[Levitan]

Giêrusalem, ngày..........

Cha kính mến,

Con được hầu việc Cha suốt ba ngày qua. Hôm nay là ngày thứ bốn rồi. Chưa bao giờ con cảm thấy Cha gần gũi và thân thương đến thế. Thậm chí con quên rằng bố mẹ con giờ này vẫn đang đi lang thang khắp mọi nơi để tìm con. Nhưng con linh cảm rằng các ngài cũng sẽ trở lại đây.

Do sự giới thiệu của vị tôn sư già khả kính, con được hầu chuyện với hầu hết các kinh sư ở thủ đô này. Hôm nay, các ngài không còn bắt con trả bài nữa, mà chỉ gợi ý để con phát biểu cảm tưởng.

- Cháu được bố mẹ cho về thủ đô dự lễ Vượt qua, cháu có thích không ?

- Thưa, cháu vừa thích vừa không thích ?

- Tại sao thích ?

- Thưa, tại cháu thấy Đức Giavê được tôn vinh đến tột độ.

- Tại sao không thích ?

- Cháu rất buồn khi thấy người nghèo và người bệnh nhiều quá. Không ai cứu vớt được họ. Bố thí bao nhiêu cũng không vừa. Nhất là không có ai yêu thương và kính trọng họ cả. Nhưng điều làm cháu buồn nhất là…

- Là cái gì, cháu cứ nói đi.

- Bóc lột, người ta bóc lột nhau ngay trên bàn thờ.

- Tại sao cháu dám nói lộng ngôn ?

- Có một người lái buôn la toáng lên rằng : "Thượng tế cứa cổ tôi, tôi cứa cổ các người. Không cứa thì lấy gì mà ăn…".

Các tôn sư đấm ngực, trợn tròn mắt nhìn nhau miệng há hốc.

Bỗng mẹ và bố con ào tới.

- Con!

- Mẹ, bố !

- Tại sao con ở lại đây mà không nói gì với bố mẹ, để bố và mẹ vất vả tìm con bốn ngày nay ?

- Con mải lo hầu việc cho Cha con ở trên trời, nên con quên bẵng đi.

- Con nói gì mẹ không hiểu. Tại sao con cứ bắt mẹ phải suy nghĩ ?

- Mẹ giận con hả mẹ ?

- Mẹ không dám giận con. Nhưng mẹ biết Đức Chúa bắt mẹ suốt đời phải khổ vì con. Người muốn thế, mẹ chỉ biết "xin vâng". Người thì ngàn trùng. Còn mẹ thì như có như không…

Bố mẹ con được các tôn sư trọng vọng. Nhờ đó mẹ con lại vui như Tết.

Giêsu
Con yêu của Cha.

[Levitan]

Nadarét, ngày..........

Cha kính mến,

Hôm nay con bắt đầu vào nghề mộc. Con xách đồ nghề đi làm phụ với bố. Đi làm với bố, con mới thấy uy tín của bố con rất lớn và rất rộng.

- Này, Giuse, tuần tới cha con mày qua làm cho tao nghe!

- Con kẹt quá bác ạ. Hiện con còn hai ba công trình nữa. Con lỡ hứa với người ta rồi. Bác thông cảm kêu đứa khác đi. Làng mình có nhiều tay thợ giỏi lắm bác ạ.

- Thằng già này hiểu đời quá rồi mà. Từ thuở cha sanh mẹ đẻ tao chưa thấy thằng thợ mộc nào như mày. Tay nghề của mày thì trong làng này có nhiều đứa không thua, nhưng cái lương tâm nghề nghiệp của mày tao chưa từng. Tao có mắt và tao thấy đường mà : mày làm kỹ, làm sắc sảo, mày còn biết tiết kiệm gỗ, ván cho chủ. Chủ khỏi theo dõi mày. Tin tưởng tuyệt đối. Nếu mày kẹt chưa qua làm cho tao được, thì tao chờ. Một tháng, hai tháng… tao cũng chờ. Nhớ nghe mày !

Đấy, con người của bố con là thế. Nghề thợ mộc thì chẳng ai kính trọng. Nhưng thợ mộc Giuse thì chẳng ai dám khinh dể. Cái uy tín của bố con đã phá vỡ tan tành cái thành kiến truyền kiếp về nghề mộc. Quê hương con không có rừng, dân tộc con ít dùng đồ mộc. Rừng cây thì ở bên Xiri, trên núi Libăng. Toàn bộ gỗ hương nam làm đền thờ Giêrusalem đều lấy từ núi Libăng. Vì thế thợ mộc thất nghiệp hoài, phải làm thêm nghề lò rèn, đóng móng ngựa… Nhưng riêng bố con thì không bao giờ thất nghiệp. Cũng chính vì thế mà gia đình con không bao giờ túng thiếu.

Mẹ con khen bố con đủ điều. Nhưng hôm nay đi làm với bố, con mới được thấy tận mắt niềm kiêu hãnh của mẹ. Bố con khỏe mạnh, cần cù, giỏi giang, kiên trì, tốt bụng, đạo hạnh. Bố con chỉ bị chê một chút xíu thôi : "Ít mồm ít miệng quá !". Mẹ con cũng nói thế, nhưng không hề phàn nàn chút nào.

Giêsu
Con yêu của Cha.

[Levitan]

Caphácnaum, ngày..........

Cha kính mến,

Tay nghề của con không thua kém tay nghề của bố. Bố con và con đã trở thành một cặp bài trùng quen thân của khắp miền Galilê. Cụ thể là trong những tháng gần đây, Caphácnaum, một thị trấn trù phú đã trở thành quê hương thứ hai của con. Bố con nhận từ hợp đồng này đến hợp đồng khác. Không lúc nào ngơi tay, trừ ngày Sabát.

Và hôm nay chính là một ngày Sabát. Bố con và con ra bờ hồ cầu nguyện và hóng mát. Bố con rất ít nói, nhưng hôm nay bố con lại muốn nói và nói thật nhiều. Bố con nổi hứng. Nguồn cảm hứng bắt đầu từ bài Sách Thánh đọc tại nguyện đường sáng nay :

“Và này một trinh nữ sẽ thụ thai và sinh con,
và người ta sẽ gọi tên Người là Emmanuen”

Bố con gọi con :

- Này Giêsu, lại đây bố bảo. Sáng nay con đến nguyện đường nghe đọc bài sách sứ ngôn Isaia và bài giảng của thầy luật sĩ, con có ý kiến gì không ?

- Con muốn nghe ý kiến của bố hơn.

- Người trinh nữ thụ thai và sinh con ấy là mẹ con. Còn con chính là Emmanuen. Dân tộc ta, quê hương ta đã tới ngày vinh quang. Mẹ con là người đàn bà vĩ đại của dân tộc, vĩ đại hơn sứ ngôn Đêbora, hơn thư hùng Giuđita và Étte. Con chính là Đấng Mêsia giải phóng dân tộc. Khi nào dân tộc ta được giải phóng và được giải phóng như thế nào, tất cả đều do con mà ra. Con có biết điều đó không ?

- Thưa bố, con biết. Nhưng “nước Ítraen" của con vẫn còn là một mầu nhiệm mà bố chưa hiểu hết đâu. Con sẽ không cưỡi ngựa hồng, chinh Đông chinh Tây để đưa nước Ítraen này lên hàng bá quyền. Con cũng không ngồi trên ngai vàng ở Giêrusalem để chờ nguồn phú túc từ khắp nơi đổ về như thác vỡ bờ. "Nước Ítraen" của con nằm ngay trong tâm hồn của mọi người, mọi thời, không phân biệt màu da tiếng nói…

Bố con ra vẻ đăm chiêu. Im lặng nặng nề. Con vội lái sang chuyện khác.

- Bố, tương lai là của Giavê. Chúng ta cứ ghi khắc mọi biến cố trong lòng để suy gẫm, rồi sẽ lần lần khám phá ra ý mầu nhiệm của Giavê. Mẹ vẫn dạy con như thế. Bây giờ bố cho con hỏi bố về chuyện quá khứ nhá.

- Ừ

- Hồi "người trinh nữ" mới mang thai để sinh “ Đấng Emmanuen" thì bố buồn và bố định từ mẹ con phải không ?

- Bố có lỗi rất nặng với mẹ con. Bố đã nghĩ oan cho mẹ con. Bố cứ ân hận mãi về điều đó… Khi sứ thần báo tin cho bố hay rằng mẹ con thụ thai con bởi quyền phép của Giavê, thì bố làm mọi điều có thể để đền bù. Ngày rước dâu, mẹ con ngỏ ý muốn mãi mãi là một trinh nữ, bố đồng ý ngay, vì bố cũng đã có ý như thế rồi. Bố chẳng còn xứng đáng với mẹ của con nữa. Mẹ con là một người vĩ đại nhất của lịch sử, còn bố thì vẫn chỉ là một người bình thường như mọi người. Được chăm sóc nuôi nấng "mẹ trinh nữ' và "Đấng Emmanuen" bố đã cảm thấy hạnh phúc quá sức tưởng tượng rồi. Mẹ con muốn gì, bố cũng chiều hết để đền tội.

- Bố có lỗi gì đâu. Đó là mầu nhiệm của Đức Chúa mà.

- Thì bố cũng hiểu vậy. Nhưng đó là một cú sốc làm thay đổi hẳn cuộc đời của bố...

Giêsu
Con yêu của Cha.

[Levitan]

Bêtania bên bờ sông Giođan, ngày..........

Cha kính mến,

Ý của Cha bừng cháy trong con, khiến con phải đứng dậy rời căn lều mong manh, men theo triền dốc để xuống bờ sông Giođan, nơi anh Gioan của con đang giảng và làm phép Rửa. Anh đi tu rất sớm, ngay từ hồi thơ ấu. Anh chọn đường tu khổ chế: ăn châu chấu và mật ong rừng; uống nước lã và mặc áo da thú. Thân xác của anh thì gầy guộc và đen đúa, nhưng ý chí của anh thì như gang như thép. Mặt anh hốc hác, nhưng cặp mắt của anh thì như có lửa. Anh đứng dưới sông, nhìn về phía các rắpbi : giọng anh như chém đinh chặt sắt…

+ Hỡi nòi rắn độc, lưỡi rìu đã kề sát gốc cây. Hãy sám hối, hãy sinh hoa kết quả. Nếu tự đắc mình là con cái Ápraham, thì lưỡi rìu sẽ vung lên : cây không trái sẽ trở thành củi khô, bỏ vào lò lửa…

Nhìn về phía quần chúng : giọng anh bỗng trở nên ôn tồn rỉ rả…

+ Anh là lính hả ? Đừng đàn áp. Anh là người thu thuế hả ? Đừng hà lạm. Chị làm điếm hả ? Hãy hoàn lương… Tất cả hãy xuống sông và thanh tẩy.

Quần chúng tôn sùng anh con như một ngôn sứ. Thậm chí có người gọi anh là Đấng Mêsia - Anh giãy nảy lên và thanh minh một cách quyết liệt :

- Tôi không đáng xách dép cho Đấng Mêsia.

- Không là Mêsia, tại sao ông dám làm phép Rửa ?

- Tôi chỉ rửa bằng nước mà thôi. Đấng Mêsia đến sau tôi sẽ rửa bằng Thần Khí. Tôi chỉ là người đi trước để dọn đường cho Người.

- Khi nào Người đến ?

- Người đang đến kia rồi !

Anh con chạy lên bờ - Anh quỳ dưới chân con. Con quỳ dưới chân anh. Con xin anh thanh tẩy cho con. Anh từ chối đây đẩy.

Con năn nỉ anh. Anh dìu con xuống dòng sông. Hai anh em cùng nhìn lên trời… Cha ! Con thấy Cha. Con nghe tiếng nói của Cha : "Đây là Con Chí Ái của Ta”. Cha ơi, con yêu Cha vô cùng. Chỉ vì yêu Cha mà con nhập thân làm người. Chỉ vì yêu Cha mà con đến đây chịu Thanh tẩy như một tội nhân. Chỉ vì yêu Cha mà con sẽ tự hiến thân làm giá cứu đời… Con sẽ chết đi để đời được sống, để ý Cha được thể hiện… Và kìa một cánh chim bồ câu đang đến với con. Thương mến vô vàn… Cha, Con và Thần Khí. Con chết lịm và tan biến trong mầu nhiệm…

Khi con tỉnh dậy thì anh con và con vẫn còn ngập mình trong nước và tay trong tay.

Tôi mừng vì Chú đã đến. Cả đời tôi chỉ mong đợi một giây phút này.

- Anh là sứ ngôn cuối cùng, sứ ngôn tuyệt vời : bất khuất trước cường quyền, bao dung đối với tội nhân.

Bất khuất, bao dung, khiêm tốn đó là chân dung muôn đời của anh con.

Giêsu
Con yêu của Cha.

[Levitan]

Xikem, ngày..........

Cha kính mến,

Hôm nay con mở màn cho sự nghiệp truyền giáo của con bằng thái độ đối với người Samari.

Từ năm thế kỷ nay, người Do thái đoạn tuyệt với đồng bào cư ngụ tại Samari, coi họ như người ngoại. Từ Bắc xuống Nam, từ Nam về Bắc, người Do thái không thèm đi qua xứ Samari, mà đi vòng qua bên kia sông Giođan. Một vạ tuyệt thông bất thành văn đã giáng xuống trên toàn bộ xứ Samari, vạ tuyệt thông truyền kiếp.

Con quyết tâm xóa bỏ vĩnh viễn vạ tuyệt thông truyền kiếp này bằng cách dẫn năm đệ tử đầu mùa xuyên qua xứ Samari mà về xứ Galilê.

Con hiên ngang đi đầu. Đệ tử của con e dè bước theo sau. Họ sợ mắc uế. Họ sợ dư luận.

- Tại sao Thầy dám đi vào xứ Samari ?

- Vì họ là anh em của ta.

- Họ là kẻ thù không đội trời chung.

- Trời là của chung, không ai được đội trời riêng…

Mặt trời đã đứng bóng. Chân mỏi nhừ. Mồ hôi đầm đìa. Miệng khô khốc. Dạ dày lép kẹp.

- Xin Thầy cho tụi tôi nghỉ chân. Dân chài không giỏi đi bộ.

- Các anh vào thành mua đồ ăn. Thầy chờ ở đây.

Con ngồi trên thành giếng Giacóp. Nước trong vắt, nhưng sâu thăm thẳm ! Đành chịu khát. Nhìn lên bầu trời; con quên khát bởi con thấy Cha hiện diện trong cõi vô biên. Cha !… Trời xanh, biển xanh, núi xanh, rừng xanh , đồng xanh, chỗ nào cũng có màu xanh. Màu xanh nhiều như tình yêu của Cha; dịu mát và bao trùm tất cả. Ôi, nếu loài người hiểu được tình yêu bát ngát và bao la này, thì làm gì có lằn ranh phân biệt Galilê -Samari, lằn ranh phân biệt giàu - nghèo… Những lằn ranh gây nên bao nhiêu tang tóc ! Ôi, những lằn ranh !…

Có tiếng nước chảy róc rách. Con bừng tỉnh. Một người phụ nữ đang đổ nước vào vò. Cơn khát bỗng gào thét.

- Chị làm ơn cho tôi xin miếng nước.

- Ông xin tôi nước uống ư ? Người Do thái đâu có thèm chơi với người Samari chúng tôi. Tôi không dám đâu…

- Nếu chị biết tôi là ai, thì chính chị sẽ xin tôi nước uống. Còn tôi, tôi sẽ cho chị một thứ nước, uống một lần là suốt đời không khát nữa.

- Ông nói dóc ! Giếng thì sâu, gàu thì không có… Bộ ông ngon hơn tổ phụ Giacóp, người đã đào cái giếng này hả ?

- Ai uống nước giếng này, thì còn khát hoài. Ai uống nước của tôi, thì người ấy sẽ thành mạch nước.

- Dóc tổ!… Bây giờ tôi xin ông thứ nước đó, ông dám cho không ?

- Tôi sẵn sàng cho, nhưng với điều kiện là chị kêu chồng chị tới đây.

- Tôi có chồng đâu mà kêu.

- Tôi biết - Tại chị chanh chua quá, nên tôi mới nói như thế. Chỉ nhìn thoáng một cái thôi, tôi cũng đã thấy hết cuộc đời của chị rồi. Chị đã có năm đời chồng. Người chồng này là người chồng thứ sáu, mà không phải là chồng thật, theo giáo luật.

- Tôi công nhận ông là một tiên tri… Vậy tôi đố ông nhá. Người Do thái các ông thì thờ Giavê ở Giêrusalem, còn chúng tôi thì thờ Người ở Garidim. Vậy, các ông đúng hay là chúng tôi đúng ?

- Từ trước đến bây giờ thì người Do-thái đúng. Nhưng từ giờ phút này trở về sau, người ta không thờ Chúa ở Garidim cũng không thờ Chúa ở Giêrusalem, mà chỉ thờ Người trong Thần Khí và Chân lý.

- ?…

Đến bây giờ, người phụ nữ ấy mới hết chanh chua. Đó là một chân dung phụ nữ hiếm có ở trên đời này. Lanh lẹ, sâu sắc, kiêu ngạo, khinh đời. Có tài, có sắc, nhưng thiếu khiêm nhu, nên không thành đạt. Đã ba chìm bảy nổi, lại còn chín lênh đênh… Nhưng Tin Mừng sẽ đưa chị về bến bờ. Chị sẽ là người truyền giáo cho hôm nay và nhất là cho ngày mai, khi Tin Mừng bị bắt bớ tại Giêrusalem và khắp miền Giuđê.

Xóa lằn ranh Do thái - Samari hôm nay là chuẩn bị cho mùa gặt bội thu trong ngày mai. Thái độ không phân biệt là những hạt giống lành gieo xuống đất, sẽ mọc lên, sinh hoa kết quả khôn lường ! Con nói như thế nhưng đệ tử của con chưa hiểu…

Giêsu
Con yêu của Cha.

[Levitan]

Caphácnaum, ngày..........

Cha kính mến,

Sáng nay con và mẹ con đi ăn cưới ở Cana. Mẹ con từ Nadarét tới. Còn con thì từ miền Nam trở về cùng với năm đệ tử mới toanh là Gioan, Anrê, Phêrô, Philíp và Natanaen.

Con đang ngồi ăn tiệc thì mẹ con kéo áo con.

- Con vô trong kia, mẹ muốn nói với con một chuyện… Tiệc chưa tàn mà rượu đã hết. Con hãy ra tay cứu họ, vì không còn cách nào xoay xở được nữa.

- Cả mẹ lẫn con đều không có trách nhiệm gì trong vụ này.

- Chúng nó đang khóc như ri kìa. Con nỡ lòng nào…

- Nhưng thời giờ của con chưa tới mẹ ạ. Chưa đến lúc con phải làm phép lạ.

- Nếu con không thương người lớn, thì ít ra con phải thương chú rể cô dâu. Chúng nó còn bé tí. Chúng nó tin dị đoan : đám cưới mà không suôn sẻ, thì khó mà ăn đời ở kiếp được với nhau. Con phải cứu vớt hạnh phúc của chúng nó.

Con tỏ vẻ lạnh lùng. Mẹ con khóc một cách nhẫn nhục. Con hiểu mẹ con hơn ai hết. Mẹ con lại nhớ đến lời ông già Ximêon đã nói với mẹ. hồi con mới được bốn mươi ngày tuổi:

"Vì em bé này mà nhiều người Ítraen sẽ bị vấp ngã. Nhưng cũng vì bé mà nhiều người được trỗi dậy. Vì bé mà chính cháu sẽ phải đau khổ vô vàn khác nào một lưỡi gươm xuyên qua tâm hồn của cháu".

Vì con mà mẹ con phải lận đận. Nội con không hiểu mẹ. Trong gia đình chẳng ai hiểu mẹ. Chỉ có bố con hiểu mẹ thì người đã khuất mất rồi. Gần năm mươi tuổi đời, mà chưa một lần được nếm niềm kiêu hãnh của bà mẹ Đấng Mêsia… Nước mắt của mẹ làm con nhão ra… Con quyết tâm thực hiện phép lạ đầu tay, mặc dù thời giờ chưa điểm. Con đến bá vai mẹ tỏ ý vâng phục – Mẹ con cười hớn hở. Nước mắt vẫn còn rơi lã chã, nhưng là nước mắt vui mừng. Thương ơi là thương. Thương đến chịu không nổi. Mẹ con tập họp các tay chạy bàn lại và ra lệnh như một nữ tướng.

- Đây là con của dì, Người bảo gì thì chúng con phải nghe.

- Dạ.

- Các em ra giếng múc nước đổ đầy sáu cái chum để ở trước nhà, con ra lệnh.

- Dạ.

Thần Khí của Cha chạy rần rần trong cơ thể của con. Con giơ tay lên sáu chum nước. Con truyền cho nó phải hóa thành rượu. Ý của con là ý của Cha. Sức mạnh của con là sức mạnh của Cha. Nước đã vâng lời con. Con ra lệnh cho một em chạy bàn :

- Này em, bác Simon đang cần rượu ngon để đi mừng khách. Em múc rượu mới trong chum này đưa cho bác.

Uống cạn ly rượu, bác Simon đi vội vào trong nhà, gọi vợ chồng thông gia và những em chạy bàn tới. Bác tỏ vẻ bất bình.

- Tụi bay làm ăn dở như cái gì ấy. Rượu ngon thì đãi trước, khi khách ngà ngà rồi thì đãi rượu nhẹ. Tụi bay làm ngược không à !

- Cái đó là rượu thật hả bác ? Nói thật với bác: nhà em hết rượu rồi. Vợ em khóc hết nước mắt từ nãy tới giờ. Thím Maria bảo đây là phép lạ con của thím ấy làm. Bây giờ thì sáu cái chum nước rửa tay chân ở đàng trước nhà là rượu cả rồi đấy.

Bác Simon ra phía trước uống thêm một ly, hai ly… sáu ly. Bác vỗ tay ra lệnh mọi người im lặng.

- Thím Maria đâu, dẫn con của thím ra đây… Kính thưa bà con cô bác, đây là thím Maria thân tộc của gia đình này, đây là Giêsu con của thím, một Êlia của thời đại… Lẽ ra thì giờ này chúng ta không còn một giọt rượu để chung vui với hai họ. Thế nhưng sứ ngôn Giêsu này đã hóa sáu chum nước kia thành rượu, rượu ngon tuyệt vời. Xin mời quý bà con cô bác tự động đến đó múc mà uống, để mừng cho hai cháu….

Con trở về chỗ, im lặng nhìn mọi người uống rượu. Hình ảnh làm con thích thú nhất đó là cô dâu bé tí cứ bám lấy mẹ con như một đứa con nít lẽo đẽo theo mẹ. Mẹ con sung sướng như thể cả đời chỉ có một ngày này là vui. Con tạ ơn Cha về điều đó. Con muốn mẹ con được hạnh phúc.

Sau khi tàn tiệc, con mời mẹ con về Caphácnaum với con. Bây giờ đã khuya lắm rồi mà mẹ con vẫn chưa ngủ. Các bà từ đâu ùn ùn kéo đến để nói chuyện với mẹ con.

Giêsu
Con yêu của Cha.

[Levitan]

Giêrusalem, ngày..........

Cha kính mến,

Hôm nay lần đầu tiên trong đời truyền đạo, con ngồi tâm sự với một rắpbi, rắpbi Nicôđêmô. Ông là người trí thức từ đầu đến chân: thuộc lòng Thánh Vịnh, am tường Lề Luật và Tiên tri. Ông là người công chính từ râu tóc đến áo choàng: ánh mắt nhân từ, giọng nói ôn tồn, cử chỉ khoan thai. Rất dễ thương và rất dễ mến.

Buổi tâm sự kéo dài đến khuya. Tư tưởng xoay quanh hai bản lề quan trọng là :

Thiên Chúa yêu thương thế gian quá chừng đến nỗi đã hiến Con Một mình làm giá chuộc tội cho đời. Người con ấy sẽ bị treo như con rắn đồng của Môsê.

Mọi người phải tái sinh trong Thần Khí thì mới được vào Nước Thiên Chúa.

Ông không hiểu gì hết. Ông ngớ ngẩn đến mức độ :

- Không lẽ tôi già như thế này mà phải chui vào lòng mẹ để được tái sinh sao ?

- Ông là thầy dạy đời mà không hiểu điều đó sao ?

Ông lủi thủi ra về. Lấm lét – Sợ hãi. Trời tối như mực.

Nicôđêmô là tiêu biểu cho lớp người CÓ quá nhiều : có tiền, có quyền, có uy tín, có bạn bè… Có quá khứ, có hiện tại và có tương lai. Đến khi có niềm tin, thì niềm tin không còn có chỗ để đứng thảnh thơi…

Đức Tin đẩy mọi CÁI CÓ vào thế lâm nguy. Đức Tin đòi phải bỏ tất cả mọi CÁI CÓ để hiện diện và lớn lên.

Nicôđêmô có cả một truyền thống dày cộm về Đấng Mêsia. Đấng Mêsia ấy sẽ phất cờ khởi nghĩa, tiêu diệt các cường quốc lân bang y như Đavít hạ thủ Gôliát. Người sẽ ngự trên ngai vàng, muôn dân sẽ hướng về đó. Bản thân ông cũng sẽ nhờ đó mà rực lên như ngọn đuốc. Hiện nay ông là một rắpbi được toàn dân trọng vọng. Những bài thuyết giảng của ông, những kiến thức về Thánh Kinh của ông đã cho ông một chỗ đứng vững chắc, một mâm cơm thịnh soạn.

Niềm tin vào con sẽ đẩy ông vào thế phá sản. Qua buổi tâm sự, ông tỏ vẻ ngớ ngẩn. Cái hiểu biết của ông về Đấng Mêsia không dung hoà được với điều con vừa mặc khải. Nếu công khai theo con như Phêrô, như Gioan… thì cái chỗ đứng và cái mâm cơm của một rắpbi không còn nữa. Nhưng ông vẫn tin, tin một cách mơ hồ, vì thấy không ai làm được những việc con đã làm. Lương tâm tốt lành của ông bắt ông phải tin, nhưng không đủ sức để khước từ những cái CÓ đồ sộ. Tin mà không theo. Theo mà cứ âm thầm lén lút. Nhưng vì là người thiện chí, ông sẽ đứng dậy và theo con vào phút cuối cùng. Lương tâm sẽ cắn ông để ông phải thức tỉnh. Đó là lương tâm của người trí thức chân chính.

Giêsu
Con yêu của Cha.

[Levitan]

Caphácnaum, ngày..........

Cha kính mến,

Hôm nay con dành trọn buổi tối để nói chuyện với mẹ. Năm nay mẹ con đã ngót nghét năm mươi tuổi. Mái tóc đã điểm sương. Một vài nếp nhăn đã xuất hiện trên khuôn mặt. Nhưng giọng nói của mẹ vẫn không thay đổi : ôn tồn, rỉ rả. Ánh mắt của mẹ vẫn như thưở nào : trong sáng và tin tưởng. Còn nụ cười của mẹ thì… nghiền nát mọi nỗi thống khổ, vực dậy mọi tâm hồn tan nát, hoá giải mọi ý đồ đen tối…

Mẹ chẳng có gì để đau khổ và hạnh phúc. Đau khổ và hạnh phúc của mẹ chỉ là vui buồn của đời con. Đau khổ lớn nhất của mẹ là phải nghe các luật sĩ kết án con ngay trên giảng đài. Mỗi ngày Sabát mẹ con phải uống cạn chén đắng đầy tràn. Từ trên toà giảng, giọng nói của luật sĩ cứ vang lên như sấm sét :

- Giêsu con của bà Maria đã vi phạm luật thánh như cơm bữa : trị bệnh ngày Sabát; giao du với bọn bị vạ tuyệt thông; vào nhà bọn không cắt bì; thậm chí còn ăn những thức ăn mà luật Lêvi cấm.

- Mẹ nuông chiều con để con hỗn với các tôn sư, dám gọi các tôn sư là cái mộ tô vôi : Tội của mẹ lớn hơn tội của con.

- Vân vân và vân vân...

Khi chìm ngập trong bể khổ, mẹ thường nhắc lại những câu sau đây, khiến con cảm thấy đau nhói trong tim.

+ Bé này trở nên như mũi gươm xuyên thấu tim của cháu.

+ Đức Chúa thì ngàn trùng, còn mẹ thì như có như không. Người muốn sao thì nên vậy.

Buồn, tủi và thoang thoảng chút giận lẫy. Nhưng bao giờ mẹ cũng kết thúc bằng lời “XIN VÂNG” ngọt lịm và một nụ cười trong sáng tuyệt vời.

Kết thúc buổi tâm sự, mẹ con thỏ thẻ :

Mẹ muốn đi truyền đạo với con.

Con cũng muốn thế. Nhưng… Ý Cha con trên trời lại không muốn thế.

…Mẹ muốn ở gần để chăm sóc cho con. Nhưng nếu Giavê không muốn thì… mẹ xin vâng…. Mẹ gởi con cái áo này để con mặc mà nhớ mẹ. Chính mẹ tự đan lấy. Áo đan liền không có đường may.

Mặc áo đẹp quá như thế này chắc con mắc cỡ lắm.

Con ráng mặc thường, để mẹ được vui.

Cha kính mến,

Ngày mai mẹ con sẽ trở về Nadarét : Lại ngậm đắng, nuốt cay, lại “XIN VÂNG” và lại nở những nụ cười trong sáng. Con xin gửi mẹ con vào bóng cánh của Cha.

Giêsu
Con yêu của Cha.

[Levitan]

Nadarét, ngày..........

Cha kính mến,

Hôm nay con trở về Nadarét thăm mẹ, thăm quê. Mẹ con vui như Tết. Bà con thân thuộc đến chơi thật đông. Nadarét hãnh diện vì có người đồng hương được tôn vinh khắp nơi. Nadarét không còn là biểu tượng của con bọ hung nữa. Những phép lạ con thực hiện tại Caphácnaum đều vang vọng tới đây cả rồi.

Căn nhà nhỏ hẹp của mẹ chẳng có chỗ cho khách đứng. Mẹ con lấy đệm trải ra ngoài sân. Con ra ngồi ngoài đó để có thể nói chuyện và thăm hỏi mọi người. Quý vị cao niên, bạn bè đồng trang lứa, chú thím dì dượng…. Chẳng thiếu một ai. Trẻ em thì vô vàn….

Gia đình thanh bạch: chẳng có rượu cho người lớn nhâm nhi; chẳng có mứt chà là cho các bà lai rai…; chỉ có một chum nước giếng cho người khát nước. Thiếu thủ tục xã giao, nhưng chẳng ai chấp nhất, vì chẳng ai có giờ để mà chấp nhất. Cả hai mẹ con chẳng có giờ để nói và thiếu thời giờ để nghe. Người ta kể lại cho nhau những việc con đã làm tại Caphácnaum. Người ta khen mẹ con là người có phước. Người ta khen con là không học mà làm nên sự nghiệp. Ca ngợi và ca ngợi. Nhưng trong những lời ngợi ca, vẫn thoang thoảng mùi vị chua chua, cay cay…

Phải chi chú đừng trị bệnh vào những ngày Sabát, thì chú còn hơn cả Êlia nữa.

Giảng thì tuyệt vời rồi, nhưng phải chi ông bố là biệt phái thì hay biết mấy.

Rằng hay thì thật là hay… nhưng vẫn có mùi phoi bào.

Anh đừng giao thiệp với bọn thu thuế, thì mới giữ được uy tín.

Uy tín của anh lớn lắm đấy, nhưng chưa tuyệt đối đâu. Chơi với thu thuế là rách việc.

Giêsu
Con yêu dấu của Cha.

[Levitan]

Caphácnaum, ngày..........

Cha kính mến,

Sáng nay con đến nguyện đường Nadarét để cùng với bà con nghe đọc và giảng Thánh Kinh. Ai nấy đều đề nghị con đọc và giảng. Ông trưởng hội đường có chút e ngại vì ông cho rằng con là người quá cấp tiến, nhưng ông vẫn chiều theo ý kiến quần chúng. Con nhận lời ngay. Cả hội đường nín thở và chờ đợi.

Ông trưởng hội đường trao cho con cuốn ngôn sứ Isaia. Vừa mở ra con thấy và đọc ngay đoạn sau đây :

"Thần Khí Chúa ngự trên tôi, vì Chúa đã xức dầu tấn phong tôi, để tôi loan báo Tin Mừng cho kẻ nghèo hèn. Người đã sai tôi đi công bố cho kẻ bị giam biết họ được tha, cho người mù biết họ được sáng mắt, trả lại tự do cho người bị áp bức, công bố một năm hồng ân của Chúa…".

Bài đọc cho con thấy trọn vẹn sứ mạng của con, đó là giải phóng con người khỏi nỗi thống khổ do bệnh tật, bất công, nghèo đói và tội lỗi. Người giải phóng phải chấp nhận hy sinh. Sứ mạng của con là giải phóng. Con biết con phải đương đầu với một thử thách lớn lao. Thử thách lớn lao ấy chính là sự chống đối của giáo quyền.

Con mô tả hết nỗi thống khổ của người bệnh, người nghèo, người tội lỗi, người bị đàn áp… Bà con cảm động đến rơi lệ. Dường như ai cũng đau khổ, không bằng cách này thì bằng cách khác. Đau khổ bao trùm trên thân xác và trên lương tâm của nhân sinh. Nhưng không có nỗi thống khổ nào phi lý cho bằng nỗi thống khổ do chính tôn giáo gây nên… Đau khổ vì những khoản luật không phục vụ nhân sinh, mà chỉ bảo vệ quyền bính; đau khổ vì đường lối mục vụ nghiêm khắc đến tàn nhẫn; đau khổ vì tình yêu đối với Giavê bị thay thế bằng nỗi khiếp đảm….

Nội dung bài giảng của con đi từ trình bày đến đấu tranh cho chân lý. Thế là có thương và có ghét, có ủng hộ và có chống đối. Người chống đối thì có quyền lực, người ủng hộ thì chỉ có tấm lòng. Người có quyền lực, thì “cả vú lấp miệng em”. Họ lôi lý lịch thợ mộc của bố con ra mà hạ uy tín của con… Con cảm nghiệm sâu sắc lý do tại sao ngày xưa sứ ngôn Êlia đã cứu đói một bà góa ở Xêrépta và sứ ngôn Êlixê đã chữa bệnh cùi cho Naaman, một quan chức của nước Xiri. Cả hai sứ ngôn đều quan tâm đến người ngoại để cảnh cáo người Ítraen. Con nhắc lại hai câu chuyện này để người đồng hương của con hiểu rằng :

+ Ítraen không được quyền tự cao tự đại mà coi thường các dân tộc khác. Tất cả các dân tộc đều là anh em, con cùng một cha.

+ Câu ngạn ngữ “sứ ngôn không được trọng vọng ở quê hương mình” là một nhận xét rất đúng về nhân tình thế thái, nhưng cũng cho thấy nhân tình thế thái là một bất công.

Tự ái cá nhân, tự ái dòng họ, tự ái dân tộc, quyện lấy nhau, tạo nên một cuộc chống đối khủng khiếp. Mạnh ai nấy la. Nguyện đường giống như một cái chợ bị cướp. Thậm chí có người còn dọa giết con.

Con lặng lẽ ra về, cuốn gói chuồn thẳng xuống Caphácnaum. Nadarét quê hương yêu dấu bây giờ chỉ còn là một dĩ vãng xa vời.


Giêsu
Con yêu của Cha.