Chúa nháºt 26 ThÆ°á»ng niên A: Vâng trong hà nh Ä‘á»™ng
27.09.2008
 |
|
Thomas Merton (1915-1968) là má»™t thanh niên ngÆ°á»i Mỹ mồ côi cha mẹ năm 16 tuổi. Chà ng gia nháºp đảng CS năm 20 tuổi và gặp được Äức Kitô năm 23 tuổi. Äến năm 24 tuổi, chà ng trở thà nh phóng viên tá» New York Time. Năm 26 tuổi, thu gom toà n bá»™ tà i sản và o má»™t chiếc túi vải, Thomas đến sống ở Kentucky và sau đó trở thà nh má»™t linh mục tu sÄ© chiêm niệm dòng Trappe rất nổi tiếng vá»›i nhiá»u tác phẩm tu đức thá»i danh nhÆ° "Äêm không sao", "Hạt giống chiêm niệm", "Không ai là má»™t hoà n hảo" (đã được dịch ra tiếng Việt).
Trong quyển sách tá»± thuáºt vá» cuá»™c sống tâm linh rất ăn khách nhan Ä‘á»: "Ngá»n núi bảy tầng", cha Thomas Merton đã mô tả lại bÆ°á»›c đầu tiên trong quá trình hối cải của mình nhÆ° sau: Ngay khi vừa tốt nghiệp trung há»c, Thomas đã Ä‘i du lịch má»™t mình qua Âu châu và sống má»™t cuá»™c sống khá buông thả. Má»™t đêm ná», chÃnh trong căn phòng khách sạn, Thomas bá»—ng nhiên ý thức được tá»™i lá»—i của mình: "Toà n bá»™ sá»± việc xảy ra nhanh nhÆ° chá»›p... Bá»—ng dÆ°ng má»™t nháºn thức sâu xa vá» ná»—i bất hạnh vá» sá»± hÆ° há»ng của linh hồn mình xâm chiếm toà n thân tôi... Tôi vô cùng ghê tởm những gì tôi trông thấy... và linh hồn tôi ao Æ°á»›c trốn thoát khá»i tất cả các Ä‘iá»u ấy má»™t cách mãnh liệt và cấp bách. TrÆ°á»›c đó tôi chÆ°a há» cảm thấy nhÆ° thế và lần đầu tiên tôi cầu nguyện, xin Thiên Chúa giải thoát tôi khá»i quyá»n lục xấu xa đã cầm giữ tâm hồn tôi trong vòng nô lệ bao nhiêu năm tháng". Câu chuyện đổi Ä‘á»i nà y minh há»a cho dụ ngôn Tin Mừng vá» hai ngÆ°á»i con hôm nay.
1. Là m và không là m
Dụ ngôn muốn ngá» trÆ°á»›c tiên vá»›i giai cấp lãnh đạo thá»i Äức Giêsu: "các thượng tế và kỳ mục". Văn mạch đầy tÃnh cách luáºn chiến: Äức Giêsu vừa Ä‘uổi quân buôn bán ra khá»i Äá»n thá» (Mt 21,12-17)... rồi nhÆ° má»™t hà nh vi biểu tượng, NgÆ°á»i đã khiến cây vả không trái héo khô (Mt 21,18-22). Phẫn ná»™, "giá»›i chức" Giêrusalem đã há»i NgÆ°á»i lấy quyá»n đâu mà là m những hà nh vi khiêu khÃch ấy. ChÃnh lúc đó, theo biên soạn của Mathêu, Äức Giêsu trả lá»i bằng ba dụ ngôn ý vị: Hai đứa con... Thợ vÆ°á»n nho giết ngÆ°á»i... Khách má»i tiệc cÆ°á»›i... (Mt 21,28-22,14). Cuá»™c khổ nạn gần ká». Äức Giêsu tháºt sá»± ám ảnh ý tưởng mình sắp bị chối bá» bởi chÃnh những kẻ lẽ ra phải đón tiếp mình. NhÆ°ng không nên dừng lại ở lối giải thÃch "lịch sá»" đó. Sẽ trÆ¡ tráo nếu áp dụng các dụ ngôn Tin Mừng chỉ cho "những kẻ khác", cho "các thượng tế và kỳ mục" chẳng hạn. Chúng ngá» vá»›i má»—i má»™t ngÆ°á»i chúng ta hôm nay.
TrÆ°á»›c dụ ngôn thứ nhất, phản ứng đầu tiên của chúng ta là thấy đứa con tháºt thô lá»— khi nói vá»›i cha cách thẳng thừng. NhÆ°ng rồi lại cảm thấy nó dá»… thÆ°Æ¡ng tệ khi nó chân thà nh thay đổi ý kiến và đi là m theo ý cha. Kể câu chuyện giản Ä‘Æ¡n nà y, Äức Giêsu không Ä‘Æ°a ra má»™t giải thÃch tâm lý há»c nà o cả. NgÆ°á»i chỉ muốn cho thấy má»™t con ngÆ°á»i "đổi thay", "hoán cải". Và đó đã là má»™t mạc khải khiến chúng ta vững lòng. Thế giá»›i hiện đại, các trà o lÆ°u tÆ° tưởng thá»i nay, các phÆ°Æ¡ng tiện truyá»n thông xã há»™i, Ä‘á»u cố sức bắt chúng ta tin rằng chúng ta bị "Ä‘iá»u khiển hoá" và nhÆ° thể bị nhốt và o kÃn mãi mãi trong những quy luáºt tất định khiến chúng ta mất hết trách nhiệm và tá»± do. Rất có lợi khi đổ lá»—i cho xã há»™i, cho tÃnh khÃ, tá»±u trung là cho... ngÆ°á»i khác các thất bại, các thiếu sót của mình! Äức Giêsu thì ngược lại, NgÆ°á»i Ä‘Æ°a ta trở vá» vá»›i trách nhiệm của ta bằng cách lặp Ä‘i lặp lại vá»›i ta rằng má»i sá»± chẳng bao giỠđược an bà i trÆ°á»›c. Dầu quá khứ ta thế nà o, dầu trÆ°á»›c đó đã chối từ ra sao... luôn luôn vẫn có thể thay đổi. Äức Giêsu là Äấng chẳng bao giá» nhốt ai trong quá khứ, đặt dấu chấm hết cho má»™t kẻ còn trên cõi dÆ°Æ¡ng gian. NgÆ°á»i là Äấng ban cÆ¡ há»™i cho má»—i con ngÆ°á»i, dầu là kẻ tá»™i lá»—i nhất.
NhÆ° thế ta được mạc khải rằng Thiên Chúa không nhìn ta nhÆ° bị "đóng cứng", "cố định" nhÆ°ng nhÆ° Ä‘ang "biến đổi". Trong các ná»—i khó khăn hiện thá»i của chúng ta, NgÆ°á»i nhìn thấy con ngÆ°á»i má»›i có lẽ sắp được sinh hạ. Lạy Chúa, cảm tả Chúa vì niá»m hy vá»ng Chúa đặt trong chúng con. Xin giúp chúng con đừng là m đông cứng tha nhân... dán nhãn hiệu cho há» vÄ©nh viện... nhÆ°ng cho há» những cÆ¡ há»™i canh tân đổi má»›i. Dẫu sao, chúng ta đã Ä‘oán biết Äức Giêsu có má»™t ý tưởng khác trong đầu. NgÆ°á»i mô tả "đứa con cả nói không rồi vâng" hiển nhiên để nêu báºt đứa con thứ. Và trong bối cảnh luáºn chiến giữa Äức Giêsu vá»›i giáo quyá»n Giêrusalem, chÃnh há», các thượng tế và kỳ mục, là đÃch nhắm của NgÆ°á»i. NhÆ°ng câu há»i: "Trong hai đứa con đó, ai đã là m theo ý muốn cha mình?" cÅ©ng được đặt cho chúng ta hôm nay.
Hiển nhiên khán giả trả lá»i: đứa con cả. Chúng ta cÅ©ng không trả lá»i khác. Từ hoa mỹ và ý hÆ°á»›ng tốt có đủ đâu, chÃnh hà nh vi má»›i quan trá»ng. "Ná»n hoả ngục lát bằng thiện chÃ", ngÆ°á»i Pháp đã nói thế. DÆ°á»›i khÃa cạnh nà y, Äức Giêsu rất hiện đại: thế giá»›i ngà y nay ca ngợi hiệu năng, ngÆ°á»i ta nghi ngá» những tay khéo nói chỉ biết là m ngây ngất thiên hạ bằng những lá»i tuyên bố rá»—ng tuếch. Các ý thức hệ lý thuyết Ä‘á»u giảm giá rất nhanh. NgÆ°á»i ta đánh giá các lá»i hứa dá»±a trên kết quả thá»±c sá»± của chúng. NhÆ°ng chá»› phê phán anh em mình. Äứa con thứ thÆ°á»ng giống chúng ta. Chúng ta nói mình tin đạo, nhÆ°ng chẳng mấy khi sống đạo. Chúng ta "vâng" vá»›i Thiên Chúa trên môi mép, nhÆ°ng "không" trong hà nh vi! Chúng ta sẵn sà ng hát kinh Tin kÃnh ở nhà thá», nhÆ°ng là m ngược lại suốt tuần lá»…. Biết bao lần chúng thÆ°a vá»›i Thiên Chúa: "Xin cho NÆ°á»›c Cha trị đến, ý Cha thể hiện..." mà thái Ä‘á»™ thá»±c sá»± của chúng ta có tÆ°Æ¡ng ứng vá»›i các tuyên bố đẹp đẽ đó không? NhÆ°ng chúng ta đã được cảnh giác rồi: là m quan trá»ng hÆ¡n là nói. Äâu có lừa Thiên Chúa nổi. "Không phải bất cứ ai thÆ°a vá»›i Thầy: Lạy Chúa, lạy Chúa... là được và o NÆ°á»›c Trá»i cả, nhÆ°ng chỉ ai thi hà nh ý muốn của Cha Thầy Äấng ngá»± trên trá»i, má»›i được và o thôi" (Mt 7,21). Và thánh Gioan sẽ diá»…n thà nh: "Chúng ta đừng yêu thÆ°Æ¡ng nÆ¡i đầu môi chót lưỡi, nhÆ°ng phải yêu thÆ°Æ¡ng cách chân tháºt" (1Ga 3,18).
2. Tin và không tin
Äể dẫn và o câu kết, Äức Giêsu dùng má»™t công thức long trá»ng: "Tôi bảo tháºt các ông". Khi sá» dụng công thức nà y, bao giá» NgÆ°á»i cÅ©ng cốt loan báo má»™t Ä‘iá»u gì đó quan trá»ng hết sức. Thế mà ở đây láºp trÆ°á»ng NgÆ°á»i rất lạ lùng và súyt gây công phẫn. Sao? Äem các "tá»™i nhân chuyên nghiệp", các tá»™i nhân do kiểu sống, các tá»™i nhân công khai, các tên thu thuế thoả hiệp vá»›i tiá»n bạc, các ả Ä‘iếm thá»a hiệp vá»›i xác thịt là m gÆ°Æ¡ng mẫu cho chúng ta à ? Äâu có nhÆ° thế! Tháºt đáng trách nếu tưởng tượng rằng Äức giêsu đã biển há»™ cho "lợi nhuẫn" lẫn "dục tÃnh" lệch lạc. Câu chuyện bố ngược Ä‘á»i của NgÆ°á»i, y nhÆ° dụ ngôn trÆ°á»›c, chỉ muốn nêu báºt "lòng hoán cải".
Vì tá»™i xấu xa nhất là tá»± mãn, bá» qua Thiên Chúa, bất cần đến NgÆ°á»i! Và chúng ta biết và o thá»i Äức Giêsu, những kẻ tưởng mình "công chÃnh", thá»±c tế đã bất cần Æ¡n cứu rá»—i Äức Giêsu cống hiến cho há». NhÆ°ng lắm tá»™i nhân nam nữ đã chạy đến vá»›i NgÆ°á»i nhÆ° đến vá»›i má»™t vị cứu tinh. Thi sÄ© Péguy đã miêu tả tháºt tuyệt khÃa cạnh nà y của tá»™i lá»—i. Vốn tá»± nó là má»™t tá»™i ác, tá»™i lá»—i đã trở nên má»™t Ä‘iểm ân sủng thấm và o: "NgÆ°á»i ta đã thấy ân sủng xuyên qua má»™t tâm hồn đồi bại, và đã thấy cái bị hÆ° mất nay được cứu thoát. NhÆ°ng khó mà xuyên qua cái "không thẩm thấu" được... Những kẻ lÆ°Æ¡ng thiện, hay rốt cục những kẻ ngÆ°á»i ta gá»i nhÆ° thế, không có má»™t kẽ hở nà o trong áo giáp của há»... Vì há» chẳng thiếu gì, nên ngÆ°á»i ta không mang cho há» cái gì nữa".
NhÆ° các tá»™i nhân Äức Giêsu nói tá»›i, phải chăng tôi đã biết biến tá»™i lá»—i bản thân thà nh cÆ¡ há»™i ao Æ°á»›c ân sủng cứu tôi khá»i những giá»›i hạn của mình? Phải chăng tôi phê phán tá»± bên ngoà i những con ngÆ°á»i sao sa Ä‘á»a nhất, thay vì cho há» má»™t dịp may để hoán cải? "Các tá»™i nhân công khai sẽ và o NÆ°á»›c Thiên Chúa trÆ°á»›c các ông". "Các ông" mà Äức Giêsu nói tá»›i đây là ai? Äâu là ai tưởng mình công chÃnh nhÆ°ng sẽ bị loại khá»i NÆ°á»›c Trá»i? Phải chăng tôi cÅ©ng đôi khi thuá»™c và o số đó?
Trong khi dụ ngôn "hai ngÆ°á»i con" nhấn mạnh đến tÆ°Æ¡ng phản giữa "nói" và "là m"... giữa "vâng" trên môi mép và "không" trong hà nh Ä‘á»™ng... thì các câu kết luáºn "Vì ông Gioan đã đến chỉ Ä‘Æ°á»ng công chÃnh cho các ông, mà các ông lại không chịu tin; còn những ngÆ°á»i thu thuế, những cô gái Ä‘iếm lại tin" nêu báºt sá»± tÆ°Æ¡ng giữa "tin" và "không tin". Má»™t lần nữa, xuyên qua kẻ Ä‘Æ°Æ¡ng thá»i vá»›i Äức Giêsu, chÃnh chúng ta bị chất vấn. Dẫu qua lá»i rao giảng của Gioan Tẩy giả hay của Äức Giêsu, luôn vẫn là Thiên Chúa đòi chúng ta thốt lên vá»›i NgÆ°á»i tiếng "vâng" của đức tin "sống Ä‘á»™ng". Và tiếng "vâng" của đức tin ấy thÆ°á»ng là má»™t sá»± hoán cải, đổi Ä‘á»i. Bởi lẽ trong Tin Mừng, đức tin trÆ°á»›c tiên không phải là sá»± gắn bó của trà tuệ và o các chân lý phải tin. Äúng hÆ¡n, đó là sá»± gắn bó của ý chà bản thân và o má»™t ý chà thần linh má»i gá»i mình: "Con hãy Ä‘i là m vÆ°á»n nho cho Cha hôm nay!". Và ta đáp ứng hay không đáp ứng lá»i kêu gá»i ấy cuả Thiên Chúa trong những sá»± kiện cụ thể.
Có má»™t từ nhá» nhÆ°ng chủ yếu trong đức tin Kitô giáo, không được dịch trong bất cứ ngôn ngữ phụng vụ nà o và chung cho má»i tÃn hữu, đó là từ "Amen". Từ nà y là tiếng "vâng trong hà nh Ä‘á»™ng"mà chúng ta phải nói vá»›i Thiên Chúa: "Amen... Vâng... đúng thế, con tin chắc, con quy phục, con chấp nháºn cho cuá»™c sống hằng ngà y của con...". Má»—i Chúa nháºt, chúng ta Ä‘á»c bao tiếng Amen trên môi miệng mình? Chúng ta Ä‘em thá»±c hà nh bao nhiêu trong tuần kế đó? "Äức Giêsu Kitô, Con Thiên Chúa, đã không vừa là "có" vừa là "không", nhÆ°ng nÆ¡i NgÆ°á»i chỉ toà n là "có... Vì thế, cÅ©ng nhá» NgÆ°á»i mà chúng ta hô lên "Amen" để Thiên Chúa được tôn vinh" (2Cr 1,19-20).
Bạn ÄÆ°á»ng |
In bài này
Lưu dạng file
Gửi bài này qua Email
