DIỄN ÄÀN GIÃO PHẬN VINH :: Xem chủ đề - "Chỉ có má»™t Cha trên trá»i" - Äá»c và hiểu Mt 23,8-9 thế nà o?
Người đăng
Thông điệp
Chuyên viên
Ngày tham gia: 11/08/2007 Bài gửi: 823 Số lần cám ơn: 35 Được cám ơn 440 lần trong 288 bài viết
gửi: 11.01.2010 Tiêu đề: "Chỉ có má»™t Cha trên trá»i" - Äá»c và hi
"Chỉ Có Má»™t Cha Trên Trá»i"
Chúng ta Ä‘á»c và hiểu thế nà o vá» Lá»i Chúa trong Matthêu 23,8-9?
Lm. Phanxicô Xaviê Ngô Tôn Huấn
Từ trÆ°á»›c đến nay, các giáo phái Tin là nh (Protestants) vẫn trÃch Lá»i Chúa trong Phúc Âm Thánh Matthêu 23,8-9 nguyên văn nhÆ° sau để chỉ trÃch Giáo Há»™i Công giáo là "lạc giáo" (heretical): "Phần anh em thì đừng để ai gá»i mình là “rabbiâ€, vì anh em chỉ có má»™t Thầy; còn tất cả anh em Ä‘á»u là anh em vá»›i nhau. Anh em cÅ©ng đừng gá»i ai dÆ°á»›i đất là Cha của anh em vì chỉ có má»™t Cha trên trá»i.â€
Gần đây ở Mỹ và Việt Nam cÅ©ng có má»™t số ngÆ°á»i (trong đó có má»™t ngÆ°á»i tá»± xÆ°ng là Linh mục ?) cÅ©ng dá»±a và o câu Phúc Âm trên để phê bình hoặc đả kÃch việc gá»i linh mục Công giáo là "cha" vì cho rằng trái vá»›i tinh thần câu Phúc Âm trên.
Trong phạm vi bà i nà y, tôi không muốn tranh cãi vá»›i ai vá» danh xÆ°ng trên mà chỉ cố gắng trình bà y sá»± hiểu biết của tôi vá» lá»i Chúa được tranh cãi trên đây mà thôi.
TrÆ°á»›c hết, xin được nói qua vá» cách thức Ä‘á»c và hiểu Kinh Thánh.
ÄỌC KINH THÃNH
Chúng ta không thể Ä‘á»c Kinh Thánh nhÆ° Ä‘á»c báo và tiểu thuyết được. Ngay cả Ä‘á»c tiểu thuyết (romance, fiction) ngÆ°á»i ta cÅ©ng phải Ä‘á»c vá»›i những tiêu chuẩn căn bản phải theo thì má»›i mong hiểu đúng được ý của tác giả viết trong tác phẩm. NghÄ©a là phải biết qua vá» tác giả, vá» môi trÆ°á»ng sống của tác giả và hoà n cảnh ra Ä‘á»i của tác phẩm thì má»›i có thể hiểu cách đúng đắn vá» những chủ Ä‘á» tác giả muốn trình bà y trong tác phẩm của mình. Cụ thể má»™t há»c sinh thá»i nay Ä‘á»c các tác phẩm của Nhóm Tá»± Lá»±c Văn Äoà n, sẽ không thể hiểu thấu đáo những luáºn Ä‘á» của các tác phẩm nhÆ° Äoạn Tuyệt của Nhất Linh hay Ná»a Chừng Xuân của Khái HÆ°ng nếu không biết bối cảnh xã há»™i Việt Nam vá»›i những phong tục táºp quán khắt khe của ná»n văn hóa cổ chịu ảnh hưởng nặng ná» của Nho giáo cho đến tháºp niên 30 là thá»i Ä‘iểm Nhóm Tá»± Lá»±c Văn Äoà n ra Ä‘á»i và quảng bá táo bạo những quan niệm sống má»›i nhằm cách mạng xã há»™i Việt Nam.
CÅ©ng váºy, các tác phẩm Kinh Thánh là những văn bản đã được viết cách chúng ta trên dÆ°á»›i 20 thế ká»· và từ những ná»n văn hóa hoà n toà n xa lạ vá»›i chúng ta - những ngÆ°á»i Ä‘ang sống trong thế ká»· thứ 21 của đệ tam thiên niên ká»·. Do đó việc Ä‘á»c và hiểu Kinh Thánh lại cà ng khó khăn gấp bá»™i so vá»›i việc Ä‘á»c và hiểu các tác phẩm văn chÆ°Æ¡ng viết cách nay non má»™t thế ká»·.
Phải nói má»™t cách chắc chắn là không ai có thể tá»± há»c và hiểu Kinh Thánh được.
HIỂU KINH THÃNH
Muốn hiểu Kinh Thánh cách khả dÄ© chấp nháºn được thì tối thiểu phải qua những lá»›p chuyên dạy vá» Kinh Thánh ở các Chủng viện, các Äại há»c, nhất là ở các TrÆ°á»ng chuyên vá» Khoa Kinh Thánh (Biblical studies) ở Rome hay bên Do Thái. Phải biết các tá» ngữ nhÆ° Latinh, Do Thái cổ, các sinh ngữ nhÆ° Hy lạp, Äức, v.v.. Vá» mặt chuyên môn phải há»c qua các ngà nh liên hệ đến Khoa Kinh Thánh đặc biệt là hai khoa Chú giải (Exegesis) và Thông thÃch luáºn (Hermeneutics) là những khoa giúp Ä‘á»c và cắt nghÄ©a những bản văn cổ viết từ thá»i xa xÆ°a để giúp tìm ra những ý nghÄ©a xác thá»±c của những áng văn đã được hình thà nh trong những môi trÆ°á»ng văn hóa khác biệt.
NhÆ° váºy, Kinh Thánh phải được hÆ°á»›ng dẫn bởi những ngưởi đã được há»c vá» Kinh Thánh thì má»›i tránh được những hiểu biết sai lạc. Cho nên, bổn pháºn dạy dá»— của các Giám mục và linh mục là giải thÃch Kinh Thánh và hÆ°á»›ng dẫn áp dụng thá»±c hà nh cho giáo dân qua các bà i giảng trong Thánh lá»… hay trong những lá»›p há»c há»i Kinh Thánh ở các Giáo xứ, Cá»™ng Ä‘oà n...
Nếu không được hÆ°á»›ng dẫn bởi những ngÆ°á»i đã há»c qua vá» Kinh Thánh và chỉ Ä‘á»c vá»›i óc chủ quan và dừng lại ở nghÄ©a từ ngữ (literal meaning) của má»™t Ä‘oạn văn nà o trong Kinh Thánh thì sẽ không tránh được những ngá»™ nháºn vỠý nghÄ© Ä‘Ãch thá»±c của Ä‘oạn văn đó.
Thà dụ, Ä‘oạn sau đây trong Phúc Âm theo Thánh Matthêu: "Nếu tay hoặc chân của anh là m cá»› cho anh sa ngã thì hãy chặt mà ném Ä‘i; thà cụt tay cụt chân mà được và o cõi sống còn hÆ¡n là có đủ hai tay hai chân mà bị ném và o lá»a Ä‘á»i Ä‘á»i. Nếu mắt anh là m cá»› cho anh sa ngã thì hãy móc mà ném Ä‘i; thà chá»™t mắt mà được và o cõi sống, còn hÆ¡n là có đủ hai mắt mà bị ném và o lá»a há»a ngục†(Mt 18,8-9).
Nếu ta chỉ dừng lại ở nghÄ©a "Ä‘en" của từ ngữ trong Lá»i Chúa trên đây giống nhÆ° Ä‘á»c Mt 23,8-9, thì chắc khắp nÆ¡i trên thế giá»›i ngÆ°á»i ta đã phải xây thêm rất nhiá»u nhà thÆ°Æ¡ng, bệnh xá nữa nhÆ°ng cÅ©ng chÆ°a chắc đã có đủ chá»— cho những ngÆ°á»i tá»± chặt tay chặt chân hay móc mắt đến xin chữa trị sau khi đã phạm tá»™i hoặc muốn tránh phạm tá»™i! Và chúng ta, má»i ngÆ°á»i trong Giáo Há»™i chắc cÅ©ng chÆ°a ai đã thá»±c thi lá»i dạy trên đây của Chúa vì chÆ°a ai (kể cả linh mục kia ?) đã dám chặt tay, móc mắt dù biết bao lần những cÆ¡ năng nà y đã là nguyên nhân cho sá»± sa ngã phạm tá»™i nghịch giá»›i răn yêu thÆ°Æ¡ng và sống thánh thiện nhÆ° Chúa đòi há»i. Váºy, chẳng hóa ra chúng ta là những ngÆ°á»i đạo đức giả vì chỉ nói cho ngÆ°á»i khác nghe và giữ trong khi chÃnh mình thì lại là m ngÆ¡, không dám thá»±c hà nh ?
NhÆ°ng tháºt sá»± Chúa có đòi há»i ta phải thi hà nh cách máy móc nhÆ° thế không hay phải hiểu rằng Chúa chỉ muốn chúng ta cố gắng hết sức, ná»— lá»±c tối Ä‘a để tránh tá»™i, không là m Ä‘iá»u xấu, sá»± dữ mà thôi? NhÆ° váºy không thể nhất thiết căn cứ và o nghÄ©a của từ ngữ mà áp dụng cách máy móc Lá»i Chúa được.
Má»™t thà dụ khác vá» việc hiểu sai Lá»i Chúa khi chỉ căn cứ và o từ ngữ trong Ä‘oạn văn.
Äó là trÆ°á»ng hợp Äức Mẹ xin Chúa can thiệp trong bữa tiệc cÆ°á»›i tại Cana. Äể trả lá»i cho Äức Mẹ Chúa Giêsu nói: "Nà y bà , giữa tôi và bà có việc gì? Giá» của tôi chÆ°a đến†(Ga 2,4) (Bản dịch của cố Linh mục Nguyá»…n Thế Thuấn)
“Woman, why turn to me ? My hour has not come yet!†(The Jerusalem Bible)
“Que me veux-tu, Femme ? Mon heure n’est pas encore arrivée†(La Bible Osty)
“Mujer, por qué me dices esto? Mi hora no ha llegado todavÃaâ€
Nhiá»u ngÆ°á»i đã than phiá»n: Tại sao Chúa Giêsu trả lá»i thiếu lá»… phép nhÆ° váºy vá»›i Äức Mẹ là Mẹ của Chúa. Sao Chúa không nói: "ThÆ°a Mẹ, giá» của con chÆ°a đến" mà lại nói "Nà y bà = woman = femme = mujer = donna..…" nhÆ° váºy, nghe chÆ°á»›ng tai quá!
NhÆ°ng phê bình nhÆ° thế là không hiểu tÆ°Æ¡ng quan giữa Chúa Giêsu và Mẹ Maria trong trÆ°á»ng hợp nà y. Ở đây Chúa Giêsu không nói vá»›i Mẹ trong tÆ°Æ¡ng quan Mẹ-con, mà vá»›i tÆ°Æ¡ng quan giữa Chúa vá»›i nhân loại (hay vá»›i Giáo Há»™i) mà Mẹ Maria là đại diện. Cho nên không phải là vô cá»› khi Chúa dùng từ ngữ bà (= woman = femme)… trong trình thuáºt trên đây.
Cùng má»™t ý nghÄ©a nà y, ngÆ°á»i ta Ä‘á»c thấy trong Ga 19,26, trong đó Chúa Giêsu cÅ©ng nói vá»›i Äức Mẹ cùng má»™t từ ngữ “bà †nhÆ° sau:
“ThÆ°a Bà , đây là con của Bà â€.
“Woman, this is your sonâ€
“Femme, voilà ton filsâ€
“Mujer, ahà tienes a tu hijoâ€
Váºy ta phải hiểu thế nà o vá» Lá»i Chúa trong Mt 23,8-9, trong đó Chúa Giêsu nói “không được gá»i ai Ä‘Æ°á»›i đất là Cha là Thầy ‘?
HIỂU THẾ NÀO VỀ LỜI CHÚA TRONG Mt 23,8-9?
TrÆ°á»›c hết, khi nói những lá»i nà y, Chúa Giêsu muốn nhấn mạnh cho chúng biết má»™t chân lý quan trá»ng: đó là vai trò và địa vị Ä‘á»™c nhất của Thiên Chúa là CHA , Äấng tạo dá»±ng má»i loà i má»i váºt vô hình và hữu hình.
Ngà i chÃnh là “Äấng Hiện Hữu… là ÄỨC CHÚA, Thiên Chúa của cha ông các ngÆ°Æ¡i, Thiên Chúa của Ãp-ra ham, Thiên Chúa của I-xa-ac, Thiên Chúa của Giacop…"(Xh 3,14-15).
Cho nên “Ngươi không được có thần nà o khác đối nghịch với ta†(Xh 20,3).
Äó là chân lý Chúa Giêsu muốn nhắc nhở cho các môn đệ và cho má»i ngÆ°á»i chúng ta.
NhÆ°ng dù nhấn mạnh đến địa vị Ä‘á»™c tôn đó của Chúa CHA, Chúa Giêsu cÅ©ng không loại bá» vai trò đại diện cho Thiên Chúa trong hai sứ mạng được trao phó cho nhân loại để con ngÆ°á»i được cá»™ng tác vá»›i Thiên Chúa trong chÆ°Æ¡ng trình sáng tạo và cứu chuá»™c của NgÆ°á»i.
A- Trên bình diện tá»± nhiên hay sáng tạo (procreative perspective): Thiên Chúa đã dá»±ng nên Adam và Eva và trao cho há» sứ mạng "hãy sinh sôi nảy nở tháºt nhiá»u, cho đầy mặt đất và thống trị mặt đất†(St 1,28). Và để nhìn nháºn cÅ©ng nhÆ° Ä‘á» cao vai trò đại diện cho Chúa trong sứ mạng cá»™ng tác và o công trình sáng tạo của NgÆ°á»i, nghÄ©a là là m cho có thêm nhiá»u ngÆ°á»i trên mặt đất nà y, Thiên Chúa đã dà nh riêng má»™t Ä‘iá»u răn quan trá»ng để dạy con cái loà i ngÆ°á»i phải biết yêu mến và kÃnh trá»ng những ngÆ°á»i đã sinh thà nh ra há» vá» mặt thể lý:
“NgÆ°Æ¡i hãy thá» cha kÃnh mẹ, để được sống lâu trên đất mà Äức Chúa, Thiên Chúa của ngÆ°Æ¡i, ban cho ngÆ°Æ¡i†(Xh 20,12)
“Honour your father and your mother so that you may have a long life in the land that Yahweh your God has given to youâ€
“Tu honoreras ton père et ta mère, afin que tes jours se prolongent sur le sol que Yahvé, ton Dieu te done."
NhÆ° váºy, hiển nhiên Chúa không cấm con ngÆ°á»i gá»i ai dÆ°á»›i đất là "Cha" vì sứ mạng cá»™ng tác và vai trò thay mặt Chúa để sinh thà nh và dưỡng dục con cái loà i ngÆ°á»i. NghÄ©a là Chúa Giêsu không mâu thuẫn vá»›i Chúa Cha khi NgÆ°á»i nói “đừng gá»i ai dÆ°á»›i đất là “cha†vì “cha†của các con cái trong nhân loại là ngÆ°á»i được CHA trên trá»i ủy nhiệm thay mặt cho CHA trong sứ mạng sinh thà nh và dưỡng dục con cái cùng vá»›i bạn của mình là Mẹ các con trong gia đình nhân loại. Nếu áp dụng “máy móc†lá»i Chúa trong Mt 23,8-9, thì các con cái trong má»i gia đình nhân loại phải là những ngÆ°á»i đầu tiên đứng lên phản đối cha mẹ mình vì đã dạy há» phải gá»i “ba-má, cha-mẹ, thầy-bu, cáºu-mợ, tÃa, father, père, padre…†trong má»i ná»n văn hóa từ xÆ°a đến nay. Danh từ "Cha" hiểu theo nghÄ©a nà o thì cÅ©ng được hiểu là ngÆ°á»i sinh ra mình dù thể xác hay tinh thần.
B- Trên bình diện thiêng liêng . Thiên Chúa cÅ©ng cần sá»± công tác của con ngÆ°á»i trong chÆ°Æ¡ng trình cứu chuá»™c nhân loại qua Äức Kitô. Bằng chứng: Chúa Giêsu đã gá»i và chá»n các Tông đồ để cá»™ng tác vá»›i NgÆ°á»i ngay từ đầu trong Sứ vụ rao giảng Tin Mừng. Chúa có thể má»™t mình là m hết má»i việc mà không cần ai phụ giúp, nhÆ°ng Chúa đã má»i gá»i con ngÆ°á»i cá»™ng tác trong việc cứu mình và cứu ngÆ°á»i khác. NgÆ°á»i được Chúa Cha sai đến và NgÆ°á»i cÅ©ng sai các môn đệ cùng má»™t thể thức ấy : "NhÆ° Chúa Cha đã sai Thầy, thì Thầy cÅ©ng sai anh em†(Ga 20,21). Sai các môn đệ thay mặt Chúa Ä‘i rao giảng và là m phép Rá»a cho muôn dân để tái sinh má»i ngÆ°á»i và o sá»± sống má»›i được mua bằng chÃnh giá máu của Chúa đổ ra trên Thánh Giá. Trong sứ mạng thiêng liêng cao cả nà y, các môn đệ trở thà nh những đại diện bà tÃch (sacramental representatives or ambassadors) của Chúa trong thừa tác vụ (ministry): "Tháºt, Thầy bảo tháºt anh em : ai đón tiếp ngÆ°á»i Thầy sai đến là đón tiếp Thầy, Và ai đón tiếp Thầy là đón tiếp Äấng đã sai Thầy†(Ga 13,20) (cf. Mt 10,40; Lc 10,16).
Ở bình diện tá»± nhiên, những ngÆ°á»i được má»i gá»i và o Ä‘á»i sống hôn nhân cá»™ng tác vá»›i Chúa trong việc sinh sản và thay mặt Chúa để dưỡng nuôi, giáo dục con cái và được nhìn nháºn là “cha, mẹ†trên trần thế nà y. Trong lãnh vá»±c thiêng liêng, ngÆ°á»i tông đồ cá»™ng tác vá»›i Chúa để tái sinh (beget) con ngÆ°á»i qua nÆ°á»›c và Thánh Thần, vì “không ai có thể và o NÆ°á»›c Thiên Chúa nếu không sinh ra bởi nÆ°á»›c và Thần KhÆ(Ga 3,5). Äây chÃnh là sứ mạng "sinh con thiêng liêng" cho Chúa qua Phép Rá»a và rao giảng Tin Mừng mà Thánh Phaolô nói đến trong 1Cr 4,15. Và đó cÅ©ng là lý do tại sao Thánh Phaolô đã gá»i Timôthê, môn đệ của ngà i là "ngÆ°á»i con tôi sinh ra trong đức tinâ€(1Tm 1,2).
Váºy Thánh Phaolô có xúc phạm đến Thiên Chúa khi tá»± xÆ°ng mình là “cha†của Timôthê không ? Ai dám quả quyết là có ? Nếu váºy giáo lý của Thánh Phaolô là chắc chắn, là ná»n tảng cho vai trò "ngÆ°á»i cha thiêng liêng của Giáo Há»™i, của hà ng giáo sÄ© thay mặt Chúa để giảng dạy và tái sinh nhiá»u ngÆ°á»i qua nÆ°á»›c và Thần Khà nhÆ° Chúa Giêsu đã truyá»n cho các Tông đồ trÆ°á»›c khi NgÆ°á»i vá» Trá»i. Vì thế, cho đến nay, Giáo Há»™i vẫn đòi những trẻ em hay ngÆ°á»i dá»± tòng (Catechumen) phải có "cha mẹ đỡ đầu" (Godparents) khi lãnh bà tÃch Thánh tẩy (baptism) để hÆ°á»›ng dẫn các em cÅ©ng nhÆ° ngÆ°á»i tân tòng vá» Äức tin Công giáo sau khi được rá»a tá»™i. Äây cÅ©ng là má»™t hình thức “cha mẹ thiêng liêng†trong Giáo Há»™i, không nghịch vá»›i lá»i Chúa Giêsu trong Mt 23,8-9, vì nếu có thì truyá»n thống nà y đã không được duy trì cho đến ngà y nay. CÅ©ng trong tinh thần là “cha mẹ thiêng liêng†thay mặt cho Chúa để khai sinh, dạy dá»—, và săn sóc Ä‘á»i sống đức tin cho tÃn hữu nói chung và cho những ngÆ°á»i thuá»™c quyá»n dạy bảo, hÆ°á»›ng dẫn của mình nói riêng mà Giáo Há»™i gá»i Giáo Hoà ng là Äức Thánh Cha (Holy Father) tức ngÆ°á»i Cha chung của toà n Giáo Há»™i, Giám mục là “ngÆ°á»i cha†của Giáo pháºn và của "linh mục Ä‘oà n†(cf, Sắc Lệnh Christus Dominus no.28) cÅ©ng nhÆ° cho dùng danh tÆ°á»›c “Cha, Mẹ Bá» trên†(Father or Mother Superior) cho các vị lãnh đạo các Dòng Tu nam nữ trong Giáo Há»™i và danh xÆ°ng “Cha†dà nh cho các Linh mục, theo lý giải thần há»c của Thánh Phaolô. (cf. Lumen Gentium no.28).
Äây không phải là vấn Ä‘á» văn hóa nhÆ° má»™t số ngÆ°á»i Ä‘ang nghÄ© và muốn thay đổi, mà là vấn Ä‘á» liên quan đến Äức Tin và Giáo Lý Công Giáo. Tôi quả quyết nhÆ° váºy vì nếu không tin các giáo sÄ© có Chức Thánh nhÆ° Giám mục và Linh mục là những ngÆ°á»i trá»±c tiếp hay gián tiếp kế nghiệp các Tông đồ thi hà nh Thừa tác vụ (ministerium) nháºn lãnh từ Chúa Kitô là Äầu (in persona Capitis) thì là m sao giáo hữu có thể an tâm lãnh nháºn các Bà tÃch đặc biệt là Bà TÃch Thánh Thể và Hòa giải từ tay Giám mục và linh mục ? là m sao có thể thá» lạy và rÆ°á»›c lấy Thánh Thể được Giám mục và hay Linh mục Truyá»n phép (consecrate) trong Thánh Lá»…? Là m sao có thể tin là mình được tha tá»™i qua Giám mục hay Linh mục trong Bà tÃch Hòa giải ?
NhÆ° váºy danh xÆ°ng “cha†mà Giáo Há»™i cho phép gá»i các ngà i liên quan máºt thiết đến niá»m tin và o sứ vụ các ngà i thi hà nh vá»›i tÆ° cách là những Äại diện bà tÃch của Chúa Kitô-Giêsu (virtute ac persona ipsius Christi) (cf Pius XII “Mediator Deiâ€) chứ không liên hệ gì đến văn hóa của dân tá»™c nà o, và cÅ©ng không xúc phạm đến danh “Cha†của Thiên Chúa trong ngữ cảnh (context) của câu Phúc Âm Mt 23,8-9.
Nếu đây quả tháºt là điá»u sai trái, xúc phạm đến Thiên Chúa là CHA của muôn loà i muôn váºt, là Äấng Tạo Hóa toà n năng... thì Thánh Bá»™ Äức Tin (Congregation of the Faith) không thể là m ngÆ¡ từ bao lâu nay mà không lên tiếng sá»a sai để cho đến bây giá» má»™t số ngÆ°á»i tá»± cho thông thái hÆ¡n cả Giáo Há»™i phải vạch ra má»›i biết !
NhÆ°ng tại sao và trong hoà n cảnh nà o Chúa Giêsu đã nói những lá»i trên đây ?
Là DO VÀ HOÀN CẢNH CỦA LỜI CHÚA NÆ I Mt 23,8-9
Chúa đã nói những lá»i nà y trong ngữ cảnh (context) và tâm cảnh (mentality) chỉ trÃch những kinh sÆ° (scribes) và nhóm biệt phái Pharisêu vá» thói giả hình (hypocrisy) của há». Äó cÅ©ng là chủ Ä‘á» của chÆ°Æ¡ng 23 Phúc Âm Thánh Matthêu, trong đó Chúa Giêsu đã nặng lá»i chỉ trÃch hai nhóm ngÆ°á»i trên. Há» là những ngÆ°á»i rất háo danh, thÃch được xÆ°ng tụng bằng “thầy=rabbiâ€, Æ°a được chà o kÃnh nÆ¡i công cá»™ng và muốn ngồi những chá»— danh dá»± trong Há»™i Ä‘Æ°á»ng (synagogue) hoặc nÆ¡i bà n tiệc. Há» là những ngÆ°á»i giữ lá» luáºt cốt để phô trÆ°Æ¡ng lòng đạo đức bá» ngoà i trong khi thá»±c tâm há» sống xa vá»i cốt lõi của lá» luáºt vá» mến Chúa yêu ngÆ°á»i. Há» không giúp ngÆ°á»i khác nháºn biết Chúa là Cha trên trá»i mà chỉ cốt Ä‘á» cao cá nhân há» vá»›i hÆ° danh là “thầy†mà thôi. Vì thế Chúa Giêsu đã nặng lá»i chỉ trÃch há» nhÆ° sau :
“Khốn cho các ngÆ°Æ¡i, hỡi các kinh sÆ° và Pharisêu giả hình! Các ngÆ°Æ¡i giống nhÆ° mồ mả tô vôi, bên ngoà i có vẻ đẹp, nhÆ°ng bên trong thì đầy xÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i chết và đủ má»i thứ ô uế. Các ngÆ°Æ¡i cÅ©ng váºy, bên ngoà i thì có vẻ công chÃnh trÆ°á»›c mặt thiên hạ, nhÆ°ng bên trong toà n là giả hình và gian ác†. (Mt 23,27-28).
ChÃnh trong ngữ cảnh và tâm cảnh nà y mà Chúa Giêsu dạy các môn đệ không được bắt chÆ°á»›c bá»n Pharisêu giả hình kia vá» thói chuá»™ng hÆ° danh và đạo đức giả. NhÆ°ng chắc chắn Chúa không loại bá» khả năng thay mặt cho Chúa để quảng bá "danh Cha" cho má»i ngÆ°á»i trên trần thế và dẫn Ä‘Æ°a há» vá» nhà Cha qua con Ä‘Æ°á»ng Cứu Ä‘á»™ mà Chúa đã Ä‘i để cứu chuá»™c nháºn loại. Chắc chắn Chúa Giêsu không mâu thuẫn vá»›i Chúa Cha là Äấng đã ban Ä‘iá»u răn thứ IV dạy con cái loà i ngÆ°á»i phải thảo kÃnh “cha mẹ†mình vì công Æ¡n sinh thà nh, dưỡng dục, cÅ©ng nhÆ° vai trò của những ngÆ°á»i đã giúp cho ngÆ°á»i khác được “tái sinh†trong sá»± sống má»›i và được quyá»n kêu lên “Abba! Cha Æ¡i†(Rm 8,15).
Danh xÆ°ng trong Giáo Há»™i chỉ nói lên trách nhiệm và bổn pháºn, và tuyệt đối không phải là vinh dá»± hay "Æ°u quyá»n của giai cấp" hoặc phạm thượng (blasphemy)
Bao lâu con ngÆ°á»i còn sống trên trần thế nà y thì bấy lâu còn có những tÆ°Æ¡ng quan gia đình, xã há»™i, tôn giáo, quốc gia, quốc tế… Cụ thể là những tÆ°Æ¡ng quan giữa cha mẹ-con cái, vợ-chồng, anh-em, bạn hữu, công dân, v.v.. Trong Giáo Há»™i có tÆ°Æ¡ng quan thiêng liêng giữa những ngÆ°á»i được trao sứ mạng rao giảng lá»i Chúa và những ngÆ°á»i muốn nghe vì đức tin. Danh xÆ°ng tÆ°Æ¡ng xứng chỉ nói lên đặc tÃnh của những tÆ°Æ¡ng quan nà y. Ngôn ngữ Việt Nam, đặc thù hÆ¡n má»i ngôn ngữ khác trên thế giá»›i riêng vá» cách xÆ°ng hô biểu lá»™ mức thân tình, kÃnh trá»ng, bình đẳng hay coi thÆ°á»ng nhau trong các liên hệ. Thà dụ trong gia đình, khi vợ chồng đổi cách xÆ°ng hô từ "anh, em" sang "mà y, tao" thì tình thân giữa hai ngÆ°á»i đã biến đổi nghiêm trá»ng. Khi con cái xÆ°ng “tôi, tao†vá»›i bố mẹ thì sá»± kÃnh trá»ng đã không còn nhÆ° mong đợi nữa (đừng kể trÆ°á»ng hợp cá biệt của má»™t và i vùng địa phÆ°Æ¡ng ở miá»n Nam Việt Nam nÆ¡i con cái có thể xÆ°ng “tui†vá»›i cha mẹ cách tá»± nhiên, còn Ä‘a số gia đình Việt Nam không có lối xÆ°ng hô tá»± nhiên nà y).
Bạn bè thân nhau lắm thì nói “mà y tao†nhÆ°ng trong giao tế bình thÆ°á»ng mà dùng ngôn ngữ nà y thì hai ngÆ°á»i đối thoại chắc sắp ẩu đả đến nÆ¡i. CÅ©ng váºy, gá»i Giám mục, Linh mục là “cha†là vì tình thiêng liêng trong Chúa qua sứ vụ của các ngà i chứ không phải vì “tôn thá» cá nhân†hay “thần thánh hóa giáo sĩ†nhÆ° có ngÆ°á»i hiểu lầm và muốn thay đổi. Không chấp nháºn cách xÆ°ng hô nà y là chối bá» dây liên hệ thiêng liêng máºt thiết giữa ngÆ°á»i đại diện cho Chúa để rao giảng Tin Mừng và ngÆ°á»i Æ°ng thuáºn nghe vì đức tin. Äức Giáo Hoà ng Gioan Phaolô II nói “đừng sợ†ngÆ°á»i ta gá»i ngà i là “Äức Thánh Chaâ€. Äừng sợ không có nghÄ©a là phải sợ, phải kiêng, phải tránh...
TÌM HIỂU LỜI CHÚA TRONG Mt 23,8-9
Nếu giáo dân không hiểu cách chÃnh xác câu Phúc Âm nà y thì cÅ©ng không có gì đáng phà n nà n, vì giáo dân không được há»c há»i riêng vá» Kinh Thánh, chỉ được nghe và giải thÃch thôi. NhÆ°ng má»™t linh mục được Ä‘Ã o tạo vá» thần há»c và Kinh Thánh bao năm trong chủng viện mà diá»…n giảng sai lệch vá» Kinh Thánh má»›i là điá»u đáng ngạc nhiên và quan ngại nếu quả tháºt đây là má»™t linh mục Ä‘ang hiệp thông vá»›i Giáo Há»™i và được đầy đủ năng quyá»n (faculty) để thi hà nh thừa tác vụ linh mục (priestly ministries). Má»i linh mục trong Giáo Há»™i Ä‘á»u có bổn pháºn rất nghiêm trá»ng là dạy dá»— đúng giáo lý, tÃn lý của Giáo Há»™i và chấp hà nh nghiêm chỉnh má»i qui định của Giáo Há»™i vá» ThÆ° qui (canon) cÅ©ng nhÆ° cách diá»…n giảng Kinh Thánh. Má»™t Giáo sÆ° Kinh Thánh thuá»™c má»™t Giáo phái Tin là nh, muốn dạy Kinh Thánh trong Chủng Viện Công giáo phải tuyên hứa chấp hà nh những nguyên tắc hÆ°á»›ng dẫn (General Guilines) căn bản của Giáo Há»™i vá» cách Ä‘á»c và hiểu Kinh Thánh của Giáo Há»™i Công Giáo. NghÄ©a là không được áp dụng cách Ä‘á»c và diá»…n giảng Kinh Thánh của Giáo phái mình trong Chủng Viện Công giáo được.
Không má»™t Giám mục hay Linh mục nà o được phép giảng dạy theo sáng kiến và hiểu biết của riêng mình vá» các vấn Ä‘á» thuá»™c những lãnh vá»±c quan trá»ng nhÆ° TÃn lý, Luân lý, Phụng vụ, Bà tÃch, Kinh Thánh và Giáo luáºt (Canon Law)
Quà linh mục nà o không thÃch được gá»i bằng “cha†thì cứ tá»± do bảo ngÆ°á»i ta gá»i mình cách nà o tùy thÃch, nhÆ°ng xin đừng nói là không có giáo lý và truyá»n thống của Giáo Há»™i vá» việc nà y, nhất là đừng trÆ°ng câu Phúc Âm Mt 23,8-9 ra để biện minh cho việc đả phá danh xÆ°ng nà y. Là m nhÆ° váºy không những là vô tình hay cố ý chấp nháºn cách giải thÃch của các giáo phái Tin là nh, đối nghịch vá»›i Giáo Há»™i Công giáo mà còn cầm và đá»c ngược lá»i dạy sau đây của Thánh Công Äồng Vaticanô II trong Hiến Chế Lumen Gentium, là Hiến Chế TÃn Lý (Dogmatic Constitution) vá» Mầu Nhiệm Giáo Há»™i: “Các linh mục phải săn sóc các tÃn hữu nhÆ° những ngÆ°á»i cha trong Chúa Kitô vì đã sinh ra há» cách thiêng liêng nhá» phép Rá»a và giáo huấn†(x. 1Cr 15, 1 P 1,2-3) (cf. Lumen Gentium, n.28).
KẾT LUẬN: Lá»i Chúa trong Mt 23,8-9 không thể được hiểu và áp dụng vá»›i nghÄ©a Ä‘en (literal meaning) của từ ngữ mà phải được hiểu trong ngữ cảnh và tâm cảnh những lá»i chỉ trÃch của Chúa Giêsu vá» thói giả hình, kiêu căng, háo danh của nhóm Biệt phái và kinh sÆ°. Danh xÆ°ng “cha†được dùng trong nhiá»u trÆ°á»ng hợp khác nhau trong Giáo Há»™i Công giáo chỉ nói lên trách nhiệm và bổn pháºn thiêng liêng của những ngÆ°á»i được gá»i vá»›i danh xÆ°ng nà y và chắc chắn đây không phải là điá»u trái nghịch vá»›i lá»i Chúa trong Mt 23,8-9.
-------------------------------------------
Lm. Phanxicô Xaviê Ngô Tôn Huấn
Bạn không có quyền gửi bài viết Bạn không có quyền trả lời bài viết Bạn không có quyền sửa chữa bài viết của bạn Bạn không có quyền xóa bài viết của bạn Bạn không có quyền tham gia bầu chọn Bạn không được phép gởi kèm file trong diễn đàn Bạn không được phép download files trong diễn đàn