Giáo Phận Vinh Online | Chuyên mục | NgÆ°á»i CGVN táº¡i háº£i ngoáº¡i | TGP New Orleans cÃ³ thÃªm 2 giÃ¡o xá»© Viá»‡t Nam - Tiá»‡c gÃ¢y qÅ©y cho viá»‡c phong chÃ¢n phÆ°á»›c ÄHY F.X Nguyá»…n VÄƒn Thuáºn

GiÃ¡o Ä‘oÃ n CÃ´ng GiÃ¡o Viá»‡t Nam Tá»•ng giÃ¡o pháºn New Orleans

Trong khi GiÃ¡o Há»™i CÃ´ng GiÃ¡o hoÃ n vÅ© hÃ¢n hoan Ä‘Ã³n má»«ng ngÃ y trá»ng Ä‘áº¡i: Äáº¡i Lá»… TÃ´n phong Hiá»ƒn ThÃ¡nh 2 Vá»‹ Ä‘áº¡i GiÃ¡o hoÃ ng: Äá»©c Gioan XXIII vÃ Gioan PhaolÃ´ II, GiÃ¡o Ä‘oÃ n CÃ´ng GiÃ¡o Viá»‡t Nam táº¡i ChÃ¢u thÃ nh Ngá»c LÃ¢n (New Orleans) bang Louisiana hiá»‡p cÃ¹ng GiÃ¡o Há»™i hoÃ n vÅ© vÃ Ä‘Ã³n nháºn tin vui: NgÃ y 15.4.2014, trong lá»‹ch trÃ¬nh Tuáº§n ThÃ¡nh, Äá»©c Tá»•ng GiÃ¡m má»¥c Gregory M. Aymond cÃ´ng bá»‘: ThÃ nh láºp 2 GiÃ¡o xá»© thá»ƒ nhÃ¢n cho GiÃ¡o Ä‘oÃ n CÃ´ng GiÃ¡o Viá»‡t Nam: GiÃ¡o xá»© ThÃ¡nh Giuse (Woodlawn) do Cha ChÃ¡nh xá»© Jos. Tráº§n ÄÃ¬nh Tháº¯ng vÃ GiÃ¡o xá»© Äá»©c Máº¹ LÃªn Trá»i (Avondale) do Cha ChÃ¡nh xá»© P. Nguyá»…n Thanh HoÃ i. Cáº£ hai Cha sá»Ÿ má»›i vá»›i nhiá»‡m kÃ¬ 6 nÄƒm vÃ cÃ³ thá»ƒ váº«n tiáº¿p tá»¥c nhiá»‡m kÃ¬ káº¿ tiáº¿p do nhu cáº§u Má»¥c vá»¥. NhÆ° váºy, hiá»‡n nay, GiÃ¡o Ä‘oÃ n CÃ´ng GiÃ¡o Viá»‡t Nam táº¡i New Orleans cÃ³ 4 GiÃ¡o xá»©: Gx Maria Ná»¯ VÆ°Æ¡ng Viá»‡t Nam vÃ Äá»n ThÃ¡nh Äá»©c Máº¹ La Vang, Gx ThÃ¡nh LÃª Thá»‹ ThÃ nh, Gx ThÃ¡nh Giuse vÃ Gx Äá»©c Máº¹ LÃªn Trá»i.

NgÆ°á»£c dÃ²ng thá»i gian, ngay sau Ä‘á»£t ngÆ°á»i Viá»‡t Ä‘áº§u tiÃªn tá»‹ náº¡n táº¡i Hoa KÃ¬ sau biáº¿n cá»‘ 30.4.1975, vÃ o thÃ¡ng 9.1975, cÃ³ khoáº£ng 20 gia Ä‘Ã¬nh Viá»‡t Nam tá»« tráº¡i táº¡m cÆ° Fort Chaffee (Arkansas), Indiantown Gap (Pennsylvania) vá» cÆ° trÃº táº¡i Versailles Arms Appartments, thuá»™c New Orleans East. Cuá»‘i nÄƒm 1975, Ä‘Ã£ cÃ³ 600 ngÆ°á»i Viá»‡t cÆ° ngá»¥ táº¡i ChÃ¢u thÃ nh Ngá»c LÃ¢n nhá» bÃ© thÃ¢n thÆ°Æ¡ng nÃ y. Nháºn tháº¥y nhu cáº§u Má»¥c vá»¥ cáº¥p bÃ¡ch cho Cá»™ng Ä‘á»“ng NgÆ°á»i Viá»‡t CÃ´ng GiÃ¡o táº¡i Ä‘Ã¢y, Äá»©c Tá»•ng GiÃ¡m má»¥c Philip M. Hannan Ä‘Ã£ ngá» Ã½ má»i Cha Tráº§n CÃ´ng Nghá»‹ vá» New Orleans Ä‘á»ƒ lo Má»¥c vá»¥ cho khá»‘i GiÃ¡o dÃ¢n Ä‘Ã´ng Ä‘áº£o nÃ y. ÄÃ³ lÃ lÃ do hÃ¬nh thÃ nh Trung tÃ¢m Má»¥c vá»¥ cho NgÆ°á»i Viá»‡t táº¡i Ä‘Ã¢y. GiÃ¡o Ä‘oÃ n CÃ´ng GiÃ¡o Viá»‡t Nam táº¡i New Orleans Ä‘Æ°á»£c khai sinh Ä‘i tiÃªn phong trong cÃ´ng tÃ¡c má»¥c vá»¥ tÃ´ng Ä‘á»“ riÃªng cho ngÆ°á»i tá»‹ náº¡n Viá»‡t Nam dÃ¹ trong hoÃ n cáº£nh khÃ³ khÄƒn lÃºc ban Ä‘áº§u.

NgÃ y hÃ´m nay, gáº§n 4 tháºp niÃªn (1975-2014) GiÃ¡o Ä‘oÃ n CÃ´ng GiÃ¡o Viá»‡t Nam Ä‘Ã£ lá»›n máº¡nh vá»›i Äá»©c Tin kiÃªn vá»¯ng, kiá»‡n toÃ n nhá»¯ng cÆ¡ sá»Ÿ vá»¯ng cháº¯c cáº£ vá» TÃ´n giÃ¡o láº«n duy trÃ¬ VÄƒn hoÃ¡ DÃ¢n tá»™c. ThÃ nh quáº£ nÃ y Ä‘áº¡t Ä‘Æ°á»£c lÃ do Há»“ng Ã¢n cá»§a ChÃºa vÃ Máº¹ Maria tá»« Ã¡i cÃ¹ng vá»›i lÃ²ng quáº£ng Ä‘áº¡i bao dung cá»§a Äá»©c TGM Philip M. Hannan vÃ cÃ´ng sá»©c cá»§a cÃ¡c Linh má»¥c khai phÃ¡ lÃºc ban Ä‘áº§u vÃ nhá»¯ng tháº¿ há»‡ Linh má»¥c káº¿ tiáº¿p cÅ©ng nhÆ° toÃ n thá»ƒ Cá»™ng Ä‘á»“ng DÃ¢n ChÃºa.

Äá»ƒ Ä‘Ã¡p láº¡i nguá»“n Há»“ng Ã¢n vÃ´ biÃªn, GiÃ¡o Ä‘oÃ n CÃ´ng GiÃ¡o Viá»‡t Nam New Orleans Ä‘Ã£ tá»• chá»©c Má»«ng kÃnh ngÃ y Äáº¡i Lá»… TÃ´n phong Hiá»ƒn ThÃ¡nh nÃ³i trÃªn ráº¥t long trá»ng bá»Ÿi: Hai Vá»‹ Äáº¡i GiÃ¡o hoÃ ng Ä‘Ã£ thÆ°Æ¡ng GiÃ¡o Há»™i CÃ´ng GiÃ¡o Viá»‡t Nam, thá»ƒ hiá»‡n tÃ¬nh Phá»¥ tá» má»™t cÃ¡ch ráº¥t Ä‘áº·c biá»‡t trong lá»‹ch sá» GiÃ¡o Há»™i. NhÃ¢n dá»‹p nÃ y, cÃ¡c GiÃ¡o Ä‘oÃ n CÃ´ng GiÃ¡o Viá»‡t Nam gá»“m cÃ¡c Linh má»¥c Viá»‡t Nam, cÃ¡c Há»™i Ä‘á»“ng Má»¥c vá»¥, cÃ¡c ÄoÃ n thá»ƒ CÃ´ng GiÃ¡o Tiáº¿n hÃ nh, má»™t sá»‘ ThÆ°Æ¡ng gia cÃ³ tÃ¢m huyáº¿t vÃ toÃ n thá»ƒ Cá»™ng Ä‘á»“ng DÃ¢n ChÃºa New Orleans cÃ¹ng chung tay ná»— lá»±c tá»• chá»©c Dáº¡ Tiá»‡c GÃ¢y QuÄ© Tiáº¿n trÃ¬nh Phong ChÃ¢n PhÆ°á»›c Äá»©c Há»“ng Y PX. Nguyá»…n VÄƒn Thuáºn vÃ o buá»•i tá»‘i ChÃºa Nháºt 27.4.2014. Hai Cha sá»Ÿ Tráº§n VÄƒn Nam vÃ Nguyá»…n VÄƒn NghiÃªm Ä‘Ã£ lÃ nhá»¯ng Ä‘áº§u táº§u cho buá»•i tá»• chá»©c thÃ nh cÃ´ng mÃ£n nguyá»‡n nÃ y. KhÃ¡ch Ä‘áº·c biá»‡t trong buá»•i Dáº¡ tiá»‡c nÃ y lÃ BÃ Thu Há»“ng (em gÃ¡i Ãºt Äá»©c Há»“ng Y)â€¦

Sau Ä‘Ã¢y, ngÆ°á»i viáº¿t xin Ä‘Æ°á»£c ghi láº¡i Ä‘Ã´i dÃ²ng vá» Hai Vá»‹ Äáº¡i GiÃ¡o hoÃ ng Ä‘á»‘i vá»›i GiÃ¡o Há»™i CÃ´ng GiÃ¡o Viá»‡t Nam:

Äáº I Lá»„ TÃ”N PHONG 2 THÃNH GIÃO HOÃ€NG GIOAN XXIII & GIOAN PHAOLÃ” II

THÃNH GIÃO HOÃ€NG GIOAN 23

Äá»©c Gioan XXIII tÃªn tháºt lÃ Angelo Giuseppe Roncalli, ra Ä‘á»i ngÃ y 25.11.1881, táº¡i lÃ ng Sotto il Monte, ngoáº¡i Ã´ Bergamo, trÃªn Ä‘á»“i miá»n báº¯c Italy, lÃ trÆ°á»Ÿng nam sau ba cÃ´ con gÃ¡i cá»§a Ã´ng bÃ Giovanni vÃ Marianna Roncalli. Cha máº¹ NgÃ i cÃ³ 9 ngÆ°á»i con vÃ sinh sá»‘ng báº±ng cÃ´ng viá»‡c nÃ´ng tráº¡i. ChÃº Angelo (ThiÃªn tháº§n) gia nháºp Tiá»ƒu Chá»§ng viá»‡n Bergame nÄƒm 11 tuá»•i (1892), Äáº¡i Chá»§ng viá»‡n nÄƒm 1895. Háº¿t nÄƒm Tháº§n há»c II, Tháº§y Angelo vÃ o Há»c viá»‡n Tháº§n há»c Roma Ä‘áº§u nÄƒm 1901 (20 tuá»•i). NgÃ i lÃ má»™t Äáº¡i Chá»§ng sinh xuáº¥t chÃºng. DÃ¹ bá»‹ giÃ¡n Ä‘oáº¡n viá»‡c há»c hÃ nh trong 2 nÄƒm, tá»« cuá»‘i nÄƒm 1901 Ä‘áº¿n 1902 vÃ¬ nghÄ©a vá»¥ quÃ¢n sá»±, NgÃ i Ä‘Ã£ chá»‹u chá»©c PhÃ³ Táº¿ vÃ o nÄƒm sau Ä‘Ã³ vÃ Linh má»¥c vÃ o ngÃ y 10.6.1904.

Sau khi Ãá»©c PiÃ´ XII táº¡ tháº¿ vÃ o nÄƒm 1958, cÃ¡c Há»“ng Y Ä‘Æ°á»£c triá»‡u há»“i vá» Vatican. Tháº¿ giá»›i ngáº¡c nhiÃªn sá»ng sá»‘t vÃ´ cÃ¹ng, khi Äá»©c Roncalli Ä‘Æ°á»£c báº§u lÃªn ngÃ´i GiÃ¡o HoÃ ng ngÃ y 28.10.1958, lÃºc NgÃ i Ä‘Ã£ 77 tuá»•i. NgÃ i Ä‘Ã£ láº¥y danh hiá»‡u GiÃ¡o HoÃ ng "Gioan XXIII", COI NHÆ¯ KIM CHá»ˆ NAM cá»§a NgÃ i vá» Ä‘á»i sá»‘ng Ä‘áº¡o Ä‘á»©c: ThÃ¡nh Gioan Táº©y Giáº£, ngÃ´n sá»© ChÃºa KitÃ´ vÃ Gioan, NgÆ°á»i ThÆ°Æ¡ng Máº¿n (John the Beloved), mÃ´n Ä‘á»“ ChÃºa KitÃ´.

Do sá»± hÆ°á»›ng dáº«n cá»§a ThÃ¡nh Tháº§n ThiÃªn ChÃºa, Äá»©c Gioan XXIII Ä‘Ã£ triá»‡u táºp CÃ´ng Ä‘á»“ng Vaticano II, má»™t Há»™i nghá»‹ CÃ¡ch máº¡ng hoÃ¡ GiÃ¡o Há»™i, canh tÃ¢n Phá»¥ng vá»¥, má»Ÿ cá»a Ä‘á»‘i thoáº¡i vá»›i cÃ¡c TÃ´n giÃ¡o khÃ¡c vÃ tháº©m Ä‘á»‹nh: DÃ¢n tá»™c Do thÃ¡i khÃ´ng chá»‹u trÃ¡ch nhiá»‡m táºp thá»ƒ vá» sá»± tá» náº¡n cá»§a ChÃºa YÃªsu KitÃ´, vá»‹ sÃ¡ng láºp ThiÃªn ChÃºa giÃ¡o.

NgÃ y 7.12.1959, sau hÆ¡n má»™t nÄƒm cai quáº£n, Ãá»©c Gioan XXIII Ä‘Ã£ chÃnh thá»©c Ä‘áº·t tÃªn cho CÃ´ng Ãá»“ng lÃ "Vaticano II, Má»™t Lá»… Hiá»‡n Xuá»‘ng Má»›i" vÃ chá»n ngÃ y 5.6.1960, Ä‘Ãºng ngÃ y Lá»… Hiá»‡n Xuá»‘ng, Ä‘á»ƒ thÃ nh láºp 12 á»¦y ban vÃ 3 VÄƒn phÃ²ng Äáº·c trÃ¡ch chuáº©n bá»‹ CÃ´ng Ä‘á»“ng. Vá»›i TÃ´ng huáº¥n "Humanae Salutis" ban hÃ nh ngÃ y 25.12.1961, NgÃ i quyáº¿t Ä‘á»‹nh triá»‡u táºp CÃ´ng Ä‘á»“ng nÄƒm 1962 vÃ tá»± sáº¯c "Concilium" kÃ½ ngÃ y 2.2.1962, Ä‘Ã£ áº¥n Ä‘á»‹nh ngÃ y khai máº¡c CÃ´ng Ä‘á»“ng lÃ ngÃ y 11.10.1962. NgÃ i chá»‰ chá»§ toáº¡ Ä‘Æ°á»£c kÃ¬ há»p thá»© I, tá»« ngÃ y 11.10 Ä‘áº¿n ngÃ y 8.12.1962. Ba kÃ¬ há»p sau, Ä‘Ã£ Ä‘Æ°á»£c diá»…n tiáº¿n dÆ°á»›i Triá»u vá»‹ káº¿ nhiá»‡m, Ãá»©c PhaolÃ´ VI.

Ãá»©c Gioan XXIII Ä‘Ã£ khiÃªm tá»‘n nÃ³i ráº±ng: CÃ´ng Ä‘á»“ng Vaticano chá»‰ "má»Ÿ cÃ¡nh cá»a sá»• Ä‘á»ƒ luá»“ng giÃ³ tÆ°Æ¡i mÃ¡t thá»•i vÃ o GiÃ¡o Há»™i. NhÆ°ng Tháº¿ giá»›i Ä‘á»u nhÃ¬n nháºn, Ä‘Ã³ lÃ "má»™t biáº¿n cá»‘ lá»›n lao trong lá»‹ch sá» GiÃ¡o Há»™i CÃ´ng GiÃ¡o. NgÃ i trá»‹ vÃ¬ GiÃ¡o Há»™i chá»‰ trong 5 nÄƒm. Qua bá»‡nh ung thÆ°, NgÃ i Ä‘Ã£ Ä‘Æ°á»£c gá»i vá» ThiÃªn quá»‘c ngÃ y 3.6. 1963. Tuy thá»i gian ráº¥t váº¯n vá»i, NgÃ i Ä‘Ã£ Ä‘Æ°á»£c lá»‹ch sá» Ä‘Ã¡nh giÃ¡ lÃ "má»™t vá»‹ GiÃ¡o HoÃ ng cáº£i cÃ¡ch ráº¥t Ä‘Æ°á»£c yÃªu máº¿n cá»§a thá»i Ä‘áº¡i má»›i." Quáº§n chÃºng Ã gá»i NgÃ i lÃ "Vá»‹ GiÃ¡o HoÃ ng cá»§a lÃ²ng nhÃ¢n háºuâ€.

Äá»‘i vá»›i GiÃ¡o Há»™i CÃ´ng GiÃ¡o VN luÃ´n ghi Æ¡n NgÃ i:

* NgÃ y 16 - 18.2.1959, cá» Há»“ng Y Äáº·c sá»© Agagianian, chá»§ toáº¡ Äáº¡i há»™i ThÃ¡nh máº«u toÃ n quá»‘c láº§n Ä‘áº§u tiÃªn trong lá»‹ch sá» táº¡i thá»§ Ä‘Ã´ SÃ igÃ²n.

* NgÃ y 24.11.1960, Äá»©c Gioan XXIII Ä‘Ã£ kÃ Sáº¯c chá»‰ Venerabilium Nostrorum thiáº¿t láºp

HÃ ng GiÃ¡o pháº©m CÃ´ng GiÃ¡o VN vá»›i 3 GiÃ¡o Tá»‰nh:

- GiÃ¡o Tá»‰nh HÃ Ná»™i: TGM Giuse Maria Trá»‹nh NhÆ° KhuÃª
- GiÃ¡o Tá»‰nh Huáº¿: TGM PhÃªrÃ´ Máº¡ctinÃ´ NgÃ´ ÄÃ¬nh Thá»¥c.
- GiÃ¡o Tá»‰nh SÃ igÃ²n: TGM PhaolÃ´ Nguyá»…n VÄƒn BÃ¬nh.

Äá»“ng thá»i thÃ nh láºp 3 TÃ¢n GiÃ¡o pháºn: ÄÃ Láº¡t, Má»¹ Tho, Long XuyÃªn. Bá»• nhiá»‡m 4 TÃ¢n GiÃ¡m má»¥c: Gm Tráº§n VÄƒn Thiá»‡n (Má»¹ Tho), Gm Nguyá»…n VÄƒn Thiá»‡n (VÄ©nh Long), Gm Nguyá»…n Kim Äiá»n (Cáº§n ThÆ¡), Gm Nguyá»…n Kháº¯c Ngá»¯ (Long XuyÃªn.

THÃNH GIÃO HOÃ€NG GIOAN PHAOLÃ” II

Äá»©c Gioan PhaolÃ´ II tÃªn tháºt lÃ Karol JÃ³zef WojtyÅ‚a sinh vÃ o ngÃ y 18.5.1920 táº¡i Wadowice, miá»n nam Ba Lan (Poland). LÃ con cá»±u SÄ© quan trong quÃ¢n Ä‘á»™i Habsburg. Rá»a tá»™i ngÃ y 20.6.1920. NgÃ i lá»›n lÃªn vá»›i cha máº¹ á»Ÿ Rynek. Sau, gia Ä‘Ã¬nh chuyá»ƒn tá»›i Krak Via Tyniecka. RÆ°á»›c lá»… láº§n Ä‘áº§u lÃºc 9 tuá»•i vÃ lÃ£nh BÃ tÃch ThÃªm sá»©c lÃºc 18 tuá»•i.

Thá»i niÃªn thiáº¿u, NgÃ i cÃ³ tiáº¿p xÃºc nhiá»u láº§n vá»›i nhÃ³m ngÆ°á»i Do ThÃ¡i táº¡i KrakÃ³w. Trong thá»i Äá»©c quá»‘c xÃ£ chiáº¿m Ba Lan trong Äá»‡ nhá»‹ Tháº¿ chiáº¿n, NgÃ i Ä‘Ã£ lÃ m viá»‡c trong má»™t má» Ä‘Ã¡ vÃ má»™t nhÃ mÃ¡y hoÃ¡ há»c. Khi cÃ²n tráº», NgÃ i Ä‘Ã£ lÃ má»™t váºn Ä‘á»™ng viÃªn, má»™t diá»…n viÃªn, má»™t nhÃ soáº¡n ká»‹ch vÃ má»™t nhÃ ngÃ´n ngá»¯ há»c (NgÃ i biáº¿t Ä‘áº¿n 11 ngÃ´n ngá»¯). Tá»« nÄƒm 1941, quyáº¿t tÃ¢m giÃ£ tá»« ká»‹ch trÆ°á»ng vÃ gia nháºp á»©ng sinh Chá»§ng viá»‡n KrakÃ³w vÃ phÃ¢n Khoa Tháº§n há»c cá»§a Ãáº¡i há»c Jagiellonia. Karol WojtyÅ‚a Ä‘Æ°á»£c phong chá»©c Linh má»¥c ngÃ y 1.11.1946. Sau Ä‘Ã³, Karol Wojtyla du há»c Roma, táº¡i Ãáº¡i há»c Angelicum cá»§a DÃ²ng Ãa minh vÃ tá»‘t nghiá»‡p Tiáº¿n sÄ© Tháº§n há»c.

NÄƒm 1948, vá» Ba Lan, giáº£ng dáº¡y mÃ´n LuÃ¢n lÃ táº¡i Äáº¡i há»c BÃ¡ch khoa Jagiellonian vÃ sau nÃ y táº¡i Äáº¡i há»c CÃ´ng GiÃ¡o Lublin. NgÃ y 4.7.1958, NgÃ i Ä‘Æ°á»£c Äá»©c Pio XII bá»• nhiá»‡m GiÃ¡m má»¥c Phá»¥ tÃ¡ Há»“ng Y Wyszynski, GiÃ¡o pháºn KrakÃ³w vÃ 4 nÄƒm sau â€“ ngÃ y 30.12.1963 Äá»©c PhaolÃ´ VI bá»• nhiá»‡m Tá»•ng GiÃ¡m má»¥c KrakÃ³w. NgÃ y 26.6.1967, Ä‘Æ°á»£c Äá»©c PhaolÃ´ VI vinh thÄƒng Há»“ng Y.

*LÃºc 16:30 Thá»© Báº£y 14.10.1978, Ä‘Æ°á»£c Ä‘á» cá» lÃ vá»‹ GiÃ¡o HoÃ ng thá»© 264 káº¿ vá»‹ ThÃ¡nh PhÃªrÃ´, á»Ÿ tuá»•i 58.

NgÃ y 22.6.1980, Äá»©c ThÃ¡nh Cha Gioan PhaolÃ´ II tá»›i Foyer PhÃ¡t Diá»‡m (Roma) thÄƒm cÃ¡c GiÃ¡m má»¥c VN tá»›i Visita ad Limina Apostolorum. Äá»©c TGM Nguyá»…n Kim Äiá»n Ä‘ang tÆ°á»ng trÃ¬nh lÃªn Äá»©c ThÃ¡nh Cha nhá»¯ng khÃ³ khÄƒn cá»§a GiÃ¡o Há»™i VN. Äá»©c Ã´ng Tráº§n Ngá»c Thá»¥ bÃªn pháº£i ÄTC.

Äá»¨C GIOAN PHAOLÃ” II & GiÃ¡o Há»™i CÃ´ng GiÃ¡o VIá»†T NAM

* 26.5.1979: Vinh thÄƒng TGM Giuse Trá»‹nh VÄƒn CÄƒn lÃªn Há»“ng Y, Tá»•ng GiÃ¡m má»¥c HÃ Ná»™i.
* 7.01.1998: Chá»n Äá»©c Ã´ng V. Tráº§n Ngá»c Thá»¥ lÃ m Äá»‡ nhá»‹ BÃ thÆ°. ÄÃ¢y lÃ vinh dá»± duy nháº¥t trong lá»‹ch sá» GiÃ¡o Há»™i CÃ´ng GiÃ¡o Viá»‡t Nam.
* 19.6.1988: Táº¡i Äá»n ThÃ¡nh PhÃªrÃ´, Roma: TÃ´n phong 117 Anh hÃ¹ng Tá» Ä‘áº¡o Viá»‡t Nam lÃªn báºc Hiá»ƒn ThÃ¡nh.
* 24.11.1994: Vinh thÄƒng TGM PJ Pháº¡m ÄÃ¬nh Tá»¥ng lÃªn Há»“ng Y, Tá»•ng GiÃ¡m má»¥c HÃ Ná»™i.
* 24.6.1998: Bá»• nhiá»‡m TGM FX Nguyá»…n VÄƒn Thuáºn: Chá»§ tá»‹ch Há»™i Ä‘á»“ng GiÃ¡o hoÃ ng vá» CÃ´ng lÃ & HoÃ bÃ¬nh.
* 21.2.2001: Vinh thÄƒng TGM Nguyá»…n VÄƒn Thuáºn lÃªn Há»“ng Y táº¡i GiÃ¡o triá»u Roma.
* 21.10.2003: Vinh thÄƒng TGM GB Pháº¡m Minh Máº«n lÃªn Há»“ng Y, Tá»•ng GiÃ¡m má»¥c SÃ igÃ²n.
* 25.4.2004: Bá»• nhiá»‡m Äá»©c Ã´ng Dom. Mai Thanh LÆ°Æ¡ng - ngÆ°á»i Viá»‡t Ä‘áº§u tiÃªn táº¡i Hoa KÃ¬ - GiÃ¡m má»¥c phá»¥ tÃ¡ GiÃ¡o pháºn Orange, California.
* 2.4.2005: Äá»©c Gioan PhaolÃ´ II qua Ä‘á»i sau má»™t thá»i gian dÃ i chá»‹u Ä‘á»±ng nhá»¯ng cÆ¡n bá»‡nh hiá»ƒm nghÃ¨o.
*** Trong suá»‘t Triá»u Ä‘áº¡i GiÃ¡o hoÃ ng (1978 - 2005) Äá»©c Gioan PhaolÃ´ II Ä‘Ã£ bá»• nhiá»‡m 40 Vá»‹ gá»“m Há»“ng Y, Tá»•ng GiÃ¡m má»¥c, GiÃ¡m má»¥c, GiÃ¡m quáº£nâ€¦ trÃªn kháº¯p 3 Miá»n Äáº¥t nÆ°á»›c cá»§a GiÃ¡o Há»™i CÃ´ng GiÃ¡o Viá»‡t Nam.

MuÃ´n ngÃ n Ä‘á»i Táº¡ Æ¡n Ba NgÃ´i Cá»±c ThÃ¡nh Ä‘Ã£ ban cho GiÃ¡o Há»™i má»™t Vá»‹ Äáº¡i GiÃ¡o HoÃ ng, má»™t VÄ© nhÃ¢n cá»§a thá»i Ä‘áº¡i â€“ Deo Gratias.

ChÃ¢u thÃ nh Ngá»c LÃ¢n (New Orleans) Louisiana â€“ Lá»… ChÃºa Phá»¥c sinh 4.2014 Nhá»‹langsÆ¡n lÆ°á»£c thuáºt

Tá»ª â€œTÃ”I Tá»š CHÃšAâ€ Äáº¾N â€œÄáº¤NG ÄÃNG KÃNHâ€: ÄHY PX. NGUYá»„N VÄ‚N THUáº¬N

Trong GiÃ¡o Há»™i CÃ´ng GiÃ¡o HoÃ n vÅ©, Ä‘áº·c biá»‡t tá»« nÄƒm 1983, tiáº¿n trÃ¬nh Phong ThÃ¡nh cho má»™t tÃn há»¯u pháº£i tráº£i qua nhiá»u giai Ä‘oáº¡n vÃ trong má»—i giai Ä‘oáº¡n cÃ³ má»™t danh xÆ°ng khÃ¡c nhau:

* TÃ´i Tá»› ChÃºa (Servant of God)
* Äáº¥ng ÄÃ¡ng KÃnh (Venerable)
* ChÃ¢n PhÆ°á»›c (Blessed). TrÆ°á»›c Ä‘Ã¢y cÃ²n Ä‘Æ°á»£c gá»i lÃ Ã ThÃ¡nh.
* ThÃ¡nh (Saint)

GiÃ¡o Há»™i CÃ´ng GiÃ¡o Viá»‡t Nam hiá»‡n cÃ³ 4 vá»‹ Ä‘ang thuá»™c má»™t trong cÃ¡c giai Ä‘oáº¡n ká»ƒ trÃªn:

1. ChÃ¢n phÆ°á»›c AndrÃª PhÃº YÃªn, ThÃ y Giáº£ng thuá»™c DÃ²ng TÃªn (Jesuit Catechist), vá»‹ Tá» Äáº¡o Ä‘áº§u tiÃªn á»Ÿ Viá»‡t Nam (Protomartyr of VN), 1624-1644.
2. TÃ´i tá»› ChÃºa PhanxicÃ´ TrÆ°Æ¡ng Bá»u Diá»‡p, Linh má»¥c, GiÃ¡o pháºn Cáº§n ThÆ¡, 1897-1946.
3. TÃ´i tá»› ChÃºa â€œMarcelâ€ Joakim Nguyá»…n TÃ¢n VÄƒn, Tu sÄ©, DÃ²ng ChÃºa Cá»©u Tháº¿ (Redemptorist â€“ C.Cs.R.), 1928-1959.
4. TÃ´i tá»› ChÃºa PhanxicÃ´ XaviÃª Nguyá»…n VÄƒn Thuáºn, Há»“ng Y, 1928-2002.

ChÃ¢n PhÆ°á»›c AndrÃª PhÃº YÃªn Ä‘Ã£ Ä‘Æ°á»£c ká»ƒ lÃ Vá»‹ Tá» Äáº¡o (Martyr) nÃªn tiáº¿n trÃ¬nh Phong ThÃ¡nh cá»§a NgÃ i khÃ¡c vá»›i Äá»©c Há»“ng Y Thuáºn vÃ ThÃ y Marcel VÄƒn, hai vá»‹ nÃ y Ä‘Æ°á»£c gá»i lÃ cÃ¡c â€œÄáº¥ng TuyÃªn XÆ°ng Äá»©c Tinâ€ (Confessors). RiÃªng Cha Bá»u Diá»‡p Ä‘ang Ä‘Æ°á»£c thá»‰nh cáº§u Ä‘á»ƒ cÅ©ng Ä‘Æ°á»£c ToÃ ThÃ¡nh cháº¥p nháºn lÃ Vá»‹ Tá» Äáº¡o.

Máº·c dÃ¹ qua Ä‘á»i sau, nhÆ°ng tiáº¿n trÃ¬nh Phong ThÃ¡nh cá»§a ÄHY Nguyá»…n VÄƒn Thuáºn Ä‘Ã£ Ä‘áº¡t káº¿t quáº£ sá»›m hÆ¡n Cha Diá»‡p vÃ ThÃ y VÄƒn. Giai Ä‘oáº¡n Ä‘iá»u tra cáº¥p GiÃ¡o pháºn á»Ÿ Roma (Diocesan Inquiry) cá»§a NgÃ i Ä‘Ã£ káº¿t thÃºc ngÃ y 5 thÃ¡ng 7, 2013. Tá»« Ä‘Ã¢y, vá»‹ CÃ¡o Thá»‰nh viÃªn (Postulator), Ã´ng Hilgeman Waldery, sáº½ tá»•ng há»£p táº¥t cáº£ cÃ¡c há»“ sÆ¡ vá» Äá»©c Há»“ng Y Thuáºn trong má»™t â€œtáºp Luáºn Ã¡nâ€ (Positio) Ä‘á»ƒ trÃ¬nh lÃªn Bá»™ Phong ThÃ¡nh (Congregation for the Causes of Saints).

Sau nhá»¯ng nghiÃªn cá»©u thÃªm vÃ nhiá»u cuá»™c há»™i há»p cá»§a má»™t á»¦y ban gá»“m cÃ¡c Há»“ng Y vÃ GiÃ¡m má»¥c trong Bá»™ Phong ThÃ¡nh, náº¿u má»i sá»± xuÃ´i thuáºn, á»¦y ban nÃ y sáº½ Ä‘á»‡ trÃ¬nh lÃªn Äá»©c ThÃ¡nh Cha Ä‘á»ƒ TÃ´n phong danh xÆ°ng Äáº¥ng ÄÃ¡ng KÃnh cho NgÃ i. Tá»« thá»i Ä‘iá»ƒm nÃ y, tiáº¿n trÃ¬nh phong ChÃ¢n PhÆ°á»›c cho Äá»©c Há»“ng Y Thuáºn sáº½ bao gá»“m má»™t phÃ©p láº¡, Ä‘Æ°á»£c Bá»™ Phong ThÃ¡nh Ä‘iá»u tra kÄ© lÆ°á»¡ng vÃ ToÃ ThÃ¡nh cháº¥p nháºn phÃ©p láº¡ Ä‘Ã³ lÃ cÃ³ tháºt, do Äáº¥ng ÄÃ¡ng KÃnh, Há»“ng Y PhanxicÃ´ XaviÃª Nguyá»…n VÄƒn Thuáºn báº§u cá». Káº¿ Ä‘Ã³, Äá»©c ThÃ¡nh Cha sáº½ ban Sáº¯c chá»‰ (decree) tÃ´n phong NgÃ i lÃ ChÃ¢n phÆ°á»›c. Nghi thá»©c phong ChÃ¢n PhÆ°á»›c sáº½ Ä‘Æ°á»£c cá» hÃ nh cÃ¡ch trá»ng thá»ƒ táº¡i Äá»n ThÃ¡nh PhÃªrÃ´ (Saint Peter Basilica) á»Ÿ Roma. Má»™t phÃ©p láº¡ thá»© hai sáº½ â€œnÃ¢ngâ€ NgÃ i lÃªn báºc Hiá»ƒn ThÃ¡nh.

Tiá»‡c gÃ¢y qÅ©y cho tiáº¿n trÃ¬nh phong chÃ¢n phÆ°á»›c ÄHY Thuáºn (Photo: Pháº¡m MÃ¢n)

Lá»ŠCH Sá»¬ CÃC Vá»¤ ÃN PHONG THÃNH

CÃ¡c Äáº¥ng Tá» Äáº¡o (Martyrs)

Má»™t Ä‘iá»u hiá»ƒn nhiÃªn lÃ GiÃ¡o Há»™i CÃ´ng GiÃ¡o khÃ´ng táº¡o ra cÃ¡c â€œChÃºaâ€ má»›i trong viá»‡c phong ThÃ¡nh. GiÃ¡o Há»™i chá»‰ Ä‘Æ¡n thuáº§n ghi nháºn nhá»¯ng tÃn há»¯u Ä‘Ã£ cÃ³ má»™t Ä‘á»i sá»‘ng Ä‘á»©c tin sÃ¢u tháº³m vÃ nhá»¯ng nhÃ¢n Ä‘á»©c anh hÃ¹ng. Nhá»¯ng vá»‹ ngÃ y, theo GiÃ¡o Há»™i CÃ´ng GiÃ¡o, chá»‰ Ä‘Æ¡n thuáº§n lÃ nhá»¯ng báº¡n há»¯u vÃ tÃ´i tá»› cá»§a ChÃºa, xá»©ng Ä‘Ã¡ng Ä‘Æ°á»£c NgÃ i yÃªu thÆ°Æ¡ng cÃ¡ch Ä‘áº·c biá»‡t vÃ¬ cuá»™c sá»‘ng Äá»©c tin á»Ÿ tráº§n gian cá»§a há».

CÃ¡c tÃn há»¯u CÃ´ng GiÃ¡o thá» phÆ°á»£ng (latia) ChÃºa vÃ chá»‰ má»™t ChÃºa duy nháº¥t mÃ thÃ´i, nhÆ°ng váº«n kÃnh máº¿n (dulia) cÃ¡c ThÃ¡nh, vÃ¬ nhá»¯ng Ã¢n thiÃªng mÃ há» Ä‘Æ°á»£c ChÃºa ban Ä‘Ã£ Ä‘Æ°a há» tá»›i cuá»™c sá»‘ng Ä‘á»i Ä‘á»i - mÃ qua Ä‘Ã³ - há» cÃ¹ng trá»‹ vÃ¬ vá»›i ChÃºa trÃªn nÆ°á»›c Trá»i nhÆ° nhá»¯ng tÃ´i tá»› trung thÃ nh vÃ thÃ¢n há»¯u cá»§a NgÃ i. Sá»± kÃnh máº¿n cao nháº¥t (hyperdulia) Ä‘Æ°á»£c dÃ nh cho Äá»©c Máº¹ Maria.

DÄ© nhiÃªn, GiÃ¡o Há»™i CÃ´ng GiÃ¡o tin Äá»©c GiÃªsu KitÃ´ lÃ Äáº¥ng Trung gian giá»¯a ThiÃªn ChÃºa vÃ loÃ i ngÆ°á»i (1 Tim. 2:5-6), nhÆ°ng NgÃ i khÃ´ng chá»‰ lÃ Äáº¥ng Trung gian (Mediator) duy nháº¥t, cÅ©ng khÃ´ng pháº£i lÃ Äáº¥ng Báº§u cá» (Intercessor) duy nháº¥t.

CÃ´ng Äá»“ng Chalcedon, nÄƒm 451, cÃ¡c Nghá»‹ phá»¥ Ä‘Ã£ tung hÃ´: â€œFlavianus sá»‘ng sau khi cháº¿t, xin Äáº¥ng Tá» Äáº¡o cáº§u cho chÃºng tÃ´i!â€ Thá»±c ra viá»‡c tÃ´n kÃnh Äáº¥ng Tá» Äáº¡o Ä‘Ã£ Ä‘Æ°á»£c ghi nháºn tá»« thá»i ThÃ¡nh Polycarp, tá» Ä‘áº¡o nÄƒm 155, trong GiÃ¡o Há»™i á»Ÿ Smyrna. Tuy nhiÃªn vÃ o thuá»Ÿ áº¥y, cÃ¡c viá»‡c tÃ´n kÃnh nÃ y váº«n cÃ²n trong vÃ²ng cá»¥c bá»™, Ä‘á»“ng thá»i GiÃ¡o Há»™i CÃ´ng GiÃ¡o khÃ´ng â€œtá»± Ä‘á»™ngâ€ ban phÃ©p tÃ´n kÃnh trong phá»¥ng vá»¥ cho táº¥t cáº£ cÃ¡c Äáº¥ng Tá» Äáº¡o.

CÃ¡c Äá»©c GiÃ¡m Má»¥c Ä‘á»‹a phÆ°Æ¡ng, sau khi Ä‘iá»u tra cáº©n tháºn, Ä‘Æ°á»£c quyá»n ban phÃ©p TÃ´n kÃnh nhá»¯ng Äáº¥ng Ä‘Ã£ chá»‹u Tá» Äáº¡o trong GiÃ¡o pháºn cá»§a cÃ¡c NgÃ i. Viá»‡c tÃ´n kÃnh (cultus) nÃ y Ä‘Ã´i khi cÃ²n lan Ä‘áº¿n cÃ¡c GiÃ¡o pháºn lÃ¢n cáºn hay cáº£ GiÃ¡o Há»™i HoÃ n vÅ© ná»¯a nhÆ° trÆ°á»ng há»£p cá»§a cÃ¡c ThÃ¡nh Lawrence, Cyprian of Carthage, GiÃ¡o HoÃ ng Sixtus of Rome.

CÃ¡c Äáº¥ng TuyÃªn xÆ°ng Äá»©c Tin (Confessors)

Viá»‡c TÃ´n kÃnh cÃ¡c Äáº¥ng TuyÃªn xÆ°ng Äá»©c Tin Ä‘Ã£ báº¯t Ä‘áº§u sau sá»± TÃ´n kÃnh cÃ¡c Äáº¥ng Tá» Äáº¡o. NgÃ y nay, cÃ¡c ThÃ¡nh Ä‘Æ°á»£c gá»i lÃ â€œÄáº¥ng TuyÃªn xÆ°ng Äá»©c Tinâ€ Ä‘Æ¡n giáº£n chá»‰ vÃ¬ cÃ¡c NgÃ i Ä‘Ã£ khÃ´ng Tá» Äáº¡o. NhÆ°ng tá»« thuá»Ÿ Ä‘áº§u, danh xÆ°ng nÃ y chá»‰ Ä‘Æ°á»£c dÃ¹ng Ä‘á»ƒ tuyÃªn dÆ°Æ¡ng nhá»¯ng vá»‹ Ä‘Ã£ can Ä‘áº£m vÃ anh dÅ©ng TuyÃªn xÆ°ng Äá»©c tin trÆ°á»›c sá»± bÃ¡ch Äáº¡o tá»« nhá»¯ng káº» thÃ¹ cá»§a GiÃ¡o Há»™i, cÃ¡c NgÃ i Ä‘Ã£ bá»‹ tra táº¥n hÃ nh háº¡ dÃ£ man nhÆ°ng khÃ´ng cháº¿t vÃ¬ Äáº¡o ChÃºa. Äáº¿n khoáº£ng tháº¿ ká»‰ thá»© IV, viá»‡c TÃ´n kÃnh cÃ¡c Äáº¥ng TuyÃªn xÆ°ng Äá»©c Tin Ä‘Ã£ trá»Ÿ nÃªn khÃ¡ phá»• biáº¿n, ThÃ¡nh Cyprian Ä‘Ã£ ca tá»¥ng ráº±ng: CÃ¡c NgÃ i Ä‘Æ°á»£c Ã¢n thÆ°á»Ÿng dá»“i dÃ o (multiplex corona). Tuy nhiÃªn, mÃ£i Ä‘áº¿n tháº¿ ká»‰ thá»© VIII, viá»‡c chÃnh thá»©c TÃ´n kÃnh cÃ¡c NgÃ i trong phá»¥ng vá»¥ cá»§a GiÃ¡o Há»™i má»›i Ä‘Æ°á»£c ghi nháºn.

Qua nhiá»u tháº¿ ká»‰, cÃ¡c Äá»©c GiÃ¡m Má»¥c báº£n quyá»n cÃ³ thá»ƒ cho phÃ©p TÃ´n kÃnh cÃ¡c ThÃ¡nh, thuá»™c cáº£ hai hÃ¬nh thÃ¡i, má»™t cÃ¡ch chÃnh thá»©c vÃ cÃ´ng khai trong GiÃ¡o pháºn cá»§a mÃ¬nh. NhÆ°ng chá»‰ Äá»©c ThÃ¡nh Cha má»›i cÃ³ quyá»n cho phÃ©p TÃ´n kÃnh cÃ¡ch rá»™ng rÃ£i trong toÃ n GiÃ¡o Há»™i.

Äáº¿n khoáº£ng cuá»‘i tháº¿ ká»‰ thá»© XI, viá»‡c TÃ´n kÃnh cÃ¡c ThÃ¡nh pháº£i Ä‘Æ°á»£c cÃ¡c nghá»‹ phá»¥ cá»§a má»™t CÃ´ng Äá»“ng Chung (General Council) cháº¥p thuáºn, sau khi Ä‘Ã£ Ä‘iá»u tra kÄ© lÆ°á»¡ng. Cuá»‘i cÃ¹ng, Äá»©c ThÃ¡nh Cha Urban, nÄƒm 1634, Ä‘Ã£ ra TÃ´ng thÆ° (Bull, Apostolic Letter) quyáº¿t Ä‘á»‹nh ráº±ng: Chá»‰ ToÃ ThÃ¡nh (the Holy See) má»›i cÃ³ quyá»n tuyÃªn phong ChÃ¢n phÆ°á»›c (Beatification) vÃ Hiá»ƒn ThÃ¡nh (Canonization).

Tiáº¿n trÃ¬nh Phong ThÃ¡nh cho má»™t vá»‹ Tá» Äáº¡o

Äá»ƒ Phong ThÃ¡nh má»™t vá»‹ Tá» Ä‘áº¡o, GiÃ¡o Há»™i váº«n giá»¯ hai giai Ä‘oáº¡n Ä‘áº§u nhÆ° tiáº¿n trÃ¬nh Phong ThÃ¡nh cho má»™t vá»‹ TuyÃªn xÆ°ng Äá»©c Tin, Ä‘i tá»« danh xÆ°ng TÃ´i tá»› ChÃºa Ä‘áº¿n Äáº¥ng ÄÃ¡ng KÃnh vÃ tá»« cáº¥p GiÃ¡o pháºn Ä‘áº¿n cáº¥p ToÃ ThÃ¡nh.

Äá»ƒ Ä‘Æ°á»£c tÃ´n vinh lÃ Äáº¥ng ÄÃ¡ng KÃnh, vá»‹ Tá» Äáº¡o pháº£i Ä‘Æ°á»£c má»™t á»¦y ban Ä‘áº·c biá»‡t (particularis), gá»“m nhiá»u Há»“ng Y vÃ GiÃ¡m má»¥c tá»« Bá»™ Phong ThÃ¡nh cÅ©ng nhÆ° do chÃnh Äá»©c ThÃ¡nh Cha bá»• nhiá»‡m, cÃ¹ng kháº³ng Ä‘á»‹nh lÃ xÃ¡c thá»±c, sau khi Ä‘Ã£ Ä‘iá»u tra vá» ba phÆ°Æ¡ng diá»‡n: Báº±ng chá»©ng cá»§a cuá»™c Tá» Ä‘áº¡o, nguyÃªn nhÃ¢n cá»§a viá»‡c Tá» Ä‘áº¡o vÃ cÃ¡c phÃ©p láº¡ (Constare de Martyrio, causa Martyrii et signis). Tuy nhiÃªn, á»Ÿ hai cáº¥p ChÃ¢n phÆ°á»›c vÃ Hiá»ƒn ThÃ¡nh, tiáº¿n trÃ¬nh nÃ y cÃ³ thá»ƒ diá»…n tiáº¿n ráº¥t nhanh vÃ¬ Äá»©c ThÃ¡nh Cha cÃ³ quyá»n â€œmiá»…nâ€ cÃ¡c phÃ©p láº¡ cho vá»‹ Tá» Ä‘áº¡o.

TÃ´ng Hiáº¿n â€œDivinus Perfectionis Magisterâ€

NhÆ° Ä‘Ã£ nÃ³i á»Ÿ trÃªn, ngÃ y 25.01.1983, ChÃ¢n phÆ°á»›c GiÃ¡o HoÃ ng Gioan PhaolÃ´ II (Ä‘Æ°á»£c TÃ´n phong Hiá»ƒn ThÃ¡nh ngÃ y 27.4.2014) Ä‘Ã£ cÃ´ng bá»‘ TÃ´ng hiáº¿n (apostolic constitution) â€œDivinus Perfectionis Magisterâ€ báº£n tiáº¿ng Anh lÃ â€œDivine Teacher and Model of Perfectionâ€ (ThÃ y Dáº¡y ThÃ¡nh vÃ GÆ°Æ¡ng Máº«u cá»§a Sá»± Trá»n Háº£o).

VÃ i tuáº§n sau, Bá»™ Phong ThÃ¡nh cÅ©ng cÃ´ng bá»‘ nhá»¯ng qui luáºt Ä‘á»ƒ hÆ°á»›ng dáº«n cÃ¡c GiÃ¡o pháºn vá» tÃ¡c vá»¥ ThÃ¡nh thiÃªng nÃ y. Thá»±c ra, Ä‘Ã¢y lÃ má»™t cáº£i tá»• Ä‘Ã£ Ä‘Æ°á»£c báº¯t Ä‘áº§u tá»« thá»i Äá»©c ThÃ¡nh Cha PhaolÃ´ VI, mÃ Ä‘iá»ƒm Ä‘áº·c biá»‡t nháº¥t lÃ viá»‡c há»§y bá» vÄƒn phÃ²ng â€œCá»• Ä‘á»™ng Äá»©c Tinâ€ (Promotor fidei) hay thÆ°á»ng Ä‘Æ°á»£c gá»i lÃ vÄƒn phÃ²ng â€œBiá»‡n Há»™ Cho Quá»‰â€ (Devilâ€™s Advocate), chuyÃªn tÃ¬m nhá»¯ng lÃ do Ä‘á»ƒ ngÄƒn cáº£n hay tá»« chá»‘i tiáº¿n trÃ¬nh Phong ThÃ¡nh.

CÃ³ láº½ cÅ©ng nhá» váºy mÃ sau Ä‘áº¥y viá»‡c Phong ThÃ¡nh trong GiÃ¡o Há»™i Ä‘Ã£ gia tÄƒng ráº¥t nhiá»u, nháº¥t lÃ CÃ¡c ThÃ¡nh Tá» Äáº¡o á»Ÿ Ã ChÃ¢u, trong Ä‘Ã³ cÃ³ 117 ThÃ¡nh Tá» Äáº¡o vÃ ChÃ¢n phÆ°á»›c AndrÃª PhÃº YÃªn cá»§a Viá»‡t Nam. TÃ´ng hiáº¿n cÃ²n xÃ¡c Ä‘á»‹nh bá»‘n giai Ä‘oáº¡n cáº§n thiáº¿t cho viá»‡c Phong ThÃ¡nh nhÆ° Ä‘Ã£ ghi á»Ÿ pháº§n trÃªn.

Vá»‹ TÃ´i Tá»› ChÃºa, Äá»©c Há»“ng Y PhanxicÃ´ XaviÃª Nguyá»…n VÄƒn Thuáºn cá»§a chÃºng ta Ä‘ang chá» Ä‘á»ƒ Ä‘Æ°á»£c Äá»©c ThÃ¡nh Cha PhanxicÃ´ tÃ´n phong lÃ Äáº¥ng ÄÃ¡ng KÃnh hay cÃ²n Ä‘Æ°á»£c gá»i lÃ â€œAnh hÃ¹ng trong NhÃ¢n Äá»©c (Heroic in Virtue).

ÄÃºng váºy, Bá»™ Phong ThÃ¡nh sáº½ duyá»‡t xÃ©t kÄ© cÃ ng vá» cÃ¡c nhÃ¢n Ä‘á»©c cá»§a ÄHY Thuáºn lÃºc cÃ²n sinh thá»i, nhá»¯ng nhÃ¢n Ä‘á»©c Tháº§n há»c nhÆ° Tin, Cáºy, Máº¿n vÃ nhá»¯ng nhÃ¢n Ä‘á»©c cá»‘t yáº¿u nhÆ° KhÃ´n ngoan (Prudence), CÃ´ng minh (Justice), Can Ä‘áº£m chá»‹u Ä‘á»±ng (Fortitude), Tiáº¿t Ä‘á»™ (Temperance).

VÃ¬ chÆ°a pháº£i lÃ báºc Hiá»ƒn ThÃ¡nh nÃªn Äáº¥ng ÄÃ¡ng KÃnh chÆ°a cÃ³ â€œLá»… KÃnhâ€ (Feast day), khÃ´ng Ä‘Æ°á»£c láº¥y tÃªn NgÃ i Ä‘á»ƒ Ä‘áº·t tÃªn cho cÃ¡c NhÃ thá»â€¦ nhÆ°ng cÃ¡c thiá»‡p cáº§u nguyá»‡n (prayer cards) cÃ³ thá»ƒ Ä‘Æ°á»£c in, Ä‘á»“ng thá»i cÃ¡c tÃn há»¯u cÅ©ng Ä‘Æ°á»£c khuyáº¿n khÃch cáº§u nguyá»‡n Ä‘á»ƒ phÃ©p láº¡ cÃ³ thá»ƒ xáº£y Ä‘áº¿n, qua lá»i báº§u cá» cá»§a NgÃ i, nhÆ° má»™t dáº¥u chá»‰ cá»§a Ã ChÃºa vá» viá»‡c tÃ´n phong NgÃ i lÃ ChÃ¢n phÆ°á»›c vÃ sau Ä‘Ã³ lÃ Hiá»ƒn ThÃ¡nh.

TRÆ¯á»œNG Há»¢P Cá»¦A Tá»”NG GIÃO PHáº¬N NEW ORLEANS, LOUISIANA

TÃ´i Tá»› ChÃºa, Äá»©c Há»“ng Y Nguyá»…n VÄƒn Thuáºn, Ä‘Ã£ cÃ³ cÆ¡ duyÃªn ráº¥t tá»‘t Ä‘áº¹p vá»›i Tá»•ng GiÃ¡o pháºn New Orleans thuá»™c Tiá»ƒu Bang Louisiana. Khá»Ÿi Ä‘i tá»« nÄƒm 1996, lÃºc áº¥y Äá»©c Ä‘Æ°Æ¡ng kim Tá»•ng GiÃ¡m má»¥c New Orleans, Gregory M. Aymond, cÃ²n lÃ Linh má»¥c GiÃ¡m Ä‘á»‘c Äáº¡i Chá»§ng viá»‡n Notre Dame. Cha GiÃ¡m Ä‘á»‘c Aymond Ä‘Ã£ theo dÃµi gÆ°Æ¡ng can Ä‘áº£m Ä‘áº¿n anh hÃ¹ng cá»§a Äá»©c Há»“ng Y Thuáºn tá»« nhá»¯ng thÃ¡ng ngÃ y NgÃ i cÃ²n bá»‹ ChÃ¡nh phá»§ Cá»™ng sáº£n Viá»‡t Nam giam cáº§m, hÃ nh háº¡â€¦ nÃªn khi cÃ³ â€œcÆ¡ há»™iâ€, NgÃ i Ä‘Ã£ minh báº¡ch tá» lÃ²ng ngÆ°á»¡ng má»™ vÃ quÃ máº¿n cá»§a mÃ¬nh Ä‘á»‘i vá»›i vá»‹ â€œAnh HÃ¹ng Trong NhÃ¢n Äá»©câ€ báº±ng cÃ¡ch quyáº¿t Ä‘á»‹nh trao táº·ng Äá»©c Há»“ng Y Thuáºn vÄƒn báº±ng Tiáº¿n sÄ© Danh dá»± cá»§a Äáº¡i Chá»§ng viá»‡n. Sau nÃ y, khi Ä‘Æ°á»£c vinh thÄƒng Há»“ng Y, Äá»©c Hy Thuáºn Ä‘Ã£ viáº¿t thÆ¡ cho Äá»©c Aymond, lÃºc Ä‘Ã³ cÅ©ng Ä‘Ã£ Ä‘Æ°á»£c vinh thÄƒng GiÃ¡m má»¥c, ráº±ng: BÃ¢y giá», trong sá»‘ cÃ¡c â€˜sinh viÃªn tá»‘t nghiá»‡pâ€™ tá»« Äáº¡i Chá»§ng viá»‡n Notre Dame, New Orleans, Ä‘Ã£ cÃ³ ngÆ°á»i gia nháºp hÃ ng Há»“ng Y cá»§a GiÃ¡o Há»™iâ€¦â€

ThÃ¡ng 7.2013, Äá»©c Tá»•ng GiÃ¡m má»¥c Aymond Ä‘Ã£ bay qua Roma Ä‘á»ƒ dá»± lá»… káº¿t thÃºc cuá»™c Ä‘iá»u tra cáº¥p GiÃ¡o pháºn cá»§a Äá»©c Há»“ng Y Thuáºn (the Closure of the Diocesan Inquiry). Sau khi trá»Ÿ láº¡i New Orleans, NgÃ i Ä‘Ã£ khuyáº¿n khÃch cÃ¡c Linh má»¥c gá»‘c Viá»‡t, nháº¥t lÃ cÃ¡c Linh má»¥c Ä‘ang chÄƒm sÃ³c Má»¥c vá»¥ cho 5 NhÃ thá» Viá»‡t Nam - thuá»™c hai GiÃ¡o xá»© Maria Ná»¯ VÆ°Æ¡ng Viá»‡t Nam vÃ ThÃ¡nh Agnes LÃª Thá»‹ ThÃ nh - phÃ¡t Ä‘á»™ng vÃ cá»• vÃµ viá»‡c cáº§u nguyá»‡n xin Æ¡n phÃ©p láº¡ qua lá»i báº§u cá» cá»§a Äá»©c Há»“ng Y Thuáºn.

NgÃ i cÃ²n cho phÃ©p cÃ¡c NhÃ thá» thu tiá»n láº§n thá»© hai Ä‘á»ƒ yá»ƒm trá»£ tiáº¿n trÃ¬nh phong ChÃ¢n phÆ°á»›c cho Äá»©c Há»“ng Y Thuáºn. NhÃ¢n cÆ¡ há»™i, cÃ¡c giÃ¡o dÃ¢n cÃ³ lÃ²ng, mÃ Ä‘a sá»‘ lÃ nhá»¯ng thÆ°Æ¡ng gia gá»‘c Viá»‡t trong Tá»•ng GiÃ¡o pháºn, Ä‘Ã£ tá»± Ä‘á»™ng Ä‘á»©ng lÃªn chuáº©n bá»‹ tá»• chá»©c má»™t bá»¯a tiá»‡c gÃ¢y quÄ© cho cÃ´ng cuá»™c chÃnh Ä‘Ã¡ng nÃ y.

Hiá»‡n nay, táº¥t cáº£ cÃ¡c cuá»™c thu tiá»n láº§n thá»© hai vÃ gÃ¢y quÄ© Ä‘Ã£ qui vá» má»™t má»‘i. Tuy nhiÃªn, Ban Tá»• chá»©c váº«n gáº·p má»™t khÃ³ khÄƒn khÃ¡ táº¿ nhá»‹: NgÃ¢n khoáº£n quyÃªn gÃ³p Ä‘Æ°á»£c nÃªn gá»i vá» Ä‘Ã¢u vÃ cho ai?

Äá»©c Tá»•ng Aymond Ä‘Ã£ cÃ³ giáº£i phÃ¡p chÃnh Ä‘Ã¡ng vÃ theo Ä‘Ãºng nguyÃªn táº¯c cá»§a GiÃ¡o Há»™i: Táº¥t cáº£ ngÃ¢n khoáº£n quyÃªn gÃ³p Ä‘Æ°á»£c sáº½ gá»i vá» ToÃ Tá»•ng GiÃ¡m má»¥c. Káº¿ Ä‘Ã³, ToÃ Tá»•ng GiÃ¡m má»¥c sáº½ chuyá»ƒn vá» ToÃ KhÃ¢m sá»© (Office of the Nuncio) á»Ÿ thá»§ Ä‘Ã´ Washington D.C. vÃ ToÃ KhÃ¢m sá»© sáº½ chuyá»ƒn Ä‘áº¿n vÄƒn phÃ²ng cá»§a Tiáº¿n trÃ¬nh phong ChÃ¢n phÆ°á»›c cho Äá»©c Há»“ng Y Thuáºn á»Ÿ Roma.

TrÆ°á»ng há»£p ráº¥t Ä‘áº·c biá»‡t cá»§a Tá»•ng GiÃ¡o pháºn New Orleans nÃªn Ä‘Æ°á»£c xem nhÆ° má»™t â€œmÃ´ hÃ¬nhâ€ cho cÃ¡c cuá»™c khuyáº¿n khÃch Cáº§u nguyá»‡n vÃ váºn Ä‘á»™ng tÃ i chÃ¡nh cho Tiáº¿n trÃ¬nh phong ChÃ¢n PhÆ°á»›c cá»§a Äá»©c Há»“ng Y PhanxicÃ´ XaviÃª Nguyá»…n VÄƒn Thuáºn. Viá»‡c váºn Ä‘á»™ng cho ChÃ¢n phÆ°á»›c AndrÃª PhÃº YÃªn cÅ©ng nhÆ° 2 TÃ´i tá»› ChÃºa Marcel VÄƒn vÃ PhaxicÃ´ TrÆ°Æ¡ng Bá»u Diá»‡p cÅ©ng nÃªn Ä‘Æ°á»£c linh Ä‘á»™ng vÃ dÃ n xáº¿p theo tá»«ng Ä‘á»‹a phÆ°Æ¡ng vÃ GiÃ¡o pháºn.

Linh má»¥c vÃ GiÃ¡o dÃ¢n gá»‘c Viá»‡t kháº¯p nÆ¡i trÃªn Tháº¿ giá»›i cÃ³ thá»ƒ dÃ¹ng mÃ´ hÃ¬nh váºn Ä‘á»™ng nÃ y trong GiÃ¡o pháºn cá»§a mÃ¬nh. á»ž thá»i buá»•i thÃ´ng tin bÃ¹ng ná»• ngÃ y nay, chá»‰ cáº§n má»™t cuá»™c Ä‘iá»‡n Ä‘Ã m giá»¯a cÃ¡c vá»‹ chá»§ chÄƒn lÃ má»i viá»‡c Ä‘á»u trá»Ÿ nÃªn minh báº¡ch vÃ sÃ²ng pháº³ng.

Lm PhaolÃ´ Nguyá»…n VÄƒn TÃ¹ng

(TÃ i liá»‡u tham kháº£o: Catholic Encyclopedia vÃ nhiá»u trang máº¡ng liÃªn há»‡ Ä‘áº¿n Ä‘á» tÃ i)
(1) Táºp biÃªn soáº¡n â€œNhÃ¢n dá»‹p lá»… giá»— 10 nÄƒm, TÃ´i Tá»› ChÃºa: PhanxicÃ´ XaviÃª Nguyá»…n VÄƒn Thuáºn.â€ cá»§a AnrÃª LÃª Thiá»‡n SÄ©, cá»±u Chá»§ng sinh Huáº¿, An Ninh 1947; trang 41. (2) CÃ¹ng nguá»“n, trang 43.
(2) VÃ i ká»‰ niá»‡m vá»›i ÄHY Nguyá»…n VÄƒn Thuáºn cá»§a LM Nguyá»…n vÄƒn TÃ¹ng
(3) Äá»c thÃªm: Ngá»¯ng tÃ¢m sá»± lá»‹ch sá» cá»§a ÄHY Nguyá»…n vÄƒn Thuáºn cá»§a Máº·c VÃ¢n