Khát vá»ng Thiên Chúa
07.12.2007
Äá»i sống và sinh hoạt của Giáo há»™i là m tôi ý thức sâu sắc sá»± đói khát Thiên Chúa. CÆ¡n đói nà y không thuá»™c giáo thuyết hay thần há»c mà là kinh nghiệm trá»±c tiếp Thiên ChuÌa trong thá»±c tại hữu thể của chúng ta. Äó là cảm nghiện của con tim, con tim tượng trÆ°ng cho chÃnh bản chất hiện hữu con ngÆ°á»i theo quan niệm Thánh Kinh. NhÆ° thế chúng ta Ä‘ang chứng kiến thá»±c tại câu nói nổi tiếng của Karl Rahner: “Ki-tô hữu trong tÆ°Æ¡ng lai sẽ hoặc là nhà thần bÃ, hoặc không là gì cả - Tôi muốn nói đến những ngÆ°á»i có kinh nghiệm trá»±c tiếp Thiên Chúaâ€.
Cảm nghiệm Thiên Chúa được nháºn ra tại nÆ¡i thẳm sâu nhất của nhân vị. ChÃnh tại tâm Ä‘iểm nà y, chúng ta cảm nháºn được sá»± tháºt cốt yếu, vốn là điá»u không thể tiếp nháºn được từ bên ngoà i hay ná»— lá»±c của bản thân mà là quà tặng đến từ Thiên Chúa. Sá»± giáp mặt Thiên Chúa là má»™t kinh nghiệm đặc biệt vượt ra ngoà i bản văn Thánh Kinh, và biểu tượng cho sá»± khác biệt giữa hai câu há»i: “Dân chúng bảo tôi là ai ?†và “Bạn nghÄ© tôi là ai ?†Kinh thánh cho chúng ta hay Ä‘iá»u mà ngÆ°á»i khác nghÄ© vá» ChuÌa Giêsu, và chỉ đúng con Ä‘Æ°á»ng theo đó chúng ta có thể tìm vá» cá»™i nguồn là chân lý của Thiên Chúa. Có lẽ sá»± so sánh loại suy sau đây sẽ giúp chúng ta hiểu hÆ¡n: Khi nhìn và o một thá»±c Ä‘Æ¡n hay sách dạy nấu ăn, chúng ta chÆ°a thá»±c sá»± thưởng thức món ăn dó. Cả hai thứ Ä‘á»u quan trá»ng và giúp chúng ta chế biến đồ ăn, tháºm chà còn là m cho chúng ta chảy nÆ°á»›c dãi. Chúng kÃch thÃch sá»± ngon miệng hay báo hiệu má»™t bữa tiệc. NhÆ°ng khi tất cả đã sẵn sà ng, chúng ta phải gá»i món ăn từ thá»±c Ä‘Æ¡n hay phải chế biến theo phÆ°Æ¡ng pháp chỉ dẫn, rồi ăn nếu chúng ta thá»±c sá»± muốn thưởng thức. Kinh nghiệm vá» Thiên Chúa cÅ©ng giống nhÆ° thế. Chúng ta phải vượt ra ngoà i văn bản Kinh thánh, để được hÆ°á»›ng dẫn bởi cùng má»™t Thần Khà đã linh hứng Kinh thánh, chúng ta mÆ¡Ìi có thể giáp mặt Äấng mà bản văn Ä‘á» cáºp đến. Lý do là tất cả ngôn từ và hình ảnh Ä‘á»u hạn chế, nên không có khả năng tÆ°Æ¡ng xứng để diá»…n tả tròn đầy thá»±c tại vô biên. Ở đây tôi không muôÌn nói rằng má»i từ ngữ, hình ảnh, dụ ngôn và các định thức đức tin Ä‘á»u không có ý nghÄ©a; trái lại đó là những tấm bản chỉ Ä‘Æ°á»ng và là phần thiết yếu của quá trình nháºn thức, cho duÌ€ không phải là thá»±c chất. Chúng chỉ Ä‘Æ¡n giản hÆ°á»›ng chúng ta tá»›i chân lý không bao giá» có thể diển đạt trong vẹn bằng lá»i. Thánh Tôma Aquinô, vá» cuối Ä‘á»i sau khi đã kinh nghiệm Thiên Chúa hằng sống, đã thừa nháºn rằng tất cả ngôn từ của ngÆ°á»i Ä‘á»u vô giá trị nhÆ° những cá»ng rÆ¡m. Hiệu quả của má»™t kinh nghiệm nhÆ° thế rất giống nhÆ° sá»± thức tỉnh. NhỠđó chúng ta nhìn thấy sá»± váºt nhÆ° nó là ; và tại trung tâm hữu thể của mình, chúng ta có thể trả lá»i câu há»i của ChuÌa Giê-su “Bạn nghÄ© Tôi là ai ?“ Tuy nhiên, câu trả lá»i sẽ không bao giá» diá»…n tả hoà n toà n bằng ngôn từ. Cho dẫu là m hết sức mình, chúng ta vẫn bất lá»±c vì sá»± không tÆ°Æ¡ng xứng của từ ngữ. Äó là điá»u mà chúng ta biết, nhÆ°ng chÃnh xác nhÆ° thế nà o thì không thể trình bà y. Ở đây tôi sá» dụng Ä‘á»™ng từ “biết†theo nghÄ©a hoà n hảo của nó – má»™t sá»± hiểu biết xuất phát từ sÆ°Ì£ thân máºt thâm vi của việc kết hợp yêu Ä‘Æ°Æ¡ng – chứ không phải là hiểu biết vá». Äồng thá»i nháºn thức vá» Thiên Chúa, là sá»± tá»± nháºn thức mình. Thánh Augustino nhắc nhở chúng ta rằng biết Chúa và biết mình gắn liá»n vá»›i nhau. Khi ý thÆ°Ìc rằng Thiên Chúa và tôi không tách biệt, rằng NgÆ°á»i không phải là đối tượng biệt láºp khá»i tôi, chúng ta sẽ đồng thá»i nháºn ra rằng: Tá»± bản chất mình được kết hợp vá»›i má»™t hữu thể khác. Thomas Merton nói: Bản chất Ä‘Ãch thá»±c của chúng ta đối nghịch vá»›i cái tôi ảo tưởng, cái tôi gồm những đặc tÃnh được nháºn ra từ những gì tôi là m, tôi có và những gì ngÆ°á»i khác nghÄ© vá» tôi. Nhá» khám phá sá»± tháºt vá» Thiên Chúa mà chúng ta nháºn ra bản chất vô ngã của mình. Danh từ chiêm niệm theoria, theo nguyên ngữ Hy lạp, có nghÄ©a là thấy. Vì thế, chiêm niệm là má»™t cố gắng mở mắt ra để nhìn Chúa trong tình trạng Chúa thá»±c sá»± là ; chiêm niệm laÌ€ nhìn mình cÅ©ng nhÆ° toà n bá»™ vÅ© trụ trong tình trạng nó thá»±c sá»± là . Nói khác Ä‘i, chúng ta được ban tặng khả năng chia sẽ sá»± thông đạt của Thiên Chúa. Bạn thá» tưởng tượng cuá»™c sống chúng ta sẽ đổi khác Ä‘i biết bao khi Ä‘iá»u đó xảy ra. Và sẽ có sá»± đổi khác trong quan hệ cá nhân khi chúng ta ý thức rằng ngÆ°á»i khác, hữu thể khác không phải là những đối tượng biệt láºp khá»i mình. Có được sá»± hiểu biết vá» Thiên Chúa và chÃnh mình nhÆ° thế sẽ là chìa khóa dẫn đến tá»± do vaÌ€ là m cho chúng ta được sống dồi dà o, nhÆ° ChuÌa Giê-su đã hứa. Hẳn chúng ta còn nhá»› câu chuyện của ChuÌa Giê-su bên bá» giếng cùng vá»›i ngÆ°á»i thiếu phụ Samaria? ChuÌa Giêsu nói vá»›i bà rằng NgÆ°á»i sẽ cho bà thứ nÆ°á»›c vá»t lên từ trong lòng, là thứ nÆ°Æ¡Ìc thá»a mãn má»i cÆ¡n khát và dẫn và o Ä‘á»i sống vÄ©nh hằng. Bà trả lá»i đó là mong Æ°á»›c sâu xa nhất của bà . Äó cÅ©ng là khát vá»ng của má»—i ngÆ°á»i chúng ta vá» Ä‘iá»u không thể đáp ứng bằng nổ lá»±c của bản thân, nhÆ°ng chỉ có Thiên Chúa má»›i thá»a mãn được. Liên tưởng đến câu chuyện nầy là trình thuáºt phục sinh: Trên Ä‘Æ°á»ng tá»›i má»™, những ngÆ°á»i phụ nữ tá»± há»i ai sẽ lăn tảng đá ra giuÌ€m há». Tôi nghÄ© đây là má»™t ẩn dụ. Bên giếng Gia-cóp tảng đá được lăn ra. Tảng đá trong lòng chúng ta cÅ©ng cần phải được lăn Ä‘i, để nÆ°á»›c hằng sống của Äức Kitô phục sinh vá»t lên. Chiêm niệm giúp chúng ta má»™t phÆ°Æ¡ng thế để tảng đá nầy được lăn Ä‘i. NhÆ° cuá»™c phục sinh, tảng Ä‘aÌ Ä‘Æ°á»£c lăn Ä‘i không do bà n tay con ngÆ°á»i. Tất cả những giÌ€ chúng ta có thể là m là an tâm phó thác trong tình yêu và nổ lá»±c cầu nguyện để việc chuyển dịch đó xảy ra. Vì thế, vấn Ä‘á» cấp bách là : Chúng ta không cần ai đó phải tốn thêm thì giỠđể chỉ cho kẻ khác khuôn mặt Thiên Chúa, cÅ©ng nhÆ° không cần ai Ä‘oÌ phải say mê tô vẻ tỉ mỉ thêm nữa bức chân dung NgÆ°á»i. Äiá»u mà thế giá»›i Ä‘ang kêu gà o đòi há»i đó là những con ngÆ°á»i dà nh hết thá»i gian cho má»™t công việc vô giá là tìm gặp Thiên Chúa trong chÃnh con tim mình. Äể rồi từ nguồn cảm hứng linh nghiệm đó, há» sẽ má»i gá»i và giúp kẻ khác cÅ©ng là m nhÆ° thế, mà không cần phải báºn tâm vá» những nếp nghÄ© hay quan niệm khác nhau vá» niá»m tin. Duy nhất chỉ cần há» chú tâm và o việc thá»±c hà nh để tiến lên gặp gỡ Äấng mà má»i ngôn từ và tÆ° tưởng Ä‘á»u Ä‘á» cáºp đến.
Fr. Phạm Quang Long (dịch) Nguyên tác: Patrick Eastman, Eat these Words Monos No 1, 1996
|