DIỄN ÄÀN GIÃO PHẬN VINH :: Xem chủ đề - Dầu cá: dùng sai, lợi bất cáºp hại
Người đăng
Thông điệp
Quản trị viên
Ngày tham gia: 13/11/2007 Bài gửi: 2466 Số lần cám ơn: 1 Được cám ơn 295 lần trong 287 bài viết
gửi: 11.03.2013 Tiêu đề: Dầu cá: dùng sai, lợi bất cáºp hại
Dầu cá: dùng sai, lợi bất cáºp hại
SGTT.VN - Dầu cá là tên gá»i chung cho thuốc và thá»±c phẩm chức năng dạng viên nang má»m chứa vitamin tan trong dầu (hoặc dầu gan cá), được dùng bồi dưỡng sức khoẻ. Dầu cá thông dụng hiện nay chia là m hai loại: loại chứa vitamin A, D tan trong dầu; và loại chứa axÃt béo omega-3, omega-6. Hai loại nà y Ä‘ang được nhiá»u ngÆ°á»i chuá»™ng mua, đặc biệt mua dùng cho trẻ, nhÆ°ng hiểu biết vá» chúng có nhiá»u hạn chế.
Dầu cá chứa vitamin A, D
Có bốn vitamin cần được bổ sung cho cÆ¡ thể hà ng ngà y là A, D, E, K. Riêng A, D là hai vitamin trẻ con thÆ°á»ng bị thiếu hụt nhÆ°ng nếu dùng quá liá»u dá»… gây ngá»™ Ä‘á»™c. Trong thiên nhiên, vitamin A có nhiá»u trong trứng, sữa, bÆ¡, gan, thịt Ä‘á»™ng váºt; và dÆ°á»›i dạng tiá»n sinh tố A (còn gá»i bêta-caroten) trong các loại rau có mà u Ä‘á», và ng hoặc xanh lục Ä‘áºm. Trẻ sá» dụng các nguồn nà y thì không sợ quá liá»u. Vitamin A tham gia tạo mô, da, võng mạc ở mắt giúp thị giác hoạt Ä‘á»™ng tốt, tăng cÆ°á»ng sức Ä‘á» kháng của cÆ¡ thể. Nếu thiếu vitamin A, trẻ sẽ bị quáng gà , khô mắt Ä‘Æ°a đến mù loà , dá»… bị bệnh nhiá»…m khuẩn, cháºm lá»›n…
Vitamin D có tên khoa há»c là calciferol, được cung cấp từ thá»±c phẩm có hai dạng: vitamin D2 hay ergocalciferol hiện diện trong thá»±c váºt (nấm men và má»™t số loại nấm), vitamin D3 hay cholecalciferol có trong Ä‘á»™ng váºt (nhiá»u nhất là dầu gan cá biển sâu). Äặc biệt, ở vùng thượng bì của da chúng ta có chứa hợp chất 7-dehydrocholesterol cÅ©ng được xem là tiá»n vitamin D. Tia cá»±c tÃm của ánh nắng (đặc biệt là UVB có bÆ°á»›c sóng 290 – 325nm) khi chiếu và o da sẽ biến tiá»n vitamin D thà nh cholecalciferol tức vitamin D3. Chỉ cần mÆ°á»i phút để hai tay và khuôn mặt dÆ°á»›i nắng mặt trá»i không cần gắt lắm là đủ tổng hợp vitamin D vá»›i lượng cần thiết cho cả ngà y. Vai trò chÃnh của vitamin D là tạo xÆ°Æ¡ng bằng cách duy trì lượng canxi và phốtpho có sẵn trong cÆ¡ thể để hoá xÆ°Æ¡ng. Nếu thiếu vitamin D, sẽ thiếu chất khoáng cho xÆ°Æ¡ng và răng Ä‘Æ°a đến còi xÆ°Æ¡ng ở trẻ con và nhuyá»…n xÆ°Æ¡ng, loãng xÆ°Æ¡ng ở ngÆ°á»i lá»›n.
Vitamin A và D là hai vitamin tan trong chất béo và cùng có mặt trong gan má»™t số cá nhÆ° cá thu, cá nhám… nên để bổ sung hai vitamin nà y có thể dùng thuốc viên dầu gan cá (Cod’s Liver Oil) hay thuốc viên vitamin A – D. NhÆ°ng xin lÆ°u ý mấy Ä‘iá»u sau:
• Tham khảo bác sĩ trước khi cho trẻ dùng.
• Không dùng quá liá»u, vì vitamin A quá liá»u có thể gây quái thai, còn trẻ sÆ¡ sinh thì bị tăng áp lá»±c sá» não Ä‘Æ°a đến lồi thóp, viêm teo dây thần kinh thị giác. Dùng quá liá»u vitamin D sẽ gây vôi hoá nhau thai, còn ở trẻ thì gây chán ăn, mệt má»i, nôn ói, xÆ°Æ¡ng hoá sụn sá»›m. Ở nÆ°á»›c ta, có nhiá»u trÆ°á»ng hợp trẻ uống quá liá»u vitamin A, D bị tác dụng phụ phải Ä‘Æ°a đến bệnh viện cấp cứu. Hà ng ngà y, trẻ chỉ nên uống 2.500 Ä‘Æ¡n vị quốc tế (IU) vitamin A và 400 IU vitamin D, còn ngÆ°á»i lá»›n thì không được quá 5.000 IU vitamin A/ngà y và 400 IU vitamin D/ngà y. Äể không quá liá»u, nên uống từng đợt cách quãng, nghÄ©a là sau khi uống ba tuần phải ngÆ°ng 1 – 2 tuần nếu muốn tiếp tục. Không dùng khi trẻ đã được cÆ¡ sở y tế cho uống vitamin A liá»u cao theo chÆ°Æ¡ng trình chống mù loà ở trẻ.
• Vẫn phải cho trẻ ăn đầy đủ chất béo (mỡ, dầu thá»±c váºt) và uống vitamin A, D ngay sau khi ăn để thuốc dá»… hấp thu hÆ¡n.
Dầu cá chứa axÃt béo omega-3, omega-6
Omega-3 và omega-6 là hai loại axÃt béo được cho tốt cho tim mạch do ngÆ°á»i ta nháºn thấy ngÆ°á»i Eskimo hiếm bị bệnh Ä‘á»™ng mạch và nh (Ä‘á»™ng mạch và nh bị hẹp bÃt do cặn mỡ), mà dân tá»™c nà y ăn rất nhiá»u cá có chứa axÃt béo omega-3, omega-6. Nhiá»u công trình nghiên cứu chứng tá» DHA (viết tắt của docosahexaenoic axÃt là chất mà axÃt omega-3 tạo thà nh trong cÆ¡ thể) được bổ sung có thể là m giảm triglycerid trong máu, giảm tá»· lệ bệnh Ä‘á»™ng mạch và nh, giảm tá»· lệ nhồi máu cÆ¡ tim.
Dầu cá chứa omega-3, omega-6 hiện được lÆ°u hà nh dÆ°á»›i dạng thá»±c phẩm chức năng, nhÆ°ng vẫn phải dùng đúng liá»u lượng theo hÆ°á»›ng dẫn thì má»›i an toà n. Äã có tình trạng quảng cáo, tiếp thị rầm rá»™ nên nhiá»u ngÆ°á»i cả tin, uống “dầu cá†trong cả năm vá»›i hy vá»ng là giúp “mỡ trong máu†tốt nhÆ°ng không ngá» khi khám sức khoẻ thì bị rối loạn lipid huyết, tức mỡ trong máu, trong đó có cholesterol tăng cao. Ở đây, Ä‘Æ°Æ¡ng sá»± không biết “dầu cá†chỉ có tác dụng há»— trợ, còn có nhiá»u yếu tố khác ảnh hưởng đến sức khoẻ. Nếu chế Ä‘á»™ dinh dưỡng không tốt, ăn quá thừa năng lượng nhÆ° nhiá»u dầu mỡ, uống nhiá»u bia rượu, hoặc ngÆ°á»i đó đã nhuốm bệnh rối loạn lipid huyết thì dù uống bao nhiêu dầu cá vẫn bị tăng lipid trong máu.
Tóm lại, để phòng chống bệnh táºt ta nên góp phần chống ô nhiá»…m môi trÆ°á»ng, vệ sinh cá nhân tháºt tốt, dinh dưỡng đầy đủ và đúng cách (tránh ăn uống quá thừa năng lượng, ăn nhiá»u rau quả, trái cây…), váºn Ä‘á»™ng hợp lý và nghỉ ngÆ¡i đầy đủ, tránh nghiện rượu, thuốc lá, phòng các bệnh viêm nhiá»…m, có cuá»™c sống là nh mạnh giúp thÆ° thái, lạc quan, yêu Ä‘á»i. Nếu có Ä‘iá»u kiện, có thể dùng các loại dầu cá vá»›i ý thức tháºn rá»ng nhÆ° dùng thuốc (đúng cách, đúng liá»u lượng).
PGS.TS.DS Nguyá»…n Hữu Äức
Ngà y 24 tháng 1 năm 2013
Bạn không có quyền gửi bài viết Bạn không có quyền trả lời bài viết Bạn không có quyền sửa chữa bài viết của bạn Bạn không có quyền xóa bài viết của bạn Bạn không có quyền tham gia bầu chọn Bạn không được phép gởi kèm file trong diễn đàn Bạn có thể download files trong diễn đàn