DIỄN ÄÀN GIÃO PHẬN VINH :: Xem chủ đề - Giáºt chuá»™ng nhà thỠđể là m gì ?
Người đăng
Thông điệp
Quản lý
Ngày tham gia: 14/05/2009 Bài gửi: 1048 Số lần cám ơn: 8 Được cám ơn 79 lần trong 75 bài viết
gửi: 28.02.2020 Tiêu đề: Giáºt chuá»™ng nhà thỠđể là m gì ?
TrÆ°á»›c hết, chúng ta nên ghi nháºn là so vá»›i bá»™ luáºt cÅ©, thì quả là có khoảng trống lá»›n trong giáo luáºt hiện hà nh vá» vấn Ä‘á» chuông. Bá»™ luáºt cÅ© đã dà nh ra ba Ä‘iá»u luáºt để nói tá»›i chuông nhà thá» (612, 1169, 1185). Cách riêng Ä‘iá»u 1169 quy định khá chi tiết vá» chuông nhà thá», trong 5 khoản:
$1. Má»—i nhà thá» nên có chuông, để má»i gá»i các tÃn hữu đến tham dá»± phụng vụ và các việc đạo đức.
$2. Các chuông nhà thỠcần được cung hiến hay chúc là nh dựa theo các nghi thức ấn định trong các sách phụng vụ.
$3 Việc sá» dụng chuông tùy thuá»™c hoà n toà n và o thẩm quyá»n của nhà chức trách Há»™i thánh.
$4. Ngoại trừ những Ä‘iá»u kiện do ngÆ°á»i đã dâng cúng chuông đã đặt ra và đã được Bản quyá»n châu phê, má»™t khi chuông đã được chúc là nh thì không được dùng và o những mục tiêu phà m tục, đừng kể khi có lý do chÃnh đáng và có phép của Bản quyá»n, hoặc do tục lệ hợp pháp.
Sau cùng khoản 5 nói tá»›i ai có thẩm quyá»n cung hiến hoặc chúc là nh chuông.
Váºy nếu bá»™ luáºt hiện hà nh không còn nói tá»›i chuông nhà thá» nữa, thì hiểu là từ nay Giáo há»™i để tùy tiện, ai muốn treo chuông hay treo trống cÅ©ng được, và cÅ©ng chẳng cần phải cung hiến hay chúc là nh gì nữa, phải không?
Nói rằng không còn có luáºt lệ gì vá» chuông nhà thá» thì không đúng. Chúng ta sẽ để cho các sá» gia tìm hiểu lý do tại sao bá»™ luáºt má»›i không còn nói đến chuông nhà thá» nữa. Tuy nhiên, chúng ta thấy rằng trong sách nghi lá»… phụng vụ dà nh cho các Giám mục (Caerimoniale episcoporum) do bá»™ Phụng tá»± xuất bản năm 1984 (nghÄ©a là má»™t năm sau bá»™ giáo luáºt), có má»™t chÆ°Æ¡ng dà nh cho việc chúc là nh chuông nhà thá», vá»›i nghi thức lấy từ quyển â‚¡De Benedictionibus‛ được ban hà nh cùng năm. Äiểm đầu tiên cần được ghi nháºn là sách phụng vụ không còn nói tá»›i cung hiến hoặc chúc là nh (consecratio vel benedictio) chuông nhÆ° trÆ°á»›c, mà chỉ nói tá»›i ‛chúc là nh‛ mà thôi. Trong bá»™ luáºt cÅ©, việc cung hiến bao gồm việc xức dầu thánh; còn từ nay thì không còn xức dầu thánh trên chuông nữa, mà chỉ còn rảy nÆ°á»›c thánh. Các nghi thức rá»a chuông phá»ng theo nghi thức rá»a tá»™i cÅ©ng bị bá» luôn. Äiá»u thứ hai đáng ghi nháºn là việc chúc là nh chuông không còn dà nh cho đức Giám mục nhÆ° trÆ°á»›c (nhất là vì hồi đó còn có chuyện cung hiến), nhÆ°ng mà có thể được cá» hà nh bởi cha sở hay linh mục quản đốc thánh Ä‘Æ°á»ng. Äiá»u thứ ba cần ghi nháºn là chuông chỉ cần chúc là nh khi được sá» dụng sau khi đã có nhà thá». Còn khi chuông được khánh thánh cùng lúc vá»›i nhà thá» má»›i, thì không cần phải là m lá»… chúc là nh riêng cho các chuông, bởi vì việc cung hiến và chúc là nh nhà thá» bao gồm luôn việc chúc là nh các váºt dụng phụng tá»± (nhÆ° là : chuông, Ä‘Ã n, tượng ảnh, vv). Äó là ba chi tiết quan trá»ng dÆ°á»›i khÃa cạnh pháp lý (nghÄ©a là xét vá» thẩm quyá»n và chất liệu). Còn dÆ°á»›i khÃa cạnh huấn giáo mục vụ, còn có những chi tiết khác mà sách phụng vụ muốn nêu báºt trong các bà i giảng và lá»i nguyện, tiên và n là vai trò của chuông đối vá»›i Ä‘á»i sống cá»™ng Ä‘oà n. ThÆ°á»ng thì chúng ta coi cái chuông nhÆ° dấu báo hiệu sắp sá»a tá»›i giá» lá»… rồi. Chuông ra nhÆ° có vẻ má»i má»c thúc giục các tÃn hữu chuẩn bị Ä‘i nhà thá». Thế nhÆ°ng, ngoà i cái vai trò giục giã nhÆ° váºy, ta cÅ©ng có thể gán cho nó vai trò quy tụ, triệu táºp các tÃn hữu lại để cùng nhau thá» phượng Chúa.
NhÆ°ng mà có nÆ¡i còn giáºt chuông tá» nữa, chứ đâu phải chỉ có giáºt chuông để báo hiệu sắp tá»›i giá» lá»…?
Äúng nhÆ° váºy, chÃnh vì thế mà vừa rồi tôi có nói tá»›i vai trò của tiếng chuông trong Ä‘á»i sống cá»™ng Ä‘oà n. Nó không những chỉ giục giã các tÃn hữu tá»›i nhà thá» Ä‘á»c kinh cầu nguyện, nhÆ°ng nó còn thông báo những biến cố quan trá»ng của cá»™ng Ä‘oà n. Nhiá»u nÆ¡i có thói tục giáºt chuông để loan báo có má»™t ngÆ°á»i vừa tạ thế, mà ta gá»i là chuông tá». Có nÆ¡i giáºt chuông khi có tin vui, tá»±a nhÆ° khi cá» hà nh đám cÆ°á»›i, hay là tiếp đón má»™t thượng khách (thà dụ đức Giám mục giáo pháºn đến thăm). Và má»›i đây và i cha sở bên Italia cho giáºt chuông khi má»™t em bé má»›i chà o Ä‘á»i. Dù sao, thì từ lâu, tục lệ dân gian đã tóm lại 6 vai trò của chuông qua hai câu thÆ¡ bằng tiếng La-tinh nhÆ° sau: Laudo Deum, plebem voco, congrego clerum, defunctos ploro, pestem fugo, festa decoro: tôi ca ngợi Chúa, kêu gá»i nhân dân, triệu táºp giáo sÄ©, thÆ°Æ¡ng khóc ngÆ°á»i chết, Ä‘uổi xa dịch tá»…, thông báo lá»… lạc.
Chắc ai cÅ©ng hiểu rõ những chức pháºn vừa kể. NhÆ°ng sao lại có chuyện xua Ä‘uổi dịch tá»…?
Tôi không rõ cho lắm. Tuy nhiên, có Ä‘iá»u chắc là tại nhiá»u miá»n thôn quê, má»—i khi trá»i bị phủ mây Ä‘en nghịt báo sắp có mÆ°a to, thì ngÆ°á»i ta giáºt chuông nhà thá». Äể là m gì váºy? ThÆ°a là để tránh cho khá»i sét đánh. Äây không phải là chuyện mê tÃn dị Ä‘oan, nhÆ°ng có căn bản khoa há»c: việc giáºt chuông sẽ gây ra những là n sóng trên không trung, đánh tan bầu khà nặng ná», tức là môi trÆ°á»ng tÃch tụ tiếng sét. Nói thế không có nghÄ©a là các tháp nhà thá» không cần cá»™t thu lôi nữa.
Äó là các vai trò cổ truyá»n của chuông nhà thá». NhÆ°ng nó đã thuá»™c và o quá khứ xa xÆ°a rồi, và gắn liá»n vá»›i văn minh Âu Tây. Ngà y nay đã đến lúc, chúng ta phải trở vá» vá»›i văn hóa dân tá»™c. Vì thế, thay vì giáºt chuông, tại sao mình không dùng trống chiêng?
Chuyện thay thế chuông nhà thá» bằng trống chiêng thì không thuá»™c thẩm quyá»n của tôi. Thá»±c ra thì kể cả trong bá»™ giáo luáºt cÅ© cÅ©ng không có việc bắt buá»™c má»—i nhà thá» phải có chuông: nhà láºp pháp chỉ nói là ₡nên có‛ (convenit). Nên biết là các sá» gia Ä‘á»u đồng ý rằng việc sá» dụng chuông và o việc phụng tá»± không há» gắn liá»n vá»›i Kitô giáo. Thá»±c váºy, các tà i liệu lịch sá» cho thấy là các chùa bên Trung quốc đã sá» dụng chuông từ xa xÆ°a, hà ng chục thế ká»· trÆ°á»›c công nguyên. Còn vá» phÃa Kitô giáo, thì mãi tá»›i thế ká»· V-VI má»›i thấy nói tá»›i, và trở thà nh thông dụng từ thế ká»· VII. Dù sao, dù không sà nh Ä‘iệu vỠâm nhạc, ngÆ°á»i ta có thể nháºn thấy có sá»± khác biệt giữa tiếng chuông chùa vá»›i tiếng chuông nhà thá». Chuông chùa có vẻ trầm hÆ¡n, và đánh từ từ từng tiếng má»™t; còn chuông nhà thá» thì thanh hÆ¡n, và thÆ°á»ng đánh liên hồi. Và nói chung thì các nhà thá» cà ng sang thì không những ngÆ°á»i ta gắn chuông to mà lại còn liệu cho tháºt nhiá»u chuông nữa. Xét vá» chuông to, thì giải quán quân được dà nh cho các ngôi nhà thá» tại MÆ¡scÆ¡va, vá»›i những quả chuông nặng 65 tấn. Còn xét vá» bá»™, thì có nÆ¡i là m thà nh già n 14-15 chiếc, vá»›i những cung Ä‘á»™ của nó, có thể đánh thà nh bà i hát. Thá»±c ra, thì má»™t số chức năng của chuông nhà thá» nay đã bị lấn át rồi, trong số đó, phải nói tá»›i chức năng báo giá». Lúc đầu, trong các Ä‘an viện, ngÆ°á»i ta giáºt chuông để báo cho các tu sÄ© giá» giấc khi thức dáºy, Ä‘á»c kinh, là m việc, vv. Sau đó, các giáo xứ cÅ©ng giáºt chuông không những để báo hiệu cho các tÃn hữu Ä‘i nhà thá» mà để cho biết giá» nữa; má»™t cách cụ thể là ba lần má»™t ngà y khi xÆ°á»›ng kinh Truyá»n tin. Ngà y nay, hầu hết các tu sÄ© và tÃn hữu đã có đồng hồ Ä‘eo tay, nên há» không còn ngóng chuông nhà thá» nữa. Dù váºy, chúng ta cÅ©ng thấy có những hãng đồng hồ đã tạo ra cung Ä‘iệu chuông nhà thỠđể báo các giá» hay khắc.
Mặt khác, cÅ©ng có những nhà thá» cho quay Ä‘Ä©a chuông thay vì giáºt chuông tháºt; vì váºy mà chuông nhà thá» lại cà ng mất giá trị phải không?
Ta không nên buá»™c tá»™i cho những giáo xứ đã đánh chuông giả bằng máy ampli là đã phá giá chuông tháºt. Có lẽ bởi vì há» quá nghèo, không đủ tiá»n sắm chuông đấy thôi. Thá»±c ra thì trong lịch sá», các quả chuông lá»›n đã bị cạnh tranh bởi các đồng nghiệp khác, đó là các chuông nhá».
Các chuông nhỠmà các chú giúp lễ vẫn lắc phải không?
Äúng nhÆ° váºy. Tuy nhiên, nên lÆ°u ý là không phải phụng vụ đã tạo ra các chuông đó đâu. Lúc đầu, nó chỉ là dụng cụ để lôi kéo sá»± chú ý, đã được dân Rôma sá» dụng từ lâu. Tôi còn nhá»› trÆ°á»›c đây ở Việt Nam, mấy em bé Ä‘i bán kem cÅ©ng lắc cái chuông nhÆ° váºy, đó là chÆ°a nói tá»›i các cái chuông buá»™c và o cổ bò hay cổ trâu. NgÆ°á»i ta du nháºp và o phụng vụ để kêu gá»i nhắc nhở các tÃn hữu hãy chú ý vì sắp có chuyện quan trá»ng.
NhÆ°ng mà cà ng ngà y ngÆ°á»i ta cà ng Ãt xà i tá»›i chuông bé ấy trong Thánh lá»…, tại sao váºy?
Lý do dá»… hiểu. TrÆ°á»›c đây, Thánh lá»… được cá» hà nh bằng tiếng La-tinh. Các tÃn hữu theo dõi mà không hiểu gì và cÅ©ng không thấy gì, bởi vì há» thÆ°á»ng đứng xa bà n thá». Bởi đó, cần có chú giúp lá»… quỳ gần bà n thá» lắc chuông báo hiệu, nhất là và o hồi linh mục sắp Ä‘á»c lá»i chúc tụng trên bánh và rượu. Nên biết là và o thá»i Trung cổ, tại các Ä‘an viện và giáo xứ, ngÆ°á»i ta giáºt chuông lá»›n khi linh mục dâng Mình và Máu Thánh Chúa, ngõ hầu không những các ngÆ°á»i hiện diện tại chá»— mà tháºm chà các ngÆ°á»i là m việc ngoà i đồng cÅ©ng có thể kết hiệp thá» lạy Chúa. Má»™t cách tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° váºy, ngÆ°á»i ta cÅ©ng giáºt chuông khi ban phép là nh Mình Thánh Chúa. Dần dần, ngÆ°á»i ta thay chuông lá»›n bằng chuông nhá». Thế nhÆ°ng sau công đồng Vaticanô II, nhiá»u nÆ¡i thấy chuông nhá» không còn cần thiết nữa từ khi phụng vụ được cá» hà nh bằng tiếng bản quốc, và má»i ngÆ°á»i có thể theo dõi dá»… dà ng các nghi lá»… diá»…n ra trên bà n thá». NhÆ° chị đã biết, trÆ°á»›c đây, bà n thỠđược cất ở cuối nhà thá» và chủ tế thì quay lÆ°ng ra bổn đạo, nên chỉ có chú bé giúp lá»… đứng gần đó má»›i biết có chuyện gì xảy ra và lắc chuông cho cá»™ng Ä‘oà n biết. Bây giá» thì cá»™ng Ä‘oà n không cần tá»›i tiếng báo hiệu của chú giúp lá»… nữa bởi vì há» thấy hết các hà nh vi của linh mục rồi.
Nguồn Website giáo Pháºn Vỉnh Long _________________Totus Tuus ego sum
Bạn không có quyền gửi bài viết Bạn không có quyền trả lời bài viết Bạn không có quyền sửa chữa bài viết của bạn Bạn không có quyền xóa bài viết của bạn Bạn không có quyền tham gia bầu chọn Bạn không được phép gởi kèm file trong diễn đàn Bạn có thể download files trong diễn đàn