má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u bình đẳng, vÃ
được hưởng các quyá»n lợi căn bản của má»™t con ngÆ°á»i, quyá»n được sống,
được tá»± do, không bị chà đạp phẩm giá con ngÆ°á»i, được bình đẳng trÆ°á»›c
pháp luáºt, v.v. Quốc gia nà o cà ng tôn trá»ng nhân quyá»n bao nhiêu thì
quốc gia đó cà ng được coi là văn minh bấy nhiêu.
Má»™t
trong các quyá»n quan trá»ng của con ngÆ°á»i là quyá»n bầu cá», hay nói cách
khác, quyá»n được há»i ý kiến. Qua lá phiếu, ngÆ°á»i dân nói lên ý kiến của
mình. Äây là má»™t Ä‘iá»u má»›i mẻ trong lịch sá» loà i ngÆ°á»i, nhÆ°ng đối vá»›i
Kitô Giáo, cách đây hÆ¡n 2,000 năm, ý kiến của tÃn đồ đã được tôn trá»ng
nơi một thiếu nữ quê mùa, chất phác trong một quốc gia bị đô hộ, trong
má»™t dân tá»™c mà ngÆ°á»i phụ nữ bị coi là công dân hạng hai. Thiếu nữ đó lÃ
Trinh Nữ Maria của dân tá»™c Do Thái dÆ°á»›i sá»± cai trị của đế quốc La Mã mÃ
bà i phúc âm hôm nay đã tÆ°á»ng thuáºt má»™t cách sống Ä‘á»™ng cho chúng ta thấy.
Äể
khởi đầu công trình cứu chuá»™c nhân loại, Thiên Chúa đã chá»n Trinh Nữ
Maria là m mẹ của Äức Giêsu, "Con của Äấng Tối Cao". Việc chá»n lá»±a nà y,
theo các nhà thần há»c, đã được Thiên Chúa quyết định từ lâu, ngay cả
trÆ°á»›c khi Trinh Nữ Maria được là m ngÆ°á»i trong lòng mẹ của mình. Tuy
nhiên, khi đến ngà y giá», Thiên Chúa vẫn tôn trá»ng sá»± tá»± do của con
ngÆ°á»i, và Thiên Chúa đã sai sứ thần Gabrien đến vá»›i Trinh Nữ Maria để
báo tin, hay nói cách khác, để há»i ý kiến xem cô có đồng ý mang thai
là m mẹ của Äấng Cứu Thế hay không.
Giả nhÆ° ngà y nà o đó, má»™t viên chức chÃnh phủ đến má»i chúng ta giữ má»™t chức vụ quan trá»ng trong chÃnh quyá»n, chúng ta nghÄ© sao?
Tôi
thấy có 2 thái Ä‘á»™: thứ nhất, nếu má»™t ngÆ°á»i coi bổn pháºn là quan trá»ng
thì há» sẽ nghÄ© đến khả năng để thi hà nh công việc, và câu trả lá»i có
thể là nháºn lá»i hoặc không nháºn lá»i. Thái Ä‘á»™ thứ hai, nếu má»™t ngÆ°á»i chỉ
nhìn đến danh vá»ng của chức vụ thì há» sẽ luôn luôn nháºn lá»i, vì há»
không dại gì để mất cơ hội ngà n năm một thuở.
Chúng ta
thÆ°á»ng nghe Äức Trinh Nữ Maria được ca tụng là mẫu gÆ°Æ¡ng khiêm tốn,
nhất là qua biến cố Truyá»n Tin, nhÆ°ng qua câu trả lá»i của Äức Maria
trong bà i phúc âm hôm nay, chúng ta thỠnhìn lại ý nghĩa của chữ khiêm
tốn.
Nhiá»u ngÆ°á»i cho rằng khiêm tốn là nhún nhÆ°á»ng,
nhưng khi nghe sứ thần Gabrien báo tin, Trinh Nữ Maria không nhún
nhÆ°á»ng mà nói rằng, "Không được đâu, vì tôi không xứng đáng
là m mẹ Äấng Tối Cao". Thay và o đó, Trinh Nữ Maria đã trả lá»i, "Là m sao
chuyện ấy xảy ra được, vì tôi không có liên hệ vá»›i ngÆ°á»i nam?" Lúc bấy
giá», Trinh Nữ Maria đã Ä‘Ãnh hôn vá»›i Thánh Giuse, do đó nếu hiểu đúng
nghĩa thì phải là , "Là m sao chuyện ấy xảy ra được, vì tôi không biết
đến chuyện vợ chồng? Vì tôi má»›i chỉ Ä‘Ãnh hôn, chÆ°a thá»±c sá»± kết hôn?"
Trinh nữ Maria không nhìn đến vinh dá»±, nhÆ°ng ngà i nhìn đến bổn pháºn là m
mẹ, và vì ngà i giữ mình đồng trinh nên là m sao có thể mang thai để trở
nên má»™t ngÆ°á»i mẹ được?
Khiêm tốn có nghĩa là biết mình;
biết rõ những gì mình có và đồng thá»i cÅ©ng biết rõ những gì mình không
có, và nhá» váºy, má»™t ngÆ°á»i khiêm tốn thì không kiêu ngạo. Khiêm tốn
không phải là nhún nhÆ°á»ng, vì nói cho cùng, nhún nhÆ°á»ng là trốn trách
nhiệm, là từ chối khéo má»™t Ä‘iá»u mà mình sở hữu hay có khả năng thi hà nh.
Khiêm
tốn là biết mình, và biết mình không phải là điá»u dá»… dà ng, vì bản tÃnh
loà i ngÆ°á»i có khuynh hÆ°á»›ng chỉ nhìn thấy cái hay cái tốt của mình mÃ
trái lại chỉ nhìn thấy cái dở cái xấu của ngÆ°á»i khác. Váºy là m thế nà o
để biết mình? Hãy noi gÆ°Æ¡ng Thiên Chúa: tôn trá»ng ngÆ°á»i khác.
Chỉ khi nà o thá»±c sá»± tôn trá»ng ngÆ°á»i khác, chúng ta má»›i thấy được Æ°u vÃ
khuyết Ä‘iểm của mình, nếu không chúng ta chỉ thấy Æ°u Ä‘iểm của mình vÃ
sá»± kiêu ngạo là m cho chúng ta mù quáng, bởi đó không há»c được những
Ä‘iá»u hay của ngÆ°á»i khác. NgÆ°á»i kiêu ngạo không giá»i chỉ vì không thấy
được khuyết Ä‘iểm của chÃnh mình.
Biết mình vá» phÆ°Æ¡ng diện khả năng đã khó, vá» phÆ°Æ¡ng diện tinh thần lại cà ng khó hÆ¡n. Chúng ta thÆ°á»ng lầm lẫn giữa hình thức đạo đức và tâm linh.
Nhiá»u khi chúng ta coi việc Ä‘á»c kinh xem lá»… là quan trá»ng mà quên rằng
sá»± thay đổi con ngÆ°á»i má»›i là chÃnh. Nhiá»u khi chúng ta tham gia các
sinh hoạt đạo đức và nhắm đến các chức vụ hay công việc "nổi nang"
trong nhà thỠmà quên rằng sự phục vụ là để rèn luyện nhân cách theo
gÆ°Æ¡ng Chúa Giêsu. Nhiá»u giáo sÄ© cÅ©ng nghÄ© rằng chức thánh là mục tiêu
tối quan trá»ng, nên đối vá»›i hỠđạt được chức thánh là đạt được cùng
Ä‘Ãch của Ä‘á»i ngÆ°á»i, chẳng còn gì hÆ¡n, bởi thế chúng ta thấy nhiá»u giáo
sÄ© hách dịch, tham tiá»n, nghiện rượu, lạm dụng tình dục trẻ em hay phụ
nữ, vì há» quên rằng chức thánh chÆ°a phải là cùng Ä‘Ãch của sá»± cứu Ä‘á»™ mÃ
chỉ là một cơ hội--cũng như các sinh hoạt đạo đức--chỉ là một phương
tiện để giúp há» thá»±c sá»± nhân bản, thá»±c sá»± là má»™t con ngÆ°á»i đúng nghÄ©a
mà Chúa Giêsu là Con NgÆ°á»i Ä‘Ãch tháºt.
Biến cố Truyá»n
Tin khởi đầu cho sá»± Nháºp Thể của Con Thiên Chúa và cả hai hà i hoà vá»›i
nhau. Trong biến cố Truyá»n Tin, Thiên Chúa tôn trá»ng con ngÆ°á»i chỉ vì
con ngÆ°á»i đã được dá»±ng nên theo hình ảnh và giống nhÆ° Thiên Chúa--nghÄ©
cho cùng Thiên Chúa tôn trá»ng chÃnh NgÆ°á»i. Trong biến cố Nháºp Thể,
Thiên Chúa muốn nói vá»›i loà i ngÆ°á»i, không phải qua hình thức cá»™t mây,
cá»™t lá»a hay bụi gai cháy lá»a nhÆ° trong thá»i Cá»±u Ước, nhÆ°ng qua chÃnh
con ngÆ°á»i bằng xÆ°Æ¡ng thịt mà Thiên Chúa đã dá»±ng nên, là Äức Giêsu,
NgÆ°á»i là con cả thay thế cho A Dong--cÅ©ng là ngÆ°á»i con đầu tiên của
Thiên Chúa--nhưng A Dong đã không khiêm tốn, không biết mình là ai,
không tôn trá»ng Thiên Chúa, và A Dong đã phạm tá»™i bất phục tùng vá»›i
những háºu quả của nó.
Äức Giêsu, vì là Ngôi Hai Thiên
Chúa, nên cÅ©ng tinh tuyá»n, thánh thiện, do đó, Äức Giêsu cần có má»™t
ngÆ°á»i mẹ tinh tuyá»n, không bị nhiá»…m uế bởi tá»™i lá»—i của A Dong, để Ä‘Æ°a
Äức Giêsu và o Ä‘á»i, và điá»u đó sẽ không thể nà o xảy ra được nếu không có
sá»± can thiệp của Thiên Chúa. Và các nhà thần há»c tin rằng để Äức Giêsu
nháºp thể má»™t cách xứng hợp, Thiên Chúa đã phải gìn giữ Äức Maria khá»i
tì vết của tá»™i nguyên tổ ngay tá»± khi bắt đầu là m ngÆ°á»i trong bụng mẹ,
và đó là lý do tại sao Giáo Há»™i đã công bố tÃn Ä‘iá»u Äức Mẹ Vô Nhiá»…m
Nguyên Tá»™i. Chúng ta cần lÆ°u ý: đặc tÃnh vô nhiá»…m nguyên tá»™i không phải
tá»± Äức Maria có được, nhÆ°ng nhá» sá»± can thiệp của Thiên Chúa.
Chúng
ta được gá»i là con Thiên Chúa, là đà n em của Äức Giêsu, nhÆ°ng chúng ta
có thực sự biết mình hay không? Chúng ta có thực sự thấy được ưu điểm
lá»›n lao của loà i ngÆ°á»i là có được má»™t giá trị mà chÃnh Thiên Chúa cÅ©ng
phải tôn trá»ng, và rồi đừng bao giá» chúng ta đánh mất giá trị đó, qua
lối sống tội lỗi, mất nhân cách hay không?
Chúng ta
thÆ°á»ng hãnh diện là có má»™t ngÆ°á»i Mẹ tuyệt hảo ở trên trá»i là Äức Maria,
nhÆ°ng chúng ta có bắt chÆ°á»›c đức khiêm tốn của ngÆ°á»i hay không? Chúng ta
có thá»±c sá»± tôn trá»ng ngÆ°á»i khác để nháºn ra khuyết Ä‘iểm của mình và thay
đổi, để trở nên giống nhÆ° Mẹ Maria hay không? Khi vợ chồng tôn trá»ng
lẫn nhau thì không cần đặt vấn Ä‘á» nam nữ bình quyá»n. Khi cha mẹ tôn
trá»ng con cái--vì phẩm giá nhân bản của chúng--thì có lẽ há» sẽ há»c được
nhiá»u bà i há»c quý báu mà Thiên Chúa muốn nói vá»›i há» qua con cái. Khi
giáo sÄ© tôn trá»ng giáo dân, há» sẽ không còn thái Ä‘á»™ hách dịch, khinh
miệt mà khiêm tốn chu toà n bổn pháºn của má»™t ngÆ°á»i mang chức thánh lÃ
trở nên nhân chứng cho Äức Kitô trong lá»i nói cÅ©ng nhÆ° hà nh Ä‘á»™ng.
NhÆ°
Trinh Nữ Maria, chúng ta cÅ©ng được Thiên Chúa chá»n trong má»™t vai trò
nà o đó, thÃch hợp vá»›i con ngÆ°á»i chúng ta. Dù bất cứ vai trò nà o Ä‘iá»u
quan trá»ng không phải là sá»± cao thấp, vinh dá»± của chức vụ, nhÆ°ng là bổn
pháºn chu toà n. Trinh Nữ Maria chỉ là má»™t thôn nữ bình thÆ°á»ng của là ng
Nagiarét; các Tông Äồ cÅ©ng chỉ là các ngÆ° dân má»™c mạc Ãt há»c ở Galilê,
nhÆ°ng Ä‘iá»u quan trá»ng là các ngà i đã chu toà n bổn pháºn, má»™t khi được
má»i gá»i và đã lãnh nháºn.
Khi chu toà n bổn pháºn là chúng
ta bắt đầu trở nên khiêm tốn. Khi khiêm tốn là khi bÆ°á»›c và o ná»n văn
minh Kitô Giáo, vì mục tiêu của ná»n văn minh ấy là khôi phục lại bản
chất Ä‘Ãch thá»±c của con ngÆ°á»i nhá» sá»± trợ giúp của Chúa Kitô, trong các
bà tÃch. Và đó là khi chúng ta tiếp tay trong công trình cứu Ä‘á»™, cÅ©ng
nhÆ° Trinh Nữ Maria đã tiếp tay Ä‘Æ°a Äức Giêsu và o Ä‘á»i, khởi đầu việc cứu
độ nhân loại.
Thiên Chúa có thể là m má»i sá»±, nhÆ°ng NgÆ°á»i
không thể nà o cứu chuộc nhân loại nếu không có sự cộng tác của chúng
ta. Äó là má»™t vinh dá»± lá»›n lao cho loà i ngÆ°á»i, và vinh dá»± ấy chỉ xẩy đến
khi chúng ta chu toà n bổn pháºn của má»™t con ngÆ°á»i theo Chúa Kitô.
Pt Giuse Trần Văn Nháºt
(Nguồn: nguoitinhuu.com) |