Tìm thấy 18 mục

XUÃ‚N CUá»˜C Äá»œI

Hiá»n LÃ¢m

Hai chá»¯ â€œmÃ¹a xuÃ¢nâ€ hay â€œngÃ y xuÃ¢nâ€ tá»± nÃ³ gá»£i cho con ngÆ°á»i má»™t sá»± má»›i máº», tÆ°Æ¡i tráº» vÃ vui váº». Tháºt váºy, mÃ¹a xuÃ¢n khÃ´ng chá»‰ lÃ má»™t khá»Ÿi Ä‘áº§u má»›i cá»§a má»™t chu ká»³ má»›i luÃ¢n chuyá»ƒn cá»§a vÅ© trá»¥, thiÃªn nhiÃªn vÃ váº¡n váºt, mÃ cÃ²n lÃ má»™t sá»± báº¯t Ä‘áº§u láº¡i hay má»™t trang sá» má»›i, má»™t tuá»•i má»›i nÆ¡i má»™t con ngÆ°á»i, quen gá»i lÃ â€œmÃ¹a xuÃ¢n cuá»™c Ä‘á»iâ€.
Tháº¿ nhÆ°ng, mÃ¹a xuÃ¢n cÃ³ tá»« lÃºc nÃ o vÃ mÃ¹a xuÃ¢n cÃ³ Ã½ nghÄ©a gÃ¬ trÃªn cuá»™c sá»‘ng con ngÆ°á»i? Xin Ä‘Æ°a ra má»™t vÃ i suy nghÄ©:

1. Má»™t mÃ¹a xuÃ¢n hay mÃ£i mÃ£i mÃ£i lÃ mÃ¹a xuÃ¢n

CÃ³ thá»ƒ nÃ³i, mÃ¹a xuÃ¢n Ä‘áº§u tiÃªn cá»§a váº¡n váºt báº¯t Ä‘áº§u tá»« phÃºt giÃ¢y ThiÃªn ChÃºa táº¡o thÃ nh vÅ© trá»¥. Tuy nhiÃªn, danh gá»i â€œmÃ¹a xuÃ¢nâ€ chá»‰ thá»±c sá»± cÃ³ tá»« khi con ngÆ°á»i biáº¿t phÃ¢n biá»‡t chu ká»³ thay Ä‘á»•i cá»§a thá»i tiáº¿t vÃ cá»§a muÃ´n loÃ i, Ä‘á»ƒ chia ra lÃ m bá»‘n mÃ¹a trong nÄƒm (xuÃ¢n, háº¡, thu vÃ Ä‘Ã´ng) vÃ mÃ¹a xuÃ¢n lÃ mÃ¹a khá»Ÿi Ä‘áº§u cá»§a má»™t nÄƒm. Tháº¿ nhÆ°ng, cÃ¡ch phÃ¢n biá»‡t nhÆ° tháº¿ cÅ©ng chá»‰ lÃ tÆ°Æ¡ng Ä‘á»‘i, vÃ¬ khÃ háºu hay sinh thá»±c váºt cÃ³ sá»± thay Ä‘á»•i khÃ¡c nhau theo tá»«ng vÃ¹ng hay tá»«ng chÃ¢u lá»¥c. HÆ¡n ná»¯a, Ã½ niá»‡m vÃ sá»± cáº£m nháºn mÃ¹a xuÃ¢n, khÃ xuÃ¢n hay ngÃ y xuÃ¢n cá»§a má»—i ngÆ°á»i cÅ©ng cÃ³ pháº§n khÃ¡c nhau. VÃ¬ tháº¿, náº¿u tÃnh theo chu ká»³ cá»§a má»™t nÄƒm thÃ¬ cÃ³ má»™t mÃ¹a xuÃ¢n, nhÆ°ng vÃ¬ trong cÃ¡c mÃ¹a háº¡, thu vÃ Ä‘Ã´ng Ä‘Ã´i khi váº«n cÃ³ khÃ trá»i áº¥m Ã¡p, cÃ³ loÃ i hoa Ä‘ua ná»Ÿ, cÃ³ lá»… há»™i tÆ°Æ¡i vui nÃªn cÅ©ng cÃ³ thá»ƒ nÃ³i Ä‘Æ°á»£c ráº±ng cÃ³ bá»‘n mÃ¹a xuÃ¢n trong nÄƒm; máº·t khÃ¡c khi cáº£m nháºn Ä‘Æ°á»£c sá»± áº¥m Ã¡p, niá»m vui, háº¡nh phÃºc báº¥t cá»© lÃºc nÃ o vÃ lÃºc tÃ¢m há»“n phÆ¡i phá»›i Ä‘áº§y sá»©c sá»‘ng vÆ°Æ¡n lÃªn, má»™t sá»± khá»Ÿi Ä‘áº§u Ä‘áº§y Æ°á»›c mÆ¡ vÃ hy vá»ngâ€¦ thÃ¬ cÅ©ng cÃ³ thá»ƒ nÃ³i lÃºc nÃ o cÅ©ng xuÃ¢n (nhÆ° mÃ¹a xuÃ¢n bÃªn cá»a sá»•, mÃ¹a xuÃ¢n ta trao nhau, mÃ¹a xuÃ¢n cá»§a tiáº¿ng cÆ°á»iâ€¦) hay mÃ£i mÃ£i lÃ mÃ¹a xuÃ¢n.

2. MÃ¹a xuÃ¢n cuá»™c Ä‘á»i

DÃ¹ hiá»ƒu theo nghÄ©a nÃ o, thÃ¬ Ä‘iá»ƒm chung khi nghÄ© Ä‘áº¿n mÃ¹a xuÃ¢n Ä‘á»u lÃ mÃ¹a cá»§a má»™t sá»± khá»Ÿi Ä‘áº§u má»›i cá»§a Æ°á»›c mÆ¡, cá»§a hy vá»ng vÃ cá»§a niá»m vuiâ€¦ nÃ³i táº¯t, mÃ¹a xuÃ¢n lÃ má»™t sá»± khá»Ÿi Ä‘áº§u láº¡i cá»§a vÅ© trá»¥, cá»§a sinh linh váº¡n váºt vÃ cá»§a con ngÆ°á»i vá»›i bao niá»m vui, Æ°á»›c mÆ¡ vÃ hy vá»ng.

a, MÃ¹a xuÃ¢n chÃ o Ä‘á»i vÃ mÃ¹a xuÃ¢n vÃ o Ä‘á»i

TrÆ°á»›c háº¿t, sá»± khá»Ÿi Ä‘áº§u nÆ¡i con ngÆ°á»i nghÄ©a lÃ khi má»™t nhÃ¢n vá»‹ hiá»‡n há»¯u, má»™t sá»± sá»‘ng má»›i Ä‘Æ°á»£c khá»Ÿi sá»±, má»™t Ä‘á»©a bÃ© chÃ o Ä‘á»i. Theo nghÄ©a nÃ y, mÃ¹a xuÃ¢n cá»§a má»™t con ngÆ°á»i Ä‘em láº¡i niá»m vui, Æ°á»›c mÆ¡ vÃ hy vá»ng cho má»i ngÆ°á»i thÃ¢n thuá»™c. CÅ©ng tháº¿, sá»± khá»Ÿi Ä‘áº§u nÃ y mang má»™t Ã½ nghÄ©a thÃ¡nh thiÃªng vÃ trong tráº¯ng, thÃºc Ä‘áº©y má»i ngÆ°á»i cÃ³ sá»± trÃ¢n trá»ng vÃ trÃ¡ch nhiá»‡m Ä‘á»‘i vá»›i káº¿t quáº£ cá»§a tÃ¬nh yÃªu, vá»›i má»™t sá»± sá»‘ng vÃ vá»›i má»™t nhÃ¢n vá»‹ má»›i. Trong cÃ¡i nhÃ¬n nhÃ¢n há»c, Ã½ nghÄ©a cá»§a sá»± khá»Ÿi Ä‘áº§u nÃ y bao gá»“m báº£n tÃnh â€œthiá»‡nâ€ ban Ä‘áº§u (nhÃ¢n chi sÆ¡ tÃnh báº£n thiá»‡n) vÃ náº¿u Ã¡p dá»¥ng Ã½ nghÄ©a nÃ y cho Ã½ niá»‡m xuÃ¢n thÃ¬ Ä‘Ã³ lÃ má»™t lá»i má»i gá»i má»i ngÆ°á»i xem mÃ¹a xuÃ¢n nhÆ° lÃ má»™t sá»± khá»Ÿi Ä‘áº§u láº¡i cuá»™c Ä‘á»i Ä‘á»ƒ Ä‘á»•i má»›i Ä‘á»i sá»‘ng nÃªn tá»‘t hÆ¡n vÃ sá»©c sá»‘ng hÆ¡n.

Sá»± khá»Ÿi Ä‘áº§u mÃ¹a xuÃ¢n cuá»™c Ä‘á»i khÃ´ng chá»‰ lÃ tuá»•i Ä‘á»i cá»§a má»™t tráº» sÆ¡ sinh mÃ cÃ²n pháº£i lÃ má»™t sá»± tÃ¡i Ä‘á»•i má»›i vÃ báº¯t Ä‘áº§u má»™t giai Ä‘oáº¡n má»›i cá»§a Ä‘á»i ngÆ°á»i. tháºt váºy, náº¿u thiÃªn nhiÃªn tráº£i qua mÃ¹a háº¡, mÃ¹a thu vÃ lá»¥i tÃ n theo mÃ¹a Ä‘Ã´ng vÃ tÃ¬m láº¡i sá»± Ä‘Ã¢m chá»“i náº©y lá»™c xinh tÆ°Æ¡i Ä‘áº§y sá»©c sá»‘ng trong mÃ¹a xuÃ¢n, thÃ¬ Ä‘á»‘i vá»›i con ngÆ°á»i cÅ©ng tháº¿, tráº£i qua má»™t nÄƒm Ä‘áº§y lo toan váº¥t váº£, má»i má»‡t vÃ mÃ¹a xuÃ¢n Ä‘em láº¡i nÃ©t vui tÆ°Æ¡i há»©ng khá»Ÿi chuáº©n bá»‹ cho má»™t nÄƒm má»›i nhiá»u Æ°á»›c mÆ¡ vÃ hy vá»ng. CÅ©ng tháº¿, mÃ¹a xuÃ¢n cuá»™c Ä‘á»i nÆ¡i má»—i ngÆ°á»i lÃ má»™t sá»± khá»Ÿi Ä‘áº§u má»›i, tÃ¬m láº¡i sá»± tinh tuyá»n nguyÃªn thuá»·, bá» láº¡i nhá»¯ng yáº¿u Ä‘uá»‘i, báº¥t cáºp vÃ tháº¥t báº¡i Ä‘á»ƒ quyáº¿t tÃ¢m tiáº¿n bÆ°á»›c trÃªn Ä‘Æ°á»ng má»›i, hÆ°á»›ng tá»›i má»™t tÆ°Æ¡ng lai sÃ¡n láº¡n hÆ¡n.

b, MÃ¹a xuÃ¢n KitÃ´ há»¯u

Náº¿u khá»Ÿi Ä‘áº§u cá»§a con ngÆ°á»i lÃ lÃºc chÃ o Ä‘á»i, khá»Ÿi Ä‘áº§u cá»§a sá»± trÆ°á»Ÿng thÃ nh lÃ lÃºc bÆ°á»›c vÃ o Ä‘á»i vÃ Ä‘á»u Ä‘Æ°á»£c xem lÃ â€œtuá»•i xuÃ¢nâ€ trong mÃ¹a xuÃ¢n cuá»™c Ä‘á»i, thÃ¬ viá»‡c Ä‘Æ°á»£c sinh ra trong GiÃ¡o Há»™i CÃ´ng GiÃ¡o thÃ¬ cÅ©ng Ä‘Æ°á»£c xem lÃ mÃ¹a xuÃ¢n cá»§a tá»«ng KitÃ´ há»¯u. Tháºt váºy, qua cÃ¡c nhiá»‡m tÃch, KitÃ´ há»¯u bÆ°á»›c vÃ o má»™t Ä‘á»i sá»‘ng má»›i, cuá»™c sá»‘ng cá»§a ngÆ°á»i con cÃ¡i ChÃºa, cÃ¡ch sá»‘ng cá»§a má»™t cÃ´ng dÃ¢n NÆ°á»›c Trá»i trong tin yÃªu vÃ hy vá»ng, ngÃ y má»™t Ä‘á»•i má»›i vÃ trÃ n Ä‘áº§y sá»©c sá»‘ng. CÅ©ng tháº¿, nhá»¯ng lÃºc chÃ¡n chÆ°á»ng má»‡t má»i vÃ¬ tá»™i lá»—i tá»±a nhÆ° mÃ¹a Ä‘Ã´ng láº¡nh láº½o Ä‘Æ¡n cÃ´i, thÃ¬ khi Ä‘áº¿n vá»›i bÃ tÃch Giao HoÃ , KitÃ´ há»¯u láº¡i báº¯t Ä‘áº§u nhá»¯ng ngÃ y xuÃ¢n má»›i trong Äá»©c KitÃ´.

MÃ¹a xuÃ¢n cá»§a KitÃ´ há»¯u cÃ²n Ä‘Æ°á»£c hiá»ƒu lÃ khá»Ÿi Ä‘áº§u cá»§a má»™t chu ká»³ phá»¥ng vá»¥, cá»§a nhá»¯ng lá»… há»™i, nhá»¯ng ngÃ y ká»· niá»‡m vÃ nhá»¯ng Ä‘áº¡i lá»… tÃ´n giÃ¡o, hay khi Ä‘Ã³n nháºn thÃªm nhá»¯ng ngÆ°á»i gia nháºp Ä‘oÃ n chiÃªn ChÃºa. CÅ©ng cÃ³ thá»ƒ nÃ³i mÃ¹a xuÃ¢n cá»§a KitÃ´ há»¯u cÅ©ng lÃ mÃ¹a xuÃ¢n cá»§a GiÃ¡o Há»™i.

c, MÃ¹a xuÃ¢n cá»§a Æ¡n gá»i thÃ¡nh hiáº¿n

BÆ°á»›c vÃ o Ä‘á»i thÃ¡nh hiáº¿n, cÃ¡c tu sÄ© nhÆ° Ä‘Æ°á»£c sinh láº¡i má»™t láº§n ná»¯a trong má»™t lÃ½ tÆ°á»Ÿng má»›i, khá»Ÿi Ä‘áº§u má»™t phÆ°Æ¡ng thá»©c sá»‘ng má»›i, má»™t sá»± Ä‘á»•i má»›i triá»‡t Ä‘á»ƒ cho sá»± nghiá»‡p NÆ°á»›c Trá»i. Hiá»ƒu theo nghÄ©a nÃ y thÃ¬ lÃºc gia nháºp tu há»™i hay dÃ²ng, ngÃ y lÃ£nh Ã¡o dÃ²ng, khi tiÃªn kháº¥n hay vÄ©nh kháº¥nâ€¦ Ä‘Æ°á»£c xem nhÆ° lÃ má»™t mÃ¹a xuÃ¢n má»›i trong sá»± Ä‘á»•i má»›i, khá»Ÿi Ä‘áº§u vÃ tiáº¿p bÆ°á»›c má»™t trang sá» má»›i vÆ°Æ¡n lÃªn Ä‘áº§y sá»©c sá»‘ng vÃ háº¡nh phÃºc.

MÃ¹a xuÃ¢n trÄƒm hoa Ä‘ua ná»Ÿâ€¦ Khi cÃ³ nhá»¯ng nÆ¡i trong GiÃ¡o Há»™i cÃ³ nhiá»u Æ¡n gá»i tráº», nhiá»u hÃ¬nh thá»©c tu trÃ¬ má»›i ra Ä‘á»iâ€¦ Ä‘Ã³ cÅ©ng cÃ³ thá»ƒ xem lÃ mÃ¹a xuÃ¢n cá»§a Ä‘á»i sá»‘ng thÃ¡nh hiáº¿n vÃ cá»§a GiÃ¡o Há»™i. Hiá»ƒu Ä‘Æ°á»£c Ä‘iá»u nÃ y, thiáº¿t tÆ°á»Ÿng sáº½ láº¡c quan hÆ¡n khi Ä‘á»‘i diá»‡n vá»›i hiá»‡n tráº¡ng cá»§a nhá»¯ng n?i khan hiáº¿m hÆ¡n gá»i vÃ má»™t sá»‘ nhÃ dÃ²ng hoáº·c tu há»™i khÃ´ng thá»ƒ duy trÃ¬ nÆ¡i má»™t sá»‘ nÆ°á»›c Ã‚u ChÃ¢u, tá»© Ä‘Ã³ tin tÆ°á»Ÿng ráº±ng Ä‘Ã³ chá»‰ lÃ má»™t giai Ä‘oáº¡n cá»§a mÃ¹a Ä‘Ã´ng vÃ Ä‘ang chuáº©n bá»‹ cho má»™t mÃ¹a xuÃ¢n má»›i báº¯t Ä‘áº§u, hoáº·c nhÆ° cÃ¢y giÃ pháº£i cháº¿t Ä‘i Ä‘á»ƒ nhÆ°á»ng chá»— cho nhá»¯ng máº§m non má»›i thÃch há»£p vá»›i mÃ´i trÆ°á»ng má»›i hÆ¡n.

d, XuÃ¢n vÄ©nh cá»u

Sá»± luÃ¢n chuyá»ƒn cá»§a thá»i gian nÃ³i lÃªn tÃnh há»¯u háº¡n cá»§a vÅ© trá»¥, cá»§a thá»i tiáº¿t vÃ cá»§a sinh linh váº¡n váºt. CÃ³ khá»Ÿi Ä‘áº§u thÃ¬ cÃ³ káº¿t thÃºc, mÃ¹a xuÃ¢n tÆ°Æ¡i tráº» chuyá»ƒn dáº§n Ä‘áº¿n mÃ¹a Ä‘Ã´ng giÃ cá»—i vÃ tÃ n lá»¥i, con ngÆ°á»i thÃªm má»™t mÃ¹a xuÃ¢n cÅ©ng Ä‘á»“ng nghÄ©a má»™t tuá»•i má»›i vÃ Ä‘i dáº§n vá» mÃ¹a Ä‘Ã´ng tuá»•i giÃ Ä‘á»ƒ rá»“i pháº£i dá»«ng láº¡i nÆ¡i náº¥m má»™. NÃ³i tÃ³m, khÃ´ng thá»ƒ cÃ³ mÃ¹a xuÃ¢n vÄ©nh cá»u nÆ¡i cuá»™c sá»‘ng dÆ°Æ¡ng gian, vÃ¬ tháº¿ ngÆ°á»i cÃ³ niá»m tin hÆ°á»›ng Ä‘áº¿n má»™t mÃ¹a xuÃ¢n báº¥t diá»‡t khÃ´ng bao giá» tÃ n lá»¥i nÆ¡i kiáº¿p sá»‘ng mai sau, mÃ cÃ¡i cháº¿t lÃ phÃºt giao thá»«a káº¿t thÃºc ngÃ y mÃ¹a Ä‘Ã´ng cuá»‘i cÃ¹ng cá»§a tráº§n gian Ä‘á»ƒ khai má»Ÿ mÃ¹a xuÃ¢n báº¥t diá»‡t. KitÃ´ há»¯u biáº¿n Æ°á»›c mÆ¡ thÃ nh Ä‘áº¡t nÆ¡i dÆ°Æ¡ng gian thÃ nh niá»m hy vá»ng háº±ng sá»‘ng nÆ¡i ThiÃªn Quá»‘c, á»Ÿ Ä‘Ã³ chá»‰ mÃ£i mÃ£i lÃ mÃ¹a xuÃ¢n.

Káº¿t luáºn

MÃ¹au xuÃ¢n, má»™t sá»± khá»Ÿi Ä‘áº§u trong niá»m vui, tin yÃªu, Æ°á»›c mÆ¡ vÃ hy vá»ng cá»§a vÅ© trá»¥, cá»§a thiÃªn nhiÃªn vÃ cÃ¡ch riÃªn cá»§a con ngÆ°á»i trong mÃ¹a xuÃ¢n cuá»™c Ä‘á»i. Sá»± khá»Ÿi Ä‘áº§u cá»§a con ngÆ°á»i lÃºc sinh ra, lÃºc vÃ o Ä‘á»i, lÃºc chá»n sá»‘ng theo má»™t niá»m tin, bÆ°á»›c theo má»™t lÃ½ tÆ°á»Ÿng hay khi bÆ°á»›c vÃ o vÄ©nh cá»uâ€¦ Táº¥t cáº£ Ä‘á»u nÃ³i lÃªn má»™t sá»± khá»Ÿi Ä‘áº§u, má»™t sá»± Ä‘á»•i má»›i khÃ´ng ngá»«ng Ä‘á»ƒ hÆ°á»›ng vá» mai háºu. MÃ¹a xuÃ¢n cuá»™c Ä‘á»i khá»Ÿi sá»± trong thá»i gian nhÆ°ng káº¿t thÃºc trong vÄ©nh cá»u, khá»Ÿi Ä‘áº§u Ä‘áº§y giá»›i háº¡n mÃ nhÆ°ng hÆ°á»›ng tá»›i vÄ©nh háº±ng.

.

Láº Y Máº¸ LÃ€ MÃ™A XUÃ‚N

Hiá»n LÃ¢m

Láº¡y Máº¹ lÃ mÃ¹a xuÃ¢n:
LÃ náº¯ng há»“ng tÆ°Æ¡i má»›i,
LÃ mÆ°a rÆ¡i tÆ°á»›i gá»™i,
LÃ giÃ³ thoáº£ng chiá»u hÃ´m.

Láº¡y Máº¹ lÃ mÃ¹a xuÃ¢n:
LÃ hoa Ä‘Ã o tÆ°Æ¡i ná»Ÿ,
LÃ bÃ´ng mai Ä‘Æ°Æ¡ng trá»•,
LÃ khÃ³m huá»‡ tráº¯ng ngáº§n.

Láº¡y Máº¹ lÃ mÃ¹a xuÃ¢n:
MÃ¹a tÃ¬nh yÃªu hiá»‡p nháº¥t,
MÃ¹a giao hoan trá»i Ä‘áº¥t,
MÃ¹a áº¥m Ã¡p tÃ¬nh thÃ¢n.

Láº¡y Máº¹ lÃ mÃ¹a xuÃ¢n:
LÃ máº«u gÆ°Æ¡ng ThÃ¡nh Tháº¥t,
LÃ Ná»¯ VÆ°Æ¡ng trá»i Ä‘áº¥t,
LÃ Máº¹ Äáº¥ng TÃ¬nh QuÃ¢n.

Láº¡y Máº¹ lÃ mÃ¹a xuÃ¢n:
LÃ máº«u gÆ°Æ¡ng lao Ä‘á»™ng,
LÃ niá»m vui cuá»™c sá»‘ng,
Trong áº©n dáºt Ã¢m tháº§m.

Láº¡y Máº¹ lÃ mÃ¹a xuÃ¢n
Con hÆ°á»›ng nhÃ¬n vá» Máº¹
ThÃ¬ tháº§m con ká»ƒ lá»ƒ
Nhá»¯ng máº©u chuyá»‡n Ä‘áº§u nÄƒm.

Xin Máº¹ lÃ mÃ¹a xuÃ¢n
Cho Ä‘á»i con Ä‘á»•i má»›i,
Cho con yÃªu Æ¡n gá»i
YÃªu cuá»™c sá»‘ng Ã¢m tháº§m.

Xin Máº¹ lÃ mÃ¹a xuÃ¢n
Nguyá»‡n dá»§ tÃ¬nh thÆ°Æ¡ng Ä‘oÃ¡i
TrÃ´ng xem Ä‘oÃ n con cÃ¡i
Giá»¯a kiáº¿p Ä‘á»i lÃª dÃ¢n.

Xin Máº¹ lÃ mÃ¹a xuÃ¢n
ThÆ°Æ¡ng cáº§u thay nguyá»‡n giÃºp
LÃªn ChÃºa Cha thÆ°Æ¡ng xÃ³t
Cho con thoÃ¡t biá»ƒn tráº§nâ€¦

.

XIN CHÃšA Má»ž MÃ”I MIá»†NG CON
(lá»i kinh cá»§a thÃ¡nh Hilaire de Poitier)

â€¦ Háº¡nh phÃºc con trá»n Ä‘á»i lÃ ChÃºa
LÃ biáº¿t NgÃ i vÄ©nh cá»u, toÃ n nÄƒng.
Ã‚n sá»§ng con lÃ Ä‘Æ°á»£c nÃ³i nÄƒng
MÃ ChÃºa ban Ä‘á»ƒ lÃ m vinh dá»±.,

Pháº§n lá»›n lao Ä‘Ã³ lÃ phá»¥c vá»¥
VÃ xÆ°ng NgÃ i: â€œCha cá»§a NgÃ´i Conâ€
LÃ Ä‘iá»u con mong Æ°á»›c má»i mÃ²n
Kháº³ng Ä‘á»‹nh NgÃ i háº¿t cÃ²n tÃ¢m trÃ.

Con háº¿t lÃ²ng kháº©n cáº§u nÃ i ná»‰
Xin NgÃ i ban Tháº§n KhÃ trÃªn con,
Thá»•i Ä‘á»©c tin cÄƒng tá»±a cÃ¡nh buá»“m
Äá»ƒ ra khÆ¡i vui má»«ng tháº£ lÆ°á»›i.

Con tung gieo kháº¯p cÃ¹ng tháº¿ giá»›i
ThÃ¡nh danh NgÃ i ráº¡ng rá»¡ hÃ¹ng oai
Vá»›i ngÆ°á»i chÆ°a biáº¿t ChÃºa lÃ ai,
Vá»›i nhá»¯ng ai u hoÃ i láº¡c giÃ¡o.

Con tin NgÃ i lÃ Cha nhÃ¢n háºu
Cháº³ng bao giá» NgÃ i láº¡i há»©a suÃ´ng:
â€œCá»© gÃµ rá»“i cá»a sáº½ má»Ÿ tung,
Cá»© kÃªu xin tháºt lÃ²ng sáº½ Ä‘Æ°á»£câ€

Con thiáº¿u thá»‘n nÃªn nhiá»u má»™ng Æ°á»›c
Con báº§n cÃ¹ng: xin Ä‘Æ°á»£c Ä‘áº§y dÆ°.
Muá»‘n hÄƒng say theo bÆ°á»›c TÃ´ng Äá»“
Má»i cá»a lÃ²ng; tay con mÃ£i gÃµ,

KhoÃ¡ Ä‘á»©c tin xin NgÃ i kÃ©o má»Ÿ
ChÃ¢n lÃ½ NgÃ i ráº¡ng rá»¡ kháº¯p nÆ¡i.
Con tuyÃªn xÆ°ng: Chá»‰ cÃ³ mÃ¬nh NgÃ i
LÃ toÃ n nÄƒng, nháºn lá»i kháº©n nguyá»‡n

VÃ chÃnh NgÃ i thÆ°Æ¡ng ai tÃ¬m kiáº¿mâ€¦
Má»Ÿ cá»a trá»i cho káº» thÃ nh tin.

Hiá»n LÃ¢m dá»‹ch

.

ÄÃŠM THÃNH VÃ” CÃ™NG

Hiá»n LÃ¢m

ÄÃªm nay Ä‘Ãªm thÃ¡nh vÃ´ cÃ¹ng,
ÄÃªm nay Con ChÃºa Cá»u trÃ¹ng giÃ¡ng sinh,
ÄÃªm nay Ã¡nh sÃ¡ng bÃ¬nh minh
Chiáº¿u soi trÃªn má»i sinh linh vÅ© hoÃ n,

ÄÃªm nay thiÃªn sá»© hÃ¢n hoan
HÃ¡t: â€œVinh danh ChÃºa, bÃ¬nh an muÃ´n loÃ iâ€.
ÄÃªm nay ChÃºa viáº¿ng dÃ¢n NgÆ°á»i,
ÄÃªm nay xe káº¿t Ä‘áº¥t trá»i khÃ´ng trung,

ÄÃªm nay Ä‘Ãªm thÃ¡nh vÃ´ cÃ¹ng
ÄÃªm nay nháº¡c thÃ¡nh tÆ°ng bá»«ng vang xaâ€¦

.

ÃNH SAO

Hiá»n LÃ¢m

CÃ³ Ã¡nh sao ráº¡ng ngá»i chÃ³i lá»i
Äiá»m bÃ¡o vui kÃªu gá»i con ngÆ°á»i,
Loan tin ChÃºa Tá»ƒ Ä‘áº¥t trá»i
Giá» Ä‘Ã¢y sinh háº¡ lÃ m ngÆ°á»i tráº§n gian.

CÃ³ Ã¡nh sao huy hoÃ ng sÃ¡ng tá»
PhÃ¡ mÃ n Ä‘Ãªm soi rÃµ HÃ i Nhi,
GiÃºp ngÆ°á»i trÃ´ng giá»¯ chiÃªn dÃª
TrÃº nÆ¡i Ä‘á»“ng váº¯ng, tÃ¬m vá» bÃ¡i dÃ¢ng.

Ãnh sao nÃªn lá»a há»“ng sÆ°á»Ÿi áº¥m
Giá»¯a Ä‘Ãªm Ä‘Ã´ng láº¡nh tháº¥m da ngÆ°á»i
Trong khÄƒn áº¤u ChÃºa má»‰m cÆ°á»i
Ãnh sao sÆ°á»Ÿi áº¥m cho NgÆ°á»i ngá»§ yÃªn.

Ãnh sao nÃªn Ä‘iá»m thiÃªng lá»™ diá»‡n
GiÃºp Ba Vua tÃ¬m Ä‘áº¿n hang lá»«a
BÃ¡i cháº§u dÃ¢ng tiáº¿n Äá»©c Vua
VÃ ng, hÆ°Æ¡ng, má»™c dÆ°á»£câ€¦ â€œÄ‘iá»m Ä‘Æ°a nhiá»‡m máº§uâ€.

NhÆ°ngâ€¦
TrÃªn báº§u trá»i hÃ´m nay
CÃ³ ngÃ n váº¡n Ã¡nh sao
Con tÃ¬m Ä‘Ã¢u raâ€¦
Ãnh sao nÃ o lÃ Ã¡nh sao ngÃ y áº¥y?
Äá»ƒ cÃ¹ng sao con vÃ o thá» láº¡y
DÃ¢ng ChÃºa HÃ i Äá»“ng lá»… váºt Ä‘Ãªm nayâ€¦

.

CHIá»€U ÄÃ”NG

Hiá»n LÃ¢m

Chiá»u tÃ n phá»§ ngáºp bÃ³ng hoÃ ng hÃ´n
QuÃ¡n trá» BÃª-lem Ä‘Ã£ á»© dá»“n.
Giu-se khÃ´ng cÃ²n nÆ¡i trÃº ngá»¥,
Ma-ry Ä‘Ã£ háº¿t chá»— sinh con.
Hang Ä‘Ã¡ tá»“i tÃ n nÃªn quÃ¡n trá»,
MÃ¡ng lá»«a cháºt chá»™i tá»±a nÃ´i Æ°Æ¡m.
Vua cáº£ cÃ n khÃ´n vÃ o dÆ°Æ¡ng tháº¿
ÄÃ¬u hiu cÃ´ quáº¡nhâ€¦ cáº£nh Ä‘Ã´ng buá»“n.

--------------

Giáº¥c MÆ¡ Bay

Hiá»n LÃ¢m

Giá»¯a Ä‘Ãªm buá»“n, trá»i mÃ¹a Ä‘Ã´ng láº¡nh giÃ¡
Thiáº¿p giáº¥c ná»“ng, Ä‘Ãªm dÃ i, ngáº£ canh hai
TÃ´i chiÃªm bao: mÆ¡ má»™ngâ€¦ giáº¥c thiá»‡t dÃ i
NgÆ°á»£c thá»i gian tÃ¬m vá» NgÃ y SÃ¡ng Tháº¿:

TÃ´i bÆ¡ vÆ¡ tÃ¬m Ä‘á»‹a Ä‘Ã ng nguyÃªn thá»§y
Kiáº¿m cá»™i nguá»“n nÆ¡i nguyÃªn tá»• phÃ¡t sinh
TÃ¬m cÃ¢y xanh: muÃ´n hoa ngá»t trÃ¡i lÃ nh
VÃ trÃ¡i cÃ¢y biáº¿t Ä‘iá»u lÃ nh Ä‘iá»u dá»¯â€¦

TÃ´i buá»“n ráº§u nhÃ¬n Ä‘á»‹a Ä‘Ã ng dang dá»Ÿ
CÃ¢y â€œtrÆ°á»ng sanh báº¥t tá»â€ cÃ³ cÃ²n Ä‘Ã¢u,
KhÃ´ng trÃ¡i ngonâ€¦ chá»‰ cÃ²n Ä‘áº¥t báº¡c mÃ u
Bao thÃº muÃ´ngâ€¦ trá»‘n vá» Ä‘Ã¢u cháº³ng rÃµ?

VÃ A-Ä‘am, E-vÃ Ä‘Ã¢u cÃ²n ná»¯a,
Tháº§m trÃ¡ch há»n nguyÃªn tá»• dáº¡i kiÃªu cÄƒng
Muá»‘n cao sang ngang sÃ¡nh Äáº¥ng VÄ©nh Háº±ng
Äá»ƒ tá»™i Ä‘á»i lÃ m tiÃªu tan táº¥t cáº£.

*
* *

Giáº¥c mÆ¡ bayâ€¦ láº¡i giáº¥c mÆ¡ ká»³ láº¡:
ÄÆ°a tÃ´i vÃ o nÆ¡i hoang dÃ£ Ä‘á»“ng hoang
ThÃ´n BÃªlem trong láº¡nh giÃ¡ Ä‘Ãªm trÆ°á»ng
Tiáº¿ng dáº¿ kÃªuâ€¦ Ä‘Ã¡m má»¥c Ä‘á»“ng canh thá»©c.

Bá»—ng tá»« Ä‘Ã¢u: tiáº¿ng sá»© tháº§n ca hÃ¡t
Lá»i â€œvinh danh ThiÃªn chÃºa chá»‘n cung trá»i
VÃ bÃ¬nh an cho nhÃ¢n loáº¡i kháº¯p nÆ¡iâ€
HoÃ tiáº¿ng chuÃ´ng giao thá»i vang rá»™n rÃ£.

TÃ´i giáºt mÃ¬nh trÆ°á»›c nhá»¯ng Ä‘iá»u ká»³ láº¡
Khi nhÃ¬n vÃ o má»™t hang Ä‘Ã¡ nhá» xinh
CÃ³ Ã¡nh sao chiáº¿u sÃ¡ng khÃ³m Ä‘Ã¹ng Ä‘Ã¬nh
Tá»« trong hang má»™t váº§ng há»“ng toáº£ ráº¡ng,

Má»™t tráº» thÆ¡ má»›i sinh náº±m trong mÃ¡ng,
Má»™t máº¹ hiá»n quá»³ chiÃªm ngáº¯m niá»‡m suy,
Má»™t ngÆ°á»i cha nhÃ³m lá»aâ€¦ áº¥m HÃ i Nhi
Máº¥y chÃº lá»«a con thá»Ÿ lÃ n hÆ¡i áº¥mâ€¦

TÃ´i cung chiÃªm vÃ thÃ¬ tháº§m tá»± há»i:
Cáº£nh Ä‘á»‹a Ä‘Ã ngâ€¦ cÃ³ pháº£i Ä‘Ã£ tÃ¡i sinh?
A-Ä‘am má»›i pháº£i chÄƒng Ä‘Ã£ thÃ nh hÃ¬nh?
E-vÃ má»›i nay láº¡i lÃ Máº«u ThÃ¡nh?

Trong trÃ tÃ´i vá»ng lÃªn lá»i Kinh ThÃ¡nh
NÃ y NgÃ´i Hai â€“ Cá»©u ChÃºa Ä‘Ã£ háº¡ sinh
Äáº§y khiÃªm nhu, mang láº¥y kiáº¿p tá»™i tÃ¬nh,
ChÃnh NgÃ i lÃ cÃ¢y TrÆ°á»ng Sinh Báº¥t Tá».

VÆ°á»n Ä‘á»‹a Ä‘Ã ng nay lÃ hang Ä‘Ã¡ nhá»,
AÃ¹nh sao Ä‘Ã´ng thay tinh tÃº muÃ´n trÃ¹ng
Maria â€“ Eva má»›i khiÃªm nhÆ°á»ng
ÄÃ¡m lá»«a chiÃªn thay muÃ´n ngÃ n muÃ´ng thÃº.

TÃ´i vui quÃ¡ vÃ vá»— tay má»«ng rá»¡
NÃ o ngá» Ä‘Ã¢u Ä‘á»¥ng pháº£i bá»©c tÆ°á»ng thÆ°a
Bá»«ng tá»‰nh dáºy tÃ´i má»›i biáº¿t mÃ¬nh mÆ¡
Kinh ngáº¡c quÃ¡! Ã”i giáº¥c mÆ¡ ká»³ diá»‡u!

---------------------------

NGÃ€I Äáº¾N TÃŒM AI
Hiá»n LÃ¢m

TÃ´i mÃ£i ngá»¡ ngÃ ng trÃ´ng mÆ¡ má»™ng
TrÆ°á»›c tÃ¬nh yÃªu ChÃºa tháºt mÃªnh mÃ´ng:
NÃ y Con ThiÃªn ChÃºa vÃ o dÆ°Æ¡ng tháº¿
Mang pháºn phÃ m nhÃ¢n, sá»‘ng cÆ¡ cÃ¹ng.

Háº¡nh phÃºc cao sang chá»‘n thiÃªn Ä‘Ã ng
Huy hoÃ ng chÃ³i lá»i Ã¡nh linh quang
Sao bá» ngai vÃ ng vÃ o dÆ°Æ¡ng tháº¿
Sinh chá»‘n hoang lá»«a, giá»¯a Ä‘á»“ng hoang ?

NgÃ i bá» ngai vÃ ng Ä‘áº¿n tÃ¬m ai
Khi Ã¡nh kim Ã´ khuáº¥t non Ä‘oÃ i,
Khi bÃ³ng hoÃ ng hÃ´n Ä‘Ã buÃ´ng xuá»‘ng
Khi mÃ n tÄƒm tá»‘i ngáºp tráº§n ai ?

NgÃ i Ä‘áº¿n tÃ¬m ai, kiáº¿m tÃ¬m ai
KhÃ´ng Ä‘áº¿n cung triá»u: Chá»‘n vinh oai,
KhÃ´ng kiáº¿m giÃ u sang nÆ¡i thÃ nh thá»‹,
Láº¡i tÃ¬m hang váº¯ngâ€¦ giá»¯a Ä‘Ãªm dÃ i ?

NgÃ i Ä‘áº¿n tÃ¬m ai chá»‘n láº¡nh lÃ¹ng
ÄÃ¬u hiu cÃ´ quáº¡nh: cáº£nh trá»i Ä‘Ã´ng ?
Sao khÃ´ng giÃ¡ng tháº¿ vÃ o xuÃ¢n áº¥m,
Hay lÃºc háº¡ sang Ä‘Æ°á»£m náº¯ng há»“ng ?

Vua Ä‘áº¿n tÃ¬m ai chá»‘n hoang Ä‘á»“ng
Láº¥y mÃ¡ng cá» lÃ m bá»‡ ngai long,
KhÃ´ng cÃ³ quan quÃ¢n theo háº§u cáºn
Chá»‰ cÃ³ dÄƒm ba Ä‘á»©a má»¥c Ä‘á»“ng ?

***
CÃ³ pháº£i ráº±ng NgÃ i Ä‘áº¿n tÃ¬m tÃ´i
Äang sá»‘ng bÆ¡ vÆ¡ giá»¯a dÃ²ng Ä‘á»i,
Äang mÃ£i láº¡nh lÃ¹ng trong tiáº¿t giÃ¡,
NghÃ¨o nÃ n tá»™i lá»—i vá»›i Ä‘Æ¡n cÃ´iâ€¦?

NgÃ i Ä‘áº¿n tÃ¬m tÃ´i, kiáº¿m tÃ¬m tÃ´i,
NgÃ i Ä‘áº¿n mang thay Ã¡n tá»™i Ä‘á»i,
NgÃ i Ä‘áº¿n phÃ¡ tan mÃ n tÄƒm tá»‘i,
NgÃ i Ä‘áº¿n tÃ¬m tÃ´i, Ä‘áº¿n tÃ¬m tÃ´i.

Ná»–I LÃ’NG

Hiá»n LÃ¢m

Lá»… váºt Ä‘Ãªm nay con dÃ¢ng ChÃºa
LÃ cáº£ ná»—i lÃ²ng ngáºp Æ°u tÆ°
ThÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i Miá»n Trung Ä‘ang Ä‘au khá»•
CÆ¡n lÅ© vá»«a rá»“iâ€¦ ChÃºa biáº¿t chÆ°a?

Tháºt lÃ khá»§ng khiáº¿p nhá»¯ng cÆ¡n mÆ°a
GÃ¢y bao tá»•n háº¡i, ká»ƒ sao vá»«a
Cuá»‘n trÃ´i cÆ¡ nghiá»‡p, trÃ´i nhÃ cá»a
MÃ n trá»i, chiáº¿u Ä‘áº¥t, sá»‘ng bÆ¡ vÆ¡

Thá» há»i bÃ¢y giá»› nÆ¡i miá»n áº¥y
CÃ³ Ä‘Æ°á»£c niá»m vui ChÃºa GiÃ¡ng Sinh
Hay váº«n cÆ¡ cÃ¹ng trong Ä‘Ã³i rÃ©t,
ChÆ°a cÃ³ miáº¿ng cÆ¡m lÃ³t dáº¡ mÃ¬nh.

Láº¡y ChÃºa NgÃ´i Hai, vua An BÃ¬nh
ÄÃªm nay NgÃ i Ä‘áº¿n viáº¿ng sinh linh
Xin mau cáº¥t bÆ°á»›c vá» Trung Bá»™
NÃ¢ng Ä‘á»¡ á»§i an má»i gia Ä‘Ã¬nhâ€¦

---------------------

Ã NGHÄ¨A KITÃ” GIÃO
TRONG Táº¾ NAM GIAO Cá»¦A NGÆ¯á»œI VIá»†T

Hiá»n LÃ¢m

DáºªN NHáº¬P

Äáº¥t nÆ°á»›c Viá»‡t Nam cÃ³ má»™t bá» dÃ y lá»‹ch sá» vá»›i bao thÄƒng tráº§m trong viá»‡c dá»±ng nÆ°á»›c vÃ giá»¯ nÆ°á»›c, báº¯t Ä‘áº§u tá»« nhá»¯ng tá»™c ngÆ°á»i thiá»ƒu sá»‘ Ä‘áº¿n viá»‡c phÃ¡t triá»ƒn thÃ nh má»™t Ä‘áº¥t nÆ°á»›c Ä‘á»™c láºpâ€¦Song song vá»›i viá»‡c phÃ¡t triá»ƒn lÃ£nh thá»• vÃ váºt cháº¥t, Ä‘á»i sá»‘ng tinh tháº§n vÃ tÃ¢m linh cÅ©ng phÃ¡t triá»ƒn theo; niá»m tin tÃ´n giÃ¡o tá»« sá»± bá»™c phÃ¡t má»™c máº¡c thá»i sÆ¡ khai, Ä‘áº¿n viá»‡c áº£nh hÆ°á»Ÿng cá»§a tÃ´n giÃ¡o du nháºp vÃ tráº£i qua bao thÄƒng tráº§m tÃ´i luyá»‡n, ngÆ°á»i Viá»‡t Ä‘Ã£ cÃ³ Ä‘Æ°á»£c má»™t niá»m xÃ¡c tÃn vÃ o sá»± hiá»‡n diá»‡n cá»§a Ã´ng Trá»i vá»«a siÃªu viá»‡t vá»«a gáº§n gÅ©i vá»›i cuá»™c sá»‘ng cá»§a há». Tháº¿ nhÆ°ng, niá»m tin cá»§a ngÆ°á»i Viá»‡t láº¡i mang tÃnh Ä‘áº¡i Ä‘á»“ng, vá»«a sáºµn sÃ ng tiáº¿p thu má»i áº£nh hÆ°á»Ÿng cá»§a cÃ¡c tÃ´n giÃ¡o láº¡i vá»«a giá»¯ cho mÃ¬nh nhá»¯ng nÃ©t ráº¥t riÃªng, vÃ¬ tháº¿, tá»± nÃ³ táº¡o nÃªn má»™t ná»n tháº§n há»c ráº¥t phong phÃº. ChÃnh Ä‘iá»u nÃ y tháºt khÃ´ng dá»… dÃ ng khi nghiÃªn cá»©u má»™t ná»n tháº§n há»c Viá»‡t Nam, cÃ¡ch riÃªng vá» ngÃ´i vá»‹ Ä‘á»™c nháº¥t cá»§a Trá»iâ€¦ trong giá»›i háº¡n bÃ i nÃ y, chá»‰ xin táºp chÃº vÃ o tÃ¬m hiá»ƒu nhá»¯ng nÃ©t tháº§n há»c chÃnh yáº¿u qua Táº¿ Nam Giao mÃ thÃ´i.

I. SÆ LÆ¯á»¢C Vá»€ Lá»ŠCH Sá»¬ Táº¾ ÄÃ€N NAM GIAO

Con ngÆ°á»i lÃ má»™t há»¯u thá»ƒ tÃ´n giÃ¡o nghÄ©a lÃ Ä‘á»i sá»‘ng tinh tháº§n cá»§a há» luÃ´n gáº¯n liá»n vá»›i Ã½ niá»‡m niá»m tin vÃ lá»i cáº§u nguyá»‡n. Niá»m tin tiá»m áº©n trong tÃ¢m thá»©c má»—i ngÆ°á»i vÃ thÆ°á»ng Ä‘Æ°á»£c biá»ƒu lá»™ ra báº±ng lá»i cáº§u nguyá»‡n. Lá»i cáº§u nguyá»‡n nÃ y cÃ³ thá»ƒ lÃ Ã¢m tháº§m vÃ mang tÃnh cÃ¡ nhÃ¢n, nhÆ°ng cÅ©ng cÃ³ nhá»¯ng lÃºc lá»i cáº§u nguyá»‡n mang tÃnh táºp thá»ƒ cÃ³ nghi thá»©c vÃ tá»• chá»©c long trá»ng nhÆ° nghi lá»… cáº§u mÃ¹a, lá»… cáº§u anâ€¦ Má»™t trong nhá»¯ng hÃ¬nh thá»©c cáº§u nguyá»‡n mang tÃnh táºp thá»ƒ cÃ³ quy mÃ´ lá»›n vÃ long trá»ng, trong niá»m tin cá»§a ngÆ°á»i ÄÃ´ng PhÆ°Æ¡ng, Ä‘Ã³ lÃ lá»… táº¿ Nam Giao.

Váºy lá»… táº¿ Nam Giao lÃ gÃ¬ ? NÃ³ cÃ³ nguá»“n gá»‘c tá»« Ä‘Ã¢u? CÃ¡ch thá»©c lá»… táº¿ nhÆ° tháº¿ nÃ o?...

1. Tá»« Ã½: Nam Giao Ä‘Æ°á»£c káº¿t tá»« hai chá»¯ â€œNamâ€ vÃ â€œGiaoâ€.

Nam: NghÄ©a lÃ phÃa Nam, theo quan niá»‡m Ä‘á»‹a lÃ½ cá»§a phÆ°Æ¡ng ÄÃ´ng, phÃa nam lÃ hÆ°á»›ng Ã¡nh sÃ¡ng, nÆ¡i cÃ³ Ã´ng Trá»i ngá»±, ngÆ°á»£c vá»›i hÆ°á»›ng Báº¯c lÃ tá»‘i tÄƒm . RiÃªng Ä‘á»‘i vá»›i ngÆ°á»i Viá»‡t, Nam cÃ²n Ä‘Æ°á»£c hiá»ƒu lÃ NÆ°á»›c Nam (pháº§n lá»›n cÃ¡c triá»u Ä‘áº¡i trong lá»‹ch sá» nÆ°á»›c ta chá»n quá»‘c hiá»‡u cÃ³ chá»¯ Nam nhÆ° (NÆ°á»›c Nam, Äáº¡i Nam, Nam Viá»‡t, An Nam, Viá»‡t Nam).

Giao: nghÄ©a lÃ giao hÃ²a, gáº·p gá»¡.

NhÆ° váºy, Nam Giao lÃ nÆ¡i vua chÃºa vÃ tháº§n dÃ¢n hÆ°á»›ng vá» phÃa nam (nÆ¡i cÃ³ Trá»i ngá»±), Ä‘á»ƒ gáº·p gá»¡ giao hÃ²a vá»›i Trá»i qua viá»‡c dÃ¢ng lá»… váºt Ä‘á»ƒ tá» lÃ²ng hiáº¿u kÃnh, dÃ¢ng sá»› Ä‘á»ƒ trÃ¬nh táº¥u viá»‡c Ä‘áº¥t nÆ°á»›c vÃ cáº§u Trá»i ban phÆ°á»›c lÃ nh.

2. Nguá»“n gá»‘c

Táº¿ Nam Giao lÃ má»™t nghi lá»… cÃ³ tá»« ráº¥t xa xÆ°a tá»« Trung Quá»‘c du nháºp vÃ o Viá»‡t Nam:

Trung Quá»‘c: cÃ¡c nhÃ nghiÃªn cá»©u lá»‹ch sá» vÃ vÄƒn hÃ³a cho ráº±ng: Tá»¥c táº¿ Trá»i Äáº¥t cÃ³ tá»« thá»i vua Phá»¥c Hy (2852-2737 tcn). TÆ°Æ¡ng truyá»n ráº±ng vua Phá»¥c Hy tháº¥y bá»©c HÃ Äá»“ do má»™t con rÃ¹a tá»« dÆ°á»›i sÃ´ng HoÃ ng HÃ Ä‘á»™i lÃªn, vua nhÃ¬n Ä‘Ã³ vÃ váº¡ch ra AÃ¢m DÆ°Æ¡ng- BÃ¡t QuÃ¡i, trong Ä‘Ã³ cÃ³ quáº» ThiÃªn (Trá»i), á»©ng vá»›i phÃa Nam, vá»›i Ã¡nh sÃ¡ngâ€¦Trong thá»i nÃ y, cÃ³ táº¿ Ä‘Ã n Nam Giao nÃ³i lÃªn má»™t nÆ°á»›c Ä‘á»™c láºp vÃ cÃ³ cÆ¡ cáº¥u tá»• chá»©c. Viá»‡c táº¿ Nam Giao chá»‰ cÃ³ má»¥c Ä‘Ãch cáº§u an.

Äáº¿n cuá»‘i Ä‘á»i nhÃ Chu (1050-770 tcn) báº¯t Ä‘áº§u loáº¡n láº¡c, cÃ¡c nÆ°á»›c thay nhau â€œ tranh bÃ¡ xÆ°ng hÃ¹ngâ€, NÆ°á»›c nÃ o lÃ chá»§ má»›i Ä‘Æ°á»£c xÃ¢y ÄÃ n Nam Giao vÃ vua nÆ°á»›c Ä‘Ã³ Ä‘Æ°á»£c gá»i lÃ ThiÃªn Tá» cÃ³ quyá»n táº¿ Trá»i, cÃ²n cÃ¡c vua chÆ° háº§u chá»‰ Ä‘Æ°á»£c gá»i lÃ VÆ°Æ¡ng CÃ´ng. Tá»« Ä‘Ã³ Táº¿ Nam Giao cÃ³ thÃªm Ã½ nghÄ©a mang mÃ u sáº¯c chÃnh trá»‹.

Tuy nhiÃªn, theo quan niá»‡m PhÆ°Æ¡ng ÄÃ´ng: â€œ Trá»i sinh ra muÃ´n váºt, Ä‘iá»u khiá»ƒn má»i sá»± vÃ chá»§ trÃ¬ váºn má»‡nh má»i ngÆ°á»iâ€ . VÃ¬ tháº¿, táº¿ Trá»i pháº£i cá» hÃ nh á»Ÿ nÆ¡i trang trá»ng nháº¥t Ä‘á»ƒ nÃ³i lÃªn thÃ¡i Ä‘á»™ kÃnh cáº©n vÃ tÃ´n trá»ng cá»§a con ngÆ°á»i Ä‘á»‘i vá»›i Trá»i lÃ vá»‹ chá»§ táº¿ tÃ¡c thÃ nh vÃ Ä‘iá»u khiá»ƒn vÅ© trá»¥ cÃ n khÃ´n . CÃ³ láº½ tá»« quan niá»‡m Ä‘Ã³ má»›i sinh ra viá»‡c chá»n hÆ°á»›ng, chá»n nÆ¡i trang trá»ng Ä‘á»ƒ táº¿ lá»… Trá»i Äáº¥t. Lá»… Táº¿ Nam Giao Ä‘Æ°á»£c hÃ¬nh thÃ nh vÃ phÃ¡t triá»ƒn cÃ³ quy mÃ´ lá»›n vÃ o thá»i Nho GiÃ¡o (Trung Quá»‘c) khoáº£ng tháº¿ ká»· VI trÆ°á»›c cÃ´ng nguyÃªn.

Viá»‡t Nam: Tháº¿ ká»· XI khi LÃ½ CÃ´ng Uáº©n (LÃ½ ThÃ¡i Tá»•) xÃ¢y Ä‘Æ°á»£c má»™t ná»n Ä‘á»™c láºp chÃnh thá»©c cho Ä‘áº¥t nÆ°á»›c, nhÃ LÃ½ cho xÃ¢y dá»±ng Nam Giao, nhÆ° má»™t cÃ¡nh Ä‘á»ƒ táº¡ Æ¡n Trá»i, Ä‘á»“ng thá»i kháº³ng Ä‘á»‹nh vá»›i phÆ°Æ¡ng Báº¯c vá» chá»§ quyá»n cá»§a nÆ°á»›c Nam. Táº¿ ÄÃ n Nam Giao Ä‘Æ°á»£c xÃ¢y dá»±ng Ä‘áº§u tiÃªn á»Ÿ phÃa Nam ThÄƒng Long vÃ má»—i nÄƒm táº¿ má»™t láº§n vÃ o ngÃ y Ä‘áº§u nÄƒm, nhÃ vua thay dÃ¢n táº¿ Trá»i Ä‘á»ƒ táº¡ Æ¡n vÃ cáº§u xin cho Ä‘Æ°á»£c quá»‘c thÃ¡i dÃ¢n an.

Thá»i Trá»‹nh Nguyá»…n phÃ¢n tranh, vá»«a cÃ³ vua vá»«a cÃ³ chÃºa cháº³ng rÃµ ai lÃ ThiÃªn Tá» Ä‘á»ƒ táº¿ Trá»i, vÃ hÃ¬nh nhÆ° thá»i nÃ y khÃ´ng cÃ²n táº¿ Nam Giao.
Khi Nguyá»…n AÃ¹nh chiáº¿m Ä‘Æ°á»£c ThÄƒng Long, lÃªn ngÃ´i vua láº¥y hiá»‡u lÃ Gia Long. NÄƒm 1802, vua Ä‘áº·t kinh Ä‘Ã´ á»Ÿ PhÃº XuÃ¢n (Huáº¿). VÃ o 1803 vua cho xÃ¢y dá»±ng Ä‘Ã n Nam Giao táº¡i lÃ ng An Ninh (Huáº¿), Ä‘áº¿n 1806 Ä‘Ã n Nam Giao Ä‘Æ°á»£c dá»i vá» phÃa Nam cá»§a kinh thÃ nh, Ä‘áº·t trÃªn má»™t quáº£ Ä‘á»“i lá»›n thuá»™c lÃ ng TrÆ°á»ng An thÃ nh phá»‘ Huáº¿.

3. Kiáº¿n trÃºc:

Khá»Ÿi Ä‘áº§u táº¿ Ä‘Ã n ráº¥t Ä‘Æ¡n giáº£n, chá»‰ lÃ má»™t gÃ² Ä‘áº¥t cao á»Ÿ phÃa nam, trÃªn Ä‘Ã³ lÃ má»™t bÃ n thá» lá»™ thiÃªn lÃ nÆ¡i Ä‘á»ƒ vua thay dÃ¢n táº¿ Trá»i vÃ o Ä‘áº§u nÄƒm Ä‘á»ƒ cáº§u bÃ¬nh an cho dÃ¢n nÆ°á»›c, xin cho Ä‘Æ°á»£c mÆ°a thuáºn giÃ³ hoÃ , mÃ¹a mÃ ng tÆ°Æ¡i tá»‘tâ€¦ NhÆ°ng dáº§n dáº§n tráº£i qua cÃ¡c triá»u Ä‘áº¡i, xÃ£ há»™i phÃ¡t triá»ƒn Ä‘á»i sá»‘ng kinh táº¿ vÃ vÄƒn hoÃ¡ dÃ¢n nÆ°á»›c Ä‘Æ°á»£c nÃ¢ng cao thÃ¬ táº¿ Ä‘Ã n cÅ©ng Ä‘Æ°á»£c xÃ¢y dá»±ng má»™t cÃ¡ch cÃ³ quy mÃ´, cÃ³ Ã½ nghÄ©a mang tÃnh tÃ´n giÃ¡o vÃ triáº¿t lÃ½ hÆ¡n.

Äáº¿n thá»i vua Gia Long, táº¿ Ä‘Ã n Nam Giao Ä‘Æ°á»£c xÃ¢y dá»±ng ráº¥t cÃ´ng phu vÃ cÃ³ quy mÃ´ lá»›n: ÄÃ n gá»“m 3 táº§ng xÃ¢y chá»“ng lÃªn nhau, tÆ°á»£ng trÆ°ng cho â€œTam TÃ iâ€: ThiÃªn- Äá»‹a-NhÃ¢n. Xung quanh Ä‘Æ°á»£c bÃ³ gáº¡ch xáº¿p cháº¯c cháº¯n. Ná»n Ä‘Ã n cÃ³ kÃch thÆ°á»›c 340 x265m.

Táº§ng trÃªn cÃ¹ng : HÃ¬nh trÃ²n gá»i lÃ viÃªn Ä‘Ã n, tÆ°á»£ng trÆ°ng cho Trá»i, xung quanh cÃ³ lan can quÃ©t vÃ´i mÃ u xanh, cÃ³ Ä‘Æ°á»ng kÃnh 40,5m, cao 2,8m. trÃªn ná»n viá»n Ä‘Ã n cÃ³ lÃ³t nhá»¯ng viÃªn Ä‘Ã¡ cÃ³ thanh lá»›n Ä‘Æ°á»£c khoÃ©t lá»— trÃ²n, Ä‘áº¿n ká»³ táº¿ lá»… nhá»¯ng lá»— nÃ y Ä‘Æ°á»£c dÃ¹ng Ä‘á»ƒ cáº¯m cá»™t dá»±ng lá»u váº£i mÃ u xanh, cÃ³ hÃ¬nh nÃ³n gá»i lÃ thanh OÃ¡c.

Táº§ng dÆ°á»›i cÃ¹ng: HÃ¬nh vuÃ´ng cÃ³ lan can quÃ©t vÃ´i mÃ u Ä‘á», tÆ°á»£ngtrÆ°ng cho con ngÆ°á»i, cÃ³ kÃch thÆ°á»›c 165m x165m, ná»n cao 0,85m. cáº£ 3 táº§ng Ä‘á»u trá»• cá»a vÃ báºc cáº¥p á»Ÿ 4 máº·t ÄÃ´ng- TÃ¢y-Nam-Báº¯c. NgoÃ i bÃ n thá» Trá»i-Äáº¥t, hai bÃªn cÃ²n cÃ³ hÆ°Æ¡ng Ã¡n thá» TiÃªn Äáº¿ vÃ bÃªn cáº¡nh cÃ²n cÃ³ 8 hÆ°Æ¡ng Ã¡n phá»¥ thá» tháº§n Máº·t Trá»i- Máº·t TrÄƒng, cÃ¡c Tinh TÃº, tháº§n MÃ¢y, MÆ°a, GiÃ³,Sáº¥m; Tháº§n NÃºi, Tháº§n SÃ´ng, Tháº§n Biá»ƒnâ€¦

Xung quanh Ä‘Ã³ cÃ²n cÃ³ cÃ¡c cÃ´ng trÃ¬nh phá»¥ nhÆ°: Trai cung, lÃ nÆ¡i dÃ nh cho vua nghá»‰ ngÆ¡i, trai tá»‹nh vÃ i ngÃ y trÆ°á»›c khi cá» hÃ nh lá»… táº¿. Tháº§n trá»¥, tá»©c lÃ nhÃ báº¿p nÆ¡i chuáº©n bá»‹ cÃ¡c con váºt chuáº©n bá»‹ cÃºng táº¿. Tháº§n khá»‘, tá»©c lÃ nhÃ kho chá»©a Ä‘á»“ cÃºng táº¿.

4. Nghi lá»…:

Nghi lá»… lÃ trá»ng tÃ¢m, lÃ cao Ä‘iá»ƒm nÃªn pháº£i Ä‘Æ°á»£c chuáº©n bá»‹ ráº¥t ká»¹ cÃ ng tá»« Ä‘á»“ trang trÃ Ä‘áº¿n lá»… váºt vÃ cáº£ nhá»¯ng ngÆ°á»i sáº½ trá»±c tiáº¿p cá» hÃ nh nghi lá»….

Ba ngÃ y trÆ°á»›c hÃ´m Ä‘áº¡i lá»…, vua ngá»± giÃ¡ tá»« Äáº¡i Ná»™i Ä‘áº¿n á»Ÿ trai cung, Ä‘á»ƒ trai giá»›i trong ba ngÃ y. Trong thá»i gian nÃ y cÃ¡c cÆ¡ quan trá»£ táº¿ á»Ÿ táº¡m táº¡i cÃ¡c nhÃ tranh dá»±ng xung quanh sÃ¢n. CÃ³ má»™t buá»•i táºp do má»™t vá»‹ Ä‘áº¡i tháº§n Ä‘Ã³ng vai chá»§ táº¿ thay vua.

ChÃnh lá»…: Báº¯t Ä‘áº§u Ä‘Ãºng giá» TÃ½, vÃ¬ vua lÃ ThiÃªn Tá» nÃªn chá»‰ cÃ³ vua má»i thay dÃ¢n Ä‘á»ƒ chá»§ táº¿, cÃºng táº¿ Trá»i, cáº§u bÃ¬nh an cho dÃ¢n nÆ°á»›c, xin cho mÆ°a thuáºn giÃ³ hoÃ mÃ¹a mÃ ng tÆ°Æ¡i tá»‘t. VÃ¬ váºy, nhÃ vua pháº£i máº·c Ã¡o bÃ o, Ä‘á»™i mÅ© vÃ o Ä‘á»ƒ quá»³ láº¡y, dÃ¢n chÃºng thÃ¬ tham dá»± má»™t cÃ¡ch nhiá»‡t tÃ¬nh vÃ sá»‘t sáº¯ng. Khi viá»‡c táº¿ lá»… Ä‘Ã£ hoÃ n táº¥t nhÃ vua Ä‘Ã£ trá»Ÿ láº¡i trai cung Ä‘á»ƒ bÃ¡o vá» cÃ¡c nghi lá»… Ä‘Ã£ Ä‘Æ°á»£c thá»±c hiá»‡n Ä‘áº§y Ä‘á»§ trang nghiÃªm vÃ kÃnh cáº©n. Xong lá»… vua xa giÃ¡ vÃ o cung vÃ o Ä‘áº§u giá» thÃ¬n (khoáº£ng 8 giá» sÃ¡ng). Dá»c Ä‘Æ°á»ng dÃ¢n chÃºng Ä‘Ã£ Ä‘Ã³n chá» sáºµn Ä‘á»ƒ chÃ o má»«ng.

Nghi lá»… nÃ y vÃ o thá»i gian Ä‘áº§u Ä‘Æ°á»£c cá» hÃ nh má»—i nÄƒm má»™t láº§n vÃ o Ä‘áº§u mÃ¹a xuÃ¢n. NhÆ°ng Ä‘áº¿n thá»i vua ThÃ nh ThÃ¡i (1907) thÃ¬ Ä‘á»•i láº¡i 3 nÄƒm má»™t láº§n.

II. Ã NGHÄ¨A THáº¦N Há»ŒC TRONG Táº¾ ÄÃ€N NAM GIAO

Táº¿ Nam Giao lÃ má»™t nghi lá»… táº¿ tá»± mang tÃnh cá»™ng Ä‘á»“ng (cáº¥p quá»‘c gia) lá»›n nháº¥t cá»§a Viá»‡t Nam thá»i phong kiáº¿n, vÃ¬ tháº¿ Ä‘Æ°á»£c chuáº©n bá»‹ ráº¥t cÃ´ng phu tá»« viá»‡c thiáº¿t káº¿ táº¿ Ä‘Ã n, lá»… váºt Ä‘áº¿n cÃ¡ch cá» hÃ nhâ€¦Táº¥t cáº£ Ä‘á»u mang Ã½ nghÄ©a ráº¥t Ä‘áº·c biá»‡t cÃ³ tÃnh tÃ´n giÃ¡o. DÆ°á»›i Ä‘Ã¢y xin Ä‘Æ°á»£c khai triá»ƒn nhá»¯ng nÃ©t tháº§n há»c xuyÃªn qua tá»«ng má»¥c: Tá»« Ã½, kiáº¿n trÃºc táº¿ Ä‘Ã n, niá»m tin vÃ nghi lá»…:

1.Ã nghÄ©a cá»§a danh tá»« táº¿ Ä‘Ã n Nam Giao

NhÆ° Ä‘Ã£ nÃ³i á»Ÿ trÃªn, Nam Giao nghÄ©a lÃ nÆ¡i hÆ°á»›ng vá» phÃa Nam Ä‘á»ƒ gáº·p gá»¡ Trá»i. PhÃa Nam lÃ phÃa Ã¡nh sÃ¡ng, ta rÃºt ra Ä‘Æ°á»£c Ã½ nghÄ©a mang tÃnh tháº§n há»c khi quan niá»‡m Trá»i ngá»± trong Ã¡nh sÃ¡ng, nÆ¡i phÃ¡t xuáº¥t má»i chÃºc lÃ nh lÃ m cho má»i sá»± tá»‘t tÆ°Æ¡i . Äiá»u nÃ y ráº¥t giá»‘ng v?i ni?m tin KitÆ¡ giÃ¡o ???c th? hi?n trong th?n h?c Gioan: â€œThiÃªn ChÃºa háº±ng ngá»± trong Ã¡nh sÃ¡ngâ€¦â€ (1Ga 1.5-7)

2. Ã nghÄ©a tá»« mÃ´ hÃ¬nh táº¿ Ä‘Ã n Nam Giao

Qua kiáº¿n trÃºc táº¿ Ä‘Ã n, chÃºng ta Ä‘áº·c biá»‡t chÃº Ã½ Ä‘áº¿n bÃ n thá» thiÃªn, dÃ¹ thÃ´ sÆ¡ hay cáº§u ká»³ theo tá»«ng thá»i Ä‘áº¡i vua chÃºa, thÃ¬ cÅ©ng Ä‘á»u Ä‘Æ°á»£c Ä‘áº·t trung tÃ¢m nháº¥t, cao nháº¥t vÃ lá»™ thiÃªn, khÃ´ng cÃ³ tÆ°á»£ng áº£nh gÃ¬ trÃªn táº¿ Ä‘Ã n vÃ cÃ¡c bÃ n thá» khÃ¡c chá»‰ Ä‘áº·t bao quanh phÃa dÆ°á»›i mÃ thÃ´i. Äiá»u nÃ y cho tháº¥y niá»m tin cá»§a ngÆ°á»i Viá»‡t ráº¥t tiáº¿n bá»™, nghÄ©a lÃ :

- Dáº§u cÃ³ mang dÃ¡ng dáº¥p Ä‘a tháº§n, nhÆ°ng Trá»i váº«n lÃ ChÃºa Tá»ƒ CÃ n KhÃ´n, Äáº¥ng cao cáº£ vÆ°á»£t trÃªn háº¿t chÆ° tháº§n. ÄÃ¢y cÅ©ng lÃ niá»m tin cá»§a Do ThÃ¡i GiÃ¡o, nhÆ° trong Kinh ThÃ¡nh: â€œ ThiÃªn ChÃºa chÃºng ta vÆ°á»£t trÃªn háº¿t chÆ° tháº§nâ€ (Tv134,5)

- BÃ n thá» lá»™ thiÃªn vÃ khÃ´ng cÃ³ ngáº«u tÆ°á»£ng. ÄÃ¢y lÃ cÃ¡ch bÃ y trÃ ráº¥t gáº§n vá»›i cÃ¡ch mÃ cÃ¡c tá»• phá»¥ Ä‘Ã£ lÃ m trong Kinh ThÃ¡nh Cá»±u Æ¯á»›c, cÅ©ng nhÆ° cÃ¡ch cáº¯t nghÄ©a cá»§a PhaolÃ´. â€œThiÃªn ChÃºa, Äáº¥ng táº¡o thÃ nh vÅ© trá»¥, khÃ´ng ngá»± trong nhá»¯ng Ä‘iá»u do tay ngÆ°á»i phÃ m lÃ m nÃªnâ€ (Cv17, 14-15)

3. Ã nghÄ©a nghi lá»… Nam Giao

ÄÃ¢y Ä‘Æ°á»£c xem lÃ nghi thá»©c cÃ³ tÃnh ThiÃªn ChÃºa GiÃ¡o nháº¥t. Tá»« viá»‡c quan niá»‡m vua lÃ â€œThiÃªn Tá»â€ (con Trá»i) Ä‘áº¿n viá»‡c vua pháº£i trai giá»›i Ä‘á»ƒ bÆ°á»›c vÃ o táº¿ Trá»i, vÃ chá»‰ cÃ³ mÃ¬nh â€œThiÃªn Tá»â€ má»›i Ä‘Æ°á»£c táº¿ Trá»i mÃ thÃ´i, cho tháº¥y nhiá»u nÃ©t tháº§n há»c cÆ¡ báº£n sau Ä‘Ã¢y:

- Kinh ThÃ¡nh Cá»±u Æ¯á»›c nÃ³i nhiá»u Ä‘áº¿n viá»‡c cÃ¡c vá»‹ Ä‘áº¡i diá»‡n cho dÃ¢n Ä‘áº¿n gáº·p gá»¡ ThiÃªn ChÃºa luÃ´n luÃ´n pháº£i thanh táº©y mÃ¬nh (x. Xh 18, 10-15; Än l8, 21; 2Sm 13,20â€¦). Vá» sau trong KitÃ´ giÃ¡o viá»‡c nÃ y Ä‘Æ°á»£c thay tháº¿ báº±ng viá»‡c chuáº©n bá»‹ tÃ¢m há»“n khi bÆ°á»›c vÃ o nghi lá»… phá»¥ng vá»¥.

- Chá»‰ cÃ³ má»™t mÃ¬nh â€œThiÃªn Tá»â€ má»›i Ä‘Æ°á»£c táº¿ Trá»i, cÅ©ng giá»‘ng nhÆ° trong Do ThÃ¡i GiÃ¡o, nÆ¡i cá»±c thÃ¡nh chá»‰ duy má»™t mÃ¬nh ThÆ°á»£ng Táº¿ má»›i Ä‘Æ°á»£c vÃ o má»›i thay lá»… cho dÃ¢n. ChÃnh quan niá»‡m â€œ ThiÃªn Tá»â€ cá»§a ngÆ°á»i Viá»‡t cho ta tháº¥y nÃ©t tháº§n há»c gáº§n vá»›i KitÃ´ há»c cá»§a KitÃ´ GiÃ¡o:

a, KitÃ´ há»c vá» Con ThiÃªn ChÃºa

NhÆ° thá»i nhÃ Chu (Trung Quá»‘c), hai chá»¯ â€œ ThiÃªn Tá»â€ Ä‘Æ°á»£c dÃ nh cho vua cá»§a má»™t nÆ°á»›c Ä‘á»™c láºp. CÅ©ng tháº¿, má»—i khi cÃ³ chá»§ quyá»n cÃ¡c vua Viá»‡t Ä‘Æ°á»£c coi lÃ â€œThiÃªn Tá»â€ (nhÆ°ng chá»‰ lÃ trong nghi thá»©c táº¿ tá»± Nam Giao má»›i Ä‘Æ°á»£c xÆ°ng danh rÃµ nÃ y). ThiÃªn Tá» nghÄ©a lÃ con cá»§a Trá»i, nhÆ° tháº¿ máº·c nhiÃªn gá»i Ã”ng Trá»i lÃ CHA. DÃ¹ tá»« â€œ Chaâ€ á»Ÿ Ä‘Ã¢y khÃ´ng Ä‘Æ°á»£c hiá»ƒu theo tá» há»‡ (Ä‘áº£n sinh) nhÆ°ng lÃ Cha theo tÆ°Æ¡ng quan táº¡o thÃ nh, nghÄ©a lÃ khÃ´ng theo tÆ°Æ¡ng quan Äá»©c KitÃ´ vÃ ChÃºa Cha trong KitÃ´ GiÃ¡o, nhÆ°ng Ãt ra khi gá»i Ã´ng Trá»i lÃ Cha Ä‘Ã£ lÃ má»™t bÆ°á»›c tiáº¿n lá»›n, tháºm chÃ hÆ¡n cáº£ Do ThÃ¡i GiÃ¡o vÃ pháº§n nÃ o gáº§n vá»›i máº·c kháº£i Äá»©c KitÃ´ vá» ThiÃªn ChÃºa lÃ Cha.

b, KitÃ´ há»c vá» Äáº¥ng Trung Gian

HÃ¬nh áº£nh tháº§n dÃ¢n tá»¥ táºp á»Ÿ táº¿ dÃ n Nam Giao, vÃ má»™t mÃ¬nh â€œ ThiÃªn Tá»â€ bÆ°á»›c lÃªn táº¿ Trá»i vÃ cáº§u phÆ°á»›c cho dÃ¢n, cho tháº¥y vua Ä‘Ã³ng vai trÃ² nhÆ° vá»‹ ThÆ°á»£ng Táº¿ vÃ o â€œNÆ¡i Cá»±c ThÃ¡nhâ€ Ä‘á»ƒ chuyá»ƒn cáº§u cho dÃ¢n trong â€œDo ThÃ¡i GiÃ¡oâ€. Chá»‰ má»™t mÃ¬nh vua má»›i cÃ³ Ä‘á»§ tÆ° cÃ¡ch lÃ m â€œtrung gianâ€ chuyá»ƒn cáº§u cho dÃ¢n, Ä‘á»§ kháº£ nÄƒng gáº·p gá»¡ Trá»i vÃ thay Trá»i hÃ nh Ä‘áº¡o. HÃ¬nh áº£nh nÃ y tháºt Ä‘áº¹p vÃ gáº§n vá»›i hÃ¬nh áº£nh Äá»©c KitÃ´-Äáº¥ng Trung Gian Duy Nháº¥t- Äáº¥ng Ä‘áº¡i diá»‡n ChÃºa Cha Ä‘á»ƒ ban ban phÃºc cho nhÃ¢n loáº¡i, Ä‘áº¡i diá»‡n nhÃ¢n loáº¡i dÃ¢ng lÃªn ChÃºa Cha má»i cá»§a lá»… vÃ má»i lá»i chuyá»ƒn cáº§u cá»§a con ngÆ°á»i.

c, Ã nghÄ©a cá»©u Ä‘á»™ há»c

Láºt láº¡i lá»‹ch sá» Nam Giao, ta tháº¥y chá»‰ má»™t nÆ°á»›c cÃ³ Ä‘á»§ chá»§ quyá»n tá»± do hoÃ n toÃ n thÃ¬ vua má»›i Ä‘Æ°á»£c gá»i lÃ â€œThiÃªn Tá»â€ vÃ cÅ©ng Ä‘Æ°Æ¡ng nhiÃªn má»›i cÃ³ quyá»n táº¿ Trá»i. Cháº³ng háº¡n thá»i Khá»•ng Tá» nhÃ Chu cÃ³ ráº¥t Ä‘Ã´ng cÃ¡c nÆ°á»›c chÆ° háº§u, nhÆ°ng chá»‰ cÃ³ má»™t vÆ°Æ¡ng quyá»n nhÃ Chu má»›i lÃ ThiÃªn Tá» cÃ²n táº¥t cáº£ cÃ¡c nÆ°á»›c chÆ° háº§u vua chá»‰ Ä‘Æ°á»£c gá»i lÃ VÆ°Æ¡ng CÃ´ng vÃ khÃ´ng cÃ³ quyá»n táº¿ Nam Giao. Äiá»u nÃ y cho tháº¥y, má»™t khi vua nÆ°á»›c Nam xÃ¢y dá»±ng táº¿ Ä‘Ã n Nam Giao, thÃ¬ cÅ©ng Ä‘á»“ng nghÄ©a vá»›i viá»‡c kháº³ng Ä‘á»‹nh chá»§ quyá»n Ä‘á»™c láºp cá»§a mÃ¬nh. ThiÃªn Tá» vÃ Ä‘á»™c láºp gáº¯n liá»n vá»›i nhau. VÃ¬ máº¥t chá»§ quyá»n Ä‘á»™c láºp thÃ¬ â€œThiÃªn Tá»â€ cÅ©ng khÃ´ng cÃ²n vÃ ngÆ°á»£c láº¡i.

Äá»c láº¡i Kinh ThÃ¡nh Cá»±u Æ¯á»›c, lÃºc dÃ¢n Israel nÃ´ lá»‡ cho Ai cáºp thÃ¬ khÃ´ng cÃ²n Ä‘Æ°á»£c láºp bÃ n thá» kÃnh YavÃª vÃ Ä‘á»“ng thá»i cÅ©ng khÃ´ng ngÆ°á»i dáº«n dáº¯t. Äáº¿n lÃºc lÆ°u láº¡c trong sa máº¡c nay Ä‘Ã¢y mai Ä‘Ã³ há» cÅ©ng khÃ´ng cÃ³ Ä‘á»n thá» cá»‘ Ä‘á»‹nh Ä‘á»ƒ kÃnh ChÃºa, cho tá»›i khi hoÃ n toÃ n Ä‘á»™c láºp, cÃ³ vua thÃ¬ báº¯t Ä‘áº§u xÃ¢y dá»±ng Gierusalem lÃ m nÆ¡i táº¿ tá»± vÃ lÃ nÆ¡i gáº·p gá»¡ ThiÃªn ChÃºa. Äiá»u nÃ y gá»£i cho chÃºng ta má»™t gÃ¬ na nÃ¡ giá»‘ng nhau giá»¯a Ä‘á»n thá» GiÃªrusalem vÃ táº¿ Ä‘Ã n Nam Giao váºy.

VÆ°á»£t trÃªn nhá»¯ng thá»±c táº¡i tráº§n tháº¿, xuyÃªn qua táº¿ Nam Giao, chÃºng ta cÃ³ thá»ƒ sÃ¡nh vÃ Táº¿ ÄÃ n Nam Giao nhÆ° lÃ â€œhÃ¬nh áº£nhâ€™â€™ Äá»©c KitÃ´, lÃ Ä‘á»n thá», lÃ nÆ¡i gáº·p gá»¡ lÃ nÆ¡i giao hoÃ , giao Æ°á»›c vá»›i Trá»i vÃ vá»›i nhau. Äá»“ng thá»i, cÅ©ng nhÆ° qua táº¿ Nam Giao, nÆ°á»›c Nam kháº³ng Ä‘á»‹nh quyá»n Ä‘á»™c láºp tá»± do, thÃ¬ nÆ¡i Äá»©c KitÃ´ ngÆ°á»i kitÃ´ há»¯u cÅ©ng tá»± hÃ o vá» quyá»n tá»± do lÃ m con ThiÃªn ChÃºa trong vÆ°Æ¡ng quá»‘c cá»§a â€œThiÃªn Tá»â€ váºy.

4. Niá»m tin vÃ o Ã´ng Trá»i thá»ƒ hiá»‡n qua táº¿ Nam Giao

Táº¿ tá»± chÃnh lÃ cÃ¡ch biá»ƒu lá»™ niá»m tin, tá»« nhá»¯ng lá»i cáº§u nguyá»‡n riÃªng tÆ° Ä‘áº¿n cÃ¡ch táº¿ tá»± cÃ³ tÃnh cÃ¡ch cá»™ng Ä‘á»™ng. Táº¿ Nam Giao lÃ má»™t cÃ¡ch thá»ƒ hiá»‡n niá»m tin vÃ o sá»± hiá»‡n há»¯u cá»§a Trá»i cÃ³ tÃnh cÃ¡ch cá»™ng Ä‘á»“ng quy mÃ´ nháº¥t cáº¥p quá»‘c gia.

Niá»m tin vÃ o Trá»i Ä‘Ã£ Äƒn sÃ¢u vÃ o tÃ¢m thá»©c ngÆ°á»i Viá»‡t cÃ³ tá»« ráº¥t xa xÆ°a vá»›i nhiá»u quan niá»‡m khÃ¡c nhau, pháº§n lá»›n quan niá»‡m Trá»i phÃ¹ há»£p vá»›i cuá»™c sá»‘ng vÃ cÃ¡c hiá»‡n tÆ°á»£ng. RiÃªng trong táº¿ Nam Giao láº¡i cho tháº¥y báº£n tÃnh siÃªu viá»‡t vÃ chá»©c nÄƒng cá»§a Trá»i: lÃ Äáº¥ng sÃ¡ng táº¡o cÃ n khÃ´n, quan phÃ²ng má»i sá»± vÃ phÃ¢n xá» cÃ´ng minh cáº§m cÃ¢n náº£y má»±c.

a, Ã”ng Trá»i lÃ Äáº¥ng sÃ¡ng táº¡o cÃ n khÃ´n

NhÆ° nhá»¯ng ngÆ°á»i con má»—i dá»‹p xuÃ¢n vá» tá»¥ há»p quanh bá»‘ máº¹ Ä‘á»ƒ chÃºc tuá»•i, láº¯ng nghe lá»i nháº¯n nhá»§ cá»§a Ä‘áº¥ng sinh thÃ nh, vua lÃ tháº§n dÃ¢n nÆ°á»›c Nam má»—i dá»‹p Ä‘áº§u nÄƒm má»›i cÅ©ng Ä‘áº¿n Nam Giao Ä‘á»ƒ tháº¯p hÆ°Æ¡ng dÃ¢ng cá»§a lá»… cho Trá»i lÃ Äáº¥ng Táº¡o ThÃ nh vÃ xin Ä‘Æ°á»£c bÃ¬nh an thá»‹nh vÆ°á»£ng.

Niá»m tin vÃ o Trá»i tÃ¡c táº¡o Ä‘Æ°á»£c diá»…n táº£ ráº¥t nhiá»u trong dÃ¢n gian; á»Ÿ Nam Giao Ä‘Æ°á»£c thá»ƒ hiá»‡n ráº¥t cá»¥ thá»ƒ qua cÃ¡ch xÃ¢y dá»±ng táº¿ Ä‘Ã n vÃ nghi lá»… táº¿ tá»±:

+ Táº¿ Ä‘Ã n Ä‘Æ°á»£c thiáº¿t káº¿ há»™i tá»¥ má»i biá»ƒu tÆ°á»£ng vÅ© trá»¥ váº¡n váºt, nhÆ°ng cÃ³ Trá»i lÃ chá»§ tá»ƒ cÃ n khÃ´n ngá»± trÃªn táº¥t cáº£, Ã½ nÃ³i Trá»i lÃ Äáº¥ng Táº¡o Dá»±ng váº¡n váºt.

+ CÃ¡c lá»… váºt nÃ³i lÃªn lÃ²ng hiáº¿u kÃnh mÃ ThiÃªn Tá» Ä‘áº¡i diá»‡n dÃ¢ng lÃªn Äáº¥ng Sinh ThÃ nh.

b, Ã”ng Trá»i lÃ Äáº¥ng Quan PhÃ²ng

â€œTrá»i che chá»Ÿ, Trá»i sinh voi Trá»i sinh cá», láº¡y Trá»i mÆ°a xuá»‘ngâ€¦â€ Ã niá»‡m vá» Trá»i khÃ´ng chá»‰ lÃ Äáº¥ng TÃ¡c Táº¡o mÃ cÃ²n quan phÃ²ng che chá»Ÿ biá»ƒu lá»™ khÃ¡ rÃµ trong Táº¿ Nam Giao qua viá»‡c ThiÃªn Tá» vÃ tháº§n dÃ¢n Ä‘áº¿n cáº§u xin mÆ°a thuáºn giÃ³ hoÃ , nÄƒm má»›i an khang thá»‹nh vÆ°á»£ngâ€¦

c, Ã”ng Trá»i lÃ Äáº¥ng xÃ©t xá» cÃ´ng minh

NhÆ° trong â€œbáº£n tuyÃªn ngÃ´nâ€ chÃnh thá»©c Ä‘áº§u tiÃªn mÃ LÃ½ ThÆ°á»ng Kiá»‡t tuyÃªn bá»‘ vá»›i giáº·c TÃ u:

â€œ Nam Quá»‘c sÆ¡n hÃ Nam Ä‘áº¿ cÆ°
Tiá»‡t nhiÃªn Ä‘á»‹nh pháºn táº¡i thiÃªn thÆ°â€¦
NhÆ° hÃ nghá»‹ch lá»— lai xÃ¢m pháº¡m
NhÆ° ÃµÄ‘áº³ng hÃ nh khan thá»§ báº¡i hÆ°â€

Cho tháº¥y rÃµ rÃ ng niá»m tin: má»i sá»± do Trá»i phÃ¢n Ä‘á»‹nh, Ä‘Ã£ Ä‘Æ°á»£c ghi rÃµ trong â€œthiÃªn thÆ°â€ (sÃ¡ch Trá»i) vÃ ai chá»‘ng láº¡i sá»± phÃ¢n Ä‘á»‹nh áº¥y sáº½ tá»± chuá»‘c láº¥y tháº¥t báº¡i. Trá»i ngá»± chá»‘n cao xanh, nhÃ¬n tháº¥y táº¥t cáº£, tháº¥u suá»‘t cáº£ tÃ¢m canâ€¦ NÆ¡i xÃ©t xá» cá»§a ngÆ°á»i xÆ°a,ai cÅ©ng náº¡i Ä‘áº¿n sá»± cÃ´ng minh cá»§a Trá»i vÃ xin Trá»i chá»©ng giÃ¡m khi nÃ³i: â€œÄÃ¨n Trá»i soi xÃ©tâ€.

NhÆ° váºy: pháº£i chÄƒng ngÆ°á»i Viá»‡t Ä‘Ã£ Ä‘Æ°á»£c máº·c kháº£i vá» báº£n tÃnh sÃ¡ng táº¡o, quan phÃ²ng vÃ tháº©m phÃ¡n cÃ´ng minh cá»§a ChÃºa Trá»i? Tháºt ra, niá»m tin nÃ y lÃ do nhá»¯ng cáº£m nghiá»‡m vÃ trá»±c quan má»™t cÃ¡ch mÃ£nh liá»‡t Ä‘áº¿n ná»—i ngÆ°á»i Viá»‡t xÃ¡c tÃn ráº±ng â€œKhÃ´ng cÃ³ Trá»i ai á»Ÿ Ä‘Æ°á»£c vá»›i ai?â€. Sá»± hiá»‡n há»¯u cá»§a Trá»i Ä‘Ã£ Äƒn sÃ¢u trong tÃ¢m thá»©c má»i ngÆ°á»i, nÃªn khÃ´ng má»™t há»c thuyáº¿t nÃ o cÃ³ thá»ƒ phá»§ nháºn Ä‘Æ°á»£c.

Niá»m tin vÃ o Ã”ng Trá»i lÃ Äáº¥ng SÃ¡ng Táº¡o, Quan PhÃ²ng vÃ CÃ´ng Minh xÃ©t xá» ráº¥t gáº§n vá»›i tháº§n há»c ThiÃªn ChÃºa GiÃ¡o. Nhiá»u chá»— trong Kinh ThÃ¡nh, chÃnh ThiÃªn ChÃºa Ä‘Ã£ tá»± máº·c kháº£i NgÃ i lÃ Äáº¥ng SÃ¡ng Táº¡o, Quan PhÃ²ng vÃ CÃ´ng Minh. ChÃnh NgÆ°á»i cÅ©ng thá»±c hiá»‡n chá»©c nÄƒng Ä‘Ã³ trong lá»‹ch sá» nhÃ¢n loáº¡i vÃ lá»‹ch sá» cá»©u Ä‘á»™ vÃ Ä‘Ã³ cÅ©ng lÃ niá»m tin cÄƒn báº£n cá»§a má»i tÃ´n giÃ¡o lá»›n trÃªn tháº¿ giá»›i.

III. áº¢NH HÆ¯á»žNG Cá»¦A Láº¾ Táº¾ NAM GIAO TRONG Äá»œI Sá»NG TÃ‚M LINH NGÆ¯á»œI VIá»†T NAM

Khi Ä‘áº·t niá»m tin vÃ o má»™t Ä‘iá»u gÃ¬ hay má»™t ai Ä‘Ã³, thÃ¬ chÃnh Ä‘iá»u mÃ¬nh tin sáº½ chi phá»‘i trÃªn má»i suy nghÄ© vÃ sinh hoáº¡t cá»§a mÃ¬nh, Ä‘áº·c biá»‡t lÃ tin vÃ o nhá»¯ng gÃ¬ cÃ³ tÃnh tÃ¢m linh tÃ´n giÃ¡o. Khi ngÆ°á»i Viá»‡t Ä‘áº·t niá»m tin vÃ o Trá»i vá»›i quan niá»‡m vá» pháº©m tÃnh cá»§a NgÃ i lÃ siÃªu viá»‡t, sÃ¡ng táº¡o, quan phÃ²ng vÃ xÃ©t xá», thÃ¬ chÃnh niá»m tin Ä‘Ã³ áº£nh hÆ°á»Ÿng trÃªn tÃ¢m thá»©c vÃ má»i hoáº¡t Ä‘á»™ng cá»§a há». NgÆ°á»i Viá»‡t tin Trá»i ngá»± á»Ÿ Nam Giao Ä‘á»ƒ há» Ä‘áº¿n gáº·p gá»¡, hiá»‡n diá»‡n kháº¯p nÆ¡i vÃ tháº¥y háº¿t má»i tÆ° tÆ°á»Ÿng vÃ hÃ nh Ä‘á»™ng cá»§a má»i ngÆ°á»i. Tin Trá»i quan phÃ²ng ban phÃ¡t má»i Æ¡n lÃ nh nÃªn láºp bÃ n thá» ThiÃªn trÆ°á»›c nhÃ mÃ¬nh Ä‘á»ƒ cáº§u kháº©n vÃ táº¡ Æ¡n Trá»iâ€¦

1. Ã thá»©c sá»± hiá»‡n diá»‡n cá»§a Trá»i

Tá»« viá»‡c háº±ng nÄƒm pháº£i táº¿ Nam Giao, cho tháº¥y tá»« vua tá»›i dÃ¢n Ä‘á»u Ã½ thá»©c sá»± hiá»‡n há»¯u vÃ sá»± quan phÃ²ng cá»§a Trá»i Ä‘áº¿n ná»—i khÃ´ng thá»ƒ khÃ´ng táº¿ Trá»i Ä‘á»ƒ tá» lÃ²ng hiáº¿u kÃnh. Äáº·c biá»‡t chá»n táº¿ vÃ o giá» TÃ½ (giá» Ä‘áº§u tiÃªn) cá»§a nÄƒm má»›i, nhÆ° mong muá»‘n chÃnh Trá»i lÃ vá»‹ Ä‘áº§u tiÃªn â€œxÃ´ng nhÃ â€ Ä‘áº¥t Viá»‡t, Ä‘á»ƒ cáº£ nÄƒm nÆ°á»›c Viá»‡t Ä‘Æ°á»£c an hoÃ .

Ã thá»©c vá» sá»± hiá»‡n diá»‡n vÃ quan phÃ²ng cá»§a Trá»i, nÃªn ngÆ°á»i Viá»‡t luÃ´n tin tÆ°á»Ÿng, phÃ³ thÃ¡c, cáºy trÃ´ng vÃ o Trá»i. â€œÄi Ä‘Ã¢u cho thoÃ¡t lÆ°á»›i Trá»i, á»Ÿ Ä‘Ã¢u cho háº¡p má»‡nh Trá»i má»›i Ãªm; Ai báº£o Trá»i khÃ´ng cÃ³ máº¯t?...â€ NhÆ°ng Ã´ng Trá»i Ä‘Ã³ khÃ´ng pháº£i lÃ má»™t nguyÃªn lÃ½ hay má»™t Ã½ tÆ°á»Ÿng mÃ´ng lung mÆ¡ há»“, huyá»n hoáº·c mÃ lÃ má»™t Äáº¥ng SiÃªu PhÃ m, vÆ°á»£t trÃªn muÃ´n loÃ i, muÃ´n sá»±; Äáº¥ng áº¥y lÃ m Chá»§ vÅ© trá»¥ cÃ n khÃ´n. NÃªn ngÆ°á»i Viá»‡t Nam thuá»™c má»i táº§ng lá»›p xÃ£ há»™i, tri thá»©c hay bÃ¬nh dÃ¢n Ä‘á»u gáº¯n bÃ³ máºt thiáº¿t vá»›i Trá»i.

Do Ä‘Ã³, Ä‘á»ƒ viá»‡c â€œhá»™i nháºp vÄƒn hoÃ¡â€ cÅ©ng nhÆ° Ä‘á»ƒ Ä‘áº©y máº¡nh viá»‡c truyá»n giÃ¡o, thiáº¿t tÆ°á»Ÿng khÃ´ng thá»ƒ bá» qua viá»‡c tÃ¬m hiá»ƒu niá»m tin vÃ o Ã´ng Trá»i cá»§a ngÆ°á»i Viá»‡t Nam, vá»‘n Ä‘Ã£ Äƒn sÃ¢u trong tÃ¢m kháº£m cá»§a ngÆ°á»i Viá»‡t Nam ngay tá»« khi cÃ²n sá»‘ng nhÆ° má»™t bá»™ láº¡c vÃ cho Ä‘áº¿n ngÃ y nay

Linh má»¥c CadiÃ¨re má»™t trong nhá»¯ng ngÆ°á»i nÆ°á»›c ngoÃ i khi Ä‘áº¿n truyá»n giÃ¡o táº¡i Viá»‡t Nam Ä‘Ã£ nháºn ra Ä‘iá»u thiáº¿t yáº¿u Ä‘Ã³, ngÃ i Ä‘Ã£ ghi láº¡i nhá»¯ng lá»i sau Ä‘Ã¢y cÃ³ thá»ƒ nÃ³i lÃ â€œchÃ¬a khoÃ¡â€ Ä‘á»ƒ má»Ÿ cÃ¡nh cá»a tÃ¢m linh cá»§a ngÆ°á»i Viá»‡t Nam.
â€œHÃ¬nh nhÆ° nhá»¯ng Ã½ nghÄ©a chÃnh chÃºng ta tháº¥y gÃ¡n cho chá»¯ Trá»i thuá»™c vá» cÃ¡i rá»‘n triáº¿t há»c riÃªng cá»§a dÃ¢n tá»™c Viá»‡t Nam, vÃ¬ Ã½ niá»‡m Trá»i Ä‘Ã£ Äƒn sÃ¢u vÃ o trÃ´ng tÃ¢m há»“n ngÆ°á»i Viá»‡t Nam. Trá»i coi nhÆ° cÃ¡c nguyÃªn lÃ½ cÃ¡c hiá»‡n tÆ°á»£ng thá»i tiáº¿t vÃ nhÃ¢n cÃ¡ch hoÃ¡, Trá»i coi nhÆ° má»™t Äáº¥ng ToÃ n NÄƒng cÃ³ áº£nh hÆ°á»Ÿng vÃ o váºn má»‡nh cá»§a loÃ i ngÆ°á»i. NgÆ°á»i ta cÃ³ thá»ƒ thá»«a nháºn nhÆ° tÃ´i tÆ°á»Ÿng, lÃ cÃ¡i Ã½ nghÄ©a má»™t Äáº¥ng ToÃ n NÄƒng Ä‘Ã£ Ä‘Æ°á»£c trau dá»“i phÃ¡t triá»ƒn vá»›i áº£nh hÆ°á»Ÿng cÃ¡c tÆ° tÆ°á»Ÿng Trung Hoa, nhÆ°ng ngay tá»« khá»Ÿi thuá»· trong Ã½ thá»©c Viá»‡t Nam Ä‘Ã£ sáºµn cÃ³ máº§m sá»‘ng cá»§a Ã½ niá»‡m áº¥y rá»“i. Báº±ng chá»©ng nhÆ° tÃ´i Ä‘Ã£ nÃ³i, lÃ cÃ¡i Ã½ niá»‡m áº¥y Ä‘Ã£ tháº¥m nhuáº§n quÃ¡ sÃ¢u vÃ o tÃ¢m há»“n ngÆ°á»i Viá»‡t Nam, vÃ Ä‘Ã£ biá»ƒu hiá»‡n quÃ¡ phá»• thÃ´ng trong ngÃ´n ngá»¯ bÃ¬nh dÃ¢n dá»… cho ngÆ°á»i ta nhÃ¬n tháº¥y á»Ÿ Ä‘Ã¢y chá»‰ lÃ má»™t cá»‘ng hiáº¿n ngoáº¡i lai. Nhá»¯ng Ã½ tÆ°á»Ÿng Pháºt giÃ¡o, nhá»¯ng Ã½ tÆ°á»Ÿng Nho giÃ¡o, theo quan Ä‘iá»ƒm lá»‹ch sá» cháº¯c cháº¯n tá»« Trung Hoa du nháºp, Ä‘Ã£ khÃ´ng tháº¥m nhuáº§n vÃ o Ä‘á»i sá»‘ng tÃ¢m há»“n, vÃ o ngÃ´n ngá»¯ bÃ¬nh dÃ¢n tá»›i má»©c Ä‘á»™ áº¥y Ä‘Æ°á»£c.â€

Nháºn Ä‘á»‹nh cá»§a linh má»¥c CadiÃ¨re trÃªn Ä‘Ã¢y ráº¥t Ä‘Ãºng vÃ ráº¥t sÃ¢u sáº¯c, vÃ¬ Ä‘iá»u Ä‘Ã³ biá»ƒu lá»™ ráº¥t tá»± nhiÃªn trong tÃ¢m thá»©c cá»§a ngÆ°á»i Viá»‡t Nam. Cá»¥ thá»ƒ lÃ ngÆ°á»i Viá»‡t Nam khÃ´ng chá»‰ thá» Ã”ng Trá»i mÃ cÃ²n tÃ´n trá»ng cáº£ ngÆ°á»i Ä‘Æ°á»£c coi lÃ Trá»i á»Ÿ tráº§n gian.

2. KÃnh trá»ng ThiÃªn Tá»

Trong viá»‡c á»©ng nhÃ¢n xá» tháº¿ háº±ng ngÃ y cá»§a ngÆ°á»i Viá»‡t Nam cÃ³ cÃ¢u: â€œKÃnh trÃªn nhÆ°á»ng dÆ°á»›iâ€. Äá»‘i vá»›i ngÆ°á»i trÃªn thÃ¬ pháº£i kÃnh trá»ng, Ä‘á»‘i vá»›i ngÆ°á»i dÆ°á»›i thÃ¬ pháº£i nhÆ°á»ng nhá»‹n, yÃªu thÆ°Æ¡ng. Do Ä‘Ã³, chÃºng ta khÃ´ng ngáº¡c nhiÃªn khi ngÆ°á»i Viá»‡t Nam kÃnh trá»ng vá»‹ vua cai trá»‹ nÆ°á»›c; hÆ¡n ná»¯a, há» tin ráº±ng vá»‹ vua chÃnh lÃ thiÃªn tá» (con Trá»i), lÃ ngÆ°á»i Ä‘áº¡i diá»‡n cho Trá»i Ä‘á»ƒ Ä‘iá»u khiá»ƒn dÃ¢n theo lá»‡nh cá»§a Trá»i. Qua táº¿ Nam Giao cho tháº¥y vai trÃ² cá»§a ThiÃªn Tá» lÃ sáº½ truyá»n Ä‘áº¡t cho dÃ¢n Ã½ muá»‘n cá»§a Trá»i, Ä‘á»ƒ dÃ¢n biáº¿t má»‡nh Trá»i mÃ lÃ m theo, Ä‘á»“ng thá»i vá»‹ thiÃªn tá» cÅ©ng chÃnh lÃ ngÆ°á»i Ä‘áº¡i diá»‡n cho dÃ¢n Ä‘á»ƒ dÃ¢ng lá»… táº¿ Trá»i, vÃ tÃ¢u trÃ¬nh nhá»¯ng cÃ´ng viá»‡c cÃ¹ng nhá»¯ng Æ°á»›c nguyá»‡n cá»§a dÃ¢n lÃªn vá»›i Trá»i.

Bá»Ÿi Ä‘Ã³ váºn má»‡nh cá»§a Ä‘áº¥t nÆ°á»›c Ä‘Æ°á»£c hÆ°ng thá»‹nh hay suy vong lÃ do Ä‘á»i sá»‘ng Ä‘á»©c Ä‘á»™ vÃ sá»± khÃ´n ngoan cá»§a vá»‹ thiÃªn tá». Äá»©c Ä‘á»™ Ä‘á»ƒ nghe Ä‘Æ°á»£c má»‡nh Trá»i, khÃ´n ngoan Ä‘á»ƒ thá»±c hiá»‡n má»‡nh Trá»i, bÃªn cáº¡nh Ä‘Ã³ Ä‘á»ƒ hÆ°á»›ng dáº«n dÃ¢n chÃºng lÃ m Ä‘Ãºng má»‡nh Trá»i. ÄÃ¢y lÃ Ä‘iá»u thiáº¿t yáº¿u mÃ dÃ¢n chÃºng luÃ´n tá» lÃ²ng tÃ´n kÃnh vá»‹ thiÃªn tá» cÅ©ng nhÆ° nhá»¯ng ngÆ°á»i cÃ³ trÃ¡ch nhiá»‡m coi sÃ³c mÃ¬nh.

3. Tin vÃ o má»‡nh Trá»i

Chá»¯ â€œmá»‡nhâ€ hiá»ƒu theo nghÄ©a truyá»n thá»‘ng Nho GiÃ¡o, tá»©c ThiÃªn Má»‡nh, ThiÃªn Ã, nghÄ©a lÃ Ã½ Trá»i Ä‘Ã£ sáº¯p Ä‘áº·t, Ä‘iá»u khiá»ƒn an bÃ i má»i sá»± xáº£y ra trong vÅ© trá»¥. Do Ä‘Ã³, trong cuá»™c sá»‘ng ngÆ°á»i Viá»‡t luÃ´n tin vÃ o má»‡nh Trá»i, tá»©c sá»‘ má»‡nh hay hoÃ n cáº£nh, thá»i tháº¿ cáº£nh ngá»™â€¦ bao gá»“m cáº£ nhá»¯ng hiá»‡n tÆ°á»£ng thiÃªn nhiÃªn.

Sá»± sá»‘ng sá»± cháº¿t Ä‘á»u á»Ÿ trong quyá»n phÃ©p cá»§a Trá»i. Má»‡nh Trá»i Ä‘Ã£ sáº¯p Ä‘áº·t vÃ luÃ´n há»™ phÃ¹ cho má»i cÃ´ng viá»‡c cá»§a con ngÆ°á»i, cÃ³ khi lÃ thuáºn lá»£i, cÃ³ khi lÃ nghá»‹ch cáº£nh, tai Æ°Æ¡ng vÆ°á»£t quÃ¡ kháº£ nÄƒng Æ°á»›c Ä‘oÃ¡n, Ã½ muá»‘n cá»§a con ngÆ°á»i.

Äá»©ng trÆ°á»›c má»‡nh Trá»i, ngÆ°á»i bi quan yáº¿m tháº¿, thiáº¿u Ã½ chÃ, nghá»‹ lá»±c Ä‘á»ƒ chiáº¿n Ä‘áº¥u vá»›i nhá»¯ng khÃ³ khÄƒn thÃ¬ Ä‘Ã¢m ra tháº¥t vá»ng, buÃ´ng xuÃ´i than trÃ¡ch Trá»i: â€œTrá»i Æ¡i, Trá»i á»Ÿ cháº³ng cÃ¢n, káº» Äƒn khÃ´ng háº¿t ngÆ°á»i láº§n khÃ´ng raâ€, â€œTrá»i ghen ghÃ©t Ä‘áº§y Ä‘á»a con ngÆ°á»iâ€¦â€ TrÃ¡i láº¡i, ngÆ°á»i cÃ³ Ã½ chÃ tá»± do máº¡nh máº½ thÃ nh tÃ¢m thiá»‡n chÃ thÃ¬ cá»‘ gáº¯ng háº¿t sá»©c Ä‘á»ƒ thá»±c hiá»‡n má»‡nh Trá»i; nhá»¯ng nghá»‹ch cáº£nh cháº³ng qua lÃ nhá»¯ng cÆ¡ há»™i, nhá»¯ng thá» thÃ¡ch OÃ¢ng Trá»i muá»‘n dÃ¹ng Ä‘á»ƒ tÃ´i luyá»‡n Ã½ chÃ vÃ lÃ²ngdÅ©ng cáº£m cá»§a nhá»¯ng táº¥m lÃ²ng kiÃªn trung.

NgÆ°á»i Viá»‡t luÃ´n tin vÃ o má»‡nh Trá»i sáº¯p Ä‘áº·t táº¥t cáº£, vÃ má»i sá»± do Trá»i mÃ cÃ³: â€œTrá»i sinh, Trá»i dÆ°á»¡ng; Trá»i sinh voi, Trá»i sinh cá»; Trá»i cho ai náº¥y Ä‘Æ°á»£c; Trá»i gá»i ai náº¥y dáº¡â€¦â€. Ngay báº£n tÃnh con ngÆ°á»i cÅ©ng do Trá»i Ä‘á»‹nh: â€œCha máº¹ sinh con, Trá»i sinh tÃnhâ€. Viá»‡c duyÃªn tÃ¬nh cÅ©ng do Trá»i xe Ä‘á»‹nh: â€œAnh Ä‘i lá»¥c tá»‰nh giÃ¡p vÃ²ng, tá»›i Ä‘Ã¢y Trá»i Ä‘á»‹nh cho lÃ²ng thÆ°Æ¡ng emâ€.

Sá»‘ má»‡nh má»—i ngÆ°á»i Ä‘Ã£ Ä‘Æ°á»£c Trá»i sáº¯p Ä‘áº·t vÃ ban Æ¡n. Tuy nhiÃªn, má»—i ngÆ°á»i cÅ©ng pháº£i cá»‘ gáº¯ng háº¿t kháº£ nÄƒng Ä‘á»ƒ thá»±c hiá»‡n má»‡nh Trá»i, chá»© khÃ´ng thá»ƒ thá»¥ Ä‘á»™ng nhÆ° cÃ¡nh lá»¥c bÃ¬nh ná»•i trÃ´i giá»¯a dÃ²ng nÆ°á»›c. Muá»‘n thá»±c hiá»‡n trÆ°á»›c má»‡nh Trá»i má»—i ngÆ°á»i cáº§n pháº£i khiÃªm tá»‘n sá»‘ng Ä‘Ãºng hÃ ng ngÅ© cá»§a mÃ¬nh: â€œNgáº«m thay muÃ´n sá»± táº¡i Trá»i, Trá»i kia Ä‘Ã£ báº¯t lÃ m ngÆ°á»i cÃ³ thÃ¢n, báº¯t phong tráº§n pháº£i phong tráº§n pháº£i phong tráº§n, cho thanh cao má»›i Ä‘Æ°á»£c pháº§n thanh caoâ€.

NgÆ°á»i Viá»‡t tin tÆ°á»Ÿng vÃ o má»‡nh Trá»i, vÃ cÅ©ng luÃ´n tá» lÃ²ng biáº¿t Æ¡n Ä‘á»‘i vá»›i Trá»i, nÃªn háº§u háº¿t cÃ¡c gia Ä‘Ã¬nh Viá»‡t Nam Ä‘á»u cÃ³ bÃ n thá» Ä‘á»ƒ â€œtáº¿ Trá»iâ€ á»Ÿ trÆ°á»›c nhÃ .

4. BÃ n thá» Ã”ng ThiÃªn

LÃ²ng tÃ´n kÃnh Trá»i lÃ Chá»§ vÅ© trá»¥ bao la cá»§a ngÆ°á»i Viá»‡t khÃ´ng chá»‰ biá»ƒu lá»™ vÃ o má»—i dá»‹p Ä‘áº§u nÄƒm, khi vá»‹ thiÃªn tá» Ä‘áº¡i diá»‡n cho toÃ n dÃ¢n táº¿ lá»… cho Trá»i, mÃ háº§u háº¿t cÃ¡c gia Ä‘Ã¬nh Ä‘á»u cÃ³ má»™t bÃ n thá» Ã”ng ThiÃªn á»Ÿ trÆ°á»›c nhÃ . BÃ n thá» ráº¥t Ä‘Æ¡n giáº£n: chá»‰ cÃ³ má»™t táº¥m vÃ¡n Ä‘áº·t trÃªn má»™t cá»™t gá»—, hay má»™t táº¥m Ä‘an Ä‘áº·t trÃªn má»™t cá»™t Ä‘Ãºc. Lá»… váºt cÅ©ng ráº¥t Ä‘Æ¡n sÆ¡, nhÃ nghÃ¨o máº¥y cÅ©ng cÃ³ thá»ƒ sáº¯m Ä‘Æ°á»£c. Chá»‰ cáº§n má»™t bÃ¬nh bÃ´ng, má»™t bÃ¡t nhang, má»™t chÃ©n nÆ°á»›c lÃ£. BÃ¬nh bÃ´ng xinh tÆ°Æ¡i nhÆ°ng cÅ©ng ráº¥t má»ng manh nhÆ° nÃ³i lÃªn thÃ¢n pháºn má»ng dÃ²n yáº¿u Ä‘uá»‘i cá»§a kiáº¿p ngÆ°á»i cáº§n sá»± che chá»Ÿ cá»§a Trá»i; nhang tá»a hÆ°Æ¡ng thÆ¡m ngÃ¡t nhÆ° nhá»¯ng lá»i nguyá»‡n xin cá»§a con ngÆ°á»i dÃ¢ng lÃªn Äáº¥ng Chá»§ Táº¿ cÃ n khÃ´n; nÆ°á»›c lÃ£ nhÆ° táº¥m lÃ²ng thanh khiáº¿t cá»§a con dÃ¢ng trao cho Äáº¥ng lÃ m chá»§ váºn máº¡ng Ä‘á»i mÃ¬nh.

ThÃ´ng thÆ°á»ng ngÆ°á»i gia trÆ°á»Ÿng Ä‘áº¡i diá»‡n gia Ä‘Ã¬nh Ä‘á»©ng trÆ°á»›c bÃ n thá» Ã”ng ThiÃªn tháº¯p nhang, rá»“i vÃ¡i tá»© phÆ°Æ¡ng, miá»‡ng tháº§m thÄ© nhá»¯ng lá»i kháº¥n xin cho gia Ä‘Ã¬nh, cho tá»• quá»‘c, cho tháº¿ giá»›iâ€¦

Má»™t nghi thá»©c tháºt giáº£n Ä‘Æ¡n, nhÆ°ng ráº¥t nhá»‹p nhÃ ng Ä‘á»u Ä‘áº·n theo thá»i gian, nghi thá»©c nÃ y Ä‘Ã£ kháº¯c sÃ¢u trong tÃ¢m há»“n ngÆ°á»i Viá»‡t Nam. NÆ¡i bÃ n thá» OÃ¢ng ThiÃªn con ngÆ°á»i ná»‘i káº¿t vá»›i Ã´ng Trá»i vÃ liÃªn káº¿t vá»›i má»i ngÆ°á»i.

Qua Ä‘Ã¢y, chÃºng ta tháº¥y nghi thá»©c nÃ y cÅ©ng ráº¥t gáº§n vá»›i niá»m tin KitÃ´ giÃ¡o. Má»—i ngÃ y chÃºng ta cÅ©ng Ä‘á»c kinh Ãt lÃ khi ban mai thá»©c dáºy Ä‘á»ƒ nguyá»‡n xin ChÃºa thÃ¡nh hÃ³a ngÃ y má»›i, vÃ khi bÃ³ng chiá»u Ä‘Ã£ ngáº£ Ä‘á»ƒ dÃ¢ng lá»i táº¡ Æ¡n má»™t ngÃ y Ä‘Ã£ trÃ´i qua, Ä‘á»“ng thá»i xin ChÃºa thá»© tha nhá»¯ng thiáº¿u sÃ³t vÃ gÃ¬n giá»¯ cho giáº¥c ngá»§ an lÃ nh trong sá»± quan phÃ²ng cá»§a ChÃºa.

Khi hiá»ƒu Ä‘Æ°á»£c Ä‘iá»u nÃ y, chÃºng ta sáº½ tÃch cá»±c hÆ¡n trong tiáº¿n trÃ¬nh â€œÄ‘á»‘i thoáº¡i liÃªn tÃ´n, há»™i nháºp vÄƒn hÃ³aâ€ mÃ khÃ´ng sá»£ Ä‘á»¥ng cháº¡m Ä‘áº¿n niá»m tin sáºµn cÃ³ cá»§a ngÆ°á»i Viá»‡t, Ä‘á»“ng thá»i khÃ´ng Ä‘Ã¡nh máº¥t cÄƒn tÃnh KitÃ´ giÃ¡o cá»§a mÃ¬nh.

Káº¾T LUáº¬N

Má»i sá»± Ä‘á»u sáº½ qua Ä‘i theo thá»i gian. NhÆ°ng Ä‘iá»u gÃ¬ lÃ chÃ¢n lÃ½ Ä‘á»u tá»“n táº¡i mÃ£i mÃ£i. Äáº¥t nÆ°á»›c Viá»‡t Nam Ä‘á»u tráº£i qua bao thÄƒng tráº§m, vÃ rá»“i cÃ¡c triá»u Ä‘áº¡i, cÃ¡c cháº¿ Ä‘á»™, cÃ¡c há»‡ tÆ° tÆ°á»Ÿng, cÃ¡c chá»§ nghÄ©a cá»© láº§n lÆ°á»£t qua Ä‘i, nhÆ°ng niá»m tinvÃ o Trá»i lÃ má»™t chÃ¢n lÃ½ mÃ£i tá»“n táº¡i trong tÃ¢m thá»©c, Ã½ thá»©c vÃ cáº£ trong tiá»m thá»©c Ä‘áº¿n ná»—i trá»Ÿ thÃ nh pháº£n xáº¡ tá»± nhiÃªn cá»§a ngÆ°á»i Viá»‡t . Tháºt váºy, tá»± báº£n cháº¥t khÃ´ng thá»ƒ khÃ´ng tin cÃ³ sá»± hiá»‡n há»¯u cá»§a Trá»i, cho dÃ¹ chá»§ nghÄ©a vÃ´ tháº§n tÃ¬m cÃ¡ch chá»‘ng láº¡i: má»™t giÃ¡o viÃªn trung tÃ¬m cÃ¡ch dÃ¹ng thuyáº¿t tiáº¿n hÃ³a cá»§a Darwin Ä‘á»ƒ phá»§ nháºn Trá»i tÃ¡c táº¡o, nhÆ°ng sau Ä‘Ã³ láº¡i nÃ³i â€œTrá»i mÆ°a to quÃ¡â€ má»™t viÃªn chá»©c cá»™ng sáº£n thÆ°á»ng láº¥y Trá»i Ä‘á»ƒ nguyá»n rá»§a nhau â€œmÃ y á»Ÿ Ã¡c Trá»i tráº£ cho mÃ yâ€™; má»™t cÃ¡n bá»™ vÃ´ tháº§n khi bá»‹ káº¿t Ã¡n oan cÅ©ng kÃªu Trá»i chá»©ng giÃ¡m â€œmong Ä‘Ã¨n Trá»i soi xÃ©tâ€. NhÆ° tháº¿ dÃ¹ muá»‘n, dÃ¹ khÃ´ng thÃ¬ Trá»i váº«n luÃ´n hiá»‡n diá»‡n bÃªn con ngÆ°á»i. Tá»‰ nhÆ° vua Gia Long Ä‘áº·t Ä‘Ã n Nam Giao á»Ÿ TrÆ°á»ng An , nháº±m nháº¯c nhá»Ÿ cho dÃ¢n biáº¿t Trá»i sáº½ luÃ´n á»Ÿ vá»›i dÃ¢n vÃ ban phÆ°á»›c cho há». NhÆ° tháº¿, Trá»i hay ThiÃªn ChÃºa, má»™t chÃ¢n lÃ½ mÃ£i mÃ£i vá»¯ng bá»n.

------------------------