Ngà y Chúa trở lại
08.11.2008
|
|
Chúa nháºt 32 ThÆ°á»ng niên A (Mt 25, 1-13) : "Kia chà ng rể đến, hãy ra đón ngÆ°á»i".
Khi ấy, Chúa Giêsu phán cùng các môn đệ dụ ngôn nà y: "NÆ°á»›c trá»i giống nhÆ° mÆ°á»i trinh nữ cầm đèn Ä‘i đón chà ng rể. Trong số đó có năm cô khá» dại và năm cô khôn ngoan. Năm cô khá» dại mang đèn mà không Ä‘em dầu theo; còn những cô khôn ngoan đã mang đèn lại Ä‘em dầu đầy bình. Vì chà ng rể đến cháºm, nên các cô Ä‘á»u thiếp Ä‘i và ngủ cả.
"Ná»a đêm có tiếng hô to: Kìa chà ng rể đến, hãy ra đón ngÆ°á»i. Bấy giá» các trinh nữ Ä‘á»u chá»—i dáºy, sá»a soạn đèn của mình. Những cô khá» dại nói vá»›i các cô khôn ngoan rằng: "Các chị cho chúng em chút dầu, vì đèn của chúng em đã tắt cả". Các cô khôn ngoan đáp lại rằng: "E không đủ cho chúng em và các chị, các chị ra (nhà ) hà ng mà mua thì hÆ¡n". Song khi há» Ä‘ang Ä‘i mua, thì chà ng rể đến. Những trinh nữ đã sẵn sà ng thì theo chà ng rể cùng và o tiệc cÆ°á»›i, và cá»a đóng lại. Sau cùng các trinh nữ kia cÅ©ng đến và nói: "ThÆ°a Ngà i, xin mở cá»a cho chúng tôi". NhÆ°ng NgÆ°á»i đáp lại: "Ta bảo tháºt các ngÆ°Æ¡i, ta không biết các ngÆ°Æ¡i".
"Váºy hãy tỉnh thức, vì các ngÆ°Æ¡i không biết ngà y nà o, giá» nà o".
NGÀY CHÚA TRỞ LẠI
HÆ¡n 1900 năm trÆ°á»›c, chÃnh xác là năm 79, núi lá»a Vesuve ở à đã phun lên. Khi nó ngÆ°ng phun lá»a, thà nh phố Pompéi dÆ°á»›i chân nó đã bị chôn vùi dÆ°á»›i gần 6 mét phún thạch. Thà nh phố nằm yên nhÆ° thế mãi đến thế ká»· 18, khi các nhà khảo cổ khai quáºt nó lên. Ai ai cÅ©ng ngạc nhiên vá» những Ä‘á»u khám phá Ä‘uợc. Bánh mì thà nh than nhÆ°ng vẫn nguyên dạng, trái cây vẫn tiếp tục bốc mùi, những trái ô liu vẫn còn nổi trong chảo. Tuy nhiên, có những khám phá khiến ngÆ°á»i ta còn sá»ng sốt hÆ¡n. Phún thạch đã là m đông cứng má»i ngÆ°á»i ngay trong tÆ° thế há» Ä‘ang có khi cÆ¡n đại há»a đổ xuống. Các thân thể dÄ© nhiên Ä‘á»u bị hÆ° hoại, nhÆ°ng chúng đã để lại những lá»— trống trong lá»›p tro cứng và dà y. Dùng cách đổ thạch cao lá»ng và o các lá»— trống đó, các nhà khảo cổ há»c đã khôi phục lại được hình các nạn nhân. Má»™t số tượng nà y đã gây xúc Ä‘á»™ng. Chẳng hạn có má»™t thiếu phụ Ä‘ang quấn chặt đứa con trong đôi tay mình, hoặc má»™t lÃnh canh Rôma Ä‘ang đứng thẳng ngÆ°á»i tại trạm gác, trên mình trang bị vÅ© khà đầy đủ. Nạn nhân thứ ba là má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông tay cầm gÆ°Æ¡m trong tÆ° thế chiến đấu, chân Ä‘ang đặt trên má»™t đống và ng bạc. Rải rác quanh anh là năm xác khác, có lẽ là những kẻ dá»± định cÆ°á»›p của đã bị anh hạ thủ. Câu chuyện những bức tượng thạch cao nà y minh hoạ sống Ä‘á»™ng cho hai chủ Ä‘á» trong trình thuáºt Tin Mừng hôm nay.
1. Sống trong sự chỠđợi Chúa
Ngay từ đầu trình thuáºt, Äức Giêsu không ngần ngại cho chúng ta má»™t hình ảnh xinh đẹp, trẻ trung, vui tÆ°Æ¡i: mÆ°á»i nà ng trinh nữ. Nét duyên dáng của các cô gái nà y còn nổi báºt lên nhá» cá» chỉ của há»: cầm má»™t ngá»n đèn bÆ°á»›c Ä‘i trong đêm. HỠđược "má»i" dá»± má»™t cuá»™c "gặp gỡ". Má»™t ai đó kết hôn: chú rể chỠđợi há», Cá»±u Ước vẫn thÆ°á»ng trình bà y Thiên Chúa nhÆ° phu quân của Israel. Khi Matthêu viết trình thuáºt nà y, hình ảnh đám cÆ°á»›i đã rõ rà ng được sống thá»±c: Ä‘Ãch thân Äức Giêsu là hôn phu nhiệm mầu... và chÃnh Giáo Há»™i, chÃnh má»—i ngÆ°á»i chúng ta là hôn thê (Xem 1Cr 11,2). ÄÃnh hôn. Thà nh hôn. Tình yêu. Toà n là những hình ảnh xinh đẹp, sống Ä‘á»™ng, hạnh phúc. Dụ ngôn hôm nay thà nh thá» Ä‘Æ°a ta Ä‘i sâu và o lòng Äức Giêsu: NgÆ°á»i tá»± coi mình nhÆ° má»™t hôn phu Ä‘ang yêu nhân loại. Hình ảnh biểu tượng nà y, vốn trà n ngáºp Kinh Thánh Cá»±u Ước, nổi lên nhiá»u chá»— trong các Tin Mừng: Mc 2,19; Lc 5,34; Mt 9,15; Ga 3,29. Äối vá»›i chúng ta, cuá»™c sống kitô hữu phải chăng nhÆ° thế? Phải chăng là việc má»™t hôm hôn thê Ä‘i đón hôn phu của mình? Phải chăng là khát vá»ng cháy bá»ng vá» má»™t cuá»™c gặp gỡ tình yêu?
"Trong mÆ°á»i cô đó, thì có năm cô dại và năm cô khôn...". NhÆ° má»i khi, Äức Giêsu không cất lá»i để chỉ kể cho nghe má»™t câu chuyện vui nho nhá». Hãy nhá»› và o lúc NgÆ°á»i kể dụ ngôn nà y, bối cảnh rất bi thảm: Äức Giêsu chỉ còn và i hôm nữa là chết, chết cách Ä‘au Ä‘á»›n. NgÆ°á»i vừa tấn công Biệt phái dữ dá»™i. GiỠđây "vụ án Giêsu" đã có trong tâm trà các đối thủ của NgÆ°á»i... hỠđã quyết định giết NgÆ°á»i nhÆ° "từng giết các ngôn sứ" (Mt 23, 34-37). Năm cô "dại" NgÆ°á»i nói đến không chỉ là những ả "khá» dại", "thiếu phòng xa". Từ Hy lạp có nghÄ©a mạnh hÆ¡n nhiá»u. Äây là chuyện "Ä‘iên dại" thá»±c sá»±. Và theo nghÄ©a Kinh Thánh, ngÆ°á»i "Ä‘iên dại" trÆ°á»›c hết chẳng phải kẻ ngu ngốc, thiếu nháºn thức, nhÆ°ng là kẻ "vô đạo", Ä‘iên rồ đến Ä‘á»™ chống lại Thiên Chúa: "Kẻ ngu dại tá»± nhủ: là m chi có Chúa Trá»i!" (Tv 14,1). Trong Tin Mừng, cÅ©ng tiếng ấy chỉ "kẻ không Ä‘em thá»±c hà nh lá»i Äức Giêsu" (Mt 7,26), chỉ "những ngÆ°á»i biệt phái ngu si mù quáng" (Mt 23,17). Năm cô "dại" thà nh thá» không chỉ là những thiếu nữ dá»… thÆ°Æ¡ng nhÆ°ng ngá»› ngẩn, lÆ¡ đểnh đãng trÃ. Äó liên can tá»›i má»™t thái Ä‘á»™ tinh thần căn bản: "khôn" là kẻ đặt Ä‘á»i mình trên ná»n tảng Thiên Chúa... "dại" là kẻ đặt Ä‘á»i mình trên ná»n tảng những giá trị nghèo nà n của nhân loại. Vâng! Cuá»™c sống là má»™t cái gì rất nghiêm chỉnh: ngÆ°á»i ta phải táºp chá»n lá»±a dần dần để được hay mất tất cả. Äức Giêsu nhắc chúng ta nhá»› Ä‘iá»u ấy bằng cách phác thảo chân dung năm trinh nữ khôn ngoan và năm trinh nữ khá» dại.
NhÆ°ng dẫu câu chuyện chỉ mô tả má»™t đám cÆ°á»›i thông thÆ°á»ng, chi tiết vẫn xem hÆ¡i kỳ quái: "Vì chú rể đến cháºm, nên các cô thiếp Ä‘i, rồi ngủ cả". Hiển nhiên ta Ä‘ang nghe má»™t ngôn ngữ biểu tượng. Trong diá»…n từ cánh chung" chúng Ä‘ang nằm và o, các chi tiết nà y hết sức nổi báºt. Äó cÅ©ng là ý tưởng trong dụ ngôn nói đến tên đầy tá»› Ä‘ang khi đợi chủ vá», đã bắt đầu tá» ra hung ác say sÆ°a vì "chủ vá» cháºm" (mt 24,48-49). Äợi chá»! Äợi chá» má»™t ai đến trá»…. Trong kinh Tin kÃnh, chúng ta tuyên xÆ°ng mình trông đợi Äức Giêsu trở lại : "NgÆ°á»i sẽ trở lại trong vinh quang để phán xét kẻ sống và kẻ chết". NhÆ°ng ngà y gặp gỡ thì không thể tiên liệu. Và Äức Giêsu cảnh giác: nguy cÆ¡ nghiêm trá»ng là ngủ quên. Hình ảnh giấc ngủ tháºt đánh Ä‘á»™ng: "ngủ" thay vì "sống" Ä‘á»i kitô hữu. Cứ mãi đợi chá» Thiên Chúa, "Äấng đến trá»…", xem ra xa vá»i, ta rút cục đâm mệt má»i, và thế là nguá»™i lạnh, đỠđẩn, quen nếp.
"Ná»a đêm, có tiếng vang dá»™i". Thiên Chúa bao giá» cÅ©ng đến "ban đệm" (Mt 24,43-44; Mc 13,35-36; Lc 12,20.39-40; 1Tx 5,2). "Má»™t tiếng la lá»›n" xé tan mà n đêm tÄ©nh mịch. Cảnh tượng thà nh ra được cố ý bi thảm hoá. Tiếng la là m ai nấy giáºt mình: Thiên Chúa đến bất ngá» "và o giá» ngÆ°á»i ta không ngá» tá»›i" (Mt 24,44), "nhÆ° chá»›p léo từ đông sang tây" (Mt 24,27). Giây phút duy nhất quan trá»ng đối vá»›i má»—i ngÆ°á»i chÃnh tháºt là giây phút ấy: giây phút của Thiên Chúa... giây phút của "gặp gỡ"... giây phút mà đối vá»›i má»—i má»™t chúng ta, vÄ©nh cá»u xuyên qua và xé toạc thá»i gian nhÆ° trong má»™t tiếng kêu bát ngá». Chẳng ai biết lúc nà o Ä‘iá»u ấy tá»›i. Hôm nay? Ngà y mai? Trong má»™t năm, mÆ°á»i năm nữa? Äức Giêsu cảnh giác chúng ta: bởi thế phải sẵn sà ng. Váºy là chúng ta đã được tiên báo, má»™t lần thay cho tất cả.
2. Chuẩn bị cho cuá»™c gặp gỡ NgÆ°á»i
"Bấy giá» các trinh nữ ấy Ä‘á»u thức dáºy và sá»a soạn đèn". Trong trình thuáºt của Äức Giêsu, hết thảy Ä‘á»u ngủ: khôn cÅ©ng nhÆ° dại... Má»i cô Ä‘á»u có lá»—i trong việc đợi chá». Trong ngôn ngữ biểu tượng, tất cả Ä‘á»u đã bất trung. Lạy Chúa, Chúa biết rõ chúng con!. Chúa không ngạc nhiên vì những yếu Ä‘uối của chúng con. NhÆ°ng Chúa chỠđợi nÆ¡i chúng con những gì? Ãt nhất cÅ©ng để "đèn sáng". Chúa đâu có đòi Ä‘iá»u bất khả: chỉ cần chút tỉnh thức còn lại, má»™t ngá»n đèn nhá» tiếp tục "canh đêm" Ä‘ang khi chúng con Ä‘ang ngủ. NhÆ°ng các cô dại thì thế nà o? Äèn các cô tắt cả. Äà nh phải xin các cô khôn nhÆ°ng đã bị từ chối khéo. Äến chá»— nà y, luôn luôn có ngÆ°á»i công phẫn vì thái Ä‘á»™ Ãch ká»· của những trinh nữ gá»i là "khôn ngoan". Phản ứng nhÆ° thế là chẳng hiểu gì cả vá» thể văn "dụ ngôn" cả. Chúng ta đã thÆ°á»ng nháºn xét: má»i chi tiết trong đó không luôn mang bà i há»c. Ở đây, rõ rà ng là Äức Giêsu không thể muốn nói: hãy chỉ nghÄ© đến mình... từ chối giúp tha nhân Ä‘i... cứ giữ cho mình của cải! NgÆ°á»i đã nói ngược lại đủ trong nhiá»u Ä‘oạn Tin Mừng khác. NhÆ°ng NgÆ°á»i hẳn có má»™t bà i há»c lá»›n muốn dạy chúng ta qua chi tiết khó có tháºt nhÆ° thế, má»™t chi tiết cố ý phóng đại, nhÆ° trong má»™t bức biếm há»a để ngÆ°á»i ta thấy rõ. Váºy Äức Giêsu muốn dạy chúng ta Ä‘iá»u gì? Xin nghe phần tiếp câu chuyên.
"Sau cùng, mấy trinh nữ kia cÅ©ng đến gá»i: "Ông Æ¡i ông! Mở cá»a cho chúng tôi vá»›i!". NhÆ°ng chú rể đáp: "Tôi bảo tháºt các cô, tôi không há» biết các cô là ai cả!". Các "trinh nữ dại"đã không biết sẵn sà ng. NhÆ° những ngÆ°á»i khác, hỠđã nhá»c công, nhÆ°ng quá trá»…! NhÆ° những ngÆ°á»i khác, hỠđã thắp đèn lên lại, nhÆ°ng quá trá»…! NhÆ° những ngÆ°á»i khác, hỠđã đến cá»a phòng tiẹc cÆ°á»›i, nhÆ°ng quá trá»…! Äấy là điá»u Äức Giêsu muốn nói . Có phải chúng ta được chá»n ngà y giỠđâu! Hiển nhiên đây không phải là má»™t chú rể bình thÆ°á»ng nỡ là m thế trong ngà y cÆ°á»›i!) nhÆ°ng chÃnh là vị Quan án của ngà y chung thẩm: "Không phải những ai nói "Lạy Chúa, lạy Chúa" là đựoc và o NÆ°á»›c trá»i, nhÆ°ng chỉ những ai thi hà nh thánh ý Cha thôi" (Mt 7,21).
"Váºy anh em hãy canh thức, vì anh em không biết ngà y nà o, giá» nà o". Phán quyết khủng khiếp nà y nêu báºt tất cả tÃnh nghiêm trá»ng của tá»± do chúng ta. Việc chúng ta đã được yêu không phải là chuyện cÆ°á»i. Theo ngôn ngữ Thánh Kinh, các "cô dại" đã bị loại khá»i phòng tiệc chỉ vì trÆ°á»›c hết, hỠđã loại Thiên Chúa. Phán quyết Thiên Chúa Ä‘Æ°a ra chỉ diá»…n tả cái hỠđã đáng chịu vì chÃnh thái Ä‘á»™ của há». Biệt phái thá»i Äức Giêsu hẳn rất hiẻu Ä‘iá»u nà y. NhÆ°ng bây giá» là chúng ta, là tôi, là bạn. Bạn có sẵn sà ng không? Có tỉnh thức không? Có sợ cảnh dân thà nh Pompéi không?
Bạn ÄÆ°á»ng |
Những bài khác:
|
|