Chúa nháºt IV thÆ°á»ng niên, năm A: Các bà i suy niệm & chú giải Lá»i Chúa
25.01.2017
Tin Mừng Mt 5,1-12a: Má»™t hôm, thấy đám đông, Äức Giê-su lên núi. NgÆ°á»i ngồi xuống, các môn đệ đến gần bên. NgÆ°á»i mở miệng dạy há» rằng: “Phúc thay ai có tâm hồn nghèo khó, vì NÆ°á»›c Trá»i là của há». Phúc thay ai hiá»n là nh, vì há» sẽ được Äất Hứa là m gia nghiệp. Phúc thay ai sầu khổ, vì há» sẽ được Thiên Chúa ủi an. Phúc thay ai khát khao nên ngÆ°á»i công chÃnh, vì há» sẽ được Thiên Chúa cho thoả lòng. Phúc thay ai xót thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i, vì há» sẽ được Thiên Chúa xót thÆ°Æ¡ng. Phúc thay ai có tâm hồn trong sạch, vì há» sẽ được nhìn thấy Thiên Chúa. Phúc thay ai xây dá»±ng hoà bình, vì há» sẽ được gá»i là con Thiên Chúa. Phúc thay ai bị bách hại vì sống công chÃnh, vì NÆ°á»›c Trá»i là của há». Phúc cho anh em khi vì Thầy mà bị ngÆ°á»i ta sỉ vả, bách hại và vu khống đủ Ä‘iá»u xấu xa. Anh em hãy vui mừng há»›n hở, vì phần thưởng dà nh cho anh em ở trên trá»i tháºt lá»›n lao.â€
CHÚA NHẬT IV THƯỜNG NIÊN, NĂM A
Các bà i suy niệm & chú giải Lá»i Chúa
Lá»i Chúa: Xp 2,3 – 3,12-13; 1Cr 1,26-31; Mt 5,1-12a ----†----
MỤC LỤC
1. Hạnh phúc.
PAGEREF CN4TN-A_48 h 2
2. Khó nghèo.
PAGEREF CN4TN-A_49 h
3. Hãy vui mừng.
PAGEREF CN4TN-A_50 h 7
4. Nẻo vỠhạnh phúc – Lm. Ignatiô Trần Ngà .
PAGEREF CN4TN-A_51 h 10
5. Hạnh phúc khi trao ban – Lm. Jos. Tạ Duy Tuyá»n.
PAGEREF CN4TN-A_52 h 13
6. Mối phúc tháºt – ÄTGM. Ngô Quang Kiệt.
PAGEREF CN4TN-A_53 h 16
7. Sống cuá»™c Ä‘á»i thà nh tá»±u.
PAGEREF CN4TN-A_54 h 19
8. Mối phúc thứ nhất.
PAGEREF CN4TN-A_55 h 21
9. Hạnh Phúc là Tình Yêu và là Sự Sống.
PAGEREF CN4TN-A_56 h 25
10. Sự khiêm tốn - Lm. Giuse Trần Việt Hùng.
PAGEREF CN4TN-A_57 h 31
11. Äi tìm hạnh phúc.
PAGEREF CN4TN-A_58 h 36
12. Hạnh Phúc ơi, Mi là gì?.
PAGEREF CN4TN-A_59 h 39
13. Nỗi khao khát
PAGEREF CN4TN-A_60 h 43
14. ChÃn lần hạnh phúc.
PAGEREF CN4TN-A_61 h 46
15. Phúc cho ngÆ°á»i sống những mối phúc.
PAGEREF CN4TN-A_62 h 49
16. Bà n tay Chúa – Lm VÅ© Äình TÆ°á»ng.
PAGEREF CN4TN-A_63 h 52
17. ÄÆ°á»ng hẹp – Radio Veritas Asia.
PAGEREF CN4TN-A_64 h 56
18. E.T. gá»i vá» nhà .
PAGEREF CN4TN-A_65 h 58
19. Phúc thay.
PAGEREF CN4TN-A_66 h 61
20. Phúc thay ai có tâm hồn nghèo khó.
PAGEREF CN4TN-A_67 h 65
21. Hạnh phúc – Lm. Nguyá»…n Ngá»c Long.
PAGEREF CN4TN-A_68 h 68
22. Chúa là phúc tháºt – Lm. Phạm Quốc HÆ°ng.
PAGEREF CN4TN-A_69 h 71
23. Phúc tháºt, phúc giả – Lm. Bùi Quang Tuấn.
PAGEREF CN4TN-A_70 h 75
24. Xây dựng hoà bình.
PAGEREF CN4TN-A_71 h 79
25. Tám Mối Phúc.
PAGEREF CN4TN-A_72 h 82
26. Phúc Tám Mối
PAGEREF CN4TN-A_73 h 84
27. Chú giải của Noel Quession .
PAGEREF CN4TN-A_74 h 88
1. Hạnh phúc
Có thể má»™t lần nà o đó, chúng ta đã buá»™t miệng khen là hạnh phúc những kẻ di chuyển trong những chiếc xe bóng loáng, những kẻ ở trong những ngôi biệt thá»± nguy nga, những ngÆ°á»i quyá»n cao chức trá»ng. Và quả là bất hạnh cho những ngÆ°á»i nghèo khổ, thiếu thốn má»i sá»±, những ngÆ°á»i cô thế bị trù dáºp.
Thế nhÆ°ng những lá»i tuyên bố của Chúa Giêsu hôm nay, hẳn phải là m chúng ta sá»ng sốt. Bởi vì những ngÆ°á»i được NgÆ°á»i chúc phúc lại là những ngÆ°á»i nghèo khổ hiá»n là nh, Ä‘au buồn, đói khát và bị bách hại. Phải chăng Chúa Giêsu chỉ là má»™t kẻ mị dân hay là má»™t ngÆ°á»i láºp dị?
Thánh Phaolô trong bà i Ä‘á»c II đã suy nghÄ© vá» thái Ä‘á»™ của Chúa Giêsu và đã thốt lên: Những gì ngÆ°á»i Ä‘á»i cho là điên dại, hèn yếu lại chÃnh là những gì Thiên Chúa dùng để thá»±c hiện chÆ°Æ¡ng trình cứu rá»—i của Ngà i. Xa xÆ°a trong quá khứ, tiên tri Sophonia đã loan báo vá» sá»± chở che của Thiên Chúa đối vá»›i ngÆ°á»i hiá»n là nh và khiêm tốn. Những lá»i chúc phúc của Chúa Giêsu không thể được coi nhÆ° những lá»i chúc phúc bình thÆ°á»ng theo kiểu chúng ta cầu chúc cho nhau thoát khá»i cÆ¡n hoạn nạn. Lá»i cầu chúc có thể là thà nh tâm nhÆ°ng lại bất lá»±c trong việc biến đổi hoà n cảnh của kẻ khác. Những lá»i chúc phúc của Chúa Giêsu là những lá»i tuyên bố, những lá»i hứa thá»±c hiện, tá» bà y sá»± chá»n lá»±a của Thiên Chúa, nhÆ° lá»i tiên tri Isaia: Thiên Chúa đã xức dầu cho tôi và sai tôi Ä‘i rao giảng Tin Mừng cho ngÆ°á»i nghèo khó.
Nghèo khó phải chăng là má»™t thứ công nghiệp đáng được khen thưởng? Không phải váºy, có thể trong ngôn ngữ tôn giáo, chúng ta đã nói nhiá»u đến thưởng phạt, nhÆ°ng Chúa Giêsu lại muốn cho ngÆ°á»i ta hiểu rằng Thiên Chúa chá»n ngÆ°á»i nghèo khổ vì chÃnh hoà n cảnh thua thiệt đó đối vá»›i Chúa lại là hoà n cảnh thuáºn lợi để Ngà i thi thố lòng yêu thÆ°Æ¡ng quảng đại của Ngà i.
Äiá»u Thiên Chúa muốn nhắm tá»›i chÃnh là mối liên hệ tình nghÄ©a giữa Ngà i và con ngÆ°á»i. Ngà i muốn cho chúng ta nháºn ra rằng chÃnh Ngà i là ná»n tảng hạnh phúc Ä‘Ãch thá»±c và bá»n chắc của con ngÆ°á»i. Chúa Giêsu không phải chỉ dạy chúng ta má»™t lối sống luân lý để rồi Thiên Chúa sẽ dá»±a và o việc ngÆ°á»i ta có sống hay không sống theo mẫu má»±c luân lý ấy mà thưởng hay phạt. Chúa Giêsu là Äấng trÆ°á»›c hết thá»±c hiện chÆ°Æ¡ng trình cứu chuá»™c, công trình giải phóng, Ä‘em lại hạnh phúc Ä‘Ãch thá»±c cho con ngÆ°á»i, và con ngÆ°á»i được má»i gá»i sống xứng đáng Æ¡n huệ đã được ban cho.
Chúng ta hãy thá»±c thi tinh thần của Chúa để nhỠđó chúng ta xứng đáng lãnh nháºn niá»m hạnh phúc Chúa đã hứa ban. [Mục Lục]
2. Khó nghèo
Pháºt ThÃch Ca đã xác quyết trong bà i thuyết pháp đầu tiên tại Bênarét bằng câu: Vạn sá»± vô thÆ°á»ng, vạn sá»± khổ. NghÄ©a là má»i sá»± đổi thay không ngừng, nên má»i sá»± chỉ là khổ Ä‘au. Sinh, bệnh, lão, tá». Con ngÆ°á»i sinh ra để rồi ốm yếu, già lão và cuối cùng là chết chóc. Rõ tháºt Ä‘á»i là bể khổ mà má»—i ngÆ°á»i là má»™t cánh bèo trôi dạt trên đó.
Năm trăm năm sau, Äức Kitô xuất hiện trên đất Palestin, đã tuyên bố trong bà i giảng đầu tiên: Phúc cho ai có tâm hồn khó nghèo, vì NÆ°á»›c Trá»i là của há».
Má»™t ngÆ°á»i bị mang tiếng là bi quan yếm thế, còn ngÆ°á»i kia thì lại bị coi là không tưởng, lạc quan thái quá. Má»™t bên coi Ä‘á»i là bể khổ, còn má»™t bên lại nhìn thấy mà u hồng trong cái thanh bạch trống trÆ¡n. NgÆ°á»i ta đã tốn khá nhiá»u giấy má»±c và thá»i giá» cÅ©ng nhÆ° sức lá»±c để nghiên cứu, suy tÆ° và bà n cãi vá» hai bà i giảng đầu tiên của Äức Pháºt và của Chúa Giêsu. Äã có cả những luáºn án trình bà y và so sánh vá» hai bà i giảng đó. Tuy nhiên, chẳng mấy ai hiểu được chÃnh xác ná»™i dung ý nghÄ©a của hai bà i giảng có tÃnh cách tiên tri ấy. Vì tháºt ra, cả Äức Pháºt lẫn Chúa Giêsu, Ä‘á»u không chủ ý Ä‘á» ra má»™t lý thuyết vá» vấn Ä‘á» hạnh phúc và đau khổ, mà chỉ chia sẻ cho anh em nhân loại của các Ngà i chÃnh kinh nghiệm sống của mình.
Kinh nghiệm của Äức Pháºt là kinh nghiệm của má»™t ngÆ°á»i đã đạt tá»›i chân nhu, vượt ra ngoà i thế giá»›i vô thÆ°á»ng của những Ä‘am mê mù quáng, của sá»± phân chia đối kháng. Còn kinh nghiệm của Chúa Giêsu là kinh nghiệm của má»™t ngÆ°á»i thấy được sá»± tồn tại trong cái mất và sá»± sống trong cái chết. Äức Pháºt chỉ nói lên cái lý do, cái nguyên nhân là m cho ngÆ°á»i ta khổ, nhÆ°ng Ngà i không bao giá» lên án cuá»™c Ä‘á»i, cho nó chỉ là bể khổ. Chúa Giêsu cÅ©ng không bảo rằng muốn hạnh phúc thì phải là kẻ khố rách áo ôm. Do đó, thánh Matthêu đã có lý khi thêm ba chữ "có tâm hồn" và o trong câu nói của Chúa, để xác định cho rõ cái nghèo nà o má»›i thá»±c sá»± Ä‘em lại hạnh phúc cho con ngÆ°á»i. Trong cuá»™c Ä‘á»i, xÆ°a cÅ©ng nhÆ° nay, và o thá»i con ngÆ°á»i còn ăn lông ở lá»— cÅ©ng nhÆ° trong thá»i ở khách sạn năm sao, vẫn luôn diá»…n ra những cảnh trái khoáy và ngược Ä‘á»i: nhiá»u ngÆ°á»i có đủ Ä‘iá»u kiện để hạnh phúc mà thá»±c tế lại Ä‘au khổ khôn lÆ°á»ng. Còn những kẻ xem ra bần cùng tăm tối, lại trà n trá» hạnh phúc.
Thá»±c ra, ai cÅ©ng biết rằng nghèo không Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên là khổ, đã Ä‘Ã nh rằng nghèo và khổ thÆ°á»ng Ä‘i đôi vá»›i nhau. Trái lại, già u có cÅ©ng không tất nhiên Ä‘em lại hạnh phúc. Vấn Ä‘á» hạnh phúc chủ yếu ở tại cái Tâm. Bởi thế các báºc thánh nhân, bằng những ngôn ngữ khác nhau, nhÆ°ng hầu nhÆ° Ä‘á»u nhất trà trong việc Ä‘á» cao Ä‘á»i sống tâm linh. Äó chÃnh là lý do tại sao Chúa Giêsu Ä‘á» cao tâm hồn nghèo khó, hiá»n háºu, dám chấp nháºn Ä‘au hkổ, yêu thÃch sá»± chÃnh trá»±c, thÆ°Æ¡ng xót anh em đồng loại, trong sạch và xây dá»±ng hoà bình.
Thá»±c váºy, những đức tÃnh trên đây là những đức tÃnh ngÆ°á»i nghèo của Thiên Chúa, theo truyá»n thống Kinh Thánh. NgÆ°á»i nghèo của Thiên Chúa không phải là ngÆ°á»i có Ä‘á»i sống váºt chất khó khăn túng quẫn, mà là kẻ luôn tin tưởng phó thác nÆ¡i Chúa, biết sống cho Ngà i và cho anh em đồng loại. Lấy Chúa là m gia nghiệp và luôn sống trong tình liên Ä‘á»›i vá»›i anh em. Thá»±c thi Ä‘iá»u răn quan trá»ng nhất là mến Chúa và yêu ngÆ°á»i.
Nói theo tÆ° tưởng Äông phÆ°Æ¡ng, thì hạnh phúc chủ yếu ở chá»— thá»±c hiện được sá»± hoà điệu giữa lòng mình vá»›i lòng trá»i, giữa lòng mình vá»›i lòng ngÆ°á»i, nghÄ©a là sống cho hợp lòng ngÆ°á»i và lấy lòng trăm há» là m lòng mình.
Trong tám mối phúc tháºt, Chúa Giêsu cho thấy hạnh phúc của chúng ta tuỳ thuá»™c và o mối tÆ°Æ¡ng quan ba chiá»u giữa chúng ta vá»›i Thiên Chúa, và giữa chúng ta vá»›i anh em đồng loại. [Mục Lục]
3. Hãy vui mừng
(TrÃch trong ‘Manna’)
Suy Niệm
Äá»i sống má»—i ngÆ°á»i Ä‘á»u có những chá»— khuyết, chá»— hụt, những mất mát, yếu kém không thể bù đắp, nên ở Ä‘á»i có vẻ chẳng ai được hạnh phúc trá»n vẹn. Ngay giữa lúc hạnh phúc nhất, cÅ©ng có Ä‘iá»u là m báºn lòng.
Trong bà i giảng đầu tiên trên má»™t ngá»n núi, Äức Giêsu đã chỉ cho ta bà quyết để có hạnh phúc.
Hạnh phúc thá»±c sá»± là quà tặng của Thiên Chúa, nhÆ°ng con ngÆ°á»i cần sống tÃch cá»±c để đón nháºn.
Äược NÆ°á»›c Trá»i, được Äất Hứa, được thấy Thiên Chúa, được Ngà i ủi an, thÆ°Æ¡ng xót, và là m cho no thá»a: những Ä‘iá»u đó có nghÄ©a là sống thân tình vá»›i Ngà i, được vui hưởng hạnh phúc viên mãn của chÃnh Thiên Chúa.
Chỉ nÆ¡i Ngà i má»›i có hạnh phúc trá»n vẹn, vững bá»n.
Con ngÆ°á»i chỉ có hạnh phúc khi gắn bó vá»›i Nguồn cá»™i, vá»›i Äấng đã, Ä‘ang và sẽ ban cho mình tất cả.
Nói cho cùng, ngÆ°á»i hạnh phúc là ngÆ°á»i biết mở ra, mở ra vá»›i Thiên Chúa và mở ra vá»›i tha nhân.
NgÆ°á»i có tâm hồn nghèo khó là ngÆ°á»i tháºt sá»± nghèo, chẳng có nhiá»u của cải hay chá»— đứng trong xã há»™i. Khi cảm nghiệm ná»—i bất lá»±c của mình, há» khiêm tốn mở ra và phó thác cho duy Thiên Chúa. ChÃnh lúc đó há» thấy mình bình an, vững và ng.
NgÆ°á»i khao khát trở nên công chÃnh là ngÆ°á»i mong nên thánh. Nên thánh là sống theo tinh thần của cả Bà i Giảng trên Núi. Ná»—i khao khát không nguôi là m cho con ngÆ°á»i lá»›n lên. Ná»—i khao khát Ä‘Ã o sâu, để con ngÆ°á»i chứa được nhiá»u.
NgÆ°á»i sầu khổ vá» má»i mặt sẽ được hạnh phúc, khi trong cÆ¡n Ä‘au, há» biết quay vá» vá»›i Thiên Chúa. Phúc cho ai thấy Ä‘au khổ của mình có ý nghÄ©a: Ä‘au khổ để Ä‘á»n tá»™i, để phục vụ, để triển nở thiêng liêng. Ngay cả Ä‘au khổ vô lý cÅ©ng là m ta gần Äấng trên tháºp giá.
NgÆ°á»i bị bách hại, lăng nhục, vu khống là ngÆ°á»i có phúc. Ngay giữa ngặt nghèo há» vẫn cảm được niá»m vui (Cv 5,41), vì há» dám sống và dám chết cho Thầy Giêsu.
NgÆ°á»i hiá»n là nh là ngÆ°á»i có lòng nhân đối vá»›i ngÆ°á»i khác. Há» há»c gÆ°Æ¡ng hiá»n là nh của Thầy Giêsu (Mt 11,29), không lấy oán báo oán khi mình bị xúc phạm (Mt 21,5).
NgÆ°á»i có lòng thÆ°Æ¡ng xót là ngÆ°á»i biết mở ra để cảm thông, Ä‘au ná»—i Ä‘au ngÆ°á»i khác và chia sẻ những gì mình có.
NgÆ°á»i có tâm hồn trong sạch là ngÆ°á»i ngay thẳng, tháºt thà , không giả hình, nhÆ°ng là m vá»›i ý hÆ°á»›ng trong sáng. ChÃnh sá»± trong sáng của thân xác và tâm hồn sẽ là m ngÆ°á»i ấy dá»… gặp được khuôn mặt Thiên Chúa.
NgÆ°á»i xây dá»±ng hoà bình là ngÆ°á»i gieo an hoà khắp nÆ¡i, trong gia đình, ngoà i xã há»™i và giữa các dân tá»™c. Há» giải toả những bất đồng, tháo gỡ những tranh chấp. Há» coi má»i ngÆ°á»i là anh em, con cùng má»™t Cha.
Thá»i nà o con ngÆ°á»i cÅ©ng lao Ä‘ao Ä‘i tìm hạnh phúc.
Phúc cho ai không khép lại để tìm hạnh phúc cho mình, nhưng biết mở ra để sống cho Chúa và tha nhân.
Gợi à Chia Sẻ
Có lần bạn đã sống một trong những mối phúc, và bạn đã có một kinh nghiệm không quên. Xin chia sẻ kinh nghiệm đó.
Bạn nghÄ© gì vá» bạn? Nói chung bạn có phải là má»™t ngÆ°á»i hạnh phúc không? Äiá»u gì là m bạn Ä‘au khổ?
Cầu Nguyện
Lạy Chúa, xin cho con luôn vui tÆ°Æ¡i. Dù có phải lo âu và thống khổ, xin cho con đừng bao giá» khép lại vá»›i chÃnh mình; nhÆ°ng biết nghÄ© đến những ngÆ°á»i quanh con, những ngÆ°á»i - cÅ©ng nhÆ° con - Ä‘ang cần má»™t ngÆ°á»i bạn.
Nếu như con nên yếu đuối, thì xin cho con biết yêu thương và sáng suốt hơn, thông cảm và nhân từ hơn.
Nếu bà n tay con run rẩy, thì xin giúp con luôn biết mở ra và cho đi.
Khi lâm tá», xin cho con biết đón nháºn khổ Ä‘au và bệnh táºt nhÆ° má»™t lá»i kinh.
Ước chi con sẽ chết trong khiêm hạ và tÃn thác, nhÆ° má»™t lá»i xin vâng cuối cùng.
Và con vá» nhà Chúa, để dá»± tiệc yêu thÆ°Æ¡ng muôn Ä‘á»i. Amen. [Mục Lục]
4. Nẻo vá» hạnh phúc – Lm. Ignatiô Trần NgÃ
(TrÃch từ ‘Cùng Äá»c Tin Mừng’)
Thi Ä‘Ã n Trung Quốc từ cổ chà kim nổi lên má»™t tên tuổi lá»›n, đó là nhà thÆ¡ Lý Bạch, thá»i Thịnh ÄÆ°á»ng (701 - 762). Ông tá»± xem mình nhÆ° tiên ông bị lÆ°u Ä‘Ã y xuống thế. Ông Æ°a sống kiếp lãng du, say mê vẻ đẹp đất trá»i, vẻ đẹp sông núi, trăng sao...
Theo truyá»n tụng nhân gian, và o má»™t đêm trăng tá», Lý Bạch buông thuyá»n xuôi theo giòng sông Thái Trạch lấp lánh ánh trăng đêm. Ông Ä‘Ã n hát ngâm vịnh và uống rượu thưởng thức trăng.
Cà ng vá» khuya, men rượu nồng bốc lên cà ng là m ngây ngất lòng thi sÄ©. Sông nÆ°á»›c, cảnh váºt lúc ấy cà ng huyá»n ảo nên thÆ¡. Thi nhân cảm thấy mình nhÆ° Ä‘ang lạc và o bồng lai tiên cảnh. Mảnh trăng diệu huyá»n in hình dÆ°á»›i là n nÆ°á»›c lung linh nhÆ° Ä‘ang gá»i má»i ông tao ngá»™.
Trong hÆ¡i men chếnh choáng, ông nhoà i mình qua mạn thuyá»n, cúi tháºt sâu xuống nÆ°á»›c để ôm lấy vầng trăng mà ông say đắm lâu nay.
Than ôi! Ông đã bá» hình bắt bóng và giòng sông oan nghiệt đã kết liá»…u Ä‘á»i ông.
Trên cao, vầng trăng tháºt nhÆ° Ä‘ang mỉm cÆ°á»i chế giá»…u ông.
Câu chuyện của nhà thÆ¡ há» Lý cÅ©ng là câu chuyện thá»i sá»± của thế ká»· chúng ta. Nhân loại hôm nay Ä‘ang kêu gà o hạnh phúc, Ä‘ang khao khát kiếm tìm hạnh phúc. NhÆ°ng hỠđâu biết rằng Thiên Chúa là Cá»™i Nguồn của hạnh phúc.
Má»™t vầng trăng tháºt in thà nh hà ng tá»· bóng trăng trên các ao hồ khe suối.
Má»™t Cá»™i Nguồn Hạnh Phúc (là Thiên Chúa) toả xuống vô và n mảnh vụn hạnh phúc trong các sá»± váºt phù du ở Ä‘á»i.
Thay vì tìm vá» Cá»™i Nguồn hạnh phúc là Thiên Chúa, ngÆ°á»i ta dại dá»™t đâm đầu và o những chiếc bóng của hạnh phúc nÆ¡i những tạo váºt chóng tà n.
Quả thế, ngÆ°á»i ta tưởng hạnh phúc nằm nÆ¡i bạc tiá»n, của cải, nÆ¡i lạc thú váºt chất... rồi ngÆ°á»i ta đâm đầu và o đó nhÆ° những những con thiêu thân lao và o lá»a, nhÆ° Lý Bạch nhà o xuống nÆ°á»›c tìm trăng.
Thiên Chúa là Cội Nguồn hạnh phúc, Thiên Chúa là nguồn mạch của hoan lạc và an bình, Thiên Chúa là Tình Yêu.
Tất cả những ai đang khao khát tình yêu, an bình, hạnh phúc là đang khao khát Chúa.
NhÆ°ng tiếc thay, ngÆ°á»i ta đã bá» hình bắt bóng. NgÆ°á»i ta săn Ä‘uổi ảo ảnh của hạnh phúc mà không chịu tìm đến cá»™i nguồn hạnh phúc là Chúa Cả trên trá»i.
Thá»i thanh xuân, Augustino là con ngÆ°á»i khao khát hạnh phúc cách mãnh liệt. Anh bôn ba kiếm tìm hạnh phúc trong văn chÆ°Æ¡ng và triết lý, trong dục vá»ng và lạc thú trần gian... nhÆ°ng Anh đã thất vá»ng ê chá» và cảm thấy tâm hồn chất đầy sầu Ä‘au khắc khoải. Mãi đến năm ba mÆ°Æ¡i tuổi, Augustino má»›i cảm thấy tất cả những gì Anh đạt được chỉ là ảo ảnh của hạnh phúc, chẳng khác chi bóng trăng in hình đáy nÆ°á»›c và chỉ có Thiên Chúa má»›i là 'Vầng Trăng' tháºt, là Hạnh Phúc tháºt mà thôi. Bấy giá», vá»›i tâm hồn trà n đầy hoan lạc, Augustino thÆ°a vá»›i Chúa: "Lạy Chúa, Chúa đã dá»±ng nên con cho Ngà i nên hồn con thổn thức khôn nguôi cho đến khi được an nghỉ trong Ngà i".
Thiên Chúa má»›i là nguồn Hạnh Phúc Ä‘Ãch tháºt mà loà i ngÆ°á»i luôn vÆ°Æ¡n tá»›i, luôn khát khao. ChÃnh Thiên Chúa đã đặt và o cõi lòng má»—i ngÆ°á»i chúng ta má»™t khát vá»ng vô biên hÆ°á»›ng vá» hạnh phúc mà không gì trên Ä‘á»i nầy có thể khoả lấp được và để lòng khao khát đó luôn thôi thúc chúng ta kiếm tìm, kiếm tìm không mệt má»i cho đến khi gặp được Ngà i là Hạnh Phúc Ä‘Ãch tháºt.
Qua trÃch Ä‘oạn Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu chỉ cho chúng ta tám nẻo Ä‘Æ°á»ng Ä‘Æ°a nhân loại vá» cá»™i nguồn hạnh phúc mà ta quen gá»i là tám mối phúc tháºt. Ai bÆ°á»›c theo tám nẻo Ä‘Æ°á»ng nầy chắc chắn sẽ Ä‘i đến Cá»™i Nguồn Hạnh Phúc là Thiên Chúa, là NÆ°á»›c Trá»i, là Äất hứa:
* Tinh thần nghèo khó: biết nháºn ra sá»± nghèo nà n của ná»™i tâm mình, nháºn biết rằng mình không là gì cả, tất cả những gì ta có là của Chúa ban...
* CÆ° xá» hiá»n là nh, biết nhÆ°á»ng biết nhịn và má»m má»ng vá»›i má»i ngÆ°á»i...
* Chấp nháºn sầu khổ hÆ¡n là gây khổ Ä‘au cho ngÆ°á»i khác...
* Khao khát trở nên ngÆ°á»i công chÃnh,
* Äầy lòng xót thÆ°Æ¡ng, đối xá» nhân ái vá»›i má»i ngÆ°á»i...
* Tâm hồn trong sạch, không chất chứa Ä‘iá»u tà , Ä‘iá»u gian ác, Ä‘iá»u bất công...
* Chung tay xây dá»±ng hoà bình, sống hoà thuáºn vá»›i má»i ngÆ°á»i cÅ©ng nhÆ° là m cho má»i ngÆ°á»i hoà thuáºn vá»›i nhau...
* Sẵn lòng chịu bách hại vì sống công chÃnh thanh liêm...
Nẻo vỠHạnh Phúc đã rộng mở.
Bà quyết và o NÆ°á»›c Trá»i đã được giải bà y.
Vấn Ä‘á» còn lại là chúng ta hôm nay có đủ khôn ngoan và bản lãnh để chá»n cho mình con Ä‘Æ°á»ng mà Chúa đã Ä‘á» nghị vá»›i chúng ta hay không. [Mục Lục]
5. Hạnh phúc khi trao ban – Lm. Jos. Tạ Duy Tuyá»n
Khi nhìn vá» kiếp nhân sinh, vá»›i những thăng trầm nổi trôi của Ä‘á»i ngÆ°á»i, đầy những Ä‘au khổ, bất hạnh lầm than, đại văn hà o Nguyá»…n Du đã nói rằng:
"Trăm năm trong cõi ngÆ°á»i ta
Chữ tà i chữ mệnh khéo là ghét nhau
Trải qua một cuộc bể dâu
Những Ä‘iá»u trông thấy mà đau Ä‘á»›n lòng"
Có ngÆ°á»i còn bi quan bảo rằng:
"Äá»i vui sao chẳng thấy cÆ°á»i -
Sinh ra chẳng cÆ°á»i lại khóc oe oe".
Phần nhiá»u trong văn há»c, thÆ¡ ca hay kịch nghệ, ngÆ°á»i ta đã thà nh công khi khai thác chủ Ä‘á» bất hạnh của Ä‘á»i ngÆ°á»i: cái đói, cái nghèo, cái khổ Ä‘au của bệnh táºt, cái khổ Ä‘au của bất công và áp bức đã gây nên biết bao ná»—i oan khiên, bất trắc cho thân pháºn con ngÆ°á»i. Những bất hạnh mà ta thÆ°á»ng gặp không chỉ đổ xuống trên những thân pháºn nghèo đói, túng thiếu mà còn đổ xuống trên những kẻ có tiá»n, có của, có địa vị nhÆ°ng lại không tìm được hạnh phúc ở trong cuá»™c sống của mình. Dang vá»ng, tiá»n tà i xem ra cÅ©ng không quý bằng hạnh phúc ở trong Ä‘á»i sống hằng ngà y. Cuá»™c Ä‘á»i không có hạnh phúc là cuá»™c Ä‘á»i bất hạnh tá»±a nhÆ° cây xanh thiếu lá nên trÆ¡ trụi và cằn khô. Vì "Cây xanh thiếu lá nó cÅ©ng trÆ¡ trÆ¡ - Biết mình thế nà y thà đừng sinh ra". Vì sống là đi tìm hạnh phúc. Sống mà không có hạnh phúc thì cuá»™c Ä‘á»i nhÆ° đã mất. Hạnh phúc là ná»—i khao khát, là niá»m Æ°á»›c mÆ¡ của má»i ngÆ°á»i. Từ những em bé bán vé số, đánh giầy, thu lượm ve chai cho đến những em sinh ra trong má»™t gia đình giầu sang vẫn mang trong mình má»™t khao khát được hạnh phúc. Từ những ngÆ°á»i quyá»n thế, giầu có lắm kẻ đón ngÆ°á»i Ä‘Æ°a đến những con ngÆ°á»i xấu số bị bá» rÆ¡i, khinh bỉ bên lá» Ä‘Æ°á»ng vẫn ao Æ°á»›c má»™t khung trá»i hạnh phúc cho riêng mình.
Tá»±a nhÆ° cuá»™c Ä‘á»i có nhiá»u nẻo Ä‘Æ°á»ng khác nhau thì hạnh phúc cÅ©ng có nhiá»u cách khác nhau. Có hạnh phúc của ngÆ°á»i mẹ vừa sinh con, dù rằng bà phải chịu nhiá»u Ä‘au Ä‘á»›n thể xác. Có hạnh phúc của những ngÆ°á»i là m cha là m mẹ khi nhìn thấy những đứa con lá»›n khôn từng ngà y, dù phải cÆ¡ cá»±c lầm than, hay mÆ°a nắng dãi dầu nÆ¡i nÆ°Æ¡ng rẫy, phố chợ. Có hạnh phúc của những con ngÆ°á»i Ä‘ang quên mình vì tha nhân, vì bạn bè, dù rằng phải mang tiếng nợ Ä‘á»i "Ä‚n cÆ¡m nhà đi vác tù và hà ng tổng". Có hạnh phúc của những đôi vợ chồng trẻ Ä‘ang yêu nhau nÆ¡i túp lá»u tranh, dù rằng phải chịu cảnh đói khổ cÆ¡ hà n nhÆ°ng vẫn tha thiết yêu nhau: "Tay bÆ°ng bát muối chấm gừng - Gừng cay muối mặn xin đừng xa nhau". Thá»±c váºy, có nhiá»u ngÆ°á»i vẫn chủ trÆ°Æ¡ng rằng: sống có Ãch cho tha nhân má»›i là cuá»™c Ä‘á»i đáng yêu, đáng sống. Có lẽ ở Ä‘á»i, chẳng ai thÃch Ä‘au khổ nhÆ°ng nhiá»u ngÆ°á»i vẫn chấp nháºn bÆ°á»›c và o khổ Ä‘au, vì đó chÃnh là phÆ°Æ¡ng thế để Ä‘em lại hạnh phúc cho ngÆ°á»i mình yêu.
Hôm nay, Chúa Giêsu giá»›i thiệu cho chúng ta má»™t phÆ°Æ¡ng thức để đạt được hạnh phúc. Con Ä‘Æ°á»ng hạnh phúc của ngÆ°á»i môn đệ Chúa không phải là con Ä‘Æ°á»ng trải thảm rá»™ng thênh thang mà là con Ä‘Æ°á»ng hẹp của sá»± hy sinh, của quảng đại dấn thân vì lợi Ãch của tha nhân. Vì phúc thay ai có tâm hồn nghèo khó, có tấm lòng hiá»n háºu, dám chấp nháºn khổ Ä‘au, yêu thÃch sá»± chÃnh trá»±c, thÆ°Æ¡ng xót đồng loại, giữ lòng trong sạch, và biết xây dá»±ng hoà bình.
NhÆ° váºy, hạnh phúc của ngÆ°á»i môn đệ không hệ tại ở những cái mình có mà ở những cái mình dám từ bá» vì Chúa và vì tha nhân. Vì Chúa mà ta từ bá» má»i thứ tham lam, Ãch ká»· và bất chÃnh để ta sống thanh thoát khá»i những Ä‘am mê của cải và lạc thú. Vì Chúa mà ta bá» Ä‘i cái tôi ghen tÆ°Æ¡ng, nóng giáºn, để gìn giữ sá»± hoà thuáºn vá»›i những ngÆ°á»i mà chúng ta Ä‘ang sống. Vì Chúa mà chúng ta dấn thân cho công lý được triển nở, cho hoa bác ái được toả hÆ°Æ¡ng, cho an bình được ngá»± trị. Vì Chúa mà chúng ta xả thân giúp ngÆ°á»i giúp Ä‘á»i mà không cần so Ä‘o tÃnh toán thiệt hÆ¡n. Từ bá» chÃnh mình để ta hÆ°á»›ng tá»›i tha nhân. Có từ bá» chÃnh mình thì ta má»›i nghÄ© tá»›i thiện Ãch của tha nhân. Từ bá» những quyá»n lợi, những nhu cầu của bản thân để chúng ta trao hiến những Ä‘iá»u tốt đẹp nhất cho tha nhân.
NgÆ°á»i ta bảo rằng ở bên Palestina có hai biển hồ là Biển Chết và biển hồ Galilêa, cả hai biển hồ nà y Ä‘á»u đón nháºn nguồn nÆ°á»›c từ sông Jordan. Thế nhÆ°ng, nÆ¡i Biển Chết thì không có má»™t sá»± sống nà o có thể tồn tại. Vì Biển chết đón nháºn nhÆ°ng không trao ban, nó giữ lại cho riêng mình, nên nguồn nÆ°á»›c trở thà nh mặn chát và độc hại. Ngược lại, tại biển hồ Galilêa cÅ©ng đón nháºn nguồn nÆ°á»›c từ sông Jordan rồi từ đó trà n qua các hồ nhá» và sông lạch, nhá» váºy nÆ°á»›c trong biển hồ nà y luôn sạch và mang lại sá»± sống cho cây cối, muôn thú và con ngÆ°á»i.
Äá»i ngÆ°á»i cÅ©ng tá»±a nhÆ° biển hồ, nếu chỉ biết giữ riêng cho mình tất cả má»i sá»± nháºn được từ Thiên Chúa. Sá»± sống trong há» rồi cÅ©ng chết dần chết mòn nhÆ° nÆ°á»›c trong lòng Biển chết. Tháºt hạnh phúc cho ai biết trao ban. Cuá»™c sống sẽ mãi lan toả và dồi dà o sức sống nhÆ° biển hồ Galilêa. Vì ai có thì được cho thêm, và vì chÃnh lúc chết Ä‘i là khi vui sống muôn Ä‘á»i. Amen. [Mục Lục]
6. Mối phúc tháºt – ÄTGM. Ngô Quang Kiệt.
Khi nghe bà i “Phúc Tháºt Tám Mối†trên đây, nhiá»u ngÆ°á»i ngạc nhiên sá»ng sốt. Những hạnh phúc Chúa hứa ban sao quá khác vá»›i những quan niệm vá» hạnh phúc mà ta thÆ°á»ng có. NgÆ°á»i ta ai cÅ©ng mong có nhiá»u của cải, là m ăn phát tà i. Thế mà Chúa lại nói: “Phúc cho ngÆ°á»i nghèoâ€. NgÆ°á»i ta ai cÅ©ng mong được khôn ngoan, được có uy quyá»n, được ngÆ°á»i khác nể phục. Thế mà Chúa lại nói: “Phúc cho ngÆ°á»i hiá»n là nhâ€. NgÆ°á»i ta ai cÅ©ng mong được an bình, sống thoải mái, vô lo. Thế mà Chúa lại nói: “Phúc cho các con khi các con bị bắt bá»›â€.
Chúng ta ngạc nhiên, không hiểu Lá»i Chúa, vì chúng ta có quan niệm sai lầm vá» hạnh phúc và vỠđạo.
1) Vá» hạnh phúc, chúng ta thÆ°á»ng tưởng lầm rằng cứ có tiá»n bạc, có địa vị, có tình yêu là có hạnh phúc. NhÆ°ng không phải nhÆ° váºy. Không thiếu những ngÆ°á»i già u tiá»n bạc, có địa vị cao, nhÆ°ng luôn bất hạnh.
Marilyn Monroe, nữ minh tinh thần thoại của thế giá»›i phim ảnh là ngÆ°á»i có sắc đẹp mê hồn, được má»i ngÆ°á»i tôn thá», và chắc chắn không thiếu tiá»n bạc. Thế mà nà ng phải sống cuá»™c Ä‘á»i cô Ä‘Æ¡n buồn thảm. Sau cùng phải tá»± kết liá»…u Ä‘á»i mình trong buồn tủi, lo âu. Giá» nhắm mắt không có má»™t ngÆ°á»i yêu bên cạnh.
Ngà y nay xuất hiện nhiá»u “Tây ba lôâ€, những ngÆ°á»i nÆ°á»›c ngoà i ăn mặc thô sÆ¡, vai Ä‘eo ba lô, Ä‘i gặp gì cÅ©ng ăn, ngủ bá» ngủ bụi. Tại sao há» không chá»n ăn mặc chải chuốt, ngủ nghỉ trên chăn êm nệm ấm trong những khách sạn sang trá»ng? ThÆ°a vì há» thÃch Ä‘Æ¡n sÆ¡, thÃch khổ cá»±c, thÃch phấn đấu, thÃch sống vá»›i thiên nhiên. Äó là hạnh phúc của há».
Tiá»n bạc, tiện nghi, danh vá»ng, địa vị, tình yêu chắc chắn là m cho Ä‘á»i sống dá»… chịu hÆ¡n. NhÆ°ng vẫn chÆ°a phải là hạnh phúc Ä‘Ãch thá»±c.
2) VỠđạo, chúng ta lầm tưởng rằng Ä‘iá»u cốt yếu của đạo là giáo lý. ThÆ°a không phải nhÆ° thế. Äi đạo không phải là đi theo má»™t giáo lý. Äi đạo là đi theo má»™t ngÆ°á»i. Äiá»u cốt yếu của đạo là gặp được Chúa. Giáo lý chỉ là phÆ°Æ¡ng tiện giúp ta gặp được Chúa. Chúa má»›i là đÃch của Ä‘á»i ta. Chúa chÃnh là hạnh phúc Ä‘Ãch thá»±c. Gặp được Chúa rồi, linh hồn ta sẽ toại nguyện, không còn mÆ¡ Æ°á»›c Ä‘iá»u gì khác.
Thánh Augustinô khi còn tuổi trẻ đã chạy theo dục vá»ng, Ä‘i tìm lạc thú trong những buổi ăn chÆ¡i trác táng, những cuá»™c tình đắm mê. Ngà i đã bỠđạo, Ä‘i theo bè rối, nhÆ°ng chẳng thấy mãn nguyện. Má»™t hôm nghe thánh Ambrôsiô giảng, Ngà i đã được Æ¡n thống hối ăn năn. Ngà i trở vá» vá»›i Chúa, cảm nghiệm được tình yêu của Chúa rồi, ngà i đã thốt lên má»™t lá»i bất hủ: “Lạy Chúa, Chúa dá»±ng nên con cho Chúa, nên lòng con mãi khắc khoải băn khoăn, cho đến khi được nghỉ yên trong Chúaâ€.
Hiểu nhÆ° thế rồi ta sẽ thấy Tám Mối Phúc Tháºt không có gì bà ẩn. Äó chÃnh là tám nét vẽ nên chân dung Chúa Giêsu.
Chúa Giêsu, Con Thiên Chúa vô cùng già u sang đã tá»± nguyện sống cuá»™c sống của má»™t ngÆ°á»i nghèo. Sinh ra không nhà . Sống không nhà . Chết cÅ©ng không nhà .
Chúa Giêsu đầy quyá»n năng. NgÆ°á»i đã chế ngá»± được sóng gió, xua Ä‘uổi ma quá»·, lại sống rất hiá»n là nh khiêm nhÆ°á»ng. Bị kết án oan ức, bị hà nh hạ, bị sỉ nhục, bị giết chết, NgÆ°á»i vẫn im lặng chấp nháºn.
Chúa Giêsu có má»™t trái tim xót thÆ°Æ¡ng, sẵn sà ng tha thứ cho kẻ tá»™i lá»—i, sẵn sà ng giúp đỡ ngÆ°á»i hoạn nạn, cứu chữa ngÆ°á»i táºt nguyá»n.
Chúa Giêsu Ä‘em đến cho ta niá»m bình an, hoà giải ta vá»›i Thiên Chúa và vá»›i nhau.
Chúa Giêsu đã bị bắt bớ, giết chết vì rao giảng Tin Mừng.
Tám mối phúc chÃnh là con Ä‘Æ°á»ng Chúa đã Ä‘i qua. Là hình ảnh trung thá»±c của Chúa Giêsu. Äi và o con Ä‘Æ°á»ng ấy, ta chắc chắn gặp được NgÆ°á»i. Sống theo con Ä‘Æ°á»ng ấy, ta trở nên giống nhÆ° NgÆ°á»i. Hoà tan mình và o con Ä‘Æ°á»ng ấy, ta sẽ trở nên má»™t vá»›i NgÆ°á»i. Khi ta từ bá» hoà n toà n ý riêng, để NgÆ°á»i hoà n toà n chiếm Ä‘oạt, ta sẽ đạt tá»›i hạnh phúc, hạnh phúc Ä‘Ãch thá»±c, hạnh phúc viên mãn, hạnh phúc vÄ©nh cá»u.
Lạy Chúa Giêsu, xin hÆ°á»›ng dẫn con theo Ä‘Æ°á»ng lối của Chúa. Amen.
KIỂM ÄIỂM ÄỜI Sá»NG
1) Äối vá»›i bạn, hạnh phúc là gì?
2) Có bao giá» bạn cảm được niá»m vui khi sống trong những mối phúc mà Chúa Giêsu loan báo chÆ°a? Nếu có, xin chia sẻ vá»›i anh chị em.
3) Những Ä‘au khổ của bạn thÆ°á»ng do những nguyên nhân nà o? [Mục Lục]
7. Sống cuá»™c Ä‘á»i thà nh tá»±u.
(TrÃch trong ‘LÆ°Æ¡ng Thá»±c Ngà y Chúa Nháºt’)
Danh từ “hạnh phúc†(dùng trong Phúc Âm hôm nay) phải hiểu là sá»± thà nh công cuối cùng của con ngÆ°á»i khi nó được đặt trong tình nghÄ©a vá»›i Chúa. Nói thà nh công, không những là nói vá» bình diện những khát vá»ng tá»± nhiên của trà khôn và cõi lòng, song còn vá» bình diện những khả năng má»›i mẻ mà con ngÆ°á»i nháºn được khi được nâng lên trạng thái siêu nhiên. Sống bất diệt là má»™t Æ°á»›c vá»ng tá»± nhiên; thấy Thiên Chúa là má»™t ân huệ siêu nhiên. Äừng quên cái viá»…n tượng hạnh phúc cuối cùng trong Chúa, khi Ä‘á»c Bà i Giảng Trên Núi, bà i Tám Mối Phúc Tháºt. Nếu các ‘mối phúc’ bị giản lược và o bình diện tá»± nhiên (chiá»u ngang ta sẽ không thể hiểu nổi nữa).
Nếu hÆ°á»›ng vá» NÆ°á»›c Trá»i, chúng trở thà nh tuyệt diệu. Trong các bản văn của Cá»±u Ước nói vá» Äấng Cứu Thế, những kẻ xấu số Ä‘á»u được Æ°u ái, vì ná»—i nghèo khổ và hèn má»n của há» khiến há» cởi mở đón nháºn Thiên Chúa. Trong Tám Mối Phúc Tháºt, Chúa Giêsu mô tả má»™t thái Ä‘á»™ ná»™i tâm và má»™t hoà n cảnh bên ngoà i, tá»± nó đã là m cho Chúa thÆ°Æ¡ng tình, ta hãy ghi lại má»™t và i nháºn xét vá» tuyệt tác nà y.
1) Các ‘mối phúc’ bắt nguồn từ Thiên Chúa song chúng không bao hà m sá»± thiếu tin tưởng ở con ngÆ°á»i, mà là vượt khá»i con ngÆ°á»i. Có nghÄ©a là Chúa xem con ngÆ°á»i có khả năng sống tốt là nh, công chÃnh, trong sạch và an hòa. NgÆ°á»i chỉ vẽ cho biết phải dùng phÆ°Æ¡ng tiện nà o và đâu là chá»— chúng được hoà n thà nh. PhÆ°Æ¡ng tiện nằm ở Ä‘iểm nà y là ngÆ°á»i môn đệ Äức Kitô sống trong mối liên lạc vá»›i Chúa mình. Äó là ý nghÄ©a của mấy tiếng ‘vì Ta’. Sá»± thà nh tá»±u được thá»±c hiện đầy đủ ‘trên trá»i’. Váºy các mối phúc là má»™t niá»m hạnh phúc bắt đầu dÆ°á»›i trần gian trong ná»— lá»±c Ä‘au Ä‘á»›n và hoà n thà nh trên trá»i trong sá»± chiếm hữu trá»n vẹn. Ngay trên thế gian nà y trong mối liên lạc vá»›i Äức Kitô, con ngÆ°á»i phải khởi sá»± dùng các phÆ°Æ¡ng tiện để xây dá»±ng niá»m vui bất diệt của mình.
2) Trong các mối phúc, thì sứ Ä‘iệp nà o Ä‘ang cần thiết nhất cho thá»i đại ta? Các mối phúc là m thà nh má»™t toà n thể, không thể coi thÆ°á»ng má»™t mối nà o mà không là m hại đến tất cả. Ngược lại, tha thiết vá»›i má»™t mối là tha thiết vá»›i tất cả.
Có lẽ trÆ°á»›c não trạng hiện đại, ta có quyá»n lÆ°u tâm cách riêng đến lòng trong sạch. Äây không phải là sá»± ‘vắng mặt’ của tá»™i lá»—i mà thôi nhÆ°ng còn là má»™t phẩm chất của trà tuệ, linh hồn và con tim. Äây nói đến sá»± ngay thẳng, sá»± thà nh thá»±c ở trình Ä‘á»™ trà tuệ. Trà khôn trong trắng thì không tá»± xây dá»±ng nên má»™t hệ thống tÆ° tưởng nà o để rồi đặt nó và o giữa mình và thá»±c tại. Các hệ thống duy tâm Ä‘á»u không tinh ròng. Và dụ thuyết duy khoa há»c, thuyết mác-xÃt.
Tấm lòng trong sạch chỉ sá»± trong sáng của cái nhìn ná»™i tâm, cái nhìn là m cho ta khám phá ra Thiên Chúa trong mình và trong các tạo váºt. Muốn thế, phải ná»— lá»±c xây dá»±ng sá»± trong trắng luân lý và nhất là phải có ý chà hiến thân mình cho Chúa trong sá»± Ä‘Æ¡n sÆ¡ của đức tin và tình yêu. Cõi lòng trong trắng gặp thấy khắp nÆ¡i và trong má»i sá»± chÃnh Äấng mà tình yêu nó tìm kiếm. Ta nên biết nhìn Chúa khắp nÆ¡i, trong các biến cố và ngay trong má»™t thế giá»›i mà ta tuyên bố là hÆ° há»ng, nhÆ°ng được Thiên Chúa cứu vá»›t. [Mục Lục]
8. Mối phúc thứ nhất.
(TrÃch trong ‘Niá»m Vui Chia Sẻ’)
NgÆ°á»i Ä‘Ã n ông chán Ä‘á»i đứng nhìn xuống giòng nÆ°á»›c từ má»™t chiếc cầu cao. Ông ta đốt má»™t Ä‘iếu thuốc cuối cùng trÆ°á»›c khi kết liá»…u cuá»™c Ä‘á»i bất hạnh không còn lối thoát nà o nữa. Ông ta đã là m đủ má»i cách để lấp đầy ná»—i chán chÆ°á»ng. Ông đã Ä‘i đây Ä‘i đó, đã tìm lạc thú trong những cuá»™c vui chÆ¡i, đã chạy đến vá»›i má»i thứ hÆ¡i men và khói thuốc. NhÆ°ng ná»—i chán chÆ°á»ng cà ng thêm chất ngất.
Ông ta thá» thá»i váºn lần cuối bằng má»™t cuá»™c hôn nhân. NhÆ°ng không có ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà nà o ở vá»›i ông được và i tháng. Ông ta đòi há»i quá nhiá»u, mà lại chẳng biết nghÄ© đến ai cả. Ông ta nháºn ra rằng ông đã chán chÆ°á»ng và chẳng ai được hạnh phúc bên cạnh ông. Chỉ có giòng sông may ra má»›i Ä‘em lại cho ông sá»± thanh thoát.
Ông ta chÆ°a kịp hút xong Ä‘iếu thuốc thì thấy có ngÆ°á»i hà nh khất Ä‘i qua cầu. Con ngÆ°á»i rách rÆ°á»›i đó đứng nhìn ông và đưa tay xin giúp đỡ. NgÆ°á»i Ä‘Ã n ông chán Ä‘á»i không ngần ngại rút cả và tiá»n trao cho ngÆ°á»i hà nh khất và bảo:
- Thôi, ông cầm lấy cả Ä‘i. Tôi đâu cần tiá»n là m chi nữa.
NgÆ°á»i hà nh khất cầm lấy chiếc vÃ, nhìn thẳng và o mắt kẻ chán Ä‘á»i và nói vá»›i giá»ng vừa ôn tồn vừa nghiêm nghị:
- ThÆ°a ông, tôi không cần má»™t số tiá»n lá»›n nhÆ° thế nà y. Tuy là má»™t ngÆ°á»i Ä‘i xin ăn, nhÆ°ng tôi không phải là kẻ hèn nhát. Tôi cÅ©ng không muốn nháºn tiá»n của má»™t kẻ hèn nhát. Ông hãy giữ và tiá»n mà đem qua thế giá»›i bên kia vá»›i ông.
Nói xong, ngÆ°á»i hà nh khất ném cái và xuống giòng nÆ°á»›c rồi lặng lẽ bá» Ä‘i, để mặc kẻ chán Ä‘á»i vá»›i ná»—i đắng cay chua xót Ä‘ang gặm nhấm cõi lòng.
Äã hút xong Ä‘iếu thuốc, nhÆ°ng kẻ chán Ä‘á»i vẫn chÆ°a muốn kết liá»…u Ä‘á»i mình. Ông ta nhìn theo ngÆ°á»i hà nh khất Ä‘ang từ từ mất dạng. Tá»± nhiên, ông ta không muốn chết nữa, mà chỉ muốn nhặt và tiá»n trao tặng lại cho ngÆ°á»i hà nh khất. ChÆ°a má»™t lần trong Ä‘á»i, ông ta biết trao tặng cho ai bất cứ Ä‘iá»u gì. Giá» phút nà y, ông ta muốn mở rá»™ng tâm hồn, giang rá»™ng đôi tay để trao tặng và muốn tiếp tục sống.
Anh chị em thân mến,
Không gì buồn chán cho cho bằng má»™t cuá»™c Ä‘á»i không định hÆ°á»›ng. Không gì bất hạnh cho bằng má»™t tâm hồn Ãch ká»·, chỉ biết lo lắng tÃch góp cho riêng mình. Niá»m vui sống chỉ có được khi ta hÆ°á»›ng Ä‘á»i mình tá»›i má»™t cùng Ä‘Ãch cao cả: NÆ°á»›c Trá»i hay Thiên Chúa.
Chúa Giêsu đến để Ä‘em lại cho con ngÆ°á»i hạnh phúc và hạnh phúc ngay ở trên Ä‘á»i nà y. DÄ© nhiên, hạnh phúc không có nghÄ©a là không có Ä‘au khổ. Cho dẫu có Ä‘au khổ, nhÆ°ng cuá»™c sống vẫn có ý nghÄ©a và đáng sống nhá» niá»m tin của con ngÆ°á»i và o tình yêu Thiên Chúa. HÆ¡n ai hết, Chúa Giêsu đã trải qua rất nhiá»u Ä‘au khổ. Ngà i bị chống đố, bị khÆ°á»›c từ, và cuối cùng bị treo trên tháºp giá. Thế nhÆ°ng, Ngà i hẳn là má»™t con ngÆ°á»i hạnh phúc thá»±c sá»± má»›i có thể tuyên bố: “Phúc cho ai có tâm hồn nghèo khó… Phúc cho những ai Ä‘au khổ, bị ngược đãi…â€.
Trong cuá»™c Ä‘á»i, xÆ°a cÅ©ng nhÆ° nay, và o thá»i con ngÆ°á»i ăn lông ở lá»—, cÅ©ng nhÆ° trong thá»i khách sạn năm sao, vẫn luôn luôn diá»…n ra những cảnh trái khoáy: nhiá»u ngÆ°á»i có đủ má»i Ä‘iá»u kiện để hạnh phúc, mà thá»±c tế lại Ä‘au khổ khôn lÆ°á»ng, còn những kẻ xem ra bần cùng tối tăm, lại trà n trá» hạnh phúc.
Tháºt ra ai cÅ©ng biết rằng nghèo khó không Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên là khổ. Äã Ä‘Ã nh rằng nghèo và khổ thÆ°á»ng Ä‘i đôi vá»›i nhau. Trái lại, già u có cÅ©ng không tất nhiên Ä‘em lại hạnh phúc cho con ngÆ°á»i. Vấn Ä‘á» hạnh phúc chủ yếu ở cái tâm, ở tâm hồn. Bởi váºy, mối phúc thứ nhất, theo Thánh Matthêu, bao gồm các mối phúc khác là “Phúc cho ai có tâm hồn nghèo khóâ€. Các báºc thánh hiá»n, bằng những ngôn ngữ khác nhau, nhÆ°ng hầu nhÆ° Ä‘á»u luôn nhất trà trong việc Ä‘á» cao Ä‘á»i sống tâm linh. ChÃnh đó là lý do tại sao Chúa Giêsu Ä‘á» cao tâm hồn nghèo khó, hiá»n là nh, dám chấp nháºn khổ Ä‘au, yêu thÃch sá»±c chÃnh trá»±c, thÆ°Æ¡ng xót ngÆ°á»i đồng loại, trong sạch và biết xây dá»±ng hoà bình. Tháºt ra tất cả những đức tÃnh đó là đức tÃnh của “ngÆ°á»i nghèo của Thiên Chúa†(Giavê), của má»™t “Anawim†theo truyá»n thống Kinh Thánh. “NgÆ°á»i nghèo của Thiên Chúa†(Giavê) không phải là ngÆ°á»i có Ä‘á»i sống váºt chất khó khăn túng quẫn, mà là kẻ trÆ°á»›c hết hoà n toà n tin tưởng phó thác cáºy trông nÆ¡i Chúa, lấy Chúa là m gia nghiệp, và luôn luôn sống trong tình liên Ä‘á»›i vá»›i anh em đồng loại, thá»±c thi Ä‘iá»u răn trá»ng nhất là mến Chúa yêu ngÆ°á»i.
NhÆ° thế, Chúa Giêsu xác nháºn “NgÆ°á»i nghèo của Thiên Chúa†(Giavê) nhÆ° ngôn sứ Sôphônia rao giảng (BÄ‘. 1) má»›i tháºt là ngÆ°á»i có phúc, là ngÆ°á»i may mắn, vì chÃnh (Giavê) Thiên Chúa sẽ là hạnh phúc của há». Nói chung, tám mối phúc tháºt xét theo ná»™i dung cÅ©ng chỉ là mối phúc duy nhất: “Phúc cho những ngÆ°á»i sống tinh thần nghèo khóâ€.
Thưa anh chị em,
Ai trong chúng ta cÅ©ng khao khát tiá»n của, danh vá»ng, quyá»n thế. Chúng ta chạy theo những thứ ấy nhÆ° má»™t chiếc bóng, vì chúng không bao giá» thoả mãn được ná»—i khao khát hạnh phúc vô biên trong tâm hồn chúng ta. Chúa Giêsu đến cho chúng ta biết ai là kẻ hạnh phúc Ä‘Ãch thá»±c trên trần gian. Äó không phải là những ngÆ°á»i già u sang, tá»· phủ, siêu sao nổi tiếng, những nhà lãnh tụ chinh phục thế giá»›i, những đại thiên tà i… NhÆ°ng là các kẻ nghèo khó, khiêm nhu, chÃnh trá»±c, nhân ái, xây dá»±ng hoà bình và chịu bách hại vì đức tin. Tiêu chuẩn của ngÆ°á»i Ä‘á»i. Nói cho cùng, tám mối phúc tháºt Ä‘á»u quy vá» má»™t mối: Phúc cho ai sống nhÆ° Chúa Giêsu. ChÃnh Chúa Giêsu là ngÆ°á»i trÆ°á»›c tiên đã sống tám mối phúc nà y trong cuá»™c Ä‘á»i của Ngà i: chẳng ai từ bá» bản thân bằng Ngà i, hiểu rõ ná»—i khốn cùng của loà i ngÆ°á»i, rá»™ng lòng thÆ°Æ¡ng xót, thá»±c thi thánh ý Thiên Chúa, ngay thẳng và đơn sÆ¡, xây dá»±ng hoà bình và cam chịu bách hại cho bằng Ngà i. Vì thế, Ngà i có thể nói và o lúc cuối Ä‘á»i: “Lạy Cha, chá»› gì niá»m vui của con được trà n đầy nÆ¡i chúng, để niá»m vui của chúng nên trá»n vẹn†(Ga 17,13). Và kết thúc bà i giảng tám mối phúc, Ngà i nói: “Anh em hãy hân hoan vui mừng, vì phần thưởng dà nh cho anh em ở trên trá»i rất lá»›n laoâ€.
Váºy, anh chị em thân mến,
Ngay từ cuá»™c sống nà y, ngÆ°á»i tÃn hữu chúng ta phải tá»± nháºn mình là những ngÆ°á»i hạnh phúc nhất. Mặc dù Ä‘ang phải vất vả vì chén cÆ¡m manh áo từng ngà y, Ä‘ang cố gắng để tha thức cho những ngÆ°á»i bách hại mình, chúng ta hãy vui sÆ°á»›ng để nháºn ra mình là ngÆ°á»i có phúc, chúng ta hãy vui mừng, vì chúng ta Ä‘ang Ä‘i lại từng bÆ°á»›c của Chúa Giêsu Kitô. Và nhÆ° thế thì chắc chắn “NÆ°á»›c Trá»i sẽ thuá»™c vá» chúng taâ€. [Mục Lục]
9. Hạnh Phúc là Tình Yêu và là Sự Sống
(Suy niệm của Lm Giuse Nguyễn Hữu An)
Là con ngÆ°á»i, ai cÅ©ng mong muốn hạnh phúc và ná»— lá»±c Ä‘i tìm hạnh phúc. Hạnh phúc là khát vá»ng ngà n Ä‘á»i của má»—i ngÆ°á»i. Khi con ngÆ°á»i chiá»u theo cÆ¡n cám dá»— của loà i rắn, đó chÃnh là lúc hạt mầm hạnh phúc không còn đủ "thiên thá»i địa lợi" để Ä‘Æ¡m hoa kết trái. Bất hạnh và gian dối theo vá», ùa và o cuá»™c Ä‘á»i, chảy xuôi dòng lịch sá». Con ngÆ°á»i bắt đầu dệt những Æ°á»›c mÆ¡, chắt chiu từng ká»· niệm, hồi tưởng vá» quá khứ, má»™t quá khứ in đầy dấu chân hạnh phúc. Váºy hạnh phúc là gì giữa Ä‘a Ä‘oan và trắc trở, giữa bá»n vững và mong manh, giữa Ãch ká»· và bao dung?
- Quan niệm vỠhạnh phúc.
Có ngÆ°á»i cho rằng hạnh phúc là có tháºt nhiá»u tiá»n của, nhiá»u và ng bạc, lúa thóc đầy kho; hạnh phúc là quyá»n lá»±c, địa vị danh vá»ng. Có ngÆ°á»i nghÄ© hạnh phúc là có nhà cao cá»a rá»™ng, vợ đẹp con thÆ¡, ruá»™ng vÆ°á»n thẳng cánh cò bay. Có ngÆ°á»i lại quan niệm hạnh phúc là sức khoẻ, là sá»± bình an thÆ° thái của tâm hồn; hạnh phúc là sá»± hoà hợp giữa thể xác và tâm hồn, giữa cá nhân và cá»™ng đồng xã há»™i, giữa cái tôi và vÅ© trụ bao la.
Theo truyá»n thống Ấn Giáo, hạnh phúc là Sukha, đó là trạng thái giống nhÆ° má»™t bánh xe mà trong đó má»i sá»± Ä‘á»u ăn khá»›p vá»›i nhau: và nh xe, ổ trục và các Ä‘Å©a xe Ä‘á»u tốt và nằm đúng vị trÃ, hoà hợp vá»›i các thà nh phần khác do đó mà bánh xe chạy trÆ¡n tru. Còn Ä‘au khổ là Dukha, đó là tình trạng má»™t bánh xe trục trặc vì có những thà nh phần hÆ° há»ng hay không ăn khá»›p vá»›i những thà nh phần khác.
Tần Thuá»· Hoà ng cho xây vạn lý trÆ°á»ng thà nh, sai ngÆ°á»i Ä‘i tìm thuốc trÆ°á»ng sinh bất tỠđể mong thoả Æ°á»›c mÆ¡ được hạnh phúc, được sống bất tá». Vá»›i Nhà văn Philippe Delerm, hạnh phúc là điá»u tháºt Ä‘Æ¡n giản, là tổng cá»™ng các niá»m vui nhá» gá»™p lại. Năm phút nằm dà i trên bãi cá» xanh nhìn mây trá»i lãng đãng trôi, há»›p ngụm bia ngon, thưởng thức má»™t bản nhạc hay...Ä‘á»u có thể là m hÆ°ng phấn, tạo được niá»m vui hạnh phúc. Kim Thánh Thán, nhà phê bình Trung Hoa đã từng có 33 phút vui tinh thần mà ông cho đó là phút giây thá»±c sung sÆ°á»›ng trong Ä‘á»i. Thú vui đó là thưởng thức thiên nhiên, dÆ°á»›i ánh trăng non, tay bầu rượu túi thÆ¡, cùng bạn hữu trao đổi kinh sá» văn thÆ¡, cùng uống trà để quên Ä‘i sá»± huyên náo của phồn hoa, lòng thấy thanh thản (x. Quan niệm vá» hạnh phúc, Ná»™i san chia sẻ, số 23).
Theo Äức Cha Phaolô Bùi Văn Äá»c: Hạnh phúc là niá»m vui, khi ngÆ°á»i ta vui thì hạnh phúc, khi ngÆ°á»i ta hạnh phúc thì ngÆ°á»i ta vui. Rất Ä‘Æ¡n sÆ¡, rất dá»… hiểu. Niá»m vui là hoa trái của Chúa Thánh Thần. Hạnh phúc là niá»m vui của má»—i ngÆ°á»i và má»i ngÆ°á»i trong gia đình chung sống vá»›i nhau. Những niá»m vui là m thà nh cuá»™c Ä‘á»i. Niá»m vui là m cho má»—i tâm hồn trở nên ấm cúng. Niá»m vui chỉ thá»±c sá»± có khi có tình yêu. Khi không có tình yêu thì không có niá»m vui thá»±c sá»±. Và đặc biệt khi có tình yêu không ngừng được tình yêu của Thiên Chúa tiếp sức thì con ngươì ta lúc nà o cÅ©ng có thể rạng rỡ tÆ°Æ¡i cÆ°á»i, mặc dù có khó khăn mặc dù có Ä‘au khổ, gÆ°Æ¡ng mặt luôn biểu lá»™ hạnh phúc bởi vì lúc nà o trái tim cÅ©ng dà o dạt yêu thÆ°Æ¡ng. (x.Bà i giảng tại Nhà thá» Hạnh Thông Tây, Lá»… Thánh Gia, 125 gia đình mừng ká»· niệm hôn phối, mp3, http://tgpsaigon.org).
Äối vá»›i nhạc sÄ© Trần Tiến: "Hạnh phúc quá Ä‘Æ¡n sÆ¡, Ä‘á»i tôi đâu có ngá»" (Lá»i bà i ca: Mặt trá»i bé con). Hạnh phúc quá Ä‘Æ¡n sÆ¡. Chỉ có con ngÆ°á»i phức tạp hóa hạnh phúc khi mÆ¡ tưởng đứng và o hà ng ngÅ© những kẻ già u sang phú qúy và danh giá nhất. Cuá»™c chạy Ä‘ua tranh dà nh tiá»n tà i, danh lợi, lạc thú là m ngÆ°á»i ta bất hạnh. Tham sân si chẳng bao giỠđể ngÆ°á»i ta có được má»™t giây phút hạnh phúc tháºt sá»±.
Có muôn lối nhìn vá» hạnh phúc tuỳ theo quan niệm má»—i ngÆ°á»i.
- Äi tìm vá» hạnh phúc.
Hạnh phúc không nhÆ° bông hoa có thể dá»… dà ng hái được ở bên Ä‘Æ°á»ng, không giống nhÆ° chiếc áo, chiếc xe đạp hay cái nhà có thể vẽ ra thà nh hình hà i mà u sắc có thể mua bán. Hạnh phúc là điá»u cảm thấy được trong tâm hồn, nó thuá»™c chiá»u sâu cõi lòng tuỳ thuá»™c thái Ä‘á»™ sống đối vá»›i cuá»™c Ä‘á»i. Con ngÆ°á»i phải ra công chăm sóc vun trồng thì cây hạnh phúc má»›i Ä‘Æ¡m hoa kết trái.
Hạnh phúc chÃnh là khát khao được sống, được hiện diện, được yêu thÆ°Æ¡ng. Äi tìm hạnh phúc cÅ©ng là đi tìm sá»± sống. Sống là tồn tại, có tồn tại má»›i có yêu thÆ°Æ¡ng, có tÆ°Æ¡ng quan, có sinh trưởng. Äi tìm hạnh phúc cÅ©ng nhÆ° Ä‘i tìm tình yêu. Khi ngÆ°á»i ta yêu nhau, má»i sá»± Ä‘á»u trở nên nhẹ nhà ng, tốt đẹp: "yêu nhau yêu cả Ä‘Æ°á»ng Ä‘i; yêu nhau trăm sá»± chẳng ná», má»™t trăm chá»— lệch cÅ©ng kê cho bằng; yêu nhau mấy núi cÅ©ng trèo mấy sông cÅ©ng lá»™i mấy đèo cÅ©ng qua". Hạnh phúc là tình yêu. Tình yêu nối dà i những Æ°á»›c mÆ¡, Æ°á»›c mÆ¡ thÆ°á»ng hÆ°á»›ng con ngÆ°á»i vá» hạnh phúc.
Hạnh phúc chÃnh là sá»± sống và là tình yêu. Tình yêu và sá»± sống nhÆ° đôi cánh Ä‘Æ°a con ngÆ°á»i bay và o khung trá»i hạnh phúc.
- Tám mối phúc tháºt.
Äức Pháºt ThÃch Ca mở đầu bà i thuyết pháp đầu tiên tại Bênarêch bằng câu: "Vạn sá»± vô thÆ°á»ng vạn sá»± thÆ°á»ng", nghÄ©a là má»i sá»± thay đổi không ngừng nên má»i sá»± chỉ là khổ. Sinh lão bệnh tá», con ngÆ°á»i sinh ra để rồi già yếu, bệnh táºt và cuối cùng là phải chết. Äá»i là bể khổ, muốn có hạnh phúc, ra khá»i bể khổ, cần diệt lòng tham sân si. Khổ diệt lòng tham muốn má»›i thoát khá»i bến mê, khá»i u minh chốn hồng trần.
Äức Kitô trên "Núi Bát Phúc" đã thuyết giảng Ä‘iệp ca hạnh phúc "Tám mối phúc tháºt": Phúc cho ai... (Mt 5, 1-12).
Phúc thay ai có tâm hồn nghèo khó vì NÆ°á»›c Trá»i là của há». Äức Pháºt coi Ä‘á»i là bể khổ. Äức Giêsu nhìn thấy mà u hồng trong cái thanh bạch của tâm hồn nghèo khó .
Lm Thiện Cẩm đã nháºn định rằng: NgÆ°á»i ta đã tốn khá nhiá»u giấy má»±c và thá»i gian, sức lá»±c để nghiên cứu suy tÆ° bà n cãi vá» hai bà i giảng đầu tiên của Äức Pháºt và của Äức Giêsu. Tuy nhiên, có lẽ chẳng mấy ai hiểu chÃnh xác ná»™i dung ý nghÄ©a hai bà i giảng có tÃnh cách ngôn sứ ấy. Vì thá»±c ra cả Äức Pháºt và Äức Giêsu Ä‘á»u không chú ý Ä‘á» ra má»™t lý thuyết vá» vấn Ä‘á» hạnh phúc và đau khổ mà chỉ chia sẻ cho anh em nhân loại chÃnh kinh nghiệm sống của mình. Kinh nghiệm của Äức pháºt là kinh nghiệm của má»™t ngÆ°á»i đã đạt tá»›i chân nhÆ°, vượt ra ngoà i thế giá»›i vô thÆ°á»ng của những Ä‘am mê mù quáng, của sá»± phân chia đối kháng. Còn kinh nghiệm của Äức Giêsu là kinh nghiệm của má»™t ngÆ°á»i thấy được cái tồn tại trong cái mất mát, thấy được sá»± sống trong cái chết.
Äiệp ca trên núi của Chúa Giêsu đã trở thà nh Hiến ChÆ°Æ¡ng NÆ°á»›c Trá»i: Phúc cho ai có tâm hồn nghèo khó, vì NÆ°á»›c Trá»i là của há». Phúc cho ai hiá»n là nh. Phúc cho ai... Ä‘iệp ca vang vá»ng mãi ở trên núi được nhắc Ä‘i nhắc lại nhiá»u lần cho các môn đệ và cho nhân loại qua muôn thế hệ.
Tất cả Tám Mối Phúc Ä‘á»u có hai vế: vế thứ nhất là nhân, vế thứ hai là quả;vế thứ nhất là gieo, vế thứ hai là gặt; vế thứ nhất là mình vì ngÆ°á»i khác, vế thứ hai là ngÆ°á»i khác vì mình;vế thứ nhất là đau khổ, vế thứ hai là hạnh phúc. Các mệnh Ä‘á» trong vế má»™t phải hiểu ngầm là vì Chúa, vì tha nhân, nghèo vì tha nhân, hiá»n là nh Ä‘au khổ vì tha nhân. Nếu không do tá»± nguyện vì Chúa, vì tha nhân thì sá»± nghèo, sá»± hiá»n là nh, sá»± Ä‘au khổ, bách hại ta phải chịu Ä‘á»u là đau khổ chứ không phải là phúc đức. Chẳng hạn, mối phúc thứ nhất là nghèo vì ngÆ°á»i khác, sống nghèo cho ngÆ°á»i khác thì má»›i là phúc tháºt, còn sống nghèo để dà nh dụm tiá»n của ngà y cà ng nhiá»u thì đó là trá»c phú, là hà tiện chứ không phải là sống nghèo theo Tin mừng. Cái nghèo mà Äức Giêsu nói đến là nghèo vì yêu thÆ°Æ¡ng tha nhân. Nghèo vì cho Ä‘i vì muốn là m lợi Ãch cho ngÆ°á»i khác thì cái nghèo đó má»›i gá»i là Äức Khó Nghèo. Vì thế giữa Äức Khó Nghèo và Äức Bác Ai có tÆ°Æ¡ng quan vá»›i nhau. Khó nghèo để bác ái, khó nghèo mà không bác ái thì trở thà nh hà tiện, hà tiện là má»™t trong bảy mối tá»™i đầu. Vì thế tâm hồn nghèo khó của Tin Mừng là tâm hồn sẵn sà ng chấp nháºn mất mát thá»i giá», váºt chất, sức lá»±c, của cải, tà i năng vì yêu thÆ°Æ¡ng tha nhân, vì mÆ°u cầu hạnh phúc cho ngÆ°á»i khác. Má»™t ngÆ°á»i có tinh thần phục vụ cao, dám hy sinh cho ngÆ°á»i khác, chắc chắn ngÆ°á»i đó sẽ được má»i ngÆ°á»i quý trá»ng, yêu mến, được tÃn nhiệm, được giao những trá»ng trách. Má»™t ngÆ°á»i nhÆ° váºy thì NÆ°á»›c Trá»i trong lòng há», tinh thần há» luôn bình an, hạnh phúc, trà n đầy niá»m vui vì sống cho hạnh phúc của ngÆ°á»i khác.
Kinh nghiệm trong cuá»™c sống cho thấy, những ngÆ°á»i Ãch ká»· suốt ngà y chỉ nghỉ tá»›i mình, tá»›i hạnh phúc hay nổi Ä‘au của mình Ä‘á»u là những ngÆ°á»i Ä‘au khổ nhất. Còn những ngÆ°á»i có tâm hồn vị tha, chỉ nghÄ© đến ngÆ°á»i khác, đến hạnh phúc và đau khổ của ngÆ°á»i khác, không còn thá»i giỠđể nghÄ© đến mình thì những ngÆ°á»i ấy luôn luôn hạnh phúc thoải mái trong tâm hồn và thà nh công trong cuá»™c Ä‘á»i.
NgÆ°á»i Kitô hữu chúng ta cần táºp thói quen sống vì Chúa, vì tha nhân và thÆ°á»ng xuyên tìm đủ má»i cách để ngÆ°á»i xung quanh mình được hạnh phúc. Sống nhÆ° thế không những được hạnh phúc ở Ä‘á»i nà y mà còn Ä‘á»i sau nữa. ÄÆ°á»ng lên thiên Ä‘Ã ng thì nhá» và cháºt hẹp,vất vả hÆ¡n Ä‘Æ°á»ng xuống hoả ngục đầy thênh thang bóng mát. Chá»n lá»±a theo Chúa Giêsu là đón nháºn cho Ä‘á»i mình chÃnh nguồn hạnh phúc chân tháºt và sá»± sống phong phú dồi dà o.
Äức Giêsu là Thiên Chúa là m ngÆ°á»i để giúp con ngÆ°á»i sống hạnh phúc. Sau khi sống lại, NgÆ°á»i mở Ä‘Æ°á»ng dẫn lối cho chúng ta Ä‘i vá» hạnh phúc viên mãn trong Thiên Chúa Tình Yêu và Sá»± Sống.Tin và yêu mến Chúa Giêsu là được sống hạnh phúc má»—i ngà y trong niá»m vui. [Mục Lục]
10. Sự khiêm tốn - Lm. Giuse Trần Việt Hùng
Truyện kể: Má»™t hôm, và o ngà y lá»… thánh Têrêxa, má»™t nhà Dòng kÃn mở cá»a cho bà con thân thÃch và o thăm. Các tÃn hữu xóm là ng cÅ©ng lợi dụng cÆ¡ há»™i để và o xem nếp sống của các nữ tu chuyên hãm mình cầu nguyện. Má»™t trong số những ngÆ°á»i hiếu kỳ không thể hiểu được lý do của cuá»™c Ä‘á»i tu trì khắc khổ. Có ông nghÄ© bụng rằng: Hẳn đây là những ngÆ°á»i nghèo khổ không có đủ cÆ¡m ăn áo mặc. Chỉ có hạng ngÆ°á»i xấu số má»›i có can đảm hiến thân sống khó khăn nhÆ° váºy. Rồi ông lân la nói truyện vá»›i má»™t chị nữ tu Ä‘ang tuổi xuân thì. Chỉ và o má»™t tòa nhà đồ sá»™ nằm phÃa bên kia nhà dòng, ông nói: Nà y chị, giá chị có được má»™t tòa nhà giầu sang nhÆ° váºy, vá»›i những lạc thú ngÆ°á»i ta Ä‘ang vui hưởng trong nhà ấy, chị có thể hy sinh để chôn mình và o bốn bức tÆ°á»ng nhà kÃn nà y được không? Chị nữ tu kia giÆ¡ tay vuốt chiếc lúp trên đầu, nhìn ra và trả lá»i vá»›i má»™t nụ cÆ°á»i Ä‘Æ¡n sÆ¡ chân thà nh: ThÆ°a ông, đó chÃnh là nhà của tôi.
Của cải trần gian không là cùng Ä‘Ãch của cuá»™c sống nhÆ°ng chỉ là phÆ°Æ¡ng tiện. Sá»± giầu có của cải chÆ°a chắc đã mang lại sá»± hạnh phúc và niá»m vui an lạc cho cuá»™c Ä‘á»i. Có má»™t Ä‘iá»u gì đó cao quà hÆ¡n gấp bá»™i những danh vá»ng, tiá»n bạc và thú vui trần Ä‘á»i. Tiên tri Sôphônia đã mở cá»a dẫn chúng ta và o con Ä‘Æ°á»ng hạnh phúc: Hãy tìm Chúa, hỡi tất cả những ngÆ°á»i hiá»n là nh trong nÆ°á»›c, là những kẻ tuân giữ luáºt Chúa; hãy tìm công lý, hãy tìm sá»± khiêm nhÆ°á»ng, nếu các ngÆ°Æ¡i muốn được che chở trong ngà y thịnh ná»™ của Thiên Chúa (Soph 2,3). Tiên và n hãy tìm kiếm nÆ°á»›c Thiên Chúa và má»i sá»± Ngà i sẽ ban cho. Tìm kiếm Chúa là nguồn sá»± khôn ngoan. Thiên Chúa là chủ tể của toà n thể vÅ© trụ bao la vô táºn. Trong khi con ngÆ°á»i chỉ sở hữu má»™t mảnh không gian nhá» nhá» và bị lệ thuá»™c hoà n toà n và o sá»± váºn chuyển tá»± nhiên của không gian và thá»i gian. Thế mà có nhiá»u ngÆ°á»i dám tá»± đắc kiêu ngạo khoe khoang chối bá» sá»± hiện hữu của Äấng Tạo Hóa.
Thiên Chúa tao dá»±ng con ngÆ°á»i có xác hồn, có ý chà và tá»± do. Con ngÆ°á»i biết suy tưởng những sá»± cao siêu nhÆ°ng rất giá»›i hạn. Cà ng suy, tâm trà con ngÆ°á»i cà ng chìm sâu và o biển cả mầu nhiệm cao siêu. Sá»± hiểu biết của tâm trà con ngÆ°á»i tháºt bé nhá» và giá»›i hạn trong má»i lãnh vá»±c. Chỉ có những tâm hồn khiêm nhÆ°á»ng biết nháºn ra sá»± yếu Ä‘uối và má»ng dòn của mình má»›i có thể Ä‘Ã o sâu ý nghÄ©a Ä‘Ãch thá»±c của sá»± sống. Sôphônia đã nháºn biết giá trị của đức khiêm nhÆ°á»ng. Thiên Chúa không Æ°a thÃch kẻ kiêu căng, Ngà i láºt đổ những ngÆ°á»i quyá»n thế: Ta sẽ để sống sót lại giữa ngÆ°Æ¡i, má»™t dân tá»™c khiêm tốn và nghèo hèn, biết tin tưởng và o danh Chúa (Soph 3, 12). Sá»± khiêm tốn không phải là sá»± hèn nhát và yếu Ä‘uối, nhÆ°ng là má»™t nhân đức. Khiêm tốn là má»™t năng lá»±c kỳ diệu thắng mình và thắng ngÆ°á»i. Kẻ khiêm nhu có thể đối diện được vá»›i tất cả má»i trạng huống của cuá»™c sống. NgÆ°á»i biết sống khiêm hạ sẽ dá»… dà ng thuyết phục tâm tÆ° của ngÆ°á»i Ä‘á»i.
Thiên Chúa đứng vá» bên những ngÆ°á»i nghèo khổ, cô Ä‘Æ¡n, khiêm hạ và chân thà nh. ÄÆ°á»ng lối của Chúa Ä‘i ngược lại vá»›i những tham vá»ng của con ngÆ°á»i. Chúa Giêsu xuống thế là m ngÆ°á»i đã chá»n Ä‘i con Ä‘Æ°á»ng nghéo khó và khiêm nhượng. Thiên Chúa cao cả hạ thân xuống cùng táºn của sá»± khó nghèo và từ đó, Thiên Chúa Ä‘Æ°a dẫn loà i ngÆ°á»i lên chức báºc là m con Chúa. Thánh Phaolô trong thÆ¡ gởi cho giáo Ä‘oà n Corintô đã diá»…n tả: Những Ä‘iá»u thế gian cho là điên dại, thì Thiên Chúa đã chá»n để là m cho những ngÆ°á»i khôn ngoan phải xấu hổ; Ä‘iá»u mà thế gian cho là yếu hèn, thì Thiên Chúa đã chá»n để là m cho những gì là mạnh mẽ phải hổ ngÆ°Æ¡i (1Cor 1, 27). Sá»± khôn ngoan của thế gian là tìm thá»a mãn những Æ°á»›c mÆ¡, đòi há»i và tham vá»ng của tâm trà để đặt con ngÆ°á»i lên là m chủ má»i loà i. Äã qua bao nhiêu thế hệ, sá»± hiểu biết vá» vÅ© trụ và sá»± sống cÅ©ng chỉ nhÆ° giá»t sÆ°Æ¡ng mai.
Thánh Phaolô má»i gá»i nhÆ° lá»i đã chép rằng: Ai tá»± hà o thì hãy tá»± hà o trong Chúa (1Cor 1, 31). Tá»± hà o trong Chúa có nghÄ©a là tin tưởng và o sá»± hiện hữu của Thiên Chúa. Qua mạc khải, chúng ta há»c biết lẽ sống và cùng Ä‘Ãch của con ngÆ°á»i và vạn váºt. Câu truyện vá» Kinh Thánh: Má»™t vị tuyên úy trên bãi chiến trÆ°á»ng đã đến gặp má»™t ngÆ°á»i lÃnh trẻ bị thÆ°Æ¡ng Ä‘ang ẩn núp dÆ°á»›i hầm. Vị tuyên úy há»i: Anh muốn tôi Ä‘á»c và i Ä‘oạn trong cuốn sách Kinh Thánh nà y không? NgÆ°á»i thÆ°Æ¡ng binh nói: Tôi Ä‘ang qúa khát. Tốt hÆ¡n hãy cho tôi má»™t chút nÆ°á»›c. Vá»™i và ng, vị tuyên úy mang cho anh chút nÆ°á»›c. Anh thÆ°Æ¡ng binh nói: Cha có thể đặt cái gì đó dÆ°á»›i đầu của tôi không? Tuyên úy cởi áo choà ng, cuá»™n lại và nhẹ nhà ng đặt dÆ°á»›i đầu của anh ta nhÆ° chiếc gối. Bây giá», cha có thể phủ trùm thân tôi vì tôi Ä‘ang lạnh run. Tuyên úy cởi cả áo ngoà i và đắp cho anh ta để giữ ấm. Anh thÆ°Æ¡ng binh nhìn thẳng và o mắt vị tuyên úy và nói: Nếu có bất cứ Ä‘iá»u gì mà cuốn sách đó đã thúc đẩy má»™t ngÆ°á»i thi hà nh giúp ngÆ°á»i khác những Ä‘iá»u mà cha đã là m cho tôi, váºy là m Æ¡n Ä‘á»c lá»i Kinh Thánh, bởi vì tôi mong muốn được nghe lá»i đó. Kinh Thánh là lá»i của sá»± khôn ngoan. Nghe, Ä‘á»c Lá»i Chúa và đem ra thá»±c hà nh thì nhÆ° ngÆ°á»i xây nhà trên đá tảng vững chắc.
Bà i giảng trên núi nói vá» Tám Mối Phúc Tháºt là má»™t lá»i má»i gá»i lá»™i ngược dòng. Những Ä‘iá»u Chúa Giêsu giảng dạy qua tâm từ bi phản ánh má»™t sá»± khiêm nhu tháºt sá»±. Chúa chúc phúc cho nhÆ°ng tâm hồn nghèo khó, hiá»n là nh, Ä‘au buồn, đói khát Ä‘iá»u công chÃnh, thÆ°Æ¡ng xót ngÆ°á»i, lòng trong sạch, ăn ở thuáºn hòa và chịu sá»± bách hại vì lẽ công chÃnh, há» sẽ được no hưởng niá»m vui của NÆ°á»›c Trá»i. Tám Mối phúc tháºt là Kim Chỉ Nam sống đạo và là các nhân đức cao qúy cần thá»±c hà nh. ÄÆ°á»ng dẫn và o NÆ°á»›c Trá»i có rất nhiá»u nẻo. Má»—i nẻo Ä‘Æ°á»ng Ä‘á»u cần có đức khiêm nhượng là m căn bản. Trong sá»± phấn đấu để nên trá»n là nh, tâm hồn chúng ta cần có sá»± kiên tâm, nhịn nhục và hạ mình. Chịu mất mát thua thiệt để chiến thắng. NgÆ°á»i ta thÆ°á»ng nói: Thắng mình khó hÆ¡n thắng vạn quân.
Cà ng ở chức vụ cao, cà ng phải khiêm hạ phục vụ. Sá»± giầu có trong của cải, danh vá»ng và địa vị là dấu chỉ được chúc phúc. NgÆ°á»i giầu có cần chia sẻ cho những ngÆ°á»i túng thiếu. NgÆ°á»i giầu có của cải váºt chất vẫn có thể sống tinh thần nghèo khó. Há» biết dùng của cải Ä‘á»i tạm nà y nhÆ° phÆ°Æ¡ng tiện phục vụ. Tiá»n cho Ä‘i là đồng tiá»n có giá trị cả lượng lẫn phẩm. Chúa Giêsu phán dạy: Phúc cho ai có tâm hồn nghèo khó, vì NÆ°á»›c trá»i là của há» (Mt 5, 3). NgÆ°á»i nghèo dá»… có tâm tình khiêm nhượng hÆ¡n, vì há» không cáºy dá»±a và o chÃnh há». NgÆ°á»i nghèo là ngÆ°á»i thấp cổ bé miệng dá»… bị Ä‘Ã n áp và bóc lá»™t, nên há» cần được sá»± bao vệ chở che và giúp đỡ. Chúa Giêsu cÅ©ng đã trải nghiệm Ä‘á»i sống trong cảnh nghèo. Sống khó nghèo là má»™t nhân đức. Má»™t trong ba lá»i khấn quan trá»ng của các tu sÄ© dòng là lá»i khấn sống khó nghèo. Chúng ta biết khi buông bỠđược sá»± tham lam tiá»n của và danh vá»ng, cuá»™c sống sẽ thanh thản hÆ¡n. Các tu sÄ© không giữ tiá»n bạc là m của riêng, nhÆ°ng chia sẻ Ä‘á»i sống cá»™ng Ä‘oà n để cùng nâng đỡ lẫn nhau.
Sống nhân đức khiêm nhượng cÅ©ng đòi há»i sá»± từ bỠý riêng của mình. Hãm bá»›t cái ‘tôi’ kiêu căng, tham lam và độc tà i. Khi biết bÆ°á»›c xuống là chúng ta Ä‘ang tiến lên má»™t bÆ°á»›c. Hạ mình xuống, chúng ta không đánh mất mình, nhÆ°ng là cÆ¡ há»™i để nháºn diện chá»— đứng của mình rõ rà ng hÆ¡n. Kinh nghiệm thá»±c tế, chẳng khi nà o chúng ta sống khiêm tốn cho đủ. Äôi khi chúng ta nháºn định để tá»± an ủi rằng: Nhìn lên tôi chẳng bằng ai, nhÆ°ng nhìn xuống tôi cÅ©ng còn hÆ¡n nhiá»u ngÆ°á»i. Biết rằng má»—i ngÆ°á»i Ä‘á»u có cá tÃnh riêng biệt. Chúng ta không thể so sánh hay xếp loại vị thế. Sá»± khiêm nhÆ°á»ng không cần thứ báºc trong phục vụ, nếu là m được việc gì giúp Ãch cho đồng loại, chúng ta cố gắng sẵn sà ng.
Lạy Chúa, đôi khi chúng con muốn đến để đựơc phục vụ thay vì phục vụ tha nhân. Chúng con muốn ăn trên ngồi trốc và ra lệnh Ä‘iá»u khiển hÆ¡n là bá» công sức phục vụ. Xin cho chúng con há»c biết thái Ä‘á»™ khiêm tốn để phục vụ tốt cho anh chị em. [Mục Lục]
11. Äi tìm hạnh phúc
Trong dịp đầu năm, chúng ta thÆ°á»ng cầu chúc cho nhau 365 ngà y hạnh phúc. Trong những bức thÆ°, chúng ta thÆ°á»ng nguyện Æ°á»›c cho nhau gặp nhiá»u may mắn, thế nhÆ°ng trái chÃn hạnh phúc vẫn ở ngoà i tầm tay của chúng ta, vì cả chúng ta lẫn những ngÆ°á»i chung quanh không ai có đủ yêu thÆ°Æ¡ng và đủ quyá»n phép để thá»±c hiện những Ä‘iá»u mong Æ°á»›c. Bởi đó Ä‘au khổ vẫn chồng chất trong cuá»™c sống, Ä‘au khổ vì nghèo đói, vì bệnh táºt, vì chết chóc. Äau khổ vì thất bại, vì chia ly, vì những cám dá»— đè nặng. Và hạnh phúc mãi mãi vẫn là má»™t khát vá»ng chÆ°a má»™t lần nguôi ngoai.
Tôi còn nhá»› trong cuốn giá»›i luáºt yêu thÆ°Æ¡ng, Äức cha Bùi Tuần đã viết: Cuá»™c Ä‘á»i chúng ta là má»™t chuyến Ä‘i, Ä‘i từ khát vá»ng nà y sang khát vá»ng khác. Chẳng lúc nà o mà chúng ta không Æ°á»›c mÆ¡, nhÆ°ng cÅ©ng chẳng có sá»± gì là m cho chúng ta được no thá»a. Trong má»i Æ°á»›c muốn to nhá», hình nhÆ° chúng ta vẫn tìm hoà i má»™t hạnh phúc vô biên. Niá»m hạnh phúc vô biên ấy là gì để rồi chúng ta lên Ä‘Æ°á»ng tìm kiếm và đầu tÆ° cuá»™c Ä‘á»i chúng ta và o đó?
Có ngÆ°á»i cho rằng: hạnh phúc trong cuá»™c sống đó là sắc đẹp và vẻ quyến rÅ©, để rồi suốt ngà y há» lo trau chuốt cho thân xác của há». NhÆ°ng sắc đẹp ấy tồn tại được bao lâu? MÆ°á»i hay mÆ°á»i lăm năm là cùng, để rồi chúng ta cÅ©ng phải già nua vá»›i tuổi Ä‘á»i chồng chất.
Có ngÆ°á»i cho rằng: Tiá»n bạc sẽ Ä‘em lại hạnh phúc. NhÆ°ng thá»±c sá»± có phải là nhÆ° váºy hay không? Paul Getty là chủ má»™t hãng dầu lá»›n nhất tại Anh Quốc. Tà i sản của ông lên tá»›i hà ng tá»· mỹ kim. Tuy nhiên cÅ©ng vì thế mà hà ng ngay ông nháºn được cả trăm bức thÆ° tống tiá»n và hăm dá»a sẽ ám sát ông, để rồi ông đã phải sống trong cảnh cô Ä‘Æ¡n, nhÆ° chÃnh ông đã thú nháºn: Tôi chÆ°a bao giỠđược hạnh phúc. Tôi là má»™t kẻ bất hạnh nhất.
Có ngÆ°á»i cho rằng: Äịa vị và danh tiếng chÃnh là mục Ä‘Ãch của cuá»™c Ä‘á»i. Váºy thá» há»i những ngÆ°á»i đã có má»™t thá»i và ng son, nắn giữ uy quyá»n tuyệt đối, nhÆ° các vua chúa thá»i xÆ°a, váºy bây giá» hỠở đâu? Hay thân xác há» cÅ©ng đã phải trở vá» vá»›i bụi đất và chìm và o quên lãng, nhÆ° Nguyá»…n Du đã từng than thở:
- Bất tri tam bách dÆ° niên háºu.
Thiên hạ hà nhân khấp Tố Như.
- Biết rồi ba trăm năm sau,
Nà o ai còn khóc một câu thương mình.
Và sau cùng, có ngÆ°á»i Ä‘i tìm hạnh phúc trong tình yêu, thế nhÆ°ng liệu há» có được thá»a lòng Æ°á»›c mÆ¡ hay lại nhÆ° kinh nghiệm đã diá»…n tả: Yêu nhau trong ba ngà y, ghét nhau trong ba tháng và chịu Ä‘á»±ng nhau suốt ba mÆ°Æ¡i ba năm…Hạnh phúc của tình yêu thì chỉ thoáng qua, những Ä‘au khổ của nó lại kéo dà i trong suốt cả cuá»™c Ä‘á»i.
Váºy đối vá»›i chúng ta, niá»m hạnh phúc Ä‘Ãch thá»±c là gì? Tôi xin thÆ°a niá»m hạnh phúc Ä‘Ãch thá»±c của chúng ta là chÃnh Thiên Chúa và được sống vá»›i Ngà i mãi mãi trên quê trá»i, vì chỉ mình Ngà i má»›i có đủ tình yêu và khả năng thá»±c hiện má»i Ä‘iá»u chúng ta mÆ¡ Æ°á»›c mà thôi. Äối vá»›i chúng ta, chỉ có má»™t sá»± cần thiết, đó là tìm kiếm Chúa và cứu rồi linh hồn, nhÆ° lá»i Chúa đã phán: Äược lá»i lãi cả thế gian, mà mất linh hồn thì nà o có Ãch lợi chi.
Bởi đó Ä‘á»i sống chúng ta phải là má»™t cuá»™c phiêu lÆ°u Ä‘i tìm kiếm Chúa, phải là má»™t hà nhtrình Ä‘i vá» vá»›i Chúa. Äã là má»™t cuá»™c hà nh trình thì phải có má»™t hÆ°á»›ng Ä‘i, má»™t con Ä‘Æ°á»ng nhất định. Con Ä‘Æ°á»ng ấy chÃnh là cái đạo mà Chúa Giêsu đã truyá»n dạy cho chúng ta, bởi vì đạo chÃnh là đưá»ng. Cái đạo ấy, con Ä‘Æ°á»ng ấy được gồm tóm trong giá»›i luáºt yêu thÆ°Æ¡ng, và cụ thể hÆ¡n được diá»…n tả qua tám mối phúc tháºt mà chúng ta vừa nghe.
Chúa Giêsu đã thổi và o tâm hồn chúng ta má»™t luồng gió má»›i, đã gieo và o cõi lòng chúng ta má»™t tinh thần má»›i, hoà n toà n khác biệt vá»›i tinh thần thế gian. Phúc tháºt tám mối là nhÆ° bản hiến chÆ°Æ¡ng NÆ°á»›c Trá»i, gồm tóm những Ä‘iá»u căn bản và cần thiết nhất, phải được coi nhÆ° là những tiêu chuẩn hÆ°á»›ng dẫn cho Ä‘á»i sống chúng ta.
Hãy thá»±c thi tinh thần của bà i giảng trên núi vá» tám mối phúc tháºt, để chúng ta tìm thấy cho mình niá»m hạnh phúc Ä‘Ãch thá»±c ở Ä‘á»i nà y và nhất là ở Ä‘á»i sau. [Mục Lục]
12. Hạnh Phúc ơi, Mi là gì?
(Suy niệm của Lm. Giuse Nguyễn Văn Nghĩa)
Cái tá»±a Ä‘á» bà i viết có vẻ nhÆ° là tá»±a Ä‘á» má»™t khúc ca, má»™t bản tình ca. Hẳn nhiên không phải vô tình nhÆ°ng xin thú thá»±c là có chủ ý. Kitô hữu chúng ta, nếu là ngÆ°á»i trưởng thà nh và được “xem là ngoan đạo†thì chắc chắn thuá»™c nằm lòng kinh “phúc tháºt tám mốiâ€. Mẹ Giáo há»™i đã minh nhiên khẳng định rằng “tám mối phúc†chÃnh là bản Hiến ChÆ°Æ¡ng NÆ°á»›c Trá»iâ€. DÆ°á»›i má»™t góc Ä‘á»™ nà o đó thì bản Hiến ChÆ°Æ¡ng cÅ©ng gần tÆ°Æ¡ng tá»± vá»›i bản Hiến Pháp của má»™t quốc gia. Chúng ta dá»… dà ng đồng thuáºn vá»›i nhau vá» tầm quan trá»ng cÅ©ng nhÆ° vị trÃ, vai trò tối thượng của bản Hiến Pháp trong việc định chế các luáºt lệ để Ä‘iá»u hà nh các tổ chức, sinh hoạt của má»™t đất nÆ°á»›c. Vị trÃ, vai trò của bản Hiến ChÆ°Æ¡ng trong các tổ chức xã há»™i lá»›n bé cÅ©ng có tầm quan trá»ng không thể phủ nháºn, cho dù trong thá»±c tế, có thế lúc nà y, lúc kia, nÆ¡i nà y nÆ¡i ná», việc tuân thủ không được chặt chẽ và nghiêm túc.
Má»™t ngá»™ nháºn thÆ°á»ng thấy khi Ä‘á» cáºp đến các mối phúc của Tin mừng đó là ngÆ°á»i ta dá»… bị cám dá»— tìm cách giải thÃch, biện luáºn và minh chứng vì sao khó nghèo là có phúc, vì sao sầu khổ là có phúc… Trong khi đó hạnh phúc tháºt mà Chúa Kitô loan báo không ở cái vế đầu của câu nói mà ở vế sau. Äể hiểu rõ Ä‘iá»u nà y xin Ä‘an cá» câu chuyện đã từng xảy ra vá» má»™t ông lão nghèo hà nh nghá» bán vé số kiếm kế sinh nhai bá»—ng nhiên thà nh tỉ phú. Má»™t ngà y kia, vé số bán không hết, ông lão mệt quá nên không Ä‘em số vé dÆ° trả lại đại lý. Ai ngá» có trong số vé dÆ° ấy có má»™t cặp mÆ°á»i lại trúng giải Ä‘á»™c đắc. NgÆ°á»i ta bèn nói rằng ông lão bán vé số có phúc vì trúng số Ä‘á»™c đắc bạc tỉ. NhÆ° thế cái được gá»i là có phúc không phải ở vế “là m nghá» bán vé số†hay ở vế “không trả lại số vé không bán được†mà ở nÆ¡i vế “trúng giải Ä‘á»™c đắc bạc tỉ†kiểu nhÆ° trên trá»i rÆ¡i xuống.
Váºy chúng ta cần khẳng định rằng hạnh phúc tháºt chÃnh tình trạng được ở trong NÆ°á»›c Trá»i, được có NÆ°á»›c Trá»i là m gia nghiệp, được Thiên Chúa ủi an, thÆ°Æ¡ng xót, được nhìn thấy Thiên Chúa, được gá»i là con Thiên Chúa, được Thiên Chúa ân thưởng trên trá»i, nghÄ©a là các vế thứ hai của các mối phúc. Các vế thứ nhất của các mối phúc không phải là những Ä‘iá»u kiện để có hạnh phúc, nhÆ°ng chỉ là những tình trạng được ban phúc, những tình trạng đã đón nháºn hạnh phúc được ban.
Äể hiểu Ä‘iá»u nà y chúng ta cần đối chiếu vá»›i Tin Mừng thánh Luca. Các nhà nghiên cứu Tin Mừng đồng thuáºn vá»›i nhau rằng thánh sá» Luca tÆ°á»ng thuáºt các dữ kiện liên quan đến các mối phúc thì sát thá»±c tiển hÆ¡n so vá»›i Tin mừng thánh Matthêu. “Äức Giêsu ngÆ°á»›c mắt lên nhìn các môn đệ và nói: ‘Phúc cho anh em là những kẻ nghèo khó, vì NÆ°á»›c Thiên Chúa là của anh em. Phúc cho anh em là những kẻ bây giá» Ä‘ang phải đói, vì Thiên Chúa sẽ cho anh em được no lòng…â€(Lc 6,20-23).
Hạnh phúc tháºt là NÆ°á»›c Trá»i, là chÃnh Thiên Chúa. Và Thiên Chúa đã Ä‘oái thÆ°Æ¡ng ban hạnh phúc ấy cho tất cả má»i ngÆ°á»i, cho cả những ngÆ°á»i mà dÆ°á»›i con mắt thế gian hay theo nếp nghÄ© của con ngÆ°á»i là bất hạnh là kém cõi là ngu dại, là kém pháºn… Thá»±c tế cho thấy khi Chúa Kitô Ä‘i rao giảng tin mừng, thì rất nhiá»u ngÆ°á»i vốn bị xem nhÆ° là bé pháºn, hèn má»n đã biết mở rá»™ng tâm hồn đón nháºn ân phúc NgÆ°á»i ban. Trái lại, có nhiá»u ngÆ°á»i mà thế gian cho là may mắn thì không nháºn được ân phúc ấy, nói đúng hÆ¡n là hỠđã chối từ hạnh phúc được ban. Thánh sá» Luca sau khi tÆ°á»ng thuáºt những lá»i chúc phúc của Chúa Kitô thì tÆ°á»ng tháºt tiếp liá»n những lá»i cảnh báo vá» các mối há»a vá»›i những ngÆ°á»i già u có, những ngÆ°á»i Ä‘ang được no nê, vui cÆ°á»i, Ä‘ang được má»i ngÆ°á»i ca tụng (x.Lc 6,24-26).
Những hạng ngÆ°á»i nà y bị chúc dữ hay nói đúng hÆ¡n là cảnh báo vá» tại há»a không phải vì há» già u, Ä‘ang được no nê hay vui cÆ°á»i…nhÆ°ng vì hỠđã đặt hạnh phúc tháºt sai chá»—, sai đối tượng. HỠđã lầm tưởng rằng của cải, các hoà n cảnh thuáºn lợi, danh pháºn Ä‘á»i nà y là hạnh phúc tháºt. ChÃnh vì thế hỠđã khÆ°á»›c từ Chúa Kitô, khÆ°á»›c từ NÆ°á»›c Trá»i mà Thiên Chúa ban tặng.
Các mối phúc tháºt hay Bản Hiến ChÆ°Æ¡ng NÆ°á»›c Trá»i không chủ ý nói đến những Ä‘iá»u kiện để có hạnh phúc nhÆ°ng là trình bà y ná»™i dung của hạnh phúc Ä‘Ãch tháºt. Äó là Thiên Chúa, là NÆ°á»›c Trá»i mà NgÆ°á»i ban tặng cho nhân loại. Hạnh phúc Ä‘Ãch tháºt chÃnh là quà tặng nhÆ°ng không của Thiên Chúa, má»™t quà tặng vượt quá má»i khả năng chiếm hữu của con ngÆ°á»i. Con ngÆ°á»i chỉ có thể đón nháºn ân phúc ấy bằng lòng tin. Thánh Tông đồ dân ngoại đã từng nhấn mạnh chân lý nà y trong thÆ° gá»i tÃn hữu giáo Ä‘oà n Galata và giáo Ä‘oà n Rôma (x.Gl 2,16.19-21; Rm 3,28-30).
Có thể nói rằng tám mối phúc nhÆ° khó nghèo, sầu khổ, khát khao nên ngÆ°á»i công chÃnh, biết xót thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i…là những cách thế biểu lá»™ niá»m tin, những con Ä‘Æ°á»ng sống đức tin. Và chúng ta cÅ©ng có thể nói rằng ngoà i những con Ä‘Æ°á»ng, những cách thế rõ nét ấy thì vẫn có đó muôn và n con Ä‘Æ°á»ng sống đức tin, muôn muôn và n cách thế biểu lá»™ niá»m tin. Có thể xem đây là sá»± giao thoa giữa tám mối phúc đã được kể. “Ông Giêsu Æ¡i, khi ông và o NÆ°á»›c của ông, xin nhá»› đến tôi !â€(Lc23,42). Không biết ngÆ°á»i gian phi bị treo bên phải Chúa Giêsu năm nà o đã Ä‘i con Ä‘Æ°á»ng nà o của bát phúc, nhÆ°ng anh ta đã biểu lá»™ niá»m tin và o Chúa Giêsu. Và anh đã được trao ban hạnh phúc Ä‘Ãch thá»±c là NÆ°á»›c Trá»i ngay ngà y hôm ấy (x.Lc 23,43).
CÅ©ng nhÆ° Bản Hiến Pháp của má»™t quốc gia vừa có tÃnh hÆ°á»›ng dẫn, vừa có tÃnh quy định những thể chế, tổ chức, luáºt lệ của quốc gia ấy, thì Bản Hiến ChÆ°Æ¡ng NÆ°á»›c Trá»i khi cho biết đâu là hạnh phúc tháºt và con Ä‘Æ°á»ng để có hạnh phúc tháºt sẽ có tÃnh hÆ°á»›ng dẫn và quy định các tổ chức, sinh hoạt…của Ä‘oà n tÃn hữu Kitô không chỉ trong tÆ° cách cá nhân mà cả trong tÆ° cách là đoà n dân của Thiên Chúa. Mong sao má»i tổ chức sinh hoạt của Giáo há»™i, má»i nghi tiết Phụng vụ, má»i luáºt lệ được ban hà nh… biết lấy Bản Hiến ChÆ°Æ¡ng NÆ°á»›c trá»i là m tiêu chuẩn quy chiếu. Và ước gì được má»™t lần trong Ä‘á»i chúng ta không chỉ cất tiếng hát mà còn thá»±c sá»± cảm nháºn và xác tÃn lá»i má»™t bà i thánh ca khá quen thuá»™c: “vì ngoà i Chúa ra, đâu là hạnh phúc…?†[Mục Lục]
13. Nỗi khao khát
Bill Gates, nhà tá»· phú trẻ tuổi ngÆ°á»i Mỹ, chuyên kinh doanh vá» máy Ä‘iện toán, nhiá»u năm liên tiếp đạt danh hiệu “ngÆ°á»i già u nhất thế giá»›iâ€. Theo tạp chà Forbes bình chá»n má»—i năm, tà i sản cá nhân của Gates hiện đã lên đến 36,4 tỉ USD (1997) và đang sinh sôi nảy nở rất nhanh. Má»—i ngà y, ông chủ công ty Microsoft nà y thu nháºp 42,5 triệu USD.
Nhiá»u ngÆ°á»i ao Æ°á»›c được già u có và danh tiếng nhÆ° ông vua phần má»m máy tÃnh nà y, tháºm chà chỉ xin được bằng cái số lẻ của ông thì đã vô cùng hạnh phúc. Bởi vì “Có tiá»n mua tiên cÅ©ng được!†Hay nhÆ° thá»i nay ngÆ°á»i ta thÆ°á»ng nói:
“Äồng tiá»n là Tiên là Pháºt
Là sức báºt của tuổi trẻ,
Là sức khá»e của tuổi già ,
Là cái Ä‘Ã của danh vá»ng,
Là cái lá»ng che thân,
Là cán cân công lý,
Äồng tiá»n là hết ýâ€.
NhÆ°ng Tin Mừng hôm nay, Äức Giêsu lại tuyên bố: “Hạnh phúc thay ai có tâm hồn nghèo khó†(Mt 5,3). HÆ¡n nữa, NgÆ°á»i còn cho là hạnh phúc những ai hiá»n là nh, sầu khổ, bị bách hại…
Giáo Há»™i gá»i đó là Hiến ChÆ°Æ¡ng NÆ°á»›c Trá»i, nghÄ©a là chỉ những ai sống và thá»±c thi những Ä‘iá»u ấy má»›i được là m công dân của NÆ°á»›c Trá»i.
Vá»›i ngÆ°á»i không có niá»m tin thì đó là má»™t Ä‘iá»u hết sức nghịch lý. Nghèo khó, hiá»n là nh, sầu khổ, bị bách hại… không thể mang lại hạnh phúc mà chỉ Ä‘em đến những bất hạnh thiệt thòi, khinh bỉ mà thôi.
NhÆ° váºy phải chăng Äức Giêsu ngăn cản ná»n văn minh tiến bá»™ của nhân loại Ä‘ang vÆ°Æ¡n tá»›i hùng cÆ°á»ng, thịnh vượng sao? Phải chăng NgÆ°á»i ủng há»™ cho hà nh Ä‘á»™ng bóc lá»™t và đà n áp? Hoà n toà n trái lại. NgÆ°á»i đã nói: “Phần tôi, tôi đến để cho chiên được sống và sống dồi dà o†(Ga 10,10). Vì thế, là m môn đệ Äức Giêsu là phải xua Ä‘uổi nghèo nà n và lạc háºu khá»i thế giá»›i nà y, là phải đẩy lui Ä‘au khổ và bất công xa rá»i con ngÆ°á»i. Äó là những vị khách không má»i mà đến, và chúng ta phải có nhiệm vụ tống khứ chúng ra khá»i mái nhà của nhân loại. Äây là mục tiêu giải quyết của Kitô giáo, và cÅ©ng là trách nhiệm của má»—i ngÆ°á»i tÃn hữu chúng ta.
Äức Hồng Y Tonini tuyên bố: “Giáo Há»™i trở nên nghèo bởi vì Giáo há»™i trà n đầy Thiên Chúa. Giáo Há»™i nghèo bởi vì Giáo Há»™i có nhiá»u thứ vÄ© đại hÆ¡nâ€. Nếu Chúa đã nói: “Phúc cho những ai có tâm hồn nghèo khóâ€, “Phúc cho những ai hiá»n là nhâ€, “Phúc cho những ai sầu khổâ€, “Phúc cho những ai bị bách hạiâ€, là bởi vì hỠđã khiêm tốn nháºn mình thiếu thốn, bất lá»±c, nên đặt trá»n niá»m tin cáºy và phó thác nÆ¡i NgÆ°á»i.
Nếu Chúa đã dạy: “Phúc cho những ai có tâm hồn trong sạch†“Phúc cho những ai khao khát công chÃnh, “Phúc cho những ai xây dá»±ng hòa bìnhâ€, Phúc cho những ai xót thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»iâ€, là bởi vì hỠđã quyết tâm sống trá»n vẹn cho Thiên Chúa và nhiệt tâm phục vụ anh em.
Táºn thẳm sâu của tâm hồn, ai cÅ©ng có ná»—i khao khát cháy bá»ng được sống hạnh phúc, ai cÅ©ng muốn ngÆ°á»i khác Ä‘em lại phúc lá»™c cho mình. NhÆ°ng hạnh phúc Ä‘Ãch thá»±c chỉ đến vá»›i những ngÆ°á»i biết Ä‘em lại hạnh phúc cho kẻ khác, và hết lòng quảng đại vá»›i tha nhân. Äức Giêsu đã dạy: “Cho thì có phúc hÆ¡n là nháºn†(Cv 20,35). Nhà truyá»n giáo Albert Schweiltzer quả quyết: “NgÆ°á»i hạnh phúc nhất trong anh em là ngÆ°á»i đã tìm thấy con Ä‘Æ°á»ng hiến thân phục vụâ€.
Hạnh phúc Ä‘Ãch thá»±c không Ä‘o bằng của cải con ngÆ°á»i thu tÃch được, không tùy thuá»™c nÆ¡i những thà nh đạt mà há» có, cÅ©ng không đến từ danh vá»ng mà con ngÆ°á»i chiếm hữu, nhÆ°ng chÃnh là do nÆ¡i há» biết hoà n toà n tÃn thác và o Chúa mà thôi. Sá»± già u có Ä‘Ãch thá»±c là sá»± già u có ở trái tim, không phải ở túi tiá»n. [Mục Lục]
14. ChÃn lần hạnh phúc
NgÆ°á»i ta có thể là m cho lá»… Các thánh trở nên lá»… của hạnh phúc hay không? Dầu sao Tin Mừng ngà y hôm nay cÅ©ng nói lên Ä‘iá»u đó! ChÃn lần “hạnh phúcâ€. Và đầu tiên là : “Các ngÆ°Æ¡i hãy vui mừng hoan hỉ, phần thưởng của các ngÆ°Æ¡i sẽ lá»›n lao ở trên Trá»iâ€.
Äám mây đầu tiên trên ngà y lá»… nà y đó là thì tÆ°Æ¡ng lai “Các ngÆ°Æ¡i sẽ là ...Các ngÆ°Æ¡i sẽ được... Các ngÆ°Æ¡i sẽ thấy...â€. ChÃnh vá»›i những thì tÆ°Æ¡ng lai kiểu nà y mà ngÆ°á»i ta đã giá»…u cợt những ngÆ°á»i bất hạnh. NgÆ°á»i ta dá»… dà ng tìm thấy trên đó những bà i thuyết giáo khó chịu và những bản văn hoang tưởng của Nã phá Luân!: Khi má»™t ngÆ°á»i chết đói bên cạnh má»™t ngÆ°á»i khác no đầy, không thể nà o là m cho ngÆ°á»i đó chấp nháºn sá»± khác biệt nà y nếu không có má»™t ngÆ°á»i có uy tÃn nói vá»›i há»: Thiên Chúa muốn nhÆ° thế, phải có ngÆ°á»i nghèo và ngÆ°á»i già u trên thế gian nà y, nhÆ°ng sau đó và trong vÄ©nh cá»u sá»± chia sẻ sẽ được thá»±c hiện theo cách khácâ€.
Các mối phúc chÃnh là hạnh phúc trong tÆ°Æ¡ng lai và những sá»± đảo ngược đầy ấn tượng, những ngÆ°á»i đầu tiên sẽ là những ngÆ°á»i cuối cùng. NhÆ°ng không nhÆ° Nã phá Luân nghÄ©, theo nghÄ©a đó Ä‘Æ¡n giản là má»™t sá»± phân phối lại và chỉ có trong tÆ°Æ¡ng lai mà thôi. Hạnh phúc được ban tặng ngay từ bây giá» cho tất cả má»i ngÆ°á»i dÆ°á»i hai hình thức má»™t cuá»™c hà nh trình tiến vá» niá»m vui hoà n toà n và má»™t cuá»™c hà nh trình đã có hạnh phúc. Giá nhÆ° má»—i năm há» là m cho lá»… Các thánh trở nên má»™t ngà y suy niệm vá» sá»± hy vá»ng.
Chúng ta là những ngÆ°á»i của hy vá»ng, những ngÆ°á»i của Tin Mừng. Má»™t ngà y kia, tại Palextin, má»™t ngÆ°á»i đã cất tiếng nói: “NÆ°á»›c Trá»i kia rồi! NÆ°á»›c Trá»i đây là ơn cứu Ä‘á»™ Chúa ban cho tất cả má»i ngÆ°á»i. Từ đây bất cứ ngÆ°á»i nà o cÅ©ng có thể hÆ°á»›ng tá»›i hạnh phúc được mô tả nÆ¡i trang cuối cùng của Thánh Kinh: “Tôi thấy trá»i má»›i và đất má»›i. Tôi nghe có tiếng nói: Kìa nhà tạm Chúa ở giữa nhân loại. Há» sẽ là dân tá»™c của Ngà i và Ngà i sẽ là Thiên Chúa ở giữa nhân loại. Thiên Chúa sẽ lau khô má»i giá»t lệ, sẽ không còn chết nữa, hết tang chế, hết kêu than, Ä‘au Ä‘á»›n, vì những cái trÆ°á»›c kia qua Ä‘i rồi†(Kh 21, 1-4).
ChÃnh Ä‘iá»u nà y mà chúng ta mừng và o lá»… Các thánh: tất cả chúng ta được má»i gá»i Ä‘i và o trong thế giá»›i má»›i của sá»± vui mừng lá»›n lao. NhÆ°ng phải nói Ä‘i nói lại rằng ngay từ bây giá» chúng ta là những ngÆ°á»i của cái tÆ°Æ¡ng lai nà y. Sá»± liên tục giữa đất và trá»i không phải luôn luôn được nháºn thức má»™t cách rõ rà ng. Chúng ta sẽ không nháºn lãnh má»™t phần bánh Trá»i được Ä‘o lÆ°á»ng và trả giá bằng cuá»™c sống mà chúng ta Ä‘ang sống, khó nhá»c, lo âu và đau khổ. Chúng ta sẽ mãi mãi là khả năng của niá»m vui mà chúng ta tìm kiếm nÆ¡i chúng ta trên thế gian nà y. Chúng ta sẽ là con ngÆ°á»i của niá»m vui mà chúng ta Ä‘ang tạo nên. NgÆ°á»i ta không chinh phục nÆ°á»›c trá»i mà là trở thà nh nÆ°á»›c trá»i.
Vá»›i những mối phúc. Những mối phúc nà y là má»™t tinh thần và là má»™t hình ảnh. Tinh thần của NÆ°á»›c trá»i, bầu không khà và những táºp tục của NÆ°á»›c trá»i. Còn hình ảnh là hình ảnh của vị sáng láºp, vị vua mẫu má»±c: đó là Chúa Giêsu, Hgaì đã là ngÆ°á»i nghèo hèn, khiêm nhu, ôn hoà , trong trắng và bị bách hại. Khi nói “Phúc choâ€, Ngà i biết Ngà i nói vá» Ä‘iá»u gì, vá» sá»± trá»™n lẫn giữa hiện tại và tÆ°Æ¡ng lai. Äiá»u nà y là m cho chúng ta hạnh phúc nhÆ° Ngà i đã từng hạnh phúc. Chúa Giêsu hạnh phúc vì đã là má»™t con ngÆ°á»i. Äiá»u kỳ lạ là ngÆ°á»i ta rất Ãt nói vá» Ä‘iá»u nà y.
Chúng ta có thể ngay láºp tức trở thà nh má»™t “chân phÆ°á»›c†khi chúng ta sống trong niá»m hy vá»ng, nếu tôi dám nói nhÆ° thế. Niá»m hy vá»ng dặc biệt nà y được gá»i là “vì Chúa†bởi vì nó nối kết chúng ta vá»›i Chúa trong khi đảm bảo rằng Chúa muốn cho chúng ta hoan hỉ và sẽ là m tất cả để cho chúng ta hạnh phúc: “Thầy nói cùng các con những Ä‘iá»u nà y để các con được vui mừng và sá»± vui mừng đó được đầy đủ†(Ga 15,11). Cho nên trÆ°á»›c hết các mối phúc nà y khẳng định vá»›i chúng ta rằng Chúa ở vá»›i chúng ta. NhÆ°ng chúng cÅ©ng cho chúng ta biết những sở thÃch của Ngà i và ở đây lá»t và o má»™t Ä‘iêù phiá»n nhiá»…u: Thiên Chúa có thÃch sá»± Ä‘au khổ hay không? Tại sao Ngà i Æ°a thÃch ngÆ°á»i nghèo, ngÆ°á»i khiêm hạ, ngÆ°á»i bị bách hại?
Tôi tin rằng câu trả lơì nằm ở phÃa tấm lòng của những kẻ đáng thÆ°Æ¡ng nà y. Thiên Chúa tìm kiếm những ngÆ°á»i con và đặc biệt là Ngà i tìm ra há» trong các hoà n cảnh khó khăn đó. Äây không phải là lý thuyết mà là thá»±c tế. Khi lặp Ä‘i lặp lại chÃn lần “Phúc thayâ€, Chúa Giêsu nói đến kinh nghiệm riêng của Ngà i. Rất muốn là m vui lòng Cha Ngà i, Chúa Giêsu đã kinh nghiệm rằng con ngÆ°á»i chỉ thá»±c sá»± là con của Chúa khi ở trong má»™t tình trạng nghèo khổ đáng thÆ°Æ¡ng nà o đó.
Äến lượt chúng ta hãy thá» kinh nghiệm vá» các mối phúc nà y. Chúng chỉ là m cho ngÆ°á»i ta mỉm cÆ°á»i hoặc nghiến răng nếu nhìn từ xa. NhÆ°ng những ngÆ°á»i cố gắng thá» nghiệm thì nháºn thấy kinh nghiệm và nói lên kinh nghiệm đó: há» cảm thấy hạnh phúc... vì được hạnh phúc nhÆ° Chúa Kitô. [Mục Lục]
15. Phúc cho ngÆ°á»i sống những mối phúc.
(TrÃch trong ‘Mở Ra Những Kho Tà ng’ của Charles E. Miller)
Tá»± nhiên ai cÅ©ng muốn hạnh phúc, nhÆ°ng hạnh phúc rất khó tìm thấy. Nó thÆ°á»ng trượt khá»i tay chúng ta giống nhÆ° bánh xà phòng Æ°á»›t nÆ¡i phòng tắm. Tất cả chúng ta Ä‘á»u cố gắng để được hạnh phúc, nhÆ°ng chúng ta lại không luôn luôn đồng ý vá»›i những gì mà sá»± hạnh phúc có. Äiá»u đó giống nhÆ° những cảm hưởng khác nhau trong âm nhạc và thá»±c phẩm váºy. Chúng ta khác nhau cho dù bây giá» chúng ta có phung phà tiá»n bạc và o những gì sẽ là m cho chúng ta được hạnh phúc, hoặc chúng ta sẽ để dà nh cho “những ngà y mÆ°a gió†trong tÆ°Æ¡ng lai.
Tất cả những gì mà ngÆ°á»i ta nghÄ© là hạnh phúc thì Chúa Giêsu lại không nghÄ© váºy, giáo huấn của NgÆ°á»i hoà n toà n biệt láºp vá» sá»± hạnh phúc là gì, là m thế nà o và khi nà o chúng ta đạt được hạnh phúc. Tất cả chúng ta Ä‘á»u đã nghe lá»i giáo huấn của NgÆ°á»i nhÆ°ng có lẽ chúng ta hoà n toà n thất bại trong việc nắm bắt cho dù là má»™t đặc tÃnh duy nhất mà Chúa Giêsu đã tuyên bố.
Chúng ta gá»i giáo huấn nà y của NgÆ°á»i là những mối phúc, từ “beatus†theo nghÄ©a Latinh có nghÄ©a là hạnh phúc. Äầu tiên chúng ta nháºn thấy rằng những mối phúc không phải là những Ä‘iá»u luáºt, cÅ©ng không phải là những lá»i khuyên. Chúng là những lá»i tuyên bố. Chỉ má»™t Ä‘iá»u duy nhất mà hôm nay Chúa Giêsu đã nói chúng ta phải là m, đó là “hãy sung sÆ°á»›ng và vui mừngâ€. Những Ä‘iá»u khác, NgÆ°á»i muốn trình bà y những gì mà hạnh phúc phải gồm có, NgÆ°á»i nói thẳng những ngÆ°á»i hạnh phúc là những ngÆ°á»i nghèo, ngÆ°á»i khóc lóc, ngÆ°á»i Ä‘au buồn và ngÆ°á»i đói khát. Ngà i cÅ©ng nhấn mạnh những ngÆ°á»i hạnh phúc là những ngÆ°á»i bà y tá» sá»± thÆ°Æ¡ng xót, ngÆ°á»i kiến tạo hoà bình và ngÆ°á»i chịu Ä‘au khổ, bắt bá»›. Äó không phải là danh sách mà chúng ta sẽ chá»n lá»±a cho chÃnh mình. Nếu chúng ta phải nháºn lấy sá»± nghèo khổ, khóc lóc, đói khát nhÆ° những món quà Giáng sinh, chúng ta sẽ nghÄ© rằng ông già Noel phải trở thà nh ông già keo kiệt má»›i đúng.
NhÆ°ng Chúa Giêsu không phải là ông già keo kiệt dù ngÆ°á»i nói những Ä‘iá»u mà nhiá»u ngÆ°á»i nghÄ© là “bịp bợm†chứ là m sao hạnh phúc vá»›i những thứ ấy được, chìa khoá bà i giáo huấn của Chúa Giêsu được tìm thấy trong mối phúc thứ sáu. Mối phúc ấy nói: “Phúc cho ai có lòng trong sạch, vì há» sẽ xem thấy Thiên Chúaâ€.
NgÆ°á»i có lòng trong sạch là những ngÆ°á»i giống nhÆ° những vị thánh, trung tâm toà n bá»™ Ä‘á»i sống của há» là Thiên Chúa. Trong sá»± nghèo khổ, há» nháºn ra sá»± già u có tháºt chỉ tìm thấy nÆ¡i Thiên Chúa. NÆ¡i sá»± Ä‘au buồn của há», há» khám phá ra rằng niá»m vui tháºt chỉ cảm nghiệm được ở nÆ¡i Thiên Chúa. NÆ¡i sá»± thấp hèn, há» hiểu rằng chỉ có Thiên Chúa má»›i có thể nâng há» lên sống xứng đáng má»™t con ngÆ°á»i. Trong sá»± đói khát, há» thấy giá trị của Thánh Thể, bởi Mình và Máu Chúa sẽ dẫn chúng ta tá»›i bữa tiệc vÄ©nh cá»u trên quê trá»i. Há» bà y tá» lòng thÆ°Æ¡ng xót mà không báo thù, há» Ä‘em đến sá»± an bình chứ không oán ghét, bởi vì há» biết rằng Thiên Chúa là nguồn mạch sá»± thÆ°Æ¡ng xót và bình an. Há» sẵn lòng chịu bắt bá»›, bách hại bởi vì há» cảm thấy đặc ân được Ä‘au khổ và ngay cả cái chết chỉ là là m chứng cho sá»± tháºt.
Vì ngÆ°á»i có lòng trong sạch đặt trá»ng tâm và o Thiên Chúa nên há» nháºn biết Chúa Giêsu đã thá»±c hiện những gì NgÆ°á»i đã rao giảng. Chúa Giêsu là ngÆ°á»i nghèo, ngÆ°á»i phải chịu nhiá»u Ä‘au buồn trong cuá»™c thÆ°Æ¡ng khó của NgÆ°á»i. NgÆ°á»i đã trở nên thấp hèn, bị khinh khi nhÆ° là má»™t tá»™i nhân trên tháºp giá. Há» thấy Chúa Giêsu đã trải qua đói khát trong hoang địa để chuẩn bị cho sứ vụ của NgÆ°á»i, NgÆ°á»i đã chuyển giao sá»± trống rá»—ng của ngÆ°á»i đến cạn kiệt để rồi là m sung mãn chúng ta bằng sá»± sống và tình yêu của NgÆ°á»i. Chúa Giêsu đã biểu lá»™ lòng thÆ°Æ¡ng xót đối vá»›i những ngÆ°á»i tá»™i lá»—i và NgÆ°á»i đã hiến dâng má»i sá»± nhÆ° là đặc ân sá»± bình an của NgÆ°á»i.
Mặc dù không có mối phúc nà o là má»™t lá» luáºt, chúng ta tá»± mình cÅ©ng phải thá»±c hiện cho tốt: “Hãy trở nên giống Chúa Giêsu. Hãy có lòng trong sạch. Hãy táºp trung toà n bá»™ Ä‘á»i sống của bạn ở nÆ¡i Thiên Chúaâ€. Äó sẽ là lá»i khuyên tốt cho chÃnh chúng ta. Trong việc thá»±c hà nh, chúng ta có thể là m trá»n vẹn má»™t Ä‘iá»u mà Chúa Giêsu hôm nay bảo chúng ta là m: “Hãy sung sÆ°á»›ng và vui mừng vì phần thưởng của các con ở trên trá»i thì rất lá»›n laoâ€. [Mục Lục]
16. Bà n tay Chúa – Lm VÅ© Äình TÆ°á»ng
Nhắc đến bà n tay Chúa ta liên tưởng đến bà n tay ra oai thần lá»±c, sức mạnh vô song, là m lay chuyển sao trá»i, rẽ nÆ°á»›c khiến lòng biển khô cạn hoặc ngay cả lấp biển, dá»i non. Hình ảnh oai hùng đó dÆ°á»ng nhÆ° vắng bóng trong cuá»™c Ä‘á»i rao giảng công khai của Äấng Cứu Thế. NÆ¡i Ngà i chúng ta gặp bà n tay thi ân, giáng phúc. Bà n tay ban ân sủng, bình an. Bà n tay mở sách thánh trong há»™i Ä‘Æ°á»ng. Bà n tay vá»— vá» con ngÆ°á»i Ä‘au bệnh. Bà n tay vác vá» con chiên lạc. Bà n tay mở mắt ngÆ°á»i mù. Bà n tay dìu ngÆ°á»i què đứng dáºy bÆ°á»›c Ä‘i. Bà n tay mở tai ngÆ°á»i Ä‘iếc nghe được. Bà n tay sá» nắp quan cho kẻ chết sống lại. Bà n tay tha tá»™i cho ngÆ°á»i bắt quả tang tá»™i ngoại tình. Bà n tay giang ra kéo Phêrô khá»i chìm dÆ°á»›i là n sóng biển. Bà n tay cầm bánh và cá trong tay dâng lá»i tạ Æ¡n Chúa Cha trÆ°á»›c khi phân phát thá»±c phẩm cho đám đông. Bà n tay chắp trÆ°á»›c ngá»±c cầu nguyện cùng Chúa Cha sau bà i giảng hay sau khi là m phép lạ. Bà n tay rẽ đám đông lên núi má»™t mình cầu nguyện trÆ°á»›c tiếng hoan hô, ca tụng Ngà i là vua, giải thoát há» khá»i ách đô há»™. Bà n tay dâng bánh chúc tụng. Bà n tay dâng rượu thiết láºp Giao Ước má»›i trong bữa tiệc li. Bà n tay rá»a chân cho các môn đệ. Bà n tay trải dà i trên tháºp tá»± mong đón nháºn toà n thể nhân loại và o con tim nồng ấm.
Bà n tay xây dựng
Bà n tay Äấng Cứu thế gắn liá»n vá»›i việc xây dá»±ng nÆ°á»›c trá»i. Äể là m gì? Äể đón nháºn những ai sống theo tinh thần Tám Mối Phúc Tháºt: sống nghèo khó, hiá»n là nh, sầu khổ vì lẽ công chÃnh, hay xót thÆ°Æ¡ng, trong sạch, xây dá»±ng hoà bình, bị bách hại vì là m chứng nhân nÆ°á»›c trá»i.
Tám Mối Phúc Tháºt nhấn mạnh đến đức nghèo khó. Nghèo khó bao gồm cả nghèo váºt chất lẫn nghèo đức tin. Nháºn biết mình nghèo khó nên sống phó thác, đặt trá»n tin tưởng và o Chúa. Tá»± bản thân không có gì, thông minh, tà i trÃ, sức khoẻ, tiá»n của và chức tÆ°á»›c. Ta không là m chủ cả sá»± sống. Nghèo khó trong Chúa luôn sống tâm tình cảm tạ vì Chúa là m chủ má»i sá»±; ta chỉ là quản lÃ, coi sóc những gì Chúa giao phó.
Äá»i nà y từ bá» má»i sá»±, giầu sang, tiá»n bạc lẫn chức tÆ°á»›c bÆ°á»›c theo Äức Kitô. Nếu Äức Kitô lại ban cho những gì trÆ°á»›c đây hỠđã từ bá» thì giải thÃch sao cho thoả đáng việc từ bá» lúc đầu để nháºn lại nhiá»u hÆ¡n của cải váºt chất sau nà y. Khó nghèo trong Chúa phải hiểu là có Äức Kitô là có tất cả vì nÆ¡i Ngà i là nguồn sung mãn, là sức mạnh, là nguồn sống Ä‘á»i nà y và đá»i sau. Khó nghèo trong Chúa giúp sống Ä‘á»i sống khiêm nhÆ°á»ng, hiá»n là nh, xót thÆ°Æ¡ng, trong sạch, xây dá»±ng hoà bình. Tất cả Ä‘á»u bắt nguồn từ Æ¡n Chúa. Chúa đặt và o lòng ngÆ°á»i Tám Mối Phúc Tháºt để hÆ°á»›ng dẫn con ngÆ°á»i sống theo Ä‘Æ°á»ng lối Chúa. Trung thà nh sống Tám Mối Phúc Tháºt nhiá»u, Ãt, hay bất trung, phản nghịch do từng cá nhân tá»± quyết và chịu trách nhiệm vá» chá»n lá»±a của riêng mình.
Phúc cho ai
Trong tám lần chúc phúc Äức Kitô luôn bắt đầu bằng câu: Phúc thay ai. Lá»i chúc phúc dà nh cho những ai sống Tám Mối Phúc Tháºt. Lá»i chúc thứ chÃn Äức Kitô nhắm đến các tông đồ, những ngÆ°á»i ngồi ká» bên Chúa, từ bá» má»i sá»± bÆ°á»›c theo Äức Kitô. Lá»i chúc nhấn mạnh đến phần thưởng Ä‘á»i sau. Äá»i nà y há» bá» má»i sá»± bÆ°á»›c theo, đã thế há» còn bị bách hại, sỉ vả, vu khống đủ Ä‘iá»u xấu xa không phải vì há» gây nên mà vì trung thà nh vá»›i Äức Kitô mà gặp sá»± khó, nên được Chúa ban Æ¡n đặc biệt.
Phúc thay anh em khi vì Thầy mà bị ngÆ°á»i ta sỉ vả, bách hại và vu khống đủ Ä‘iá»u xấy xa. Anh em hãy vui mừng há»›n hở, vì phần thưởng dà nh cho anh em trên trá»i tháºt lá»›n lao Mt 5,12
Các tông đồ hiểu lầm Ä‘á»i sống khó nghèo Äức Kitô rao giảng. Vì thế có lần các ông thắc mắc. Chúng con bá» má»i sá»± theo Thầy để được gì? Äức Kitô đáp:
…. Chẳng há» có ai bá» nhà cá»a, anh em, chị em, mẹ cha hay ruá»™ng đất, vì Thầy và vì Tin Mừng, mà bây giá» ngay ở Ä‘á»i nà y, lại không nháºn được nhà cá»a anh em, chị em, mẹ con hay ruá»™ng đất gấp trăm, cùng vá»›i sá»± ngược đãi và sá»± sống Ä‘á»i Ä‘á»i ở Ä‘á»i sau. (Mc 10, 29tt).
Câu trả lá»i trên cho thấy ai trung thà nh sống Tin Mừng và chân thà nh theo Äức Kitô sẽ chia sẻ cuá»™c sống của Ngà i. Cuá»™c Ä‘á»i của Ngà i là cho Ä‘i tình thÆ°Æ¡ng, sống thể hiện ý Chúa Cha. Chia sẻ cuá»™c sống của Äức Kitô bao gồm cả vinh quang lẫn tháºp giá mà Äức Kitô tá»± nguyện vâng phục thánh ý Chúa Cha. Chia sẻ cuá»™c sống cho anh chị em khác chÃnh là thÆ°Æ¡ng mến má»i ngÆ°á»i nhÆ° anh em cùng cha Giêsu, trong đại gia đình Chúa, trong Giáo Há»™i. Giầu có không phải là lắm bạc, nhiá»u tiá»n mà chÃnh là tá»± do, không bị đồng tiá»n chi phối lối sống, cách suy nghÄ©. Nghèo tiá»n của, giầu tình ngÆ°á»i chÃnh là đá»i sống bác ái, yêu thÆ°Æ¡ng Äức Kitô chá»n sống trong cuá»™c Ä‘á»i rao giảng công khai của Ngà i. Má»™t khi giầu bác ái, yêu thÆ°Æ¡ng sẽ không còn cảm thấy tiá»n bạc, địa vị, tiếng tăm là quan trá»ng nữa.
Lá»i chúc phúc
Khi Äức Kitô chúc phúc cho ai, Ngà i không phải chỉ ban cho ngÆ°á»i đó Æ¡n bình an, sức mạnh và niá»m vui ná»™i tâm mà còn lên tiếng ca ngợi đồng thá»i ban Æ¡n thiêng nhÆ° phần thưởng dà nh riêng cho tâm hồn ngay chÃnh. Sống công chÃnh nháºn phần thưởng hai lần.
Lần thứ nhất Chúa ban Æ¡n bình an, sức mạnh và niá»m vui ná»™i tâm - ngay tại Ä‘á»i nà y - để ngÆ°á»i đó tiếp tục tiến bÆ°á»›c trên con Ä‘Æ°á»ng phục vụ, hy sinh là m chứng nhân cho Äức Kitô.
Lần thứ hai Chúa ban Æ¡n cao trá»ng hÆ¡n đó là sá»± sống trÆ°á»ng sinh. Phần thưởng dà nh cho anh em ở trên trá»i tháºt lá»›n lao. Lá»i chúc phúc được thể hiện trong tÆ°Æ¡ng lai, trong ngà y gặp lại Äức Kitô trên thiên quốc.
Hạnh phúc thay ai há»c sống nghèo khó vì Chúa và vì Tin Mừng. [Mục Lục]
17. ÄÆ°á»ng hẹp – Radio Veritas Asia
(TrÃch từ ‘Sống Tin Mừng’)
Khi Mẹ Têrêsa thà nh Calcutta còn sống, ngÆ°á»i ta kể lại rằng, má»™t lần Mẹ Ä‘ang rá»a những vết ghẻ lở của ngÆ°á»i bị bệnh cùi thì có má»™t thÆ°Æ¡ng gia già u có đến thăm nhà , thấy Mẹ Ä‘ang là m việc ấy, ông phát biểu ý kiến nhÆ° sau: - Nếu có ai cho tôi má»™t triệu bạc để là m công việc nhÆ° Mẹ Ä‘ang là m thì tôi cÅ©ng không dám là m.
Mẹ Têrêsa vui vẻ trả lá»i: - Tôi cÅ©ng váºy, nếu có ai cho tôi má»™t triệu bạc tôi cÅ©ng không thể là m Ä‘iá»u ông là m.
Tiá»n của váºt chất không phải là yếu tố chÃnh và chúng ta cÅ©ng không thể nà o Ä‘o lÆ°á»ng giá trị tinh thần của hà nh Ä‘á»™ng con ngÆ°á»i bằng tiá»n của váºt chất, nhÆ°ng đây là điá»u mà thÆ°á»ng tình má»—i ngÆ°á»i chúng ta cÅ©ng dá»… bị cám dá»— suy nghÄ© và hà nh Ä‘á»™ng nhÆ° váºy, đó là hà nh Ä‘á»™ng theo sá»± khôn ngoan của xác thịt, theo nhÆ° bà i Ä‘á»c hai của thánh Phaolô Tông đồ nhắc lại cho chúng ta.
Bà i Phúc âm hôm nay trình bà y cho chúng ta má»™t căn bản, má»™t hiến chÆ°Æ¡ng cho Ä‘á»i sống đức tin của mình, Ä‘á»i sống đức tin của ngÆ°á»i môn đệ Chúa qua má»i thế hệ, trong má»i hoà n cảnh và chúng ta không thể nà o hiểu được, cÅ©ng nhÆ° không thể nà o sống thá»±c hà nh những Ä‘iá»u phúc.
Tám mối phúc tháºt được ghi lại trong Phúc Âm hôm nay, trong má»™t kiểu nói phà m trần vá»›i tâm thức tá»± nhiên con ngÆ°á»i, vá»›i lẽ khôn ngoan xác thịt nhÆ° cách nói của thánh Phaolô Tông đồ. Chìa khoá để hiểu và sống những Ä‘iá»u Phúc âm mà chÃnh Chúa Giêsu Kitô đã dạy chúng ta là chÃnh Ngà i là Chúa. Chúa đã sống trá»n vẹn những Ä‘iá»u phúc nà y, nhất là trên núi Sá» khi để mình bị treo trên tháºp giá trong má»™t hà nh Ä‘á»™ng dâng hiến tuyệt đỉnh chÃnh mình cho Thiên Chúa Cha, và chỉ khi nà o chúng ta nhÆ° Chúa Giêsu trên tháºp giá, bắt chÆ°á»›c Chúa Giêsu trên tháºp giá chúng ta má»›i hiểu và má»›i sống nhÆ° Chúa đã sống.
Không phải vì tiá»n của, vì danh vá»ng mà Mẹ Têrêsa có thể thá»±c hiện những gì Mẹ đã là m cho những anh chị em thấp cùng nhất trong xã há»™i, nhÆ°ng chÃnh là tình yêu Chúa trà n đầy nÆ¡i Mẹ, không phải nhá» tiá»n của mà con ngÆ°á»i có thể sống thánh thiện, sống thÆ°Æ¡ng xót, sống hòa bình, sống công bằng, sống mối phúc tháºt nhÆ° Chúa Giêsu đã dạy, nhÆ°ng chÃnh là tình yêu Chúa, nhá» Chúa biến đổi, nhá» sống kết hiệp máºt thiết vá»›i Chúa, chúng ta má»›i có đủ can đảm để sống những gì Chúa má»i gá»i chúng ta sống: "Phúc cho những ai có tinh thần nghèo khó, phúc cho những ai hiá»n là nh, phúc cho những ai Ä‘au buồn, phúc cho những ai đói khát Ä‘iá»u công chÃnh, phúc cho những ai hay thÆ°Æ¡ng xót, phúc cho những ai có lòng trong sạch, phúc cho những ai ăn ở thuáºn hòa, phúc cho những ai bị bách hại vì lẽ công chÃnh".
Xin Chúa giúp má»—i ngÆ°á»i chúng ta được sống nhÆ° Chúa, được sống kết hiệp vá»›i Chúa má»—i ngà y má»™t hÆ¡n để chúng ta có thể hiểu và sống tám mối phúc tháºt nhÆ° Chúa đã sống. Xin Chúa giúp má»—i ngÆ°á»i chúng ta được trung thà nh vá»›i đức tin. Amen. [Mục Lục]
18. E.T. gá»i vá» nhÃ
Phim "E.T." nói vá» má»™t ngÆ°á»i hà nh tinh khác đến trái đất và bị lá»t lại má»™t mình. E.T. là m bạn vá»›i cáºu bé Elliot cùng những anh chị em của Elliot và nhiá»u ngÆ°á»i khác nữa. HỠđã vượt qua nhiá»u cuá»™c phiêu lÆ°u thá» thách và cuối cùng E.T. đã gá»i vá» nhà và được phi thuyá»n của dân tá»™c E.T. trở lại đón. E.T. có nghÄ©a là "Extra Terrestrial". Mặc dù ngÆ°á»i là m phim không chủ ý luồn Phúc Âm và o cuốn phim nhÆ°ng nó lại hiện diện trong toà n cuốn phim.
TrÆ°á»›c hết, the Extra Terrestrial đến trái đất nhÆ° là biểu tượng Nháºp Thế. HÆ¡n nữa, trong cuá»™c phiêu lÆ°u của E.T. nó gần nhÆ° song song vá»›i câu truyện Thánh Kinh vá» Chúa Giêsu. E.T. chá»n má»™t số bạn thÆ°Æ¡ng mến và đi theo E.T. Hầu hết má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u chống đối bá»n há», đặc biệt là các khoa há»c gia chỉ muốn giết E.T. để khảo nghiệm. E.T. cÅ©ng là m những phép lạ nhÆ° là m cho cây khô sống lại, chữa là nh bệnh nhân bằng cách sá» và o ngÆ°á»i bệnh. E.T. Ä‘i đâu cÅ©ng tạo nên cảnh thÆ°Æ¡ng yêu. Cuối cùng E.T. bị chết vì những ngÆ°á»i chống đối và rồi E.T tá»± phục sinh. Rồi phi thuyá»n trở lại và đón E.T. vá», trong cảnh Ä‘i vỠấy, Elliot nhìn lên bầu trá»i tá»±a nhÆ° cảnh các môn đệ nhìn Chúa Giêsu lên trá»i váºy. TrÆ°á»›c khi trở vá» quê hÆ°Æ¡ng của mình, E.T. đã nói lá»i cuối là : "Tôi sẽ ở vá»›i các bạn luôn mãi" (Mt 28,20).
Nếu chúng ta mở rá»™ng lòng ra thì cuốn phim đó cÅ©ng gợi lại cho chúng ta má»™t sá»± trong sáng, mủi lòng, tìm thấy má»™t sá»± biết Æ¡n má»›i đối vá»›i Chúa Giêsu vì khi Ngà i xuống thế, vì Ngà i đã chá»n trái đất nà y là m quê hÆ°Æ¡ng của Ngà i. Trong Phúc Âm, chúng ta thấy Chúa Giêsu không bao giá» là m cái việc gá»i vá» quê hÆ°Æ¡ng hay tìm cách trở vá». Thánh Gioan tông đồ đã viết: "Ngà i đến và ở giữa chúng ta... Ngà i đến nÆ¡i nhà Ngà i". Chúa Giêsu đã yêu nhân loại quá mức nên Ngà i không đến nhÆ° má»™t ngÆ°á»i xa lạ và chỉ chá»±c chá» có cÆ¡ há»™i là bá» ra Ä‘i ngay. Äúng hÆ¡n, Ngà i đến và hòa nháºp và o sá»± cô Ä‘Æ¡n, lo lắng, và tan nát của cả nhân loại.
Có sá»± trái ngược đó là Chúa Giêsu đến ở giữa chúng ta, đồng thá»i Ngà i nói rằng thế gian nà y không phải là nhà của chúng ta. Ngà i cho biết nhà chúng ta không phải ở thế giá»›i nà y hay ở má»™t thế giá»›i kế cáºn nà o. Nhà tháºt sá»± của chúng ta chÃnh là sá»± quan hệ giữa nhân loại chứ không phải là nÆ¡i chốn. Và nhà tháºt sá»± của chúng ta là ở trong Chúa. NhÆ° Thánh Augustinh nói, chúng ta được dá»±ng nên "vá»›i má»™t tâm hồn không bao giá» nghỉ cho tá»›i khi nà o tìm thấy sá»± nghỉ yên trong Chúa".
Vấn Ä‘á» chÃnh đối vá»›i má»™t số ngÆ°á»i trong chúng ta ngà y nay đó là nhá»› nhà . Chúng ta có thể không nháºn ra, hay chối từ Ä‘iá»u ấy, nhÆ°ng sá»± thổn thức luôn luôn hiện diện ở đó-- và sẽ chẳng bao giá» nó yên lặng cho tá»›i khi chúng ta tìm thấy căn nhà tháºt sá»± của chúng ta là ở trong Thiên Chúa.
Äiá»u ấy chẳng lạ lùng gì khi các ngụ ngôn của Chúa Giêsu thÆ°á»ng nói vá» sá»± trở vá» nhà . NgÆ°á»i con hoang Ä‘Ã ng trở vá» trong vòng tay mở rá»™ng đón mừng của ngÆ°á»i cha vá»›i đầy sá»± hoan lạc. Chúng ta cần phải có cảm nghiệm sá»± trở vá» nà y. Chúng ta phải trở vá» cùng Chúa, nếu nhÆ° chúng ta muốn được chia sẻ sá»± sống vÄ©nh cá»u của Ngà i. "Sá»± sống vÄ©nh cá»u" đối vá»›i má»™t số ngÆ°á»i cho rằng nó ở tÆ°Æ¡ng lai. nhÆ°ng Chúa Giêsu nói sá»± sống ấy chÃnh là má»™t tÃnh chất thá»±c tại của cuá»™c sống nà y chứ không phải má»™t sá»± sống của chiá»u kÃch khác.
Sá»± sống vÄ©nh cá»u là chÃnh mối dây liên kết hiện tại, là cảm nháºn sá»± Hiện Hữu của Tình Yêu Thiên Chúa trong toà n thể con ngÆ°á»i ta. "Phúc thay cho ngÆ°á»i có tinh thần nghèo khó vì NÆ°á»›c Trá»i là của há»" Chúa Giêsu đã dạy thế trong bà i Tin Mừng hôm nay (Mt 5:3). Nghèo trong nghÄ©a Thánh Kinh chÃnh là sá»± nháºn biết rằng toà n thể con ngÆ°á»i, sá»± sống mình lệ thuá»™c và o Chúa; nháºn biết xa rá»i Ngà i là chúng ta chẳng có gì hay sức mạnh để trở nên con ngÆ°á»i theo nhÆ° chủ Ä‘Ãch khi chúng ta được dá»±ng nên; nháºn biết sá»± thao thức băn khoăn tìm kiếm Ä‘iá»u gì đó cao cả hÆ¡n của tâm hồn cho tá»›i khi chúng ta tìm thấy nghỉ an trong Chúa.
"Phúc cho ai có lòng thÆ°Æ¡ng xót vì há» sẽ được xót thÆ°Æ¡ng"; "Phúc cho ai ăn ở thuáºn hòa vì há» sẽ được gá»i là con Thiên Chúa" (Mt 5,7-9). Những Ä‘iá»u ấy có nghÄ©a là sá»± toà n hảo của con ngÆ°á»i chúng ta lệ thuá»™c trên sá»± trở vá» của ta vá»›i Thiên Chúa và tha nhân. Trong và qua mối cảm nghiệm sá»± hiện diện của tình yêu Thiên Chúa, chúng ta trở nên liên kết vá»›i hết má»i ngÆ°á»i qua tình yêu. Yêu Chúa và tha nhân không thể chia cách tách rá»i được.
Hãy để Ngà i chỉ lối và hÆ°á»›ng dẫn chúng ta; rồi chúng ta sẽ cảm nghiệm được tình yêu của Ngà i ở ngay trong chúng ta. Phúc cho những ai có tinh thần nghèo khó vì há» sẽ tìm thấy bình an và chÃnh há» sẽ xây dá»±ng an bình. [Mục Lục]
19. Phúc thay
Trong Kinh Thánh, "Hạnh phúc" là tiếng ca tụng ngÆ°á»i biết là m cho Æ¡n Chúa ban sinh lợi, nên há» cảm thấy hạnh phúc ngay từ bây giá», và nếu há» luôn trung thà nh vá»›i con Ä‘Æ°á»ng đã chá»n, há» sẽ được nhìn nháºn là ngÆ°á»i công chÃnh trong giá» phán xét."(Tin Mừng thánh Matthêu, Centurion, 1991, tr.58)
- Bốn mối phúc đầu của Matthêu: ca tụng ngÆ°á»i biết hÆ°á»›ng vá» Thiên Chúa và từ chối bạo lá»±c.
* "Phúc thay ai có tâm hồn nghèo khó, vì NÆ°á»›c Trá»i là của há»". Sá»± nghèo khó mà mối phúc nà y nhắm tá»›i không phải là sá»± nghèo khó vá» váºt chất; nhÆ°ng là thái Ä‘á»™ của má»™t ngÆ°á»i nghèo tá»± nháºn mình không có quyá»n đòi há»i gì trÆ°á»›c mặt Chúa, trái lại má»i sá»± mình có Ä‘á»u do bà n tay nhân từ của Thiên Chúa.
* Potel chú giải: “NgÆ°á»i Kitô hữu phải nhìn nháºn mình đã lãnh nháºn sá»± sống nÆ¡i Thiên Chúa; mà Äức Giêsu dạy rằng phải nháºn ra và yêu mến Ngà i nhÆ° má»™t ngÆ°á»i Cha. Sá»± nghèo khó tinh thần chÃnh là chấp nháºn từ thẳm sâu lòng mình rằng sá»± sống là quà tặng thÆ°á»ng xuyên của ngÆ°á»i Cha nà y. Thiên Chúa không cần lá»i khen ngợi, Ngà i tá»± hiến má»™t cách vô vị lợi: đó chÃnh là nguồn mạch sá»± khiêm nhÆ°á»ng Kitô giáo. Sá»± khiêm nhÆ°á»ng triệt để nà y tạo nên phẩm giá của má»™t con ngÆ°á»i và của tất cả má»i ngÆ°á»i. Tháºt váºy, phẩm giá nà y không dá»±a trên sá»± già u có cÅ©ng nhÆ° những đức tÃnh nhân bản, nhÆ°ng dá»±a trên tình yêu mà Thiên Chúa dà nh cho má»—i ngÆ°á»i, nhất là ngÆ°á»i nghèo. ChÃnh đây là trá»ng tâm của Tin Mừng vÄ©nh cá»u".
* "Phúc thay ai hiá»n là nh, vì há» sẽ được đất hứa là m gia nghiệp". Mối phúc thứ hai nà y nối dà i mối phúc trên từ má»™t câu Thánh Vịnh 36: “Những ai hiá»n là nh sẽ chiếm hữu trái đất và sẽ hưởng má»™t ná»n hòa bình sung mãn". J. Potel nói tiếp: "Sá»± hiá»n là nh là hoa trái của sá»± khó nghèo. NgÆ°á»i nghèo thì không có phÆ°Æ¡ng tiện thể lý hay pháp lý bảo vệ mình. Váºy phải chăng ngÆ°á»i nghèo hoà n toà n trÆ¡ trá»i trÆ°á»›c những ngÆ°á»i không nhìn nháºn quyá»n của mình? Không, vÅ© khà của há» chÃnh là sá»± hiá»n là nh, sá»± nhẫn nại, sá»± tÃn nhiệm và o Thiên Chúa. Sá»± chiến thắng vÄ©nh viá»…n không đến từ võ lá»±c. Ngà y nay ngÆ°á»i ta gá»i nó là kết quả của sá»± không dùng bạo lá»±c".
* "Phúc thay ai sầu khổ, vì há» sẽ được Thiên Chúa ủi an". Táºn đáy sâu của ná»—i tuyệt vá»ng, ngÆ°á»i tÃn hữu vẫn thấy ánh lên má»™t niá»m hy vá»ng: "Tia hy vá»ng nà y là khuôn mặt của Thiên Chúa. Ngà i đến gần để an ủi ngÆ°á»i đắm chìm trong cÆ¡n thá» thách".
* "Phúc thay ai khao khát nên ngÆ°á»i công chÃnh, vì há» sẽ được Thiên Chúa cho thoả lòng". Rảo qua toà n bá»™ Kinh Thánh, Sá»± công chÃnh ở mối phúc thứ bốn được hiểu là "tá»± Ä‘iá»u chỉnh" tâm hồn và thái Ä‘á»™ theo cách thế Thiên Chúa đã là m. Thiên Chúa ở đây là Äấng đã đến để gặp gỡ con ngÆ°á»i và nối kết vá»›i há» bằng giao Æ°á»›c. NhÆ° váºy ‘trá»n Ä‘á»i mình, ngÆ°á»i Kitô hữu tìm cách đáp ứng những đòi há»i tinh thần và luân lý do giao Æ°á»›c nà y Ä‘á» ra bằng cách thá»±c hiện "sá»± công chÃnh" đối vá»›i Thiên Chúa và đối vá»›i đồng loại’.
- Bốn mối phúc sau hÆ°á»›ng đến thái Ä‘á»™ đặc trÆ°ng của ngÆ°á»i môn đệ Äức Kitô
* "Phúc thay ai xót thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i, vì há» sẽ được Thiên Chúa xót thÆ°Æ¡ng". Khi chiêm ngắm cách Thiên Chúa, Äấng nhân từ và xót thÆ°Æ¡ng cÆ° xá» vá»›i ta, ngÆ°á»i môn đệ của Äức Kitô há»c biết tha thứ những xúc phạm và trợ giúp anh em mình sống trong cảnh tuyệt vá»ng.
* "Phúc thay ai có tâm hồn trong sạch, vì há» sẽ được nhìn thấy Thiên Chúa". Sá»± trong sạch ở đây không có liên quan trá»±c tiếp đến tình dục. Nó cÅ©ng không phải là sá»± chÃnh trá»±c, sá»± không giả dối, sá»± Ä‘i đôi giữa nói và là m. Sá»± trong sạch đây là con Ä‘Æ°á»ng hợp nhất vá»›i Thiên Chúa.
* "Phúc thay ai xây dá»±ng hòa bình, vì há» sẽ được gá»i là con Thiên Chúa". Jean Potel giải thÃch: "Äối vá»›i Äức Giêsu, sống hòa bình bằng cách rèn luyện má»™t Ä‘á»i sống hòa hợp và an là nh không đủ, Ngà i đòi má»™t đức ái tÃch cá»±c, nhất là khi không có hòa bình trong gia đình, nÆ¡i cá»™ng Ä‘oà n Kitô hữu. Hòa bình sẽ được gá»i không có biên giá»›i cÅ©ng nhÆ° tình yêu Thiên Chúa không có giá»›i hạn. Những ngÆ°á»i xây dá»±ng hoà bình là con Thiên Chúa: dÄ© nhiên nhiệm vụ của con là tiếp tục công việc của Cha mình, mà điá»u Cha trên trá»i muốn là đem hoà bình đến cho con ngÆ°á»i".
* "Phúc thay ai bị bách hại vì sá»± công chÃnh, vì NÆ°á»›c Trá»i là của há»". Trung thà nh tuân giữ giáo huấn của Äức Kitô nhÆ° trong các mối phúc không phải là không có những hiểu lầm, những đối nghịch, những bách hại, vì những giá trị NÆ°á»›c Trá»i Ä‘i ngược lại vá»›i những giá trị thÆ°á»ng được Ä‘á» cao nhÆ° những tiêu chuẩn cuá»™c sống. Äối vá»›i Äức Giêsu, những môn đệ bị bách hại của Ngà i là những ngÆ°á»i nghèo tháºt sá»± của mối phúc thứ nhất. Há» chỉ có lá»i hứa NÆ°á»›c Trá»i cho những khổ Ä‘au há» gánh chịu.
Tất cả các mối phúc Ä‘á»u vẽ lên má»™t khuôn mặt, đó là khuôn mặt của Äức Giêsu. Jean Potel kết luáºn: "Äức Giêsu hân hoan đón nháºn NÆ°á»›c Trá»i mà Ngà i hết lòng chỠđợi và đã hoà n toà n dấn thân vì NÆ°á»›c Trá»i ấy. Cuá»™c Ä‘á»i, lá»i nói, hà nh vi của Ngà i Ä‘á»u biểu lá»™ nÆ¡i Ngà i má»™t con ngÆ°á»i nghèo hèn, hiá»n là nh, thÆ°Æ¡ng xót, trong sạch, kiến tạo hòa bình; má»™t ngÆ°á»i chỉ sống vì NÆ°á»›c Trá»i Ä‘ang đến, vì triá»u đại của Äấng mà các môn đệ Ngà i sẽ cầu khẩn khi gá»i là Cha". [Mục Lục]
20. Phúc thay ai có tâm hồn nghèo khó
(Suy niệm của Lm. Thiện Cẩm)
Pháºt ThÃch Ca mở đầu bà i thuyết pháp đầu tiên tại Bê-na-rét bằng câu: "Vạn sá»± sá»± vô thÆ°á»ng, vạn sá»± khổ", nghÄ©a là má»i sá»± đổi thay không ngừng, nên má»i sá»± chỉ là khổ. Sinh, lão, bệnh, tá»: Con ngÆ°á»i sinh ra để rồi già yếu, bệnh táºt, và cuối phải chết. Rõ tháºt cuá»™c Ä‘á»i chỉ là bể khổ!
Năm trăm năm sau, Äức Kitô xuất hiện bên đất Pa-lét-tin, dõng dạc tuyên bố trong bà i giảng đầu tiên: "Phúc thay ai có tâm hồn nghèo khó, vì NÆ°á»›c Trá»i là của há»!" (Mt 5,3)
Má»™t ngÆ°á»i mang tiếng là bi quan yếm thế, ngÆ°á»i kia lại bị coi nhÆ° không tưởng, lạc quan quá cỡ. Má»™t bên coi Ä‘á»i là bể khổ, còn má»™t bên lại nhìn thấy mà u hồng trong cái thanh bạch trống trÆ¡n.
NgÆ°á»i ta đã tốn khá nhiá»u giấy má»±c và thá»i giá» sức lá»±c để nghiên cứu, suy tÆ°, bà n cãi vá» hai bà i giảng đầu tiên của Äức Pháºt và của Äức Giêsu.. Äã có cả những luáºn án trình bà y và so sánh hai bà i giảng đó. Tuy nhiên có lẽ chẳng mấy ai hiểu được chÃnh xác ná»™i dung ý nghÄ©a của hai bà i giảng có tÃnh cách ngôn sứ ấy. Vì thá»±c ra, cả Äức Pháºt lẫn Äức Kitô, Ä‘á»u không có chủ ý Ä‘á» ra má»™t lý thuyết vá» vấn Ä‘á» hạnh phúc và đau khổ, mà chỉ chia sẻ cho anh em nhân loại của các Ngà i chÃnh kinh nghiệm sống của mình. Kinh nghiệm của Äức Pháºt là kinh nghiệm của má»™t ngÆ°á»i đã đạt tá»›i Chân NhÆ°, vượt ra ngoà i thế giá»›i vô thÆ°á»ng của những Ä‘am mê mù quáng, của sá»± phân chia đối kháng; còn kinh nghiệm của Äức Kitô, là kinh nghiệm của má»™t ngÆ°á»i thấy được sá»± tồn tại trong cái mất (x. Mt 10,39), và sá»± sống trong cái chết (x. Ga 12,24-25)
Äức Pháºt chỉ nói lên cái lý do, cái nguyên nhân là m cho ngÆ°á»i ta khổ, nhÆ°ng NgÆ°á»i không bao giá» lên án cuá»™c Ä‘á»i, cho nó chỉ là bể khổ. Äức Kitô cÅ©ng không bảo rằng muốn hạnh phúc thì phải là kẻ khố rách áo ôm. Do đó, Matthêu đã có lý khi thêm ba chữ "có tâm hồn" và o trong câu nói của Chúa, để xác định cho rõ cái nghèo hèn nà o má»›i thá»±c sá»± Ä‘em lại hạnh phúc cho con ngÆ°á»i.
Trong cuá»™c Ä‘á»i, xÆ°a cÅ©ng nhÆ° ngà y nay, và o thá»i con ngÆ°á»i còn ăn lông ở lá»—, cÅ©ng nhÆ° trong thá»i ở khách sạn 5 sao, vẫn luôn luôn diá»…n ra những cảnh trái khoáy: nhiá»u ngÆ°á»i có đủ má»i Ä‘iá»u kiện để hạnh phúc, mà thá»±c tế lại Ä‘au khổ khôn lÆ°á»ng, còn những kẻ xem ra bần cùng tăm tối, lại trà n trá» hạnh phúc.
Tháºt ra ai cÅ©ng biết rằng nghèo khó không Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên là khổ, đã Ä‘Ã nh rằng nghèo và khổ thÆ°á»ng Ä‘i đôi vá»›i nhau. Trái lại, già u có cÅ©ng không tất nhiên Ä‘em lại hạnh phúc cho con ngÆ°á»i. Vấn Ä‘á» hạnh phúc chủ yếu ở cái TÂM. Bởi thế các báºc thánh hiá»n, bằng những ngôn ngữ khác nhau, nhÆ°ng hầu nhÆ° Ä‘á»u luôn luôn nhất trà trong việc Ä‘á» cao Ä‘á»i sống tâm linh.
ChÃnh đó là lý do tại sao Äức Giêsu Ä‘á» cao tâm hồn nghèo khó, hiá»n háºu, dám chấp nháºn khổ Ä‘au, yêu thÃch sá»± chÃnh trá»±c, thÆ°Æ¡ng xót đồng loại, trong sạch, và biết xây dá»±ng hòa bình. Thá»±c ra tất cả những đức tÃnh trên đây là những đức tÃnh của "ngÆ°á»i nghèo của Thiên Chúa", của má»™t anawim, theo truyá»n thống Kinh thánh. NgÆ°á»i nghèo của Thiên Chúa, không phải là ngÆ°á»i có Ä‘á»i sống váºt chất khó khăn túng quẫn, mà là kẻ trÆ°á»›c hết hoà n toà n tin tưởng phó thác cáºy trông nÆ¡i Chúa, biết sống cho NgÆ°á»i và cho anh em đồng loại của mình, lấy Chúa là m gia nghiệp, và luôn luôn sống trong tình liên Ä‘á»›i vá»›i anh em đồng loại, thá»±c thi Ä‘iá»u răn trá»ng nhất là mến Chúa yêu NgÆ°á»i.
Nói theo Äông phÆ°Æ¡ng chúng ta, thì hạnh phúc chủ yếu ở chá»— thá»±c hiện được sá»± hòa Ä‘iệu giữa lòng mình vá»›i lòng Trá»i, giữa lòng mình vá»›i lòng ngÆ°á»i, nghÄ©a là sống sao cho hợp lòng Trá»i và lấy lòng của trăm há» là m lòng mình, "dÄ© bách tánh tâm vi tâm" (ÄÄK XLIX,1).
Theo truyá»n thống Ấn Äá»™ nói chung và Pháºt giáo nói riêng, hạnh phúc là sukha, đó là tình trạng giống nhÆ° tình trạng của má»™t bánh xe, mà trong đó má»i sá»± ăn khá»›p vá»›i nhau: và nh xe, ổ trục và các Ä‘Å©a xe Ä‘á»u tốt và nằm đúng vị trÃ, hòa hợp vá»›i các thà nh phần khác, do đó mà bánh xe chạy trÆ¡n tru. Còn Ä‘au khổ là dukha, đó là tình trạng má»™t bánh xe trục trặc, vì có những thà nh phần hÆ° há»ng hay không ăn khá»›p vá»›i những thà nh phần khác.
Nói tóm lại, không ai sÆ°á»›ng khổ má»™t mình hay chỉ tại mình, mà tất cả chúng ta liên Ä‘á»›i và chịu trách nhiệm vá» hạnh phúc cÅ©ng nhÆ° Ä‘au khổ của nhau. Vì thế mà trong Tám mối phúc tháºt, Äức Giêsu cho thấy hạnh phúc của chúng ta tùy thuá»™c và o mối tÆ°Æ¡ng quan ba chiá»u giữa chúng ta vá»›i Thiên Chúa, và giữa chúng ta vá»›i anh em đồng loại. [Mục Lục]
21. Hạnh phúc – Lm. Nguyá»…n Ngá»c Long
Hạnh phúc cần thiết cho Ä‘á»i sống má»—i ngÆ°á»i từ khi mở mắt chà o Ä‘á»i cho tá»›i khi nhắm mắt từ giã cuá»™c sống trần thế, ai củng mong muốn có hạnh phúc và ra công gắng sức để tìm hạnh phúc. NhÆ°ng nếu há»i hạnh phúc là gì, và là m thế nà o để có được hạnh phúc? Có lẽ không mấy ai có thể cắt nghÄ©a cho rõ rà ng được! Vì hạnh phúc không là điá»u Ä‘Æ¡n giản có thể thu tóm trong má»™t định nghÄ©a hay má»™t công thức, hay má»™t bà i viết. Hạnh phúc cÅ©ng không giống nhÆ° chiếc áo, chiếc xe, hay cái nhà mà có thể vẽ ra thà nh hình hà i có mà u sắc, hay có thể mua sắm là m ra được.
Hạnh phúc là điá»u cảm thấy trong tâm hồn, trong cuá»™c sống, khi má»™t biến cố, má»™t lá»i nói cá» chỉ mang lại niá»m vui, mà há» chỠđợi từ lâu. Thà dụ, khi thi Ä‘á»— hay lam ăn phát đạt gặp dịp may, con cháu khá»e mạnh mau lá»›n, há»c hà nh giá»i giang, cÆ°á»›c được ngÆ°á»i hằng mong Æ°á»›c, sang Ä‘oà n tụ vá»›i gia đình, được khen tặng tán thưởng, được khÃch lệ an ủi, thoát khá»i tai bay vạ gió, bình phục khá»e mạnh trở lại sau cÆ¡n bạo bệnh...
Trong Phúc âm, những ngÆ°á»i được Chúa chúc phúc, những ngÆ°á»i được gá»i là hạnh phúc, lại có Ä‘á»i sống trái ngược. Há» phải gánh chịu cuá»™c sống đâu có gì sáng sủa mang lại hạnh phúc nhÆ° chúng ta hiểu. Trái lại há» phải chịu phần thiệt thòi, sống hy sinh chịu Ä‘á»±ng nhiá»u hÆ¡n là đà ng khác! Tại sao Chúa lại gá»i há» là những ngÆ°á»i có hạnh phúc? Phải chăng đó chỉ là những lá»i an ủi để há» bằng lòng vá»›i số pháºn "chịu váºy" cho xong?
"Phúc thay cho những ai có tâm hồn nghèo khó, vì nÆ°á»›c trá»i là của há»" (Mt 5,3). Tất cả má»i ngÆ°á»i ai cÅ©ng cần có cuá»™c sống no đủ cÆ¡m ăn áo mặc, nhà ở, việc là m, cÆ¡ há»™i há»c hà nh thăng tiến cuá»™c sống cho xứng đáng nhân vị Ä‘á»i sống con ngÆ°á»i. NhÆ°ng Ä‘á»i sống con ngÆ°á»i đâu chỉ gói trá»n trong phạm vi bốn bức tÆ°á»ng nhà ở của mình. Nó còn liên Ä‘á»›i lan rá»™ng và tùy thuá»™c vá»›i môi trÆ°á»ng, vá»›i má»i ngÆ°á»i xung quanh nữa. Và đá»i sống con ngÆ°á»i đâu phải chỉ có nhu cầu cho thể xác, cho bao tá», cho sức khá»e, nhÆ°ng còn có nhu cầu thiêng liêng tinh thần nữa: Lòng tin tưởng biết Æ¡n Äấng Tạo Hóa.
NgÆ°á»i nghèo khó trong tâm hồn là ngÆ°á»i nhìn nháºn Chúa là Cha Ä‘á»i mình và sống bác ái, chia sẻ vá»›i ngÆ°á»i xung quanh mình. ChÃnh tình liên Ä‘á»›i đó là m cho cuá»™c sống có ý nghÄ©a, có hạnh phúc.
DÆ°á»›i con mắt của má»i ngÆ°á»i, những ai lâm cảnh hoạn nạn buồn sầu tủi khổ, há» là những ngÆ°á»i bất hạnh - Thá» lòng trong Ä‘á»i đã có ai chÆ°a má»™t lần nà o lâm cảnh nà y? - NhÆ°ng đức tin dạy chúng ta: Thiên Chúa không bá» há» má»™t mình trong lúc sầu khổ, nhÆ° Ngà i đã hứa: "Con đừng sợ, trong cÆ¡n sầu khổ, Ta sẽ cứu Ä‘á»™ con" (Is 43,1). Và trong hoà n cảnh bÆ°á»›c Ä‘Æ°á»ng cùng vẫn có những ngÆ°á»i anh chị em đồng loại sẵn sà ng an ủi, giúp đỡ nhau. Äiá»u nà y rất cần cho con ngÆ°á»i. Và chÃnh Ä‘iá»u nà y mang lại hạnh phúc cho cuá»™c sống.
Trong lúc gặp bÆ°á»›c Ä‘Æ°á»ng cùng khổ gian nan, mà biết có ngÆ°á»i cùng chia sẻ, cùng đồng hà nh vá»›i, sẽ cảm thấy được an ủi. Äá»i sống được an ủi, là đá»i sống có hạnh phúc.
Chúa chúc phúc cho những ngÆ°á»i có lòng nhân từ, lòng thông cảm vá»›i ngÆ°á»i khác (Mt 3,7-8). Có thể há» bị ngÆ°á»i Ä‘á»i cho là khá» dại hay "ăn cÆ¡m nhà , vác ngà voi hà ng xóm". NhÆ°ng đâu phải nhÆ° thế. Há» là những ngÆ°á»i kiến tạo hoà bình. Vì há» không lợi dụng ngÆ°á»i anh chị em mình lúc yếu thế sa cÆ¡ để kiếm lợi cho riêng mình nhÆ° cảnh "dáºu đổ bìm bịp leo!", nhÆ°ng tìm cách tÆ°Æ¡ng trợ lẫn nhau "chị ngã em nâng".
Há» là những ngÆ°á»i không tìm cách, tìm dịp xa gần nhục mạ bôi nhá» danh dá»± ngÆ°á»i khác. Lòng đạo đức nhân bản là ná»n tảng Ä‘á»i sống đức tin của há», nhÆ° lá»i Chúa dạy: Yêu thÆ°Æ¡ng, tha thứ cả kẻ bách hại các con (Mt 5,44).
Và trong Ä‘á»i sống, thiết tưởng ai cÅ©ng đã có kinh nghiệm quý báu nà y: Ngà y hôm nay ngÆ°á»i nà y có thể là ngÆ°á»i thù địch, hay ngÆ°á»i không đồng ý kiến, tÆ° tưởng vá»›i ta, nhÆ°ng ngà y mai há» có thể sẽ trở thà nh bạn, ngÆ°á»i là m Æ¡n cho ta! Nhà chà sÄ© Nguyá»…n Trãi thuở xÆ°a trên bình diện quốc gia dân tá»™c trong hịch Bình Ngô Äại Cáo đã kêu gá»i: "Lấy chà nhân thay cÆ°á»ng bạo!" là m ná»n móng xây dá»±ng hòa bình cho xã há»™i, kiến tạo tình ngÆ°á»i, bắc chiếc cầu thông cảm tha thứ là m hoà vá»›i nhau.
Những ngÆ°á»i được Chúa chúc phúc, được Chúa hứa cho Ä‘á»i sống hạnh phúc là những ai? Há» là những ngÆ°á»i tin theo Chúa, sống rao giảng tình yêu Chúa, tình yêu bác ái tha thứ, thắp sáng niá»m hy vá»ng cho má»i ngÆ°á»i bằng chÃnh Ä‘á»i sống mình trong môi trÆ°á»ng há» sinh sống.
Qua Ä‘á»i sống nhÆ° thế "Danh Chúa được cả sáng và NÆ°á»›c Chúa trị đến". Và ngÆ°á»i khác tìm thấy niá»m vui hạnh phúc cho tâm hồn khi nháºn ra tình yêu thÆ°Æ¡ng, tÆ°Æ¡ng trợ nhau. [Mục Lục]
22. Chúa là phúc tháºt – Lm. Phạm Quốc HÆ°ng
"Hãy vui sÆ°á»›ng và hân hoan, vì phần thưởng các ngÆ°Æ¡i lá»›n tháºt ở trên trá»i".
NgÆ°á»i Ãi NhÄ© Lan có má»™t câu nói diá»…n tả lòng tá»± hà o dân tá»™c của há» nhÆ° sau: "Trên thế giá»›i chỉ có hai loại ngÆ°á»i: những ngÆ°á»i Ãi NhÄ© Lan và những ngÆ°á»i muốn trở thà nh ngÆ°á»i Ãi NhÄ© Lan". Là ngÆ°á»i Việt Nam và cảm thấy tá»± hà o vá» truyá»n thống anh hùng của Việt tá»™c, dÄ© nhiên tôi không chấp nháºn câu nói trên. NhÆ°ng tôi cÅ©ng không dám sá»a câu đó thà nh: "Trên thế giá»›i chỉ có hai loại ngÆ°á»i: những ngÆ°á»i Việt Nam và những ngÆ°á»i muốn trở thà nh ngÆ°á»i Việt Nam." Vì tôi biết có những ngÆ°á»i không muốn nháºn mình là ngÆ°á»i Việt Nam dù đã sinh ra trên quê hÆ°Æ¡ng Việt Nam và mang trong mình dòng máu Lạc Hồng.
Dù váºy, tôi không sợ lầm khi sá»a câu trên thà nh: "Trên thế giá»›i chỉ có hai loại ngÆ°á»i: những con ngÆ°á»i hạnh phúc và những con ngÆ°á»i không được hay chÆ°a được hạnh phúc". Vì không có má»™t ngÆ°á»i bình thÆ°á»ng nà o mà không mong má»i khát khao hạnh phúc. Hạnh phúc viên mãn hay hạnh phúc Ä‘Ãch thá»±c bao giá» cÅ©ng là đối tượng tìm kiếm của trái tim nhân loại.
Nhưng là m thế nà o để đạt được hạnh phúc?
Ai cÅ©ng mong muốn hạnh phúc, nhÆ°ng những quan niệm của con ngÆ°á»i vá» hạnh phúc, vá» cách thức để đạt được hạnh phúc thì tháºt khác nhau. Có ngÆ°á»i quan niệm hạnh phúc là có sức khá»e, nhan sắc, bạc tiá»n, tà i năng, của cải, địa vị, há»c thức, và gia đình êm ấm thuáºn hoà . NgÆ°á»i khác lại cho rằng hạnh phúc là được nhiá»u ngÆ°á»i ái má»™, là m được nhiá»u Ä‘iá»u hữu Ãch cho xã há»™i, được Ä‘i và o lịch sá» nhÆ° những ngÆ°á»i hùng của nhân loại. NgÆ°á»i khác nữa lại quan niệm hạnh phúc là phải từ bá» má»i sá»± phiá»n toái của cuá»™c sống xã há»™i, sống ẩn dáºt nhÆ° má»™t loà i thú Ä‘i hoang.
Trong Tin mừng hôm nya, Chúa Giêsu đã Ä‘Æ°a ra những quy luáºt bất biến - chứ không phải má»™t quan niệm vu vÆ¡ - để đạt đến hạnh phúc thá»±c nhÆ° con ngÆ°á»i hằng mong Æ°á»›c. Theo Ngà i, những ngÆ°á»i hạnh phúc lÃ
những ngÆ°á»i có tinh thần nghèo khó,
những ngÆ°á»i hiá»n là nh,
những ngÆ°á»i Æ°u phiá»n,
những ngÆ°á»i đói khác sá»± công chÃnh,
những ngÆ°á»i biết thÆ°Æ¡ng xót,
nhÆ°ng ngÆ°á»i tinh sạch trong lòng,
những ngÆ°á»i tác tạo hòa bình,
và những ngÆ°á»i bị bách bá»› vì sá»± công chÃnh.
Là Thiên Chúa và là Äấng tạo dá»±ng nên chúng ta, Chúa Giêsu hiểu biết ta hÆ¡n là ta hiểu biết vá» chÃnh mình. Ngà i biết ta phải sống thế nà o để đạt được hạnh phúc Ä‘Ãch thá»±c, nên Ngà i đã chỉ cho ta biết những quy luáºt hạnh phúc trên. NhÆ°ng Ä‘iá»u nà y xem ra nghịch hẳn vá»›i quan niệm thông thÆ°á»ng của con ngÆ°á»i vá» hạnh phúc. NhÆ°ng đó là những chân lý không thể sai lầm.
Là m sao chúng ta biết được đây là những quy luáºt hạnh phúc chân thá»±c nhất xÆ°a nay? Vì những quy luáºt nà y đã được thể hiện nÆ¡i chÃnh con ngÆ°á»i của Chúa Giêsu. Ngà i đã sống trÆ°á»›c khi giảng dạy chúng ta những Ä‘iá»u ấy.
Tháºt váºy, nÆ¡i Chúa Giêsu chúng ta gặp thấy hiện thân của chÃnh đức khó nghèo, chÃnh sá»± hiá»n là nh, chÃnh sá»± Æ°u phiá»n, chÃnh cÆ¡n đói khát công chÃnh, chÃnh lòng xót thÆ°Æ¡ng, chÃnh lòng tinh sạch, chÃnh sá»± hòa bình, và chÃnh sá»± công chÃnh Ä‘ang bị bách bá»›. Ngà i là mẫu má»±c của tất cả những ai mà Ngà i nhìn nháºn là có phúc.
Nói cách khác, những quy luáºt trên sở dÄ© gá»i là những quy luáºt hạnh phúc bất biến vì chúng giúp ngÆ°á»i ta nên giống Chúa Giêsu và nên má»™t vá»›i Ngà i là Thiên Chúa là m ngÆ°á»i. Theo ngôn ngữ của thánh Phaolô, chúng là những phÆ°Æ¡ng thức giúp ta "mặc lấy Chúa Kitô" và trở nên nên "đồng hình đồng dạng" vá»›i NgÆ°á»i. Những quy luáºt nà y giúp chúng ta noi gÆ°Æ¡ng Chúa Giêsu, cắm sâu chôn chặt và o Thiên Chúa nhÆ° nguồn hạnh phúc duy nhất của mình và sẵn sà ng thoát ly tất cả những gì không phải là Chúa. Chúng sẽ giúp chúng ta thÆ°a cùng Chúa những lá»i của Thánh vịnh gia:
"Tôi thÆ°a cùng Yavê: ChÃnh NgÆ°á»i là Chúa của tôi, hạnh phúc của tôi, có đâu ngoà i NgÆ°á»i...
Yavê là phần cơ nghiệp, là chén của tôi,
chÃnh NgÆ°á»i là Äấng nắm giữ cÆ¡ đồ cho tôi!
Giây đo phần tôi rơi nhằm nơi tuyệt mỹ,
cơ nghiệp ấy là m cho tôi sung sướng!"
(Tv 16:2 & 5-6)
Äiá»u quan trá»ng ở đây là chúng ta có dám dấn thân sống theo những quy luáºt hạnh phúc nà y hay không?
Sở dÄ© cuá»™c Ä‘á»i chúng ta còn buồn tẻ chán chÆ°á»ng, còn "sà sà mặt đất", còn chÆ°a được thăng hoa là vì chúng ta chÆ°a dám thá»±c hà nh những Ä‘iá»u mà miệng ta nhìn nháºn là chân là thiện. CÅ©ng chÃnh vì thế mà ta chÆ°a cảm nếm được sá»± ngá»t ngà o và sức mạnh của Lá»i Chúa. Äúng nhÆ° tác giả sách GÆ°Æ¡ng Chúa Giêsu nháºn xét: "Sở dÄ© nhiá»u ngÆ°á»i nghe giảng Phúc âm luôn mà vẫn không xúc Ä‘á»™ng, là vì há» không có tinh thần Chúa Kitô. Muốn hiểu tá» và nếm thá» thi vị của Lá»i Chúa, cần phải táºp sống Ä‘á»i sống của Chúa" (GCG Q.1 Ch. 1).
Trong quá trình phong thánh của Giáo há»™i, các vị á thánh là những ngÆ°á»i bắt đầu được dân chúng tôn kÃnh nÆ¡i công cá»™ng còn được gá»i là những "chân phúc", những con ngÆ°á»i được phúc tháºt, được phần thưởng thiên Ä‘Ã ng, được sống Ä‘á»i Ä‘á»i. Lý do Giáo há»™i tôn phong các ngà i là vì Giáo há»™i nháºn thấy nÆ¡i các ngà i là hình ảnh của chÃnh Chúa Giêsu là Nguồn má»i sá»± thánh, thấy sá»± hiện diện của chÃnh Chúa nÆ¡i cuá»™c Ä‘á»i các ngà i. Phần phúc của các ngà i cÅ©ng là phần phúc được Chúa hứa ban cho má»—i tÃn hữu chúng ta.
Cuối cùng rồi thì nhân loại vẫn được chia thà nh hai loại nhÆ° những con chiên lạc được tách khá»i đám dê trong bà i giảng vá» ngà y phán xét cùng táºn (Mt 25:31-46): những ngÆ°á»i được phúc tháºt là những ngÆ°á»i mang hình ảnh Chúa Giêsu vì đã nổ lá»±c sống thánh thiện noi gÆ°Æ¡ng NgÆ°á»i và nhÆ°ng ngÆ°á»i đã tá»± khÆ°á»›c từ phúc tháºt Ä‘á»i Ä‘á»i vì đã chối bá» lá»i má»i gá»i sống thánh theo gÆ°Æ¡ng Chúa Giêsu khi còn ở trần gian và đã đánh mất hình ảnh Thiên Chúa nÆ¡i mình bằng lối sống đắm chìm trong tá»™i.
Vá»›i lá»i má»i gá»i của Chúa Kitô, vá»›i sá»± trợ giúp của Æ n Chúa, vá»›i sá»± thúc bách của Chúa Thánh Thần, vá»›i gÆ°Æ¡ng sáng và lá»i chuyển cầu của Mẹ Maria và chÆ° thánh, chúng ta còn ngần ngại gì mà chÆ°a ná»— lá»±c sống thánh để đạt được phúc tháºt? [Mục Lục]
23. Phúc tháºt, phúc giả – Lm. Bùi Quang Tuấn
"Bà i Giảng Trên Núi" hay "Hiến ChÆ°Æ¡ng NÆ°á»›c Trá»i" là bản tổng hợp xúc tÃch nhất của Tin mừng Äức Kitô. Và "Tám Mối Phút Tháºt" chÃnh là ná»n tảng căn bản nhất của "Bà i Giảng Trên Núi" đó.
Thế nhÆ°ng không tránh khá»i má»™t câu há»i đầy tÃnh hiện sinh: là m sao nghèo hèn, hiá»n từ, Æ°u phiá»n, đói khát, bị bắt bá»›...mà lại có phúc được? Phải chăng Äức Giêsu Ä‘ang ru ngủ hạng bần cùng khốn khó, nhÆ° Marx có lần tuyên bố: Kitô giáo biện chứng cho sá»± nghèo đói của nhân loại và là m lụn bại tinh thần đấu tranh vượt thoát áp bức. Phải chăng là nhÆ° thế?
Dá»±a và o đâu để khẳng định nghèo khó, Æ°u phiá»n, Ä‘au khổ là có phúc, Ä‘ang khi thá»±c tế lại nhÆ° những "vô phúc" đáng loại trừ?
Má»™t nhà tÆ° tưởng đã có lý khi nháºn định: ấy là dá»±a và o con ngÆ°á»i của Äức Giêsu, vì Ngà i chÃnh là hiện thân của khó nghèo, hiá»n là nh, lắng lo, khát khao, thÆ°Æ¡ng xót, tinh tuyá»n, hoà bình, và khốn khổ vì công chÃnh.
Không phải bởi lâm và o tình cảnh bế tắc nên Ngà i phải chịu váºy, song đây là má»™t sá»± tá»± nguyện chá»n lá»±a để là m nên mẫu gÆ°Æ¡ng ân phúc cho con ngÆ°á»i. Và dụ, có lần ma quỉ đến nói vá»›i Äức Giêsu: "Nếu ông cúi mình bái lạy tôi thì tất cả vinh quang già u sang của thế gian sẽ thuá»™c vỠông". NhÆ° váºy Chúa Giêsu có khả năng để nên già u có, và già u có lắm, vì được cả thế gian chứ không phải thÆ°á»ng. NhÆ°ng Ngà i từ chối bái lạy "cha của bá»n dối trá".
Hay sau khi hóa bánh cho dân chúng ăn no, Chúa Giêsu được ngÆ°á»i ta tôn vinh là m vua. Khi là m vua, chắc là sẽ sung sÆ°á»›ng và cao sang hÆ¡n ngÆ°á»i. Ấy thế mà Kinh thánh lại nói: "Ngà i trốn lên núi". Tại sao trốn? Phải chăng Äức Giêsu muốn khẳng định má»™t Ä‘iá»u: giá trị cao quà và cần thiết vô cùng không ở nÆ¡i của cải, cao sang, sức mạnh, chức quyá»n nhÆ°ng là nÆ¡i Thiên Chúa. Ai chá»n lá»±a Thiên Chúa, ai đặt trá»n niá»m tin tưởng nÆ¡i Ngà i chÃnh là ngÆ°á»i có phúc nhất. Thánh vịnh đã xác nháºn Ä‘iá»u đó khi nói: "Phúc thay ngÆ°á»i đặt niá»m tin tưởng nÆ¡i Chúa". Vì sao? Vì khi đặt niá»m tin tưởng nhÆ° thế:
"HỠnhư cây trồng bên suối nước,
Trổ sinh hoa trái đúng mùa
Lá cây không bao giỠtà n úa
Tất cả công việc há» là m Ä‘á»u thịnh đạt".
Thịnh đạt trong má»i công việc chÃnh là phần phúc dà nh cho những ai chá»n Thiên Chúa là m lẽ sống và con Ä‘Æ°á»ng ngay thẳng của Tin mừng để bÆ°á»›c Ä‘i, dù rằng nẻo Ä‘Æ°á»ng đó không thiếu cháºt hẹp, gian nan, Ä‘au khổ và rÆ°á»›m máu. Thế nhÆ°ng có bÆ°á»›c theo Chúa và gắng nên giống Ngà i má»›i là phúc tháºt, còn ngược lại, thì dù được xem nhÆ° thà nh công, già u có, hạnh phúc, an là nh, ngÆ°á»i ta vẫn là những kẻ vô phúc trong thiên hạ.
Má»›i đây, là ng Ä‘iện ảnh Hollywood thÆ°á»ng Ä‘á» cáºp đến nữ minh tinh Demi Moore, ngÆ°á»i rất được khán giả Hoa kỳ ái má»™, và cÅ©ng từng là vợ của Bruce Willis, má»™t tà i tá» danh tiếng khác.
Nổi tiếng và già u có, nhÆ°ng Demi lại Ä‘ang sống trong tình trạnh mặc cảm, lo sợ, hối háºn dà y vò. Số là trÆ°á»›c khi bÆ°á»›c chân và o nghá» Ä‘iện ảnh, Demi đã là m má»™t nghá» tồi bại: cho chụp hình playboy thân xác của mình.
Mặc dầu đã tốn khá nhiá»u tiá»n mua lại các phim gốc, hầu xóa bá» dấu tÃch của má»™t thá»i thiếu Ä‘oan trang, Demi vẫn mang trong mình ná»—i bất an lo sợ. Vì hiện nay Ä‘ang có dấu hiệu xuất hiện các hình ảnh xấu xa của cô trên Internet.
Demi lo cho danh dá»± của mình má»™t phần, nhÆ°ng nguy hiểm hÆ¡n, cô Ä‘ang sợ má»™t ngà y kia, ba đức con gái bé bá»ng của cô là Rumer, Scout, và Talluah sẽ nhìn thấy các hình ảnh "không nết na" của mẹ chúng trên Internet, hoặc bị bạn bè bắt gặp và đem ra trêu chá»c. Demi không muốn chứng kiến cảnh các con ngây thÆ¡ vô tá»™i phải xấu hổ Ä‘au khổ vì mình. Cô tâm sá»±: "Giấc mÆ¡ lá»›n lao nhất của tôi là tìm má»i cách thu hồi những tấm ảnh playboy đó và ném và o má»™t đống lá»a cho cháy tiêu tan". Demi cÅ©ng cho hay cô không kiêu hãnh chút nà o khi có ngÆ°á»i khen cô đẹp vẹn toà n, bởi vì cô đã phạm má»™t lá»—i lầm rất lá»›n là để cho ngÆ°á»i ta chụp hình khá»a thân hầu sá»›m nổi danh và già u có.
Thế đó, cứ tưởng vừa già u sang có sang trá»ng, vừa xinh đẹp và được mến má»™ thì hạnh phúc lắm. NhÆ°ng sung sÆ°á»›ng gì khi thâm tâm cứ bị dà y xéo cắn rứt không nguôi.
Thá» há»i sống nhÆ° thế là có phúc hay vô phúc? Thà nh ra có nhiá»u Ä‘iá»u ngÆ°á»i ta tưởng "sÆ°á»›ng lắm" hay "phúc lắm", nhÆ°ng khi đạt được rồi má»›i thấy bức rức, hụt hẫng, dà y vò, dÆ¡ nhá»›p... bởi vì ná»—i khát khao háo hức không phải là công chÃnh và thẳng ngay.
NhÆ° váºy, con ngÆ°á»i chỉ có phúc tháºt khi khao khát Thiên Chúa và sá»± công chÃnh của Ngà i. Con ngÆ°á»i chỉ có bình an và thoả lòng tháºt sá»± khi bÆ°á»›c Ä‘i trên nẻo Ä‘Æ°á»ng tháºp giá của Phúc âm. Và con ngÆ°á»i chỉ có thể vui cÆ°á»i chiến thắng khi can đảm chiến đấu và chiến thắng bao dục vá»ng Ä‘am mê thế trần.
ÄÆ°á»ng lên thiên Ä‘Ã ng khi nà o cÅ©ng nhá» hẹp và vất vả hÆ¡n Ä‘Æ°á»ng xuống há»a ngục đầy bóng mát thênh thang. NhÆ°ng can đảm chá»n lá»±a bÆ°á»›c theo Giêsu là đón nháºn cho Ä‘á»i mình chÃnh nguồn hạnh phúc chân tháºt và sá»± sống phong phú dồi dà o. [Mục Lục]
24. Xây dựng hoà bình
“Kể từ ngà y 11/9/2001, ngà y toà tháp đôi Trung Tâm ThÆ°Æ¡ng Mại Thế Giá»›i ở thà nh phố New York, Mỹ bị bá»n khủng bố tấn công khiến cho khoảng 3000 chết cho đến nay, thế giá»›i đã không có má»™t phút nà o yên. Tháºt váºy, trong suốt ba năm qua, mặc cho những cố gắng của các chÃnh phủ, nạn khủng bố vẫn không ngừng gia tăng trên má»™t diện rá»™ng chÆ°a từng thấy. Äó là vụ đánh bom đảo du lịch Bali (Inđônêxia) là m 202 ngÆ°á»i chết hồi tháng 2/2002, vụ đánh bon nhà ga xe lá»a ở Madrid (Tây Ban Nha) hồi tháng 3/2004 là m 191 ngÆ°á»i chết, rồi hà ng loạt vụ đánh bom chung cÆ° ở Nga khiến 300 ngÆ°á»i thiệt mạng. Và gần đây nhất là vụ bắt cóc con tin tại má»™t trÆ°á»ng há»c ở Beslan (Nga) hồi đầu tháng 9/2004 gây ra cái chết cho 326 ngÆ°á»i, và là m bị thÆ°Æ¡ng 727 con tin, và vụ đánh bom toà đại sứ Úc ở Jakarta (Inđônêxia) hồi thượng tuần tháng 9/2004 vừa qua đã khiến cho 9 ngÆ°á»i chết và 170 ngÆ°á»i bị thÆ°Æ¡ng…â€
Giữa lúc ná»n hòa bình thế giá»›i Ä‘ang bị Ä‘e dá»a nặng ná», thì qua Ä‘oạn Tin mừng hôm nay, chúng ta nghe vang vá»ng lá»i Chúa:
- Phúc cho ai xây dá»±ng hòa bình, vì há» sẽ được gá»i là con Thiên Chúa.
Äúng thế, cho đến ngà y hôm nay, hòa bình mãi mãi vần là má»™t Æ°á»›c vá»ng sâu xa nhất của con ngÆ°á»i. Thế nhÆ°ng, chúng ta không thể ngồi yên để đón nháºn hòa bình nhÆ° đón nháºn má»™t quà tặng từ trá»i rÆ¡i xuống. Trái lại, chúng ta phải ra sức kiến tạo, phải tÃch cá»±c góp phần xây dá»±ng hòa bình.
Thế nhÆ°ng, việc kiến tạo và xây dá»±ng hòa bình không phải được bắt đầu bằng những há»™i nghị bà n tròn hay bà n vuông, mà phải được bắt đầu ngay từ cõi lòng má»—i ngÆ°á»i. Vì thế, chúng ta không lấy là m lạ khi thấy trong đêm Giáng sinh, các thiên thần đã hát vang trên cánh đồng Bêlem:
- Bình an dÆ°á»›i thế cho ngÆ°á»i thiện tâm.
GiỠđây trong thinh lặng và bình tÄ©nh, nhìn và o táºn đáy tâm hồn, chúng ta sẽ nháºn ra kẻ ná»™i thù phá hoại sá»± bình an của bản thân và của ngÆ°á»i khác chÃnh là sá»± ghen tức.
Thá»±c váºy, sách “Cổ há»c tinh hoa†đã kể lại má»™t mẩu chuyện nhÆ° sau:
Có má»™t vị tÆ°á»›ng, trÆ°á»›c khi xuất quân, đã khao tất cả các binh sÄ© má»™t bữa tiệc thịnh soạn bằng thịt dê. Không hiểu vì quên lãng hay vì nghÄ© rằng là chá»— thân tình, nên đã không báo cho anh đánh xe. Thế là anh đánh xe nổi giáºn đùng đùng, cho rằng mình đã bị đối xá» tệ bạc.
Sáng hôm sau khi ra tráºn, anh ta đã đánh xe và chở thẳng vị tÆ°á»›ng và giao ná»™p cho quân địch.
Chỉ vì má»™t miếng thịt dê và do lòng ghen tức mà anh đánh xe đã phản bá»™i, đã phá đổ má»i tình nghÄ©a mà vị tÆ°á»›ng đã dà nh cho anh trong suốt bao nhiêu năm trá»i.
Vá»›i chúng ta cÅ©ng váºy, nhiá»u khi chỉ vì má»™t miếng thịt dê, nghÄ©a là chỉ vì những quyá»n lợi nhá» má»n, nhÆ°ng được lòng ghen tức thúc đãy và thổi phồng, chúng ta sẵn sà ng coi những ngÆ°á»i thân cáºn ruá»™t thịt là kẻ thù của mình. Chúng ta quên Ä‘i má»i tình nghÄ©a cÅ© để rồi tìm má»i cách triệt hạ cho bằng được những kẻ chúng ta ghen tức.
Thế nhÆ°ng, chÃnh sá»± ghen tức nà y đã là m cho tâm hồn chúng ta trở nên bất ổn và nhiá»u lúc còn dà y vò cắn rứt vì những lá»i nói chì chiết và những hà nh Ä‘á»™ng thô bạo của chúng ta.
Và hÆ¡n thế nữa, sá»± ghen tức còn hủy diệt sá»± bình an giữa chúng ta và ngÆ°á»i khác. Bởi vì má»™t khi đã nhìn nhau bằng cặp mắt không mấy thiện cảm, là m sao chúng ta có thể tạo được sá»± hà i hòa và cảm thông.
Chình vì thế, để góp phần xây dá»±ng sá»± bình an giữa chúng ta và những ngÆ°á»i chung quanh, thì việc đầu tiên cần phải là m ngay, đó là hãy trục xuất kẻ ná»™i thù nguy hiểm nà y ra khá»i cõi lòng chúng ta, đó là sá»± ghen tức. Bởi vì có đánh báºt táºn gốc rá»… sá»± ghen tức, thì bấy giá» chúng ta má»›i có thể nhìn nhau bằng cặp mắt trong sáng và từ đó má»›i dá»… dà ng Ä‘i tá»›i chá»— hiểu biết và cảm thông vá»›i nhau hÆ¡n. Äó phải là yếu tố căn bản cho má»™t sá»± bình an chân chÃnh. [Mục Lục]
25. Tám Mối Phúc
Khi còn bé tôi nghÄ© rằng nếu Ä‘Ã o má»™t cái lá»— xuống đất và cứ tiếp tục Ä‘Ã o, Ä‘Ã o mãi, tôi có thể là m thà nh má»™t con Ä‘Æ°á»ng hầm từ Việt Nam xuyên qua trái đất sang đến Hoa Kỳ. Tất cả má»i ngÆ°á»i Mỹ, nhà cá»a, ruá»™ng vÆ°á»n… là thế giá»›i lá»™n ngược!
Äó là lý luáºn của trẻ con. NhÆ°ng má»™t thế giá»›i lá»™n ngược đối vá»›i Chúa Giêsu không phải là má»™t tÆ° tưởng quá Ä‘iên rồ. Chúa Giêsu trong bà i giảng trên núi hôm nay, thánh Matthêu đã Ä‘Æ°a ra Tám Mối Phúc là m đảo lá»™n những giá trị và sá»± khôn ngoan của con ngÆ°á»i. Những phúc là nh của Chúa Giêsu là những giá trị bị lá»™n ngược.
Äang khi ngÆ°á»i ta chúc “Phúc cho những ai già u có†thì Äức Giêsu lại nói “Phúc cho những ai có tinh thần nghèo khóâ€. Äang khi ngÆ°á»i ta chúc “Phúc cho những ai lanh lợi†thì Äức Giêsu nói “Phúc cho những ai hiá»n là nhâ€. Äang khi ngÆ°á»i ta chúc phúc “Phúc cho những ai vui vẻ†thì Äức Giêsu nói “Phúc cho những ai Ä‘au buồnâ€. NgÆ°á»i ta chúc “Phúc cho những ai tiệc tùng linh đìnhâ€. Äức Giêsu nói “Phúc cho những ai đói khát Ä‘iá»u công chÃnhâ€. NgÆ°á»i ta Æ°á»›c ao “Phúc cho những ai có quyá»n hà nhâ€. Äức Giêsu nói “Phúc cho những ai hay thÆ°Æ¡ng xót ngÆ°á»iâ€. NgÆ°á»i ta muốn “Phúc cho những ai có thân hình đẹp đẽ thon thảâ€. Äức Giêsu nói “Phúc cho những ai có lòng trong sạchâ€. NgÆ°á»i ta muốn “Phúc cho những ai gây tin giáºt gânâ€. Äức Giêsu nói “Phúc cho những ai ăn ở thuáºn hòaâ€. Äang khi ngÆ°á»i ta muốn “Phúc cho những ai có đủ tiá»n mÆ°á»›n luáºt sÆ° giá»i†thì Äức Giêsu nói “Phúc cho những ai bị bách hại vì lẽ công chÃnhâ€. Lý do của sá»± đảo ngược giá trị nà y vì Chúa Giêsu rao giảng vá»›i tiêu chuẩn và uy quyá»n của thần linh. Chúa táºp trung và o việc yêu mến Thiên Chúa và thÆ°Æ¡ng yêu tha nhân, còn ngÆ°á»i trần gian lại táºp trung và o sá»± hưởng thụ Ãch ká»· và thá»a mãn khoái lạc.
Triết gia Aristốt xÆ°a kia đã nói: “Hạnh phúc (happiness) là cái mà tất cả má»i ngÆ°á»i tìm kiếmâ€. Äó là điá»u tá»± nhiên của con ngÆ°á»i. Sá»± ao Æ°á»›c nà y có nguồn gốc thần linh: Thiên Chúa đã đặt nó trong trái tim con ngÆ°á»i để lôi kéo con ngÆ°á»i lại vá»›i NgÆ°á»i. Do đó những Ä‘iá»u con ngÆ°á»i nghÄ© là hạnh phúc, nhÆ°ng không Ä‘Æ°a há» vá» vá»›i Thiên Chúa, Ä‘á»u là hạnh phúc giả tạo, khoái cảm mau qua, và không phải là phúc là nh thá»±c sá»±.
NgÆ°á»i nghiện rượu tin rằng hạnh phúc nằm trong chai bia, chai rượu. Má»™t chai chÆ°a đủ, rồi hai, ba chai. Sau đó lái xe vá» nhà , vượt đèn Ä‘á», gây tai nạn. Sáng sá»›m tỉnh dáºy thấy mình mẩy băng bó đầy những thÆ°Æ¡ng tÃch. Từ đó anh há»c biết rằng hạnh phúc hứa ban bởi rượu là giả tạo, hoà n toà n không phải là phúc là nh tà nà o!
Thế gian có thể tìm kiếm được khoái cảm mà há» muốn, nhÆ°ng cÅ©ng có thể mất. Má»™t sá»± thay đổi vá» tà i sản của cải, má»™t sá»± suy sụp vá» sức khá»e, má»™t kế hoạch bị thất bại, má»™t tham vá»ng không đạt được, và ngay cả má»™t sá»± thay đổi của thá»i tiết… cÅ©ng có thể lấy Ä‘i cái hạnh phúc mong manh do thế gian mang lại.
Phúc là nh của ngÆ°á»i Kitô hữu hoà n toà n khác biệt. Không má»™t yếu tố ngoại giá»›i nà o có thể ảnh hưởng đến, hay hủy diệt nó được. “Và niá»m vui của các conâ€, Äức Giêsu đã nói “không ai lấy mất đượcâ€. “Các mối phúc tháºt cho thấy má»™t tráºt tá»± của hạnh phúc và ân sủng, của vẻ đẹp và bình anâ€. [Mục Lục]
26. Phúc Tám Mối
Và o năm 258, hoà ng đế Valerian ban lệnh bắt tất cả các giám mục, linh mục và thầy sáu và o tù. Äức Giáo Hoà ng Sixtus II là ngÆ°á»i bị bắt đầu tiên. Ngà i liá»n tin tưởng trao lại tà i sản của Giáo Há»™i cho thầy sáu Laurensô vá»›i những lá»i hÆ°á»›ng dẫn phải phân phát cho các bà góa và trẻ mồ côi. Thầy sáu Laurensô đã là m đúng nhÆ° lá»i dặn của Äức Giáo Hoà ng Sixtus II.
Khi Äức Giáo Hoà ng Sixtus II bị Ä‘em Ä‘i hà nh quyết, Laurensô đã Ä‘i theo ngà i khóc lóc thảm thiết: “ThÆ°a Äức Thánh Cha, ngà i vá»™i và ng Ä‘i đâu váºy? Và con phải là m gì đây? Tại sao ngà i lại Ä‘i đến nÆ¡i hiến tế mà không có thầy sáu, ngÆ°á»i phụ giúp bà n thá» của ngà i? Con đã thi hà nh lệnh truyá»n của ngà i vá» tà i sản của Giáo Há»™iâ€. Äức Giáo Hoà ng đáp: “Con yêu dấu, ta sẽ không bá» rÆ¡i con đâu. Con sẽ theo ta trong ba ngà y nữaâ€.
Ngay sau đó, Laurensô đã bị bắt. Ông quáºn trưởng đã yêu cầu Laurensô phải trao ná»™p tà i sản của Giáo Há»™i. “Giáo Há»™i thá»±c sá»± rất già u cóâ€, Laurensô trả lá»i “Tôi sẽ chỉ cho ông thấy những tà i sản đó, nhÆ°ng hãy cho tôi má»™t thá»i gian ngắn để gom góp lại. Thá»i gian đã được ban, và Laurensô đã Ä‘i đến vá»›i các bà góa, trẻ mồ côi, những ngÆ°á»i què quặt, và già yếu mà Giáo Há»™i đã giúp đỡ. Ngà i đã qui tụ há» lại xếp thà nh hà ng dà i đứng trÆ°á»›c cá»a nhà thá», rồi má»i ông quáºn trưởng đến và nói: “ThÆ°a ông, đây là những tà i sản của Giáo Há»™i!†Viên quáºn trưởng nổi giáºn và hứa sẽ ban cho Laurensô má»™t cái chết đặc biệt: từ từ và đau Ä‘á»›n.
Sau đó Laurensô đã bị xÃch và o vỉ sắt nÆ°á»›ng thịt, nằm trên ngá»n lá»a cháy riu riu. Tuy chịu cá»±c hình, nhÆ°ng lòng khát khao của ngà i hÆ°á»›ng vá» Thiên Chúa quá lá»›n lao đến Ä‘á»™ ngà i không còn cảm thấy Ä‘au Ä‘á»›n. Nằm trên vỉ sắt má»™t lúc, ngà i nói vá»›i ông quáºn trưởng: “Xin ông hãy láºt sang mặt bên kia, bên nà y đã chÃn đủ rồiâ€. Quân lÃnh đã là m y nhÆ° váºy. Sau đó ngà i lại nói: “Bây giá» cả hai bên đã chÃn, tất cả đã sẵn sà ng, hãy Ä‘em ra phục vụ!†Rồi ngà i cầu nguyện cho tòa thánh Rôma, để nhỠđó, thế giá»›i có thể đón nháºn được đức tin. Äang khi ngÆ°á»›c mắt hÆ°á»›ng lên trá»i, ngà i đã tắt hÆ¡i thở cuối cùng trong niá»m vui hân hoan được trở vá» vá»›i Thiên Chúa hằng sống.
NÆ¡i Thiên Chúa, ngÆ°á»i nghèo khổ đặt tất cả sá»± phó tác tin cáºy, ngÆ°á»i Ä‘au buồn tìm sá»± ủi an, ngÆ°á»i tá»™i lá»—i xin Æ¡n tha thứ, ngÆ°á»i ốm Ä‘au được Æ¡n chữa là nh, kẻ bị bách hại có sức mạnh và lòng can đảm phi thÆ°á»ng… Há» hoà n toà n tùy thuá»™c nÆ¡i Ngà i. Vì thế tất cả phúc là nh được trao ban cho há».
Mẹ Têrêsa Calcutta là má»™t ngÆ°á»i phụ nữ sống cho tha nhân. Suốt Ä‘á»i của mẹ sống vá»›i Phúc Tám Mối của Chúa Giêsu. Mẹ phục vụ những ngÆ°á»i nghèo khó nhất trần gian là để bắt chÆ°á»›c lòng nhân từ của Chúa Giêsu. Ngay cả những ngÆ°á»i không phải là Kitô hữu đã nhìn và o mẹ Têrêsa và thấy mẹ có má»™t Ä‘iá»u gì đó giống nhÆ° Thiên Chúa và có thể nối kết vá»›i Ngà i. Má»™t ngÆ°á»i ăn xin Ä‘ang hấp hối bên vệ Ä‘Æ°á»ng thà nh phố Calcutta, sau khi được cứu sống đã há»i mẹ Têrêsa: “Trên trần gian nà y, có Ä‘iá»u gì giống vá»›i Thiên Chúa không?†Mẹ trả lá»i: “Không, tôi Ä‘ang cố gắng là má»™t cái gì đó giống nhÆ° Chúa Giêsu, Con Thiên Chúaâ€.
Cha Henri Nouwen, tác giả nổi danh của nhiá»u tác phẩm tu đức, khi ngà i còn sống đã gặp mẹ Têrêsa ở Rôma. Ngà i nói rằng Ä‘iá»u đáng chú ý nhất nÆ¡i mẹ Têrêsa, là mẹ thÆ°á»ng xuyên táºp trung và o Äức Giêsu. Dân chúng bu quanh lấy mẹ và đặt biết bao nhiêu câu há»i. Mẹ đã trả lá»i vá»›i má»™t nguyên tắc duy nhất: táºp trung tất cả nÆ¡i Äức Giêsu. Những câu trả lá»i của mẹ, má»›i nghe có vẻ “đỠmặt†vì Ä‘Æ¡n sÆ¡ và ngây thÆ¡, phản ảnh những thói quen của má»™t ngÆ°á»i sống hoà n toà n tùy thuá»™c và o Thiên Chúa. ChÃnh cha Nouwen cÅ©ng đã cảm nháºn được má»™t sức mạnh dịu dà ng và êm Ä‘á»m phát ra từ những câu trả lá»i đó.
Phúc Tám Mối là những con Ä‘Æ°á»ng dẫn ta vá» NÆ°á»›c Trá»i theo gÆ°Æ¡ng Chúa Giêsu đã Ä‘i. Äó không phải là tám con ngÆ°á»i khác nhau, nhÆ°ng là tám bức hình chụp từ những góc cạnh khác nhau của cùng má»™t ngÆ°á»i, ngÆ°á»i đặt hoà n toà n tin tưởng và tùy thuá»™c và o Chúa Giêsu Kitô, ngÆ°á»i sống theo giảng thuyết và trở nên giống nhÆ° Ngà i.
Ở Hoa Kỳ hằng năm những hãng xăng dầu thÆ°á»ng phát hà nh miá»…n phà những tấm bản đồ chỉ Ä‘Æ°á»ng. Lịch sá» của những tấm bản đồ chỉ Ä‘Æ°á»ng nà y bắt đầu và o năm 1895, khi tá» báo “Chicago Times Herald†vẽ ra lá»™ trình của cuá»™c Ä‘ua xe hÆ¡i từ Chicago tá»›i Waukegan cho các Ä‘á»™c giả theo dõi. Từ đó trở Ä‘i những ngÆ°á»i lái xe đã bắt đầu đòi há»i những bản đồ chỉ Ä‘Æ°á»ng giữa các thà nh phố. Những tấm bản đồ vẽ ra những con Ä‘Æ°á»ng tốt nhất, những chá»— phải Ä‘i Ä‘Æ°á»ng vòng, những Ä‘iá»u kiện của xa lá»™, những chá»— nghỉ ngÆ¡i, đổ xăng và những Ä‘iểm cần phải chú ý dá»c theo bên Ä‘Æ°á»ng…
Sách Giáo lý Công giáo giải thÃch rằng: “Trong suốt cuá»™c Ä‘á»i của Chúa Giêsu, Ngà i luôn tá» mình là “khuôn mẫu của chúng taâ€. Ngà i là “Con ngÆ°á»i hoà n hảo†và Ngà i má»i gá»i chúng ta đến là m môn đệ Ngà i, bÆ°á»›c theo Ngà i: trong sá»± hạ mình của Ngà i. Ngà i đã để lại cho ta má»™t gÆ°Æ¡ng để noi theo; bằng lá»i cầu nguyện của Ngà i, Ngà i thu hút ta và o việc cầu nguyện; bằng sá»± khó nghèo của Ngà i, Ngà i kêu gá»i chúng ta hãy tá»± ý chấp nháºn cảnh thiếu thốn và những cuá»™c bách hạiâ€.
Phúc Tám Mối là tất cả những gì Chúa Kitô đã sống, Ngà i muốn chúng ta sống những Ä‘iá»u đó trong Ngà i, để Ngà i sống trong chúng ta nhÆ° Công đồng Vatican II đã nói: “Do sá»± Nháºp Thể của Ngà i, má»™t cách nà o đó Con Thiên Chúa đã kết hiệp vá»›i má»—i ngÆ°á»i chúng taâ€. [Mục Lục]
27. Chú giải của Noel Quession
Thấy đám đông, Äức Giêsu lên núi...
Phải suy nghÄ© vá» những lá»i dẫn nháºp đầu tiên nà y của bà i giảng trên Núi Thánh Matthêu giá»›i thiệu vá»›i chúng ta Äức Giêsu lúc bắt đầu sứ vụ của NgÆ°á»i, có má»™t đám đông Ä‘i theo NgÆ°á»i. Và những câu trÆ°á»›c đó mô tả đám đông ấy gồm, những ngÆ°á»i bệnh hoạn, táºt nguyá»n, những kẻ kinh phong, bại liệt... (Mt 4,23). Äức Giêsu là Äấng nhìn thấy đám đông lầm than vất vưởng mà chạnh lòng thÆ°Æ¡ng... nhÆ° bầy chiên không ngÆ°á»i chăn dắt (Mt 9,36). Ngà y hôm nay... tôi nhìn thấy ánh mắt của Äức Giêsu đẫm lệ xót thÆ°Æ¡ng những ai bị đè bẹp: bệnh hoạn, táºt nguyá»n, những ngÆ°á»i không việc là m, những phụ nữ bị nhạo báng, những ngÆ°á»i nghèo thuá»™c má»i thà nh phần, "những ngÆ°á»i thu thuế và tá»™i lá»—i" cả má»™t nhân loại ấy bên bá» tuyệt vá»ng.
Khi Äức Giêsu nhìn thấy tất cả nhữngÄ‘iá»u đó... NgÆ°á»i là m gì? NgÆ°á»i nói gì?
Äức Giêsu lên núi. NgÆ°á»i ngồi xuống các môn đệ đến gần bên. NgÆ°á»i mở miệng dạy há» rằng:
Phong cảnh nà y được cố ý dá»±ng lên vÄ© đại và long trá»ng. Äức Giêsu rất con ngÆ°á»i nhÆ°ng theo Tin Mừng của Matthêu cÅ©ng là "Äức Chúa Vinh quang", uy nghi nhÆ° má»™t tranh thánh của phÆ°Æ¡ng Äông. Phong cảnh núi non là "bà i giảng" Äây không phải là má»™t phác há»a cho diá»…m lệ, đó chÃnh là khung cảnh vÄ© đại của việc công bố luáºt má»›i là núi Xi-nai má»›i, đỉnh núi bốc khói nÆ¡i Thiên Chúa nói vá»›i dân. Và Äức Giêsu là Môsê má»›i, nhà là m luáºt, nhà giải phóng chân chÃnh cho tất cả những ai Ä‘ang sống trong nô lệ.
Vâng, bạn Ä‘ang bị đè bẹp bởi má»™t hoà n cảnh mà con ngÆ°á»i không thể chịu Ä‘á»±ng ná»—i, bạn hãy lắng nghe! Thiên Chúa muốn nói vá»›i bạn môt Ä‘iá»u. Bạn Ä‘ang khốn khổ bởi vì bạn cảm thấy bị tổn thÆ°Æ¡ng trong những khát vá»ng sâu nhất bạn hãy lắng nghe! Nếu bạn có cÆ¡ may "'hiểu được, Ä‘iá»u NgÆ°á»i sắp nói vá»›i bạn, thì cuá»™c Ä‘á»i bạn sẽ được thay đổi. Hãy lắng nghe... Bạn hãy lắng nghe Thầy. Bạn hãy lắng nghe Äức Giêsu.
“Phúc thay... Phúc thay... Phúc thay...
Äó là chữ đầu tiên của tất cả các câu trong "bà i giảng trên núi".
“Phúc thay"!, "makarioi" trong tiếng Hy-lạp.
“Phúc thayâ€!, "asherei†trong tiếng Do Thái...
Vâng chủ Ä‘á» của bà i thuyết giáo đầu tiên của Äức Giêsu chÃnh là hạnh phúc. Các mối phúc tháºt là má»™t sá»± loan báo vá» hạnh phúc, má»™t "tin mừng tóm lược toà n bá»™ Tin Mừng. Các bạn là những ngÆ°á»i nghèo khó, bị khinh miệt những ngÆ°á»i chán nản, thất vá»ng, các bạn có thể được hạnh phúc. Các bạn hãy hạnh phúc. Bởi vì hạnh phúc tháºt trÆ°á»›c tiên không phải là công việc của sá»± già u sang, của sá»± thà nh công, của lạc thú. Bạn đã tưởng rằng hạnh phúc không dà nh cho bạn... Äức Giêsu nói vá»›i bạn rằng bạn có thể được hạnh Phúc. Äức Giêsu muốn là m cho các môn đệ của ngÆ°á»i trở thà nh những ngÆ°á»i hạnh phúc. Bạn là Kitô hữu! bạn có biết rằng bạn Ä‘ang hạnh phúc không? Nếu bạn không hạnh phúc, bạn không há»i tại sao Æ°?
NhÆ°ng vấn Ä‘á» là hạnh phúc nà o? Có nhiá»u loại hạnh phúc.Và hạnh phúc khi nà o? Cho cuá»™c Ä‘á»i hiện tại hay cuá»™c sống mai sau?
Phúc thay ai có tâm hồn nghèo khó...
Phúc thay ai hiá»n là nh...
Phúc thay ai sầu khổ...
Phúc thay ai khao khát nên ngÆ°á»i công chÃnh...
Phúc thay ai xót thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i...
Phúc thay ai có tâm hồn trong sạch...
Phúc thay ai xây dựng hòa bình...
Phúc thay ai bị bách hại vì sống công chÃnh...
Hạnh phúc mà Äức Giêsu nói đến không loại trừ những nghịch cảnh và sá»± Ä‘au khổ. Chúng ta đã thấy Ä‘iá»u đó qua tất cả bản văn, má»™t cách chÃnh xác Äức Giêsu nhắm đến những ngÆ°á»i mà ngÆ°á»i ta coi nhÆ° những ngÆ°á»i bất hạnh. Các mối phúc tháºt không nhắm đến "những"hạng ngÆ°á»i khác Những từ ngữ thay đổi ở đó chỉ để là m dôi lại má»™t tÆ° tưởng duy nhất: “Anh em hãy đến cùng tôi. tất cả những ai Ä‘ang vất vả và nặng nhá»c, và tôi, tôi sẽ cho anh em sá»± nghỉ ngÆ¡i. Anh em hãy mang lấy ách của tôi, và hãy há»c vôi tôi, vì tôi có lòng hiá»n háºu và khiêm nhÆ°á»ng. Tâm hồn anh em sẽ được nghỉ ngÆ¡i bồi dưỡng vì ách tôi êm ái và gánh tôi nhẹ nhà ng" (Mátthêu 11,28-30).
Vâng, Äức Giêsu đúng là Äấng mà ngÆ°á»i ta chỠđợi "Äấng đã được loan báo", "Äấng phải mang lại Tin Mừng “cứu Ä‘á»™" NgÆ°á»i ta hay quên rằng chữ "Tin Mừng" đã được chÃnh Äức Giêsu lấy lại từ phần thứ hai của sách I-sai-a: "Thần khà Chúa ngá»± trên tôi, vì Chúa đã xức dầu (oint = chnstoa) tấn phong tôi, để tôi loan báo Tin Mừng cho kẻ nghèo hèn. NgÆ°á»i đã sai tôi Ä‘i công bố cho kẻ bị giam cầm biết hỠđược tha, cho ngÆ°á»i mù biết hỠđược sáng mắt, trả lại tá»± do cho ngÆ°á»i bị áp bức..." (I-sai-a 61, 1.6 - Lc 4, 18)
Phúc thay... vì NÆ°á»›c Trá»i là của há»...
Tám mối phúc tháºt đầu tiên được đóng khung bằng sá»± bao gồm nà y, được lặp lại hai lần ở đầu và ở cuối (Mt 4,3 và 4,10). Bởi công thức nà y, Äức Giêsu trả lá»i hai câu há»i của chúng ta: hạnh phúc nà o? khi nà o? Vấn Ä‘á» là má»™t hạnh phúc “từ bây giá»". NÆ°á»›c trá»i Ä‘ang ở trong anh em: Không phải chỉ là má»™t hạnh phúc được hứa cho mai sau, cho Ä‘á»i sau. Phải hiểu rõ sá»± tế nhị trong tÆ° tưởng của Äức Giêsu.
Sẽ là má»™t sá»± hiểu sai khi biến nó thà nh má»™t thứ "thuốc phiện của quần chúng để ngÆ°á»i ta hút và ngủ thiếp Ä‘i vá»›i lại hứa sẽ được hạnh phúc sau nà y, bên kia thế giá»›i sau khi chết! Äức Giêsu nói rằng những ai bị đè bẹp bởi thế giá»›i nà y thì được hoặc có thể được hạnh phúc má»™t cách thiết thá»±c ngay trong lúc mà Äức Giêsu nói Ä‘iá»u đó vá»›i há». NhÆ°ng Ä‘iá»u nà y không hiển nhiên. Phải ý thức vá» nó. Và điá»u ấy dÄ© nhiên không loại bá» viá»…n cảnh của má»™t "thế giá»›i
phải đến", "NÆ°á»›c Thiên Chúa" nhÆ°ng niá»m hy vá»ng ấy đã chuyển biến hiện tại. TÆ°Æ¡ng lai hạnh phúc mà Äức Giêsu hứa ban cho tất cả những ai bị hoà n cảnh nhá»c nhằn hiện tại đè bẹp…. tÆ°Æ¡ng lai ấy đã trở thà nh má»™t thá»±c tại hiện diện trong ngôi vị và tình bạn hữu của Äức Giêsu
Bởi vì hạnh phúc ấy, chúng cuá»™c, chÃnh là Triá»u đại của Thiên Chúa", chÃnh là "Tinh yêu Thiên Chúa" ngay từ Hôm Nay nếu bạn muốn tháºt sá»± soi sáng hoà n cảnh Ä‘au khổ của bạn. Äức Giêsu không bao giỠđịnh nghÄ©a "NÆ°á»›c Thiên Chúa (những chữ NÆ°á»›c, Triá»u đại, VÆ°Æ¡ng quyá»n Ä‘á»u giống nhau trong tiếng Do Thái), nhÆ°ng nó gợi lên ý tưởng và ngÆ°á»i ta có vá» Äấng Quân VÆ°Æ¡ng, Äấng Thiên Sai lý tưởng trong toà n bá»™ PhÆ°Æ¡ng Äông Cổ đại: chức năng đầu tiên của vua (Äấng quân VÆ°Æ¡ng) là bảo đảm sá»± giải phóng khá»i má»i sức mạnh ngoại bang Ä‘ang Ä‘e dá»a... bảo đảm công lý và bảo vệ những ngÆ°á»i nghèo, trẻ nhá» chống lại những ngÆ°á»i già u sang và quyá»n thế là những ngÆ°á»i luôn luôn có khuynh hÆ°á»›ng bóc lôt những ngÆ°á»i yếu Ä‘uối. Khi Äức Giêsu khẳng định rằng những ngÆ°á»i nghèo là những ngÆ°á»i được Thiên Chúa ban đặc ân, rằng triá»u đại của Thiên Chúa thuá»™c vá» há», rằng công lý vÆ°Æ¡ng đế đứng vá» phÃa những ngÆ°á»i pháºn nhá»â€¦.Äức Giêsu không nói rằng những ngÆ°á»i nghèo là những tốt nhất, đạo đức hÆ¡n những ngÆ°á»i khác. Vấn đỠở đây không phải là tâm lý hoặc đạo đức của những ngÆ°á»i nghèo. Trong. Những công bố nà y vá» các mối phúc tháºt, có má»™t sá»± mạc khải má»™t ý tưởng nà o đó vá» Thiên Chúa: Thiên Chúa tá»± nháºn mình có bổn pháºn là má»™t ông vua tốt. Thiên Chúa đặt niá»m vinh dá»± của NgÆ°á»i trong việc Ä‘em lại "hạnh 'phúcâ€, má»™t cách mầu nhiệm, cho những ngÆ°á»i bị tÆ°á»›c Ä‘oạt hết má»i hạnh phúc của con ngÆ°á»i. Cho cả bạn nữa, nếu bạn muốn! Hạnh phúc nghịch lý và không thể hiểu được đối vá»›i ngÆ°á»i nà o đã không cảm nghiệm nó.
Váºy bạn hãy thá» xem. Hãy bÆ°á»›c và o hạnh phúc đó của Thiên Chúa. Ngay NGÀY HÔM NAY.
Nếu bạn đã bắt đầu hiểu được ý nghÄ©a toà n diện" của các mối phúc tháºt, lúc đó bạn hãy lắng nghe cách thể hiện mà Matthêu Ä‘em lại. Sá»± công bố Tin Mừng NÆ°á»›c Thiên Chúa trình bà y má»™t chÆ°Æ¡ng trình sống cho ngÆ°á»i Kitô hữu: nếu bạn muốn hạnh phúc thì đó là cách mà bạn phải là m.
Phúc thay ai có tâm hồn nghèo khó, vì NÆ°á»›c Trá»i là của há».
Phúc thay ai hiá»n là nh vì há» sẽ được Äất Hứa là m gia nghiệp.
Cùng má»™t chữ Do Thái "anawim': có thể được dịch là “nghèo khó" hay là "hiá»n là nh". Äó là hai khÃa cạnh của cùng má»™t thá»±c tại. Chữ "anawim" gợi lên hình ảnh của má»™t ngÆ°á»i "bị uốn cong", thái Ä‘á»™ của kẻ yếu không còn khả năng tá»± vệ bắt buá»™c phải nhÆ°á»ng bÆ°á»›c trÆ°á»›c những ngÆ°á»i là nạmh nhất. Là ngÆ°á»i bị hạ nhục, bị là m cho thấp kém, ngÆ°á»i đó dù là nam hay nữ không là m sao để cho ngÆ°á»i ta tôn trá»ng các quyá»n của mình…. NgÆ°á»i "hiá»n là nh" chÃnh là ngÆ°á»i không bá»±c tức trÆ°á»›c sá»± thịnh vượng của những vô đạo và há» không đánh mất lòng nhẫn nại. Äức Giêsu nói vá» ngÆ°á»i "Thầy hiá»n là nh và khiêm nhÆ°á»ng ở trong lòng (Mt 11,29-12, 18-21). Bị các kẻ thù công kÃch, NgÆ°á»i tha thứ cho há». Äức Giêsu đã sống mối phúc tháºt thứ nhất:
Phúc ai sầu khổ, vì hỠsẽ được Thiên Chúa ủi an.
Phúc thay ai khát khao nên ngÆ°á»i công chÃnh, vì há» sẽ được Thiên Chúa cho thá»a lòng.
Phúc thay ai xót thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i vì há» sẽ được Thiên Chúa xót thÆ°Æ¡ng.
Phúc thay ai có tâm hồn trong sạch, vì hỠsẽ được nhìn thấy Thiên Chúa.
Äức Giêsu đã khóc vá»›i Mát-ta và Ma-ri-a. Äức Giêsu hoà n toà n "tÆ°Æ¡ng ứng" vá»›i ý muốn của Chúa Cha: NgÆ°á»i là Äấng Công chÃnh. NgÆ°á»i là lòng thÆ°Æ¡ng xót của Thiên Chúa đối vá»›i những ngÆ°á»i tá»™i lá»—i. NgÆ°á»i đã tha thứ tha thứ và tha thứ... Tâm hồn NgÆ°á»i "thanh khiết" vô song, không chút sai lầm, không chút quanh co: hà nh Ä‘á»™ng và ý định của NgÆ°á»i hoà n toà n thống nhất.
Phúc thay ai xây dá»±ng há»a bình, vì há» sẽ được gá»i là con Thiên Chúa.
Phúc thay ai bị bách hại vì sống công chÃnh, vì NÆ°á»›c Trá»i là của há».
Äức Giêsu đến để Ä‘em lại hòa bình. á»’, những ai xây dá»±ng hòa bình tháºt hạnh phúc, há» hòa giải những cặp vợ chồng gây gá»—, cãi vã nhau, há» nối lại những tình bạn bất hoà ? há» là m dịu bá»›t những xung Ä‘á»™t giữa cha mẹ và con cái trong gia đình, há» tạo ra sá»± lắng nghe và hiểu biết lẫn nhau. Không có sá»± phục vụ nà o lá»›n hÆ¡n là phục vụ anh em mình. "Thầy ban cho anh em bình an của Thầy không nhÆ° thế gian ban tặng". (Ga 14,27). Phúc thay anh em khi vì Thầy mà bị ngÆ°á»i ta sỉ vả, bách hại và vu khống đủ Ä‘iá»u xấu xa. Anh em hãy vui mừng" há»›n hở, vì phần thưởng dà nh cho anh em ở trên trá»i tháºt lá»›n lao. [Mục Lục]
|