[dangngocan]

Thánh Ca "MARIA THÁNH MẪU"

Xin gởi đến các Bạn yêu mến Thánh Ca phục vụ Thánh Lễ,
bài "MARIA THÁNH MẪU" đã IMPRIMATUR,
được Tác giả chấp thuận cho mọi người in, sang, chép tự do.

Bài dạng VCD có thể khuyết điểm mạng, đề nghị cho hát qua
một lần, những lần sau sẽ tốt.
Hãy bấm chuột vào Linl dưới đây để nghe, nhìn :

http://v.youku.com/v_show/id_co00XMTY5MDUxNjg=.html

[nguyenquanghuy]

Kính gởi : Nhạc sỉ Đặng Ngọc Ẩn,
Xin Nhạc sĩ giải đáp giúp vấn đề dưới đây :
a)- Phải chọn lựa Thánh ca phụng vụ Thánh lễ như thế nào?
b)- Tại sao dàn phím đàn Orgue thiết kế cao (trên ngực) hơn dàn phím đàn Piano lại thấp (ngang rốn)?
Xin cám ơn Nhạc sĩ.

[dangngocan]

Ái chà! Xin chào Nguyễn Quang Huy, nếu tôi không lầm thì Bạn là Nhạc sĩ đồng nghiệp với nhau. Bạn đề ra 2 câu hỏi rất hay, tôi nghỉ khi hỏi thì đồng nghiệp đã biết câu trả lời rồi. Thiết tưởng vấn đề nầy tất cả Nhạc sĩ, Ca trưởng Thánh Nhạc cùng tham gia giải đáp, ắt từ đó các Đấng có thẩm quyền Thánh nhạc sẽ lên tiếng khi giải thích nào đó không đúng.
Tôi tha thiết mời quý Nhạc sĩ, Ca trưởng Thánh Nhạc góp ý, tôi xin là người trung gian chuyển tải và gởi quà tặng đến quý Thành viên có câu đáp.
Thân ái kính chào tất cả,

[dangngocan]

Kính chào Ông Nguyễn Quang Huy và Quý Đồng nghiệp,

Có “hỏi” thì phải có “đáp”, câu hỏi có thể là “bài học” cũng có thể là “vấn nạn”. Dù câu hỏi là bài học hay vấn nạn, phần “đáp” vẫn luôn mang tính “giáo khoa” căn bản.
Việc chọn Thánh ca phụng vụ Thánh lễ đã được Giáo Hội đề ra từ rất lâu, những Thông cáo của Chủ tịch Ủy Ban Thánh Nhạc trực thuộc Hội Đồng Giám Mục, những Thông cáo của Toà Giám Mục các Giáo Phận, những hướng dẫn của các Ban Thánh Nhạc Giáo phận và vô vàng sách viết đề cập liên quan rất dồi dào.
Hiện nay tình hình lệch lạc chọn “bài thánh ca” phục vụ Thánh lễ rất phổ biến khắp nơi, có thể vì khả năng hạn chế, có thể vì lười biếng, có thể vì chạy theo thị hiếu...v.v…
Nếu dùng “khoa giáo” để tìm ra lối giải quyết cho vấn đề thì lại dẫm chân trong cái gọi là “sách vở” ai ai cũng có nhưng lại không đọc. Xin đưa ra một phương thế đơn giản trọn gói về “cách chọn Thánh ca Phụng vụ” như sau :
Ít nhất mỗi người phải có một quyển lịch thánh lễ hằng năm, một quyển Thánh Vịnh, một quyển Sách Lễ Giáo Dân.
- Dùng quyển lịch xem “chỉ Lễ” có kèm theo Thánh vịnh số….
- Dùng quyển thánh vịnh tìm số ghi của quyển lịch để đọc nguyên bài Thánh Vịnh nói gì…
- Dùng quyển sách Lễ Giáo Dân, đọc các bài “Nguyện Nhập Lễ, Bài Đọc, Bài Thánh vịnh Đáp Ca, Bài Tin Mừng, Bài Nguyện Dâng Lễ, Hiệp Lễ, Kết Lễ.
Từ nắm bắt này, chọn Thánh Ca có cùng nội dung chắc chắn đáp ứng phụng vụ được 70 phần trăm đúng. Còn lại 30 phần trăm là gì?

(Xin đọc tiếp ở trang sau)

[dangngocan]

Bài trước nói về cách chọn Thánh ca phụng vụ Thánh lễ, quá trình làm việc như vậy kết quả 70% đúng. Cái còn lại 30% nhưng có rất nhiều vấn đề rất dẽ đi đến chọn sai mà ta không hề biết.

I.- NHỮNG KINH HÁT BẮT BUỘC :

BỘ LỄ :
Chỉ mỗi Bộ lễ Kinh Thương Xót, Kinh Vinh Danh, Kinh Tin Kính, Kinh Thánh Thánh Thánh, Kinh Lạy Chiên Thiên Chúa, cũng đã có vấn đê cần lưu ý :

a)- Khi chọn hát Bộ Lễ nào đó, thì phải dùng toàn bộ bài của Bộ Lễ ấy, không được thay đổi bài. Thí dụ : Kinh Thương Xót thì hát của Bộ Lễ Xê-ra-phim, Kinh Vinh Danh thì hát Bộ Lễ Ca Lên Đi 2. Đó là sai
(Về trường họp nầy tôi chứng kiến tại Nhà thờ Rạch Cầu Gp Mỹ Tho, hát Kinh Thương Xót của Xê-ra-phim, Kinh Vinh Danh của Ca Lên Đi 2, Kinh Thánh Thánh Thánh của Hồng Ân, Kinh Lạy Chiên Thiên Chúa của…..!!! Sau thánh lễ ngồi chung với Cha xứ ăn sáng, tôi hỏi Ngài sao sử dụng Bộ Lễ lung tung vậy, tôi bị Ngài dùng tay chỉ vào trán nói : Tại các Ông, Tôi chỉ có không đầy 60 phút cử hành thánh lể mà các Ông sáng tác nhiều Bộ Lễ quá, nếu hát Bộ Lễ của Ông nầy thì Ông kia buồn, thôi thì hát của mỗi Ông một ít chia đều ra…!!! Chuyện dở khóc dở cười trình ra đây mọi người suy nghĩ, có nhiều Nhà thờ khác thực hiện tương tự)

b)- Hát Bộ Lễ, hiện nay chưa có sự thống nhất của các Chủ Tế khi các Ngài dùng Công Thức Thống Hối nào thì không phải hát Kinh Thương Xót, Ca trưởng cần hiểu thị của Cha Xứ mình mà thi hành.

c)- Hiện nay có rất nhiều Bộ Lễ đã được Imprimatur, tất cả những Bộ Lễ nầy còn trong khuông khổ thử nghiệm, chờ thời gian nào đó Hội Đồng Giám Mục về Thánh Nhạc chọn lựa thì mới là Bộ Lễ chánh thức. Vì đức công bình bác ái, các Ca đoàn nên tập hát nhiều Bộ Lễ mà không phải một Bộ Lễ, trước giúp cho HĐGM tiện chọn, sau là việc ngợi khen Chúa không bị đánh giá là tất trách, là chiếu lệ, là nghệ thuật nghèo nàn…

ĐÁP CA :
Đáp ca là phần quan trọng trong Phụng Vụ Lời Chúa. Chỉ riêng phần nầy, nếu hát hoặc đọc phải giữ nguyên tắc là phải sữ dụng đúng bản văn qui định về phụng vu. Nghĩ là bản văn ấy phải là Lời Chúa chứ không phải lời của Tác giả bài hát. Cần phân biệt như thế để không sử dụng sai Thánh vịnh hoặc tránh không sử dụng các bài không phải là Thánh vịnh, hoặc một bài hát xa lạ… Phân biệt bằng ấy thứ là đã thấy được có bao nhiêu chuyện để bàn rồi…


(Xin đọc tiếp trang sau)

[dangngocan]

Bài trước nói về hát ĐÁP CA, xin tóm kết : Chỉ dùng những bài dệt nhạc lời Thánh vịnh đã Imprimatur, không dùng bài thay thế cho dù bài đó cảm hứng Thánh vịnh vì đó là lời của Tác giả mà không chánh thức là lời Chúa.

Nếu những bài ca có tính cách nghi thức như : Kinh Vinh Danh, Đáp ca, Alléluia, Thánh Thánh Thánh, Lời tung hô tưởng niệm, Lời chúc tụng kết thúc, … thì có những bài ca kèm theo nghi thức như : Ca Nhập lễ, Ca Dâng lễ, Lạy Chiên Thiên Chúa, Ca Hiệp lễ. Hiện tại những bài ca này “chưa dệt nhạc” mà đang “dùng tạm” những bài được phép thay thế do các Nhạc sĩ sáng tác không phải lời trong Sách Lễ Rô-ma, rất dể lầm lẩn chọn bài.

Mỗi lần Linh Mục cử hành Thánh lễ luôn là để “tạ ơn” Thiên Chúa Cha đã cho Con Một Ngôi Hai xuống trần gian cứu chuộc loài người, việc chọn Thánh ca trên hết phải dựa theo ý nghĩa này, dùng những bài ca tôn vinh, ngợi khen Thiên Chúa, không bài ca nào khác kể cả những bài về Đức Ma-ri-a và các Thánh.

Khi Thánh lễ mừng Đức Ma-ri-a hoặc các Thánh, chỉ có thể hát bài về Đức Mẹ hay các Thánh ở phần Ca Kết Lễ. Thói quen phổ biến dùng trực tiếp hát bài về Đức Mẹ, các Thánh ở giai đoạn Nhập Lễ, Hiệp Lễ “là sai”do mục đích Thánh lễ là “tạ ơn”.
Ở giai đoạn Nhập Lễ muốn hát bài theo Lễ chỉ định, phải chọn bài là lời Thánh Vịnh dệt nhạc dùng cho Ca Nhập Lễ.
Ở giai đoạn Hiệp Lễ muốn hát bài theo Lễ chỉ định, thì trước đó phải đọc Ca Hiệp Lễ rồi sau đó hát bài về Đức Mẹ hoặc các Thánh. (Điều này gây nhiều bức xức, nhưng suy cho cùng đây là giai đoạn rước Mình Máu Thánh Chúa cớ sao hát khác hơn).

Giáo Hội vẫn có chiều hướng cải tổ phụng vụ, nhưng không bao giờ để cho bản chất phụng vụ bị mất đi. Cải tổ là làm cho phụng vụ hay hơn, sốt sắng hơn, gần gũi và dễ đi vào lòng người hơn, chứ không phải chỉ để cho vui nhộn như ở phòng trà, hay sân khấu.


(Xin xem tiếp ở trang sau)

[dangngocan]

Như đã đề cập ở bài trước, 70 phần trăm chọn Thánh ca dựa theo Thánh vịnh ghi sẵn trong lịch phụng vụ là chính xác, nhưng tỷ lệ 30 phần trăm còn lại có rất nhiều vấn đề cần biết tránh được ngộ nhận.
Thí dụ : Tham dự Thánh lễ tại Nhà thờ Chánh Tòa, nghe hát bài…. rồi xin về cho Ca Đoàn xứ nhà hát, thì không ổn đâu, vì chính Ca Đoàn Nhà Thờ Chánh Tòa đôi khi cũng chọn sai bài.

- Có những bài hát phụng vụ Thánh Lễ hơn 10 năm rồi, giáo dân thuộc nằm lòng nhưng chưa hề được Imprimatur, hoặc lời bài ca bị sửa đổi không trung thành với bản văn phụng vụ, nhiều nơi sử dụng vô tư, “đó là sai”, có nhiều thông báo của Ủy Ban Phụng Tự trực thuộc Hội Đồng Giám Mục và của Ban Thánh Nhạc các Giáo Phận gởi đến cho các Cha Xứ, để các Cha gởi lại cho Ca Trưởng, Ca viên. Các Cha cũng không thi hành các thông báo đó…kỷ luật chưa nghiêm! (Lời Giám Mục Trần Đình Tứ, Chủ tịch Ủy Ban Phụng Tự).
- Những bài ca dùng nhạc nước ngoài viết lời Việt không được dùng trong Thánh lễ, luôn cả bài Ave Maria của Schubert và những bài dùng “Thơ” của Hàn Mạc Tử viết nhạc. Lý do đó là Nhạc đời, “Thơ” đời, vì những bài hát này không thuộc thể loại những bài ca được dùng trong phụng vụ như đối ca nhập lễ, đáp ca, thánh thi, ca khúc bình dân tôn giáo.
Các bài hát trong thánh lễ phải theo phần đoạn của thánh lễ ; lời ca thường phải là lời “kinh thánh” hay “phụng vụ” và dòng nhạc phải đơn sơ thánh thiện, chuyển hành liền bậc, càng giống bình ca bao nhiêu càng tốt bấy nhiêu. Nhưng không cấm hát trong nhà thờ khi không có Thánh lễ vì đó là bài hát đạo, hiểu theo nghĩa có những tâm tình đạo.

Linh mục An-rê Đổ Xuân Quế nguyên Trưởng Ban Thánh Nhạc Giáo Phận TPHCM : “… Nhiều người cho rằng Hội Thánh khắc khe và cứng nhắc trong vấn đề này. Thực ra không phải vậy. Hội Thánh làm như thế là muốn bảo vệ giá trị cao quí ngàn đời của Thánh nhạc. Thánh nhạc là loại nhạc riêng của Hội Thánh từ bao đời nay và âm nhạc ấy đã chứng tỏ giá trị bền vững của nó trải qua các thời đại. Hội Thánh không muốn để cho âm nhạc nầy bị “đồng hoá” với các loại nhạc khác, dù là nhạc thời trang, thời đại rất được nhiều người nhất là người trẻ ưa thích hiện nay. Hội Thánh không muốn cho kiểu cách và bầu khí phòng trà hay các tụ điểm ca nhạc tràn vào nhà thờ…” (Trích đoạn trong quyển Hát Lên Mừng Chúa số 94 trang 6, 7).

Phụng vụ được coi là việc thi hành chức vụ tư tế của Đức Giê-su Ki-tô, trong đó công cuộc thánh hóa con người được biểu thị qua những dấu hiệu khả giác, được thực hiện theo cách thế riêng của từng dấu hiệu, một trong đó là Thánh nhạc, hà cớ sao không thi hành phần việc thánh ca của mình cho vẹn toàn?

[dangngocan]

THÁNH CA PHỤNG VỤ
(Tiếp theo và hết câu hỏi thứ nhất a.)

Thánh nhạc không phải là lãnh vực riêng cho ai như : nhạc sĩ, ca trưởng, ca đoàn.v.v…nhưng là chung cho hết mọi người, “Ai cũng có bổn phận phải ca ngợi Chúa vì đã được tạo dựng”, hiểu rộng chỉ về những việc nhắm đến ca hát, chúc tụng, cảm ơn, thán phục, loan truyền, thờ phượng… Chúa qua gương sáng, kể truyện, truyền giáo, việc từ thiện, khuyên nhủ, ủi an, yêu thương hiệp nhất xây dựng và giúp đở lẫn nhau…

Thông điệp “Kỷ Luật Về Thánh Nhạc” (Musicae Sacrae Disciplina) của Đức Pi-ô XII phần I đoạn 4 : Giữa không biết bao nhiêu phẩm chất tự nhiên mà Thiên Chúa, Đấng kết hợp tài tình ở nơi Người sự hài hoà tuyệt hảo và sự thuần khiết tuyệt vời, đã tô điểm cho nhân loại, khi tạo thành họ “giống hình ảnh Người” (St 1,26), âm nhạc hiển nhiên có chổ đứng của nó, vì âm nhạc, cùng với những mỹ nghệ tự do khác, có khả năng tạo niềm vui cho tâm hồn và sự giải trí cho tinh thần. Thánh Âu Tinh đã viết rất đúng về âm nhạc như sau: “Âm nhạc là khoa học và nguồn hứng cho những cung điệu, đã được lòng quảng đại của Thiên Chúa ban tặng cho loài người có linh hồn và lý trí, chính là để nhăc nhở cho họ thực tại to lớn đó”
(Bản dịch Việt ngữ của Ban Thánh Nhạc Gp. TpHCM).

Chọn đúng thánh ca phụng vụ không chỉ tương tác thánh lễ còn là lề luật qui hướng và dẫn con người đến mục đích tối hậu của nó là Thiên Chúa. “… được dâng hiến cho Thiên Chúa để ca tụng và tôn vinh Người, bởi vì, nó chẳng có mục đích nào khác ngoài ra giúp đở các tín hữu kính cẩn nâng tâm hồn lên cùng Thiên Chúa, nhờ những tác phẩm nghệ thuật trình bày cho mắt họ thấy, tai họ nghe”
(Trích đoạn 23 Kỷ Luật Về Thánh Nhạc).

Tóm lược, chọn Thánh ca phụng vụ gồm :
- Chọn bài theo lịch chỉ định thánh lễ,
- Chỉ dùng những bài đã Imprimatur của giáo hội,
- Không dùng những bài của các Dòng Tu do các bài nầy không phù hợp với cộng đòan.
- Tất cả Tín hữu có bổn phận hát thánh ca vì thánh nhạc liên hệ đến chính việc tế tự Thiên Chúa mật thiết hơn những nghệ thuật khác, vì thánh nhạc được coi như trợ tá của phụng vụ.
- (Thông điệp Kỷ luật về Thánh Nhạc, đoạn 25) “Phải hết sức cẩn thận và kỹ lưỡng, không đem vào nhà thờ những bài hát đa âm mà thể nhạc là nhạc khoa trương, rườm rà sẽ làm cho những lời ý nhị của phụng vụ bị tối nghĩa đi bởi quá dài dòng, hoặc làm ngăn trở nghi lễ đang cử hành, hoặc cuối cùng làm giảm giá trị tài nghệ và năng khiếu của các ca sĩ, và làm mất vẻ trang trọng của nghi lễ thánh”.

ĐẶNG NGỌC ẨN, Nhạc Đoàn Lê Bảo Tịnh, Uỷ viên Ban Biên Tập Thánh Nhạc Ngày Nay.

[dangngocan]

Kính chào quý Vị đọc giả,
Xin hoan nghinh và cám ơn tất cả quý Vị quan tâm đến Thánh ca phụng vụ đặc biệt những Bạn đã gởi thư và điện thoại hỏi : “Tại sao cùng bài Thánh Ca nhưng được dùng phụng vụ trong những Dòng Tu mà không được dùng phụng vụ nơi Thánh đường giáo xứ?"
Để rộng thảo luận, tôi mượn “Diển đàn” này giải thích câu hỏi trên như sau :
- Thứ nhất, vì thánh ca đó chưa được Giáo quyền Imprimatur dù đã được Tổng quyền của Hội dòng cho phép.
- Thứ hai, vì lời thánh ca đó chỉ hợp với người “tận hiến”.
Để rỏ hơn về trường hợp nầy, xin nêu lên thánh ca “CON CỦA CHÚA” thơ của J.V.S, như sau : “Thiên đàng con không mong, Hỏa ngục con không sợ, Con là con của Chúa, Con chỉ biết yêu thôi…Nội dung những câu nầy được dựa vào “lời cầu nguyện” của Thánh Nữ Tiến sĩ Hội Thánh Tê-rê-xa Hài Đồng Giê-su rằng “Có Chúa con không cần chi nữa” quả là tuyệt, nhưng Tín lý đánh giá đây là lời cầu nguyện của mỗi một con người mà có rất nhiều cách cầu nguyện khác nhau.
Với tín hữu, câu nói này Giáo hội xét là không phù hợp sai Thần học do : “Thiên Chúa tạo dựng mọi cái cho con người, kể cả sự thưởng phạt mà con người không nhận lấy thì hiểu như thế nào về con người?”.
Trên đây là hiểu biết cá nhân tôi, tất nhiên không khỏi lệch lạc do từng mỗi cách nhận định của giới thẩm quyền Thánh nhạc. Đề nghị quý Vị cùng thảo luận.-
Trân trọng,
Đặng Ngọc Ẩn