Chuyến viếng thăm này nói lên nhiều chiều kích, nhất là diễn tả tính tiếp nối và tình hiệp thông trong Giáo Hội Chúa Kitô.

Há»™i đồng Giám mục Việt Nam Ä‘ang thá»±c hiện chuyến hành hÆ°Æ¡ng theo Giáo luật quy định, quen gọi là Visitatio Ad Limina Apostolorum. Cuá»™c viếng thăm này kéo dài từ ngày 3 đến 11 tháng 3 năm 2018. Đây không phải là má»™t chuyến Ä‘i chỉ để trình diện và báo cáo tình hình Giáo Há»™i địa phÆ°Æ¡ng vá»›i Tòa Thánh, nhÆ°ng là má»™t cuá»™c hành hÆ°Æ¡ng mang ý nghÄ©a thiêng liêng sâu sắc. Chuyến viếng thăm này nói lên nhiều chiều kích, nhất là diá»…n tả tính tiếp nối và tình hiệp thông trong Giáo Há»™i Chúa Kitô. Đỉnh cao của cuá»™c viếng thăm này là việc viếng má»™ hai Thánh Tông đồ Phêrô và Phaolô, đồng thời yết kiến Đức Thánh Cha Phanxicô, vị lãnh đạo tối cao của Giáo Há»™i Công giáo.

Cuộc hành hương về nguồn khởi đầu bằng nghi thức kính viếng và dâng Thánh lễ trên phần mộ Thánh Phêrô. Thật cảm động khi các Giám mục vây quanh mộ vị Giáo Hoàng đầu tiên của Giáo Hội Công giáo. Nghi thức viếng mộ bao gồm một đoạn Tin Mừng kể về việc Thánh Phêrô tuyên xưng đức tin (Mt 16, 13-20). Tiếp theo, mọi người cùng tuyên đọc kinh Tin kính, được gọi là “Kinh Tin kính các tông đồ”. Hơn hai ngàn năm đã qua, đức tin được các tông đồ tuyên xưng không hề thay đổi, mặc cho xã hội thời thế đổi thay. Giữa các tông đồ ngày xưa và các Giám mục ngày nay có một sự tiếp nối liên tục, không gián đoạn. Không một tổ chức nào trên trần gian có được tính liên tục lâu bền như thế. Trong lịch sử, đã có những vương quốc hùng mạnh, chinh đông dẹp bắc, quyền thế vô song. Nhưng những thế lực ấy chỉ tồn tại một thời gian, rồi cũng đến lúc tàn lụi, thậm chí bị xóa sổ. Về với Rôma, khi chứng kiến ngôi đền thờ Thánh Phêrô và đền thờ Thánh Phaolô ngoại thành, ta thấy đây là biểu tượng cho sự trường tồn của Giáo Hội. Những vương cung thánh đường đồ sộ này cũng khẳng định truyền thống ngàn năm của đoàn chiên có Chúa Giêsu là Mục tử. Đương nhiên, Giáo Hội của Chúa Kitô không phải là ngôi nhà, dù đồ sộ đến mấy đi nữa, nhưng là cộng đoàn tín hữu khắp nơi trên hành tinh này. Ai tuyên xưng Đức Giêsu Kitô là Chúa và hiệp thông với vị Đại diện của Người nơi trần gian, thì đều là thành viên của Giáo Hội. Triền miên từ năm này đến năm khác, mỗi ngày có hàng vạn người đến thăm viếng Đền thờ Thánh Phêrô. Trong số này, có những người tham quan du lịch để nghiên cứu và khám phá, nhưng cũng có những tín hữu hành hương về thánh đô, nơi có phần mộ của vị Tông đồ trưởng, người được Chúa trao quyền tháo cởi cũng như ràng buộc. Nhìn dòng người tưởng như vô tận xếp hàng vào thăm Đền thờ Thánh Phêrô, người ta thấy một Giáo Hội sống động và phát triển không ngừng. Có thể ở một vài quốc gia đây đó, tình trạng thực hành đức tin đã mai một, nhưng không vì thế mà phủ nhận sức sống thần thiêng của Giáo Hội. Giáo Hội của Chúa giống như một thân thể. Có những lúc chi thể này yếu kém và bệnh tật, nhưng không vì thế mà mất đi sức sống, vì vẫn còn gắn kết với toàn thân thể. Trước mộ Thánh Phêrô, có một tấm biển nhỏ, trên đó trích dẫn ba lời tuyên xưng của ngài:

- Thầy là Đức Kitô, Con Thiên Chúa hằng sống (Mt 16,16)

- Lạy Thầy, bỏ Thầy chúng con sẽ theo ai, vì Thầy có lời ban sự sống đời đời? (Ga 6,67)

- Lạy Thầy, Thầy biết mọi sự, Thầy biết con yêu mến Thầy (Ga 21,27).

Có thể nói, ba lời tuyên xÆ°ng trên đây thể hiện rõ đức tin, đức cậy và đức mến của vị Tông đồ trưởng. Khi tuyên xÆ°ng Đức Kitô là Con Thiên Chúa hằng sống, Thánh Phêrô đã nhận ra nÆ¡i Thầy mÃŒnh là Đấng Thiên Sai. Ông Ä‘i theo Người, không phải Ä‘i theo má»™t nhân vật nổi tiếng theo kiểu trần gian, nhÆ°ng để đón nhận giáo huấn của Chúa để rồi đến lượt mình, tiếp tục lÄ©nh nhận sứ mạng cao cả là loan báo NÆ°á»›c Trời. Ông xác tín má»™t niềm nÆ¡i Đấng Cứu thế, tin vào Người và biết người mình Ä‘i theo là ai. Lời tuyên xÆ°ng thứ hai được phát biếu vào lúc má»™t số môn đệ than phiền: â€œLời Thầy nói chối tai quá, làm sao nghe được?” (Ga 6,60). Chính trong lúc tưởng chừng nhÆ° bi đát này, Phêrô khẳng định: chỉ theo Thầy Giêsu má»›i là con đường hạnh phúc, mặc dù những chống đối gay gắt đến từ má»™t số người Do Thái, luật sÄ© và biệt phái. Lời tuyên xÆ°ng thứ ba vào lúc Chúa Giêsu phục sinh gặp gỡ các môn đệ sau mẻ lÆ°á»›i lạ. Chúa đã hỏi ông ba lần về lòng yêu mến. Sau câu hỏi lần thứ ba, Phêrô thấy buồn, và ông đã thể hiện tình yêu mến của mình má»™t cách xác tín nhÆ° Chúa biết rõ lòng ông vậy. Được trÆ°ng dẫn bên má»™ Thánh Phêrô, ba lời tuyên xÆ°ng này nhÆ° tóm lược những Ä‘iểm son của cuá»™c đời thánh nhân, đồng thời nhÆ° má»™t lời mời gọi chúng ta hãy noi gÆ°Æ¡ng vị ngÆ° phủ bờ biển hồ Tibêria, vững má»™t niềm tin, xác tín niềm trông cậy và nồng nàn trong tình mến đối vá»›i Chúa. NhÆ° thế, từ lời tuyên xÆ°ng của Phêrô cho đến lời tuyên xÆ°ng đức tin của chúng ta, có tính liên tục, duy nhất và luôn xác tín.

Chuyến viếng thăm Ad Limina của các Giám mục cÅ©ng thể hiện tình hiệp thông trong Giáo Há»™i. Hiệp thông là má»™t Ä‘iểm nhấn quan trọng của Công đồng Vatican II, khi nói về Giáo Há»™i. Nếu Đức Giáo Hoàng là người kế vị Thánh Phêrô, thì các Giám mục là những người kế vị các tông đồ. Chúa đã chọn mười hai tông đồ. Trong số mười hai, Người đã đặt Phêrô làm người đứng đầu. Cuá»™c viếng thăm Ad Limina là cuá»™c gặp gỡ giữa người kế vị Phêrô và những người kế vị các tông đồ. Giáo Há»™i hiệp nhất giữa Đức Thánh Cha và Giám mục Ä‘oàn, để làm nên má»™t Giáo Há»™i duy nhất bền vững. Đức Giáo Hoàng cÅ©ng là Giám mục của Giáo phận Rôma, Thủ đô của Giáo Há»™i. Đây là Ä‘iểm quy tụ của mọi tín hữu Công giáo. Đương nhiên, không phải giáo dân nào cÅ©ng có Ä‘iều kiện đến Rôma, nhÆ°ng bất cứ ai hiệp thông vá»›i Giám mục của mình, thì họ đã liên kết vá»›i vị Chủ chăn tối cao của Giáo Há»™i má»™t cách thiêng liêng, và nhÆ° thế, họ liên kết vá»›i Chúa Giêsu, nhÆ° Người đã nói: â€œAi nghe anh em là nghe Thầy; và ai khÆ°á»›c từ anh em là khÆ°á»›c từ Thầy; mà ai khÆ°á»›c từ Thầy là khÆ°á»›c từ Đấng đã sai Thầy” (Lc 10,16). Tình hiệp thông trong Giáo Há»™i thật kỳ diệu. Đến vá»›i Giáo Đô, ta có thể gặp đủ mọi sắc tá»™c, mọi ngôn ngữ và mọi nền văn hóa khác nhau. Tuy vậy, tất cả đều có chung má»™t ngôn ngữ là đức tin. Chính đức tin nối kết mọi người và giúp họ hiểu nhau, để rồi tuy xa lạ mà lại thân quen nhÆ° người nhà. Qua chuyến viếng thăm Ad Limina, các Giám mục Việt Nam cÅ©ng nhÆ° các Giám mục trên toàn thế giá»›i khẳng định rằng, mặc dù họ Ä‘ang hiện diện tại những miền đất khác nhau, nhÆ°ng vẫn gắn bó liên kết vị vị đứng đầu Giáo Há»™i. Tình hiệp thông này làm nên sức sống vả vẻ đẹp thiêng liêng của Giáo Há»™i, tạo sá»± hiệp nhất vững vàng không gì lay chuyển nối.

Rôma, ngày 3 tháng 3 năm 2018
Gm Giuse Vũ Văn Thiên

(WHĐ)