Mất để được
29.08.2008
|
|
Chúa nháºt 22 ThÆ°á»ng niên A Mt 16, 21-27
1. Chớ hoá thà nh Satan cản lối
Trang Tin Mừng hôm nay nối tiếp Chúa nháºt tuần trÆ°á»›c. Nhân danh nhóm Tông đồ, Phêrô đã công nháºn Äức Giêsu nhÆ° Äấng Mêsia hay "Kitô". Và lúc đó ông được tuyên bố là "có phúc" vì đã được Thiên Chúa thÆ°Æ¡ng "mạc khải" nhÆ° váºy. Rồi Äức Giêsu giao cho sứ mạng là Äá tảng trên đó NgÆ°á»i sẽ xây Giáo Há»™i mình! NhÆ°ng khi kết thúc lá»i hứa vÄ© đại nà y, Äức Giêsu đã bảo các môn đồ "chá»› nói cho ai biết NgÆ°á»i là Äấng Kitô". Tại sao buá»™c giữ bà máºt nhÆ° thế? Phần tiếp trình thuáºt, mà chúng ta suy niệm lệch lạc vá» thân thế lẫn sứ mạng Äức Giêsu... và cần phải được Ä‘iá»u chỉnh.
Äức Giêsu nói cho môn đệ biết NgÆ°á»i sẽ "phải Ä‘i" Giêrusalem để chịu Ä‘au khổ, theo ý định nhiệm mầu của Cha, kế hoạch khôn dò của Thiên Chúa. NgÆ°á»i biết các biến cố Ä‘au thÆ°Æ¡ng sắp xảy tá»›i không thoát ra khá»i chủ quyá»n tối thượng của Cha. Vâng ý Cha là khẳng định chÃnh Thiên Chúa sẽ có tiếng nói sau cùng, chứ không phải là sá»± dữ Ä‘ang nghiá»n nát chúng ta trong hiện tại. Loan báo cuá»™c Khổ nạn của mình ba lần (Mt 16,21; 17,22-23;20,18-19), Äức Giêsu nhÆ° thế đã sống từng tuần má»™t vá»›i tÆ° tưởng vá» cái chết. Lúc đó NgÆ°á»i khoảng 30 tuổi. Sứ vụ của NgÆ°á»i, dẫu quan trá»ng đến đâu, cÅ©ng sắp kết thúc má»™t cách dữ dằn. DÆ°á»›i mắt loà i ngÆ°á»i, đó là thất bại, là chấm dứt tất cả. Äâu cần phải là thầy bói má»›i biết trÆ°á»›c được má»™t và i cái "hạn" không thể tránh. Äức Giêsu đã thấy các giá»›i chức má»—i lúc thêm căm ghét mình và dân chúng tuần tá»± bá» Ä‘i cả. NgÆ°á»i phân tÃch rất kỹ sá»± chống đối ấy, vốn phát triển và lan khắp Giêrusalem: "kỳ mục, thượng tế và kinh sÆ°...", má»i thân hà o nhân sÄ© lãnh đạo. Thế mà bây giá» NgÆ°á»i cố ý Ä‘i lên đó.
Phêrô can gián láºp tức. NhÆ°ng ông liá»n bị kết án là "tên cám dá»—": "Satan, xéo lui Ä‘Ã ng sau Ta!". Má»›i được phong lên giáo hoà ng, Phêrô bị giáng ngay thà nh quá»·. Äúng nhÆ° lá»i Napoléon: "Vinh quang và ô nhục chỉ cách nhau có má»™t bÆ°á»›c". Qua phản ứng nà y của Äức Giêsu, ta Ä‘oán ra NgÆ°á»i đã cảm thấy trong chÃnh xác thịt mình mối ghê tởm khủng khiếp nhÆ° ta trÆ°á»›c tất cả những gì trái ngược vá»›i cảm năng, vá»›i các khao khát triển nở nÆ¡i con ngÆ°á»i. Cái mà Phêrô Ä‘á» nghị, tức thoát khá»i tháºp giá, Äức Giêsu cÅ©ng cảm thấy Æ°á»›c muốn. "Nếu có thể được thì xin cất chén nà y xa khá»i con". Cảnh hấp hối ở vÆ°á»n Ghetsêmani không phải là má»™t biến cố thoáng qua Ä‘Æ¡n lẻ: lắm phen trong Ä‘á»i mình, Äức Giêsu đã cảm thấy gá»›m ghét Ä‘au khổ... và đã từng bị cám dá»— bất tuân các ý định khôn dò của Cha: "Ta đâu có má»™t Thượng tế không biết cảm thÆ°Æ¡ng những ná»—i yếu hèn của ta, vì ngÆ°á»i cÅ©ng đã chịu thá» thách vá» má»i phÆ°Æ¡ng diện nhÆ° ta, nhÆ°ng không phạm tá»™i... NgÆ°á»i đã lá»›n tiếng kêu van khóc lóc mà dâng lá»i khẩn nguyện nà i xin lên Äấng có quyá»n năng cứu mình khá»i chết... và dẫu là Con Thiên Chúa, NgÆ°á»i đã phải trải qua nhiá»u Ä‘au khổ má»›i há»c được thế nà o là vâng phục" (Dt 4,15; 5,7-8). Ở đây, Äức Giêsu đã thấy vâng phục khó khăn nhÆ° thế nà o. Câu đáp xem ra tà n nhẫn của NgÆ°á»i cho thấy cám dá»— mạnh biết bao nhiêu.
NhÆ°ng Äức Giêsu đã chiến thắng được vì không ngá»›t ngÆ°á»›c con mắt linh hồn lên Thiên Chúa: "TÆ° tưởng của anh không phải là tÆ° tưởng của Thiên Chúa mà là của loà i ngÆ°á»i". Thiên Chúa thấy má»i sá»± khác vá»›i chúng ta. Trong các hoà n cảnh bắt buá»™c phải sống, chúng ta được má»i gá»i vượt quá "quan Ä‘iểm con ngÆ°á»i" để chấp nháºn "quan Ä‘iểm Thiên Chúa". Thá»i đại của chúng ta, hÆ¡n bao giá» hết, Ä‘ang bị cám dá»— "giản lược" chÃnh các vấn đỠđức tin thà nh những cách suy tÆ° kiểu con ngÆ°á»i. Hết thảy những gì vượt quá lý trà con ngÆ°á»i không dá»… được chấp nháºn. Nếu thế, sẽ Ä‘i đến chá»— cấm Thiên Chúa là Thiên Chúa! NgÆ°á»i phải nên nhÆ° chúng ta, phải khuôn theo tÆ° tưởng của chúng ta... NhÆ°ng lúc đó ta chỉ có má»™t Thiên Chúa theo kÃch cỡ mình và hình ảnh mình... má»™t Thiên Chúa do ta phát minh sáng tạo.
2. Một nên như môn đệ bước theo
"Ai muốn theo Thầy, phải từ bá» chÃnh mình, vác tháºp giá mình mà theo". Tất cả não trạng hiện thá»i bao quanh ta và thấm nhiá»…m các phản ứng của ta, Ä‘á»u Ä‘á» cao triển nở, lạc thú, tá»± do, sáng tạo, hưởng thụ: "ChÆ¡i xuân kẻo hết xuân Ä‘i. Cái già sồng sá»™c nó thì theo sau!". Äức Giêsu Ä‘Æ°a ra má»™t lôgÃch (lý luáºn) hoà n toà n khác. LôgÃch của tháºp giá! LôgÃch của tình yêu! Hoà n toà n trái ngược vá»›i hết thẩy những gì thế gian Ä‘á» nghị: "phải từ bá» chÃnh mình". Không thể yêu tháºt nếu không có bá» mình. Và chỉ cần gợi lên má»™t và i hoà n cảnh Ä‘au thÆ°Æ¡ng trong đó tình yêu gặp nguy cÆ¡, thì sẽ hiểu yêu không phải dá»…: tha thứ cho má»™t kẻ thù, can đảm "bênh vá»±c Chúa Giêsu" trong môi trÆ°á»ng chống tôn giáo, trung thà nh yêu mến ngÆ°á»i phối ngẫu, tiếp tục phục vụ đám trẻ xem ra chế nhạo bạn, duy trì ý thức chà sẽ Ä‘ang khi tất cả Ä‘á»u khuyến khÃch ta tÃch luỹ hay tiêu pha cho mình, vẫn là m ăn lÆ°Æ¡ng thiện khi các quy luáºt kinh tế hay chÃnh trị trở nên luáºt rừng trong đó ngÆ°á»i yếu bị kẻ mạnh đè bẹp. Muốn yêu thá»±c, phải chấp nháºn trả giá.
NhÆ° Phêrô lúc ấy, chúng ta cÅ©ng bị cám dá»— "mà i nhẵn" Tin Mừng. Có lắm ngÆ°á»i, đặc biệt là giá»›i trẻ, bị bản thân Äức Giêsu thu hút; há» phóng chiếu và o NgÆ°á»i tất cả má»i giấc mÆ¡ của há» vá» tình huynh đệ, công bằng, tá»± do... NhÆ°ng nà y Äức Giêsu yêu cầu há» "từ bá» bản thân để theo NgÆ°á»i", cùng NgÆ°á»i leo núi cao theo bÆ°á»›c NgÆ°á»i hÆ°á»›ng dẫn. NgÆ°á»i Ä‘i trÆ°á»›c và sẽ bá» mình hoà n toà n. NgÆ°á»i lặp lại vá»›i há» má»—i thánh lá»… "phải thà mạng và đổ máu"... Thế là chẳng còn mấy ai muốn theo NgÆ°á»i nữa.
NhÆ°ng "Ai muốn cứu mạng sống mình, thì sẽ mất; còn ai liá»u mất mạng sống mình vì Thầy, thì sẽ tìm được mạng sống ấy". à kiến ngược Ä‘á»i của Äức Giêsu là đó: phải "mất" để "được". Má»™t công thức Ä‘iên rồ, vốn sẽ chỉ sáng tá» tháºt trong cuá»™c phục sinh. Vì bất chấp vẻ bên ngoà i, đây không phải là thái Ä‘á»™ khổ dục hay bệnh hoạn: Äức Giêsu đâu có đòi chúng ta phải thÃch khổ Ä‘au hay từ bá»... NgÆ°á»i gởi ý cho chúng ta yêu mến đến cùng, sống tháºt viên mãn, đạt được Ä‘iá»u chủ yếu. Và gởi ý của Äức Giêsu, bất chấp dáng vẻ bên ngoà i, chẳng có gì phi nhân cả: "Con có yêu Ta đến Ä‘á»™ có bá» mình được không? Nếu không, đừng nói ta vá» tình yêu, tình yêu nhân loại lẫn tình yêu Thiên Chúa!". Không, Äức Giêsu đâu có lá»—i thá»i. NgÆ°á»i không ngừng nói vá»›i thế giá»›i cái mà thế giá»›i cần hÆ¡n cả. Vì đây là chuyện thà nh công, thà nh công trá»n vẹn và dứt khoát. Äức Giêsu lên Giêrusalem để chịu nhiá»u Ä‘au khổ, bị giết chết nhÆ°ng sẽ... phục sinh ở đó ngà y thứ ba. ChÃnh chiến thắng ở cuối con Ä‘Æ°á»ng chông gai nà y.
Äây là điá»u được ba thánh tỠđạo Augustinô Phan Viết Huy (1795-1839), Nicôla Bùi Äức Thể (1792-1839) và Äaminh Äinh Äạt (1803-1839) hiểu rõ và thể hiện trong Ä‘á»i mình. Hồi ấy (5-1838), tổng đốc Nam Äịnh là Trịnh Quang Khanh ra tay bắt đạo rất dữ. Má»™t hôm, ông tổ chức đại tiệc chiêu đãi tất cả các binh sÄ© Công giáo. Tiệc tà n, ông cho má»i hết thảy và o dinh, có bà y sẵn những dụng cụ tra tấn, để thá» lòng há». Tiếc thay trong số 500 ngÆ°á»i, chỉ có 15 anh em trung kiên và tức khắc há» bị tống giam và o ngục. Mấy ngà y tiếp, sau những ngà y đòn chà tá», chỉ còn lại 9, rồi 5, cuối cùng còn có 3 ông Huy, Thể, Äạt. Tuy nhiên, khi quan cho táºp trung kỳ mục là ng Hạ Linh, Kiên Trung, Phú Nhai đến và đánh Ä‘áºp há» trÆ°á»›c mặt các ông, cả ba thấy Ä‘á»™ng lòng nên cÅ©ng bÆ°á»›c qua Tháºp giá bá» cuá»™c.
Thế nhÆ°ng ba ngÆ°á»i lÃnh được tá»± do trở vá» lại thấy lÆ°Æ¡ng tâm cắn rứt. Việc bỠđạo của những kẻ cuối cùng trong đám binh sÄ© trở thà nh tin buồn lá»›n lao cho táºp thể tÃn hữu đã hy sinh và cầu nguyện má»—i ngà y. Thế là sau khi xÆ°ng tá»™i, ba ông lên tỉnh xÆ°ng đạo lần nữa. Quan Tổng đốc chỉ ra lệnh đánh đòn và đuổi khá»i dinh, không tiếp. Quyết tuyên xÆ°ng đức tin, cả ba viết má»™t lá Ä‘Æ¡n cho vua, rồi và o Huế để dâng mình. Ông Äạt báºn việc quân nên chỉ ông Huy và Thể khăn gói và o kinh đô. Theo thủ tục, ba ông đến ná»™p Ä‘Æ¡n ở toà Tam Pháp (còn gá»i là Tam Toà ). Các quan nháºn Ä‘Æ¡n nhÆ°ng chẳng trình lên vua. Sau lá Ä‘Æ¡n thứ hai mà vẫn không Ä‘á»™ng tÄ©nh, hai ông tÃnh đến má»™t kế hoạch táo bạo. Nhân dịp vua Minh mạng ngá»± giá Ä‘i dạo trong thà nh phố, hai vị đón Ä‘Æ°á»ng để trình Ä‘Æ¡n thẳng lên vua. Äá»c xong, vua nổi giáºn truyá»n tống giam cả hai vị. Bị tra khảo đánh Ä‘áºp, hai chứng nhân vẫn má»™t lòng. Sau đó quan cho bà y trÆ°á»›c mặt hai ông mÆ°á»i nén và ng, má»™t tượng Chúa chịu nạn và má»™t thanh gÆ°Æ¡m rồi nói: "Cho bay tá»± ý chá»n, bÆ°á»›c qua tượng thì được và ng, bằng không thì gÆ°Æ¡m chém đôi ngÆ°á»i bây ra, xác sẽ bị bá» trôi ngoà i biển". Hai ông bà y tỠý muốn chá»n gÆ°Æ¡m.
Ngà y 13-6-1839, quân lÃnh Ä‘iệu hai chứng nhân ra cá»a Thuáºn An thi hà nh án lệnh. Chèo thuyá»n ra khÆ¡i, há» chặt đầu các vị rồi bổ thân ra là m bốn, ném xuống biển. Phần ông Äinh đạt, sau khi hay tin hai bạn đã bị hà nh hình, cÅ©ng từ giã bà con lên tỉnh xÆ°ng đạo. Tổng đốc bảo ông: "Hai bạn ngÆ°Æ¡i vì cuồng tÃn không chịu bỠđạo tà , nên đã bị chém là m tÆ° quăng xuống biển. Còn ngÆ°Æ¡i, nếu khôn hồn thì chối bá» thứ đạo đó Ä‘i vá» vá»›i vợ con". á»’ng thÆ°a: "Tôi đã chịu lắm cá»±c hình vì đức tin, nay xin sẵn sà ng chịu thêm nhiá»u hình khổ khác nữa. Hai bạn tôi đã được phúc lá»›n, nay quan cứ chém tôi là m tám khúc cÅ©ng được". Biết có Ä‘e doạ cÅ©ng bất thà nh, quan liá»n láºp án gởi vá» kinh xin xá» giảo.
Bạn ÄÆ°á»ng |