Có một số tín hữu, với những lý do khác nhau, đã thôi không còn tham dự Thánh lễ, không còn lui tới Thánh đưòng nữa. Họ cho rằng có đức tin rồi, đã biết Chúa nên có thể tự tìm hiểu, học hỏi về Ngài, họ lý luận có thể gặp gỡ trực tiếp, kể cả xưng thú tội lỗi và nhận lãnh ơn tha thứ không cần phải qua một cơ cấu trung gian nào hết.Thế nhưng vào ngày 10-07-2007 Toà Thánh ở Vatican đã ra văn thư tái xác nhận Giáo Hội Công Giáo Rôma mới là đạo đích thật của Chúa Giêsu, còn các Giáo Hội Kitô giáo khác như Chính Thống hoặc các Giáo Phái Tin Lành không phải là Giáo Hội đích thật của Chúa Giêsu. Mới nghe qua, nhiều người cảm thấy có vẻ như bối rối, mơ hồ, một số lúng túng không biết giải thích; không biết hư thực thế nào. Vì nếu đức tin là việc giữa tôi và Thiên Chúa, cần gì phải có Giáo Hội. Chúng ta nên hiểu vấn đề thế nào cho đúng đây.

Điều này thật ra không có gì mới lạ cả, đã được người Kitô hữu tuyên xưng trong kinh Tin Kính từ xa xưa (bắt đầu từ Công đồng Nicene A.D 235, được thay đổi và bổ sung bởi Công đồng Constatinople năm 381 và Công đồng Chalcedon năm 450). Thiết nghĩ, Đức Giáo Hoàng khi nhắc lại vấn đề này, chẳng khác nào gióng lên tiếng chuông nhằm nhắc nhớ, đánh thức những ai đã hay đang quên nghĩa vụ của người tín hữu là phải liên kết với Giáo Hội đích thật của Chúa Giêsu, để có sự sống sung mãn, để cộng tác vào chương trình cứu độ của Ngài. Đồng thời giúp ích cho những ai đang sống với lương tâm ngay lành, nhưng chưa có cơ may biết Chúa, đây là lúc thuận tiện để suy nghĩ vấn đề hiện hữu của mình. Nhất là sau khi xuôi tay, nhắm mắt mình sẽ về đâu. Vì chết, tức đi vào cõi cô đơn tuyệt đối, nếu không được Thiên Chúa giải thoát, linh hồn sẽ muôn kiếp trầm luân.

Vậy làm thế nào để hiểu được vấn đề tôn giáo chỉ hoàn toàn đặt trên cơ sở cá nhân và Thiên Chúa, không cần đến Giáo Hội của Ngài, như vậy đúng hay không ! Làm thế nào để tôi có thể liên lạc với Đức Kitô Đấng cứu chuộc tôi ? Ngài cứu thoát tôi ra sao ? Làm cách nào để tôi nhận ra chân lý và ý định của Ngài ? Tôi nhận lãnh sự sống nơi Ngài cách nào ? Cá nhân tôi gặp gỡ Ngài : đọc sách nói về Ngài, hoặc ca những bài hát tôn vinh Ngài, hay tôi gặp gỡ Ngài qua phục vụ anh chị em và trong cộng đồng ?

Cách thế duy nhất nhằm trả lời vấn đề này, chúng ta truy tìm xem trước khi Đấng Cứu Thế sinh ra, nhân loại đã gặp gỡ hoặc tiếp cận Thiên Chúa bằng cách nào; cách thế Ngài quan hệ, thông đạt với nhân loại; Ngài có giải quyết trực tiếp với cá nhân hay qua một sắc tộc, một cộng đồng ! Có bao giờ Chúa nói rằng chỉ đến trực tiếp với Ngài, sẽ được ơn tha thứ ! Tôn giáo, niềm tin chỉ cần ta và Ngài là đủ, hay Ngài sẽ mạc khải cho riêng ta biết phải làm những gì.

Ngược dòng lịch sử cứu độ, tìm hiểu Thánh Kinh chúng ta thấy Thiên Chúa luôn thông đạt với nhân loại xuyên qua đoàn thể hay chủng tộc, các giới, nhóm người đạo đức. Tuy nhiên, tất cả đều được hướng dẫn, lãnh đạo bởi người Chúa chọn lựa. Ngay trong mấy trang đầu, Sách Sáng Thế mạc khải rằng lịch sử của nhân loại sẽ là cuộc chiến –không phải giữa hai cá nhân- nhưng giữa hai dòng giống “Ta sẽ gây mối thù giữa mi và người đàn bà, giữa dòng giống mi và dòng giống người ấy” (3:15). Satan là thủ lãnh của tập thể sự xấu; còn thủ lãnh vô hình của tập thể sự tốt là Thiên Chúa. Nhưng Thiên Chúa luôn luôn chọn một thủ lãnh hữu hình của cộng đồng đó để lãnh đạo, nhân danh Ngài. Đầu tiên Ngài chọn Nôe, để rồi nhờ nguồn gốc này mà ơn cứu độ đến với nhân loại. Sau đó Ngài chọn những vị lãnh đạo tinh thần mới của tập thể : Abraham, Isaac, và Giacóp. Thiên Chúa hứa chúc lành và cứu sống cộng đồng này. Sau đó Ngài chọn Mô-sê làm người lãnh đạo dân tộc Ngài tuyển chọn, Ngài đã hứa hẹn: ”Ta sẽ nhận các người làm dân riêng của Ta, và đối với các ngươi Ta sẽ là Thiên Chúa.. Đấng cứu các ngươi khỏi phải làm việc khổ sai cho người Ai-cập” . (Xh 6:7)

Thiên Chúa và cộng đồng này đã thỏa thuận một giao ước, trong đó Thiên Chúa hứa sẽ chúc lành cho họ, nếu biết tuân giữ luật lệ của Ngài, trở thành nhân chứng trung tín của Ngài, đồng thời đem đến cho thế giới biết, điều mọi dân tộc mong chờ : “Đấng Thiên Sai”, vị cứu tinh cho nhân loại. Sau Mô-sê, là Giô-suê, Đa-vít và các tiên tri. Có một điều rất lạ, Thiên Chúa luôn luôn dùng cùng một phương pháp. Ngài không bao giờ truyền đạt lời hứa với các cá nhân trong thế giới, nhưng đến dân tộc Ngài tuyển chọn qua các tổ phụ, thủ lãnh, hoặc vua hay tiên tri Ngài đã chọn.

Một đặc điểm nữa của Thiên Chúa, khi Ngài muốn ban cho cộng đồng dân Ngài một ân huệ mới hay đặc quyền nào đó, Ngài đổi tên người thủ lãnh. Thí dụ Ngài đã đổi tên của Abraham, Gia-cóp. Cộng đồng hay tập thể Ngài chọn không phải lúc nào cũng trung thành với Ngài, nhiều lúc họ phản lại Ngài, đi thờ ngẫu tượng. Tuy họ sa ngã như thế nhưng Ngài vẫn ở cùng họ -khí cụ của Ngài-, điều khiển, hướng dẫn để cho dù họ làm bất cứ điều gì đi nữa, chương trình, mục đích của Ngài vẫn không bao giờ bị thay đổi, thất bại. Lúc nào Thiên Chúa cũng mạc khải cho cộng đồng dân Ngài, không bao giờ mạc khải riêng cho cá nhân. Giống như trận Đại hồng thủy, mỗi người có thể tự tạo cho mình một chiếc ghe, nhưng Chúa đã cứu họ trong một chiếc thuyền lớn dưới quyền chỉ huy của vị thuyền trưởng do Ngài chỉ định. Xuyên qua lịch sử của dân Do Thái, cộng đồng luôn luôn ở vị thế hàng đầu, và hình phạt nặng nề nhất cho cá nhân là bị cắt đứt khỏi cộng đồng.

Trong Cựu ước có một từ ngữ quan trọng để diển tả tập thể, cộng đồng, giáo đoàn hay xã hội là kahal. Hai thế kỷ trước khi Chúa sinh ra, Thánh kinh được người Do Thái cho dịch sang tiếng Hy Lạp. Vì nhiều người Do Thái ở xa quê hương, sống trong vùng văn minh Hy Lạp. Người ta dịch chữ Kahal bằng chữ Hy Lạp ecclesia, nghĩa là “thứ được kêu gọi”, tức những thành viên đã được triệu tập, kêu gọi từ các dân tộc.

Khi thời kỳ đã mãn, Đấng Thiên Sai đến trong thế gian bằng con người Đức Giêsu Kitô, Ngài là con người thật và Thiên Chúa thật. Cũng cùng một cách tự nhiên như xưa, Ngài tiếp tục quan hệ, thông đạt với nhân loại cũng gần như cùng một phương thế Ngài đã làm trước kia, nghĩa là qua tập thể do Ngài chọn người lãnh đạo. Ngài đã được sinh ra giữa dân tộc Ngài chọn. Ngày xưa Thiên Chúa nói với dân riêng Ngài qua các ngôn sứ, tiên tri. Ngày nay Ngài nói qua Con của Ngài, sự viên mãn của mạc khải cứu độ.

Khi thời gian viên mãn đã đến, Thiên Chúa muốn nâng cao và ban cho “những thành viên đã được kêu gọi” (ecclesia) của Ngài đến chỗ viên mãn của chân lý, quyền năng và ân sủng. Ngày xưa Ngài đã chỉ định Abraham, Môsê và Đavit làm thủ lãnh. Thời điểm này Ngài cũng chỉ định người lãnh đạo. Bởi vì Ngài ban cho quyền năng và đặc ân mới, Ngài cũng đổi tên nhân vật đó. Khi xưa Ngài đổi tên Abram thành Abraham; Giacop thành Israel. Hôm nay Ngài đổi tên người lãnh đạo do Ngài chỉ định từ Simon thành Phêrô (có nghĩa là đá) (nguyên văn tiếng Hy lạp : “Tên con là Simon, từ nay sẽ được gọi là đá”. Trong ngày đó, khi Phêrô tuyên xưng Ngài là Con Thiên Chúa hằng sống. Chúa phán: ”Anh là Phêrô, nghĩa là Tảng Đá, trên tảng đá này Thầy sẽ xây Hội Thánh của Thầy, và quyền lực tử thần sẽ không thắng nổi” (Mt 16:18).

Kể từ hôm đó “ecclesia” của Thiên Chúa biến thành Hội Thánh hay Giáo Hội của Chúa, được đặt trên nền tảng Phêrô, hay nói cách khác chỉ có một Giáo Hội hoàn vũ đích thật của Thiên Chúa mà thôi. Mọi thành viên mãi mãi sẽ phải liên kết, các Giám mục phải hiệp thông với Phêrô -người lãnh đạo do Chúa chỉ định- hay Giáo Hoàng kế vị ngài (đây là Tông Đồ tính của Giáo Hội). Dân Israel ngày xưa là cộng đồng Thiên Chúa tuyển chọn để thông ban các lời hứa. Giáo Hội hôm nay do Phêrô lãnh đạo sẽ được Thiên Chúa thông ban đời sống Thần Linh. Thảo nào, trong bài giảng đầu tiên ngày lễ Chúa Thánh Thần hiện xuống, Phêrô đã nói về sự liên tục trong kế hoạch Thiên Chúa : ”Thiên Chúa đã thực hiện những điều Người đã dùng miệng tất cả các ngôn sứ mà báo trước, đó là: Đấng Kitô của Người phải chịu khổ hình”.

Chúa nói rằng Giáo Hội này khởi đầu nhỏ như hạt giống, nhưng sẽ phát triển thành một cây khổng lồ, “đến nổi chim trời có thể làm tổ dưới bóng” (Mc 4:32). Giáo hội giống như một xã hội mới với những lý tưởng, ý định, mục đích khác hơn xã hội nhân loại, do đó Giáo Hội sẽ bị thế gian ghét bỏ như Chúa đã chiụ khi xưa. Nét độc đáo là mọi tín hữu được liên kết mật thiết với nhau trong Chúa, đến nổi khi mình làm điều gì đó cho anh em, dù nhỏ nhặt (như cho chén cơm, ly nước), được xem như làm cho chính Chúa. Sự kết hiệp thân mật như cây và những cành cây.

Thông thường một câu lạc bộ được hình thành bởi một số người, tụ tập lại cho một mục đích nào đó. Còn Giáo Hội thì khác, nó giống như một thân thể sống động, từ trung tâm tỏa ra sự sống cho đến khi các cơ quan lệ thuộc trở thành hoàn hảo. Không phải các thành viên đóng góp cho tổ chức, nhưng chính Thiên Chúa ban cho thành viên sự sống dồi dào.

Trung tâm của Giáo Hội là các Tông đồ, được chỉ định đi khắp thế gian để giảng dạy, loan báo Tin Mừng cho đến tận cùng trái đất. Với Giáo Hội mới này, Thiên Chúa hứa tương thông chân lý, quyền năng và sự cứu chuộc của Ngài điều mà Ngài đã làm qua thân xác loài người của mình. Chúng ta nghĩ gì khi Chúa nói với các Tông đồ: ”Ai nghe anh em là nghe Thầy; và ai khước từ anh em là khước từ Thầy; mà ai khước từ Thầy là khước từ Đấng đã sai Thầy” .(Lc 10:16). Đúng Thiên Chúa xác định giá trị và năng quyền của các Tông đồ. Do đó, khi Giáo hội mới (ecclesia) này bắt đầu giảng dạy, tức chính Chúa giảng dạy qua họ (các Tông đồ), cũng giống như trước kia Ngài đã giảng dạy khi còn ở với thế gian.

Thân Thể của Chúa Kitô (Giáo hội Công Giáo) không phải chỉ hoàn toàn là một tổ chức, nhưng còn giống như một cơ thể. Nó không đứng giữa bạn và Thiên Chúa như một thể lý hữu hình -nếu bạn không đồng ý điều đó-, nhưng nó đứng giữa bạn và sự tha thứ của Ngài. Ngài đã nhập thể qua thân xác con người, và bây giờ qua Thân Thể Mầu Nhiệm của Ngài hay Giáo Hội (ecclesia), Ngài đến với chúng ta. Thân thể của Chúa có nhiều bộ phận, tôi và bạn : những chi thể của thân thể đó. Toàn bộ thân thể này hoạt động chung một nguyên tắc “ Yêu Thiên Chúa và Yêu Tha Nhân”. Chúng ta có chung một “Cha”, tứcThiên Chúa, nên ai liên kết với Ngài, đều là anh chị em của nhau. Có nghĩa tôn giáo là một cộng đoàn, xã hội, chứ không phải chỉ mình tôi với Chúa.

Bạn có thể yêu nước một mình, nếu như bạn là công dân duy nhất của quốc gia đó không ! Nếu nơi thành phố chỉ có một mình bạn ở, bạn có được gọi là người tử tế hay tốt bụng không ! Bởi vậy bạn không thể sống tốt lành, hay hy sinh một mình, rộng lượng một mình. Làm cách nào bạn cho rằng tôn giáo chỉ là việc giữa Thiên Chúa và một mình bạn ! Nói cách khác lòng quảng đại phải có người chung quanh để chia sẻ, lòng yêu nước phải có những công dân khác, và tôn giáo cũng cần có anh chị em để quan hệ, phục vụ trong tình yêu Thiên Chúa. Không ai có thể sống một mình, hay chết một mình (còn liên quan đến người khác, như chôn cất...) Tôi không thể sống đạo một mình, cũng như không thể yêu một mình. Như vậy, nếu nói rằng không muốn ai đứng giữa tôi và Chúa tức tôi chống đạo Thiên Chúa (anti-Christian) bời vì nói như thế tức ngụ ý nói rằng anh chị em của tôi làm cản trở ân sủng của Chúa ban cho tôi, chứ không phải là phương tiện cho ân sủng đó.

Khi cho rằng tự mình có thể học hỏi, giải thích, tìm hiểu lời Chúa. .., tức tôi đang làm một việc không nên, hay không được phép làm. Bạn có thấy luật pháp nước nào cho phép cá nhân giải thích hiến pháp của quốc gia đó không, hay chí có tập thể Tối Cao Pháp Viện mới được quyền giải thích ! Vì cá nhân giải thích một cách tùy tiện, không thể chính xác, nên không được phép làm điều đó. Tôn giáo cũng y như vậy. Một điểm nữa, bạn nghĩ sao khi Thiên Chúa dạy: ”Việc gì anh em cầm buộc dưới đất, trên trời cũng cầm buộc. Việc gì anh em tha thứ, trên trời cũng tha thứ.” Ngài dùng chung một mẫu thức : thể hiện quyền năng (tha thứ) qua các tông đồ Ngài chọn.

Chúa Kitô và Giáo Hội Công Giáo của Ngài là một. Điều này được minh chứng không thể chối cãi bằng sự trở lại của đại thánh Phaolô (khoảng bốn năm sau khi Ngài về trời) con người trí thức uyên thâm, nhiều tham vọng và quá nhiệt tình. Khi đang trên đường đi Damas để bắt đem về xử tội, bất cứ ai (kể cả đàn bà, con nít) tin vào Chúa Giêsu Kitô. Ngài bị một luồng ánh sáng làm cho ngã xuống đất. Chúa đã hỏi ngài : “Sa-un, Sa-un, Tại sao ngươi bắt bớ Ta ?” Ông nói: “Thưa Ngài, Ngài là ai ?” . Người đáp: “Ta là Giê-su mà ngươi đang bắt bớ...” (Cv 9: 4-5). Rõ ràng tấn công một chi thể của Chúa tức tấn công chính Chúa, vì cành và thân cây là một. Khi nhiệm thể Chúa bị ngược đãi, chính Thiên Chúa sẽ lên tiếng. Thảo nào Ngài đã hoán đổi thánh Phaolô một cách lạ lùng. Từ kẻ tử thù, trở thành người sẵn sàng chết (đã được toại nguyện) để làm chứng về Ngài. Chúa đã ban cho thánh nhân sự hiểu biết Thiên Chúa như các tông đồ khác, bởi vì ngài đã tiếp cận, hòa nhập với Thân Thể của Chúa.

Thiên Chúa cứu độ tôi cách nào ? Thưa, Ngài cứu độ tôi qua Thân thể, hay Giáo Hội của Ngài, với sự khác biệt : Thân thể Ngài vừa hữu hình vừa thiêng liêng, không thuộc thể lý, nhưng thuộc mầu nhiệm. Được “kêu gọi”, hoạt động, bởi những con người thế gian nhưng được truyền sức sống của thần linh. Giáo Hội vừa là con đường vừa là mục đích của dự tính của Thiên Chúa (GLCG 778). Đó là mầu nhiệm của Giáo Hội mà chỉ đức tin mới có thể đón nhận (779). Thời Cựu Ước là giai đoạn tôn giáo lề luật (“Ecclesia” sống trong tình trạng kính sợ Thiên Chúa bằng cách tuân giữ lề luật). Thời Tân Ước, Chúa Giêsu đến trong thế gian để biến tôn giáo Lề Luật thành tôn giáo Tình Yêu (Yêu thương và phục vụ Thiên Chúa qua anh chị em đồng loại). Tuy hai giai đoạn, thời điểm nhưng của cùng một kế hoạch)

Tóm lại, con người vốn là một sinh vật bị giới hạn, không tự đủ được (Đức Gioan Phaolô II Đáng Kính giải thích rằng nhận biết được sự giới hạn và thiếu thốn của con người là khởi điểm để hiểu được sự lệ thuộc của con người đối với Thiên Chúa. Con người cần Thiên Chúa, cũng như mọi thụ tạo khác đơn giản cần đến Ngài để tồn tại). Do đó con người không thể sống một mình, con người cần đến Thiên Chúa để định hướng cuộc sống hôm nay và bảo đảm cho sự sống đời sau. Giáo Hội Công Giáo là thân thể mầu nhiệm của Chúa Kitô, Ngài vẫn luôn hiện hữu sinh động trong đó. Ngài là Thiên Chúa Thật và là người thật. Ngài có thể làm mọi thứ, những điều con người không làm được. Nhiệm vụ của Giáo Hội là phóng chiếu sự sống, chân lý và tình yêu của Ngài đến từng cánh cửa nhà nhân loại, và cũng chính tận ngưỡng cửa tâm hồn chúng ta. Ngày nay chúng ta may mắn hơn những người sống cùng thời với Ngài, chúng ta được hưởng trọn vẹn tình yêu và sự tha thứ (qua các bí tích) của Ngài. Giáo Hội là nơi chúng ta phải tháp nhập để nhận lãnh mọi ân sủng của Ngài. Nơi chúng ta gặp gỡ và kết hiệp với Ngài cũng như phục vụ anh em. Một giọt máu không thể tồn tại khi nó ở ngoài cơ thể, nhưng cơ thể vẫn hoạt động dù thiếu đi giọt máu ấy. Cũng vậy, Thân Thể Chúa Kitô vẫn tồn tại, dù không có tôi trong đó, nhưng tôi không thể sống nếu thiếu Thân Thể Ngài. Chỉ khi nào ở trong Hội Thánh Công Giáo (Giáo Hội đích thực của Chúa Kitô), bạn mới cảm nhận được quyền năng thật sự, cùng tình yêu lạ lùng, siêu việt của Chúa. Bạn sẽ mường tượng ra khuôn mặt kiều diễm của Ngài, rồi bạn chắc chắn phải yêu mến Ngài hơn, từ đó bạn thấy rằng đời đáng sống.